پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
محمدجواد صمدی‌راد، کارشناس پرداخت و بلاکچین، ماهنامه عصرتراکنش / تعداد فزاینده رسوایی‌های فساد، دولت‌های چندین کشور را نگران کرده است؛ آنها تحت فشارهای گسترده‌ای قرار دارند تا کاری مؤثر در مورد آن انجام دهند. تعداد معدودی از کشورها تصمیم گرفته‌اند از قدرت بلاکچین استفاده کنند.
سابقه تاریخی به‌کارگیری بیت‌کوین در وب تاریک و به‌خصوص ماجرای جاده ابریشم، مستقل از حجم معاملات، این ذهنیت را برای برخی عوام ایجاد کرده که فناوری بلاکچین برای کاربردهای پولشویی و خلافکارانه طراحی شده و حتی برخی، این فناوری را با بحث شبکه‌های هرمی مقایسه می‌کنند، اما واقعیت چیز دیگری است
اساساً شبکه‌های بلاکچینی برای ثبت اطلاعات به‌صورت شفاف، غیرقابل تغییر، قابل اعتماد و بدون واسطه انسانی ایجاد شده‌اند و همه این ویژگی‌ها ابزارهایی برای مقابله با فساد و تخلفات اداری است؛ بنابراین آگاهی عموم مردم از ویژگی‌های این فناوری و مزیت‌های آن، بلوغ لازم را برای بهره‌برداری از این فناوری به همراه خواهد داشت. باید تاکید کنم که همه بلاکچین، بیت‌کوین نیست و بیت‌کوین اولین محصولی است که مبتنی بر این فناوری تولید شده و در ابعاد گسترده در جامعه استفاده می‌شود؛ اما بلاکچین به‌عنوان یک فناوری نوظهور می‌تواند کاربردهای متعددی را پوشش دهد و محصولات متنوعی مبتنی بر این فناوری ایجاد شود که یکی از مهم‌ترین این موضوعات، بحث مبارزه با فساد است.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
دارک‌وب
دارک‌وب یا وب تاریک به شبکه‌ای گفته می‌شود که در دسترس عموم نبوده و بیشتر برای مقاصد غیرقانونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ردیابی فعالیت‌های آن و شناسایی افراد در آن دشوار یا غیرممکن است. در این شبکه اطلاعات جامعی نهفته شده که افراد ناشناس آنها را مدیریت می‌کنند؛ به‌طور مثال، فروشندگان مواد مخدر، هکرها، تروریست‌ها، قاتل‌ها و افراد سودجو. دارک‌وب بخش کوچکی از وب پنهان است.
[/mks_pullquote]
.
امروزه یکی از گسترده‌ترین اشکال جرم، فساد اداری است در واقع پس‌زمینه مسائلی مانند فقر، گرسنگی، بیکاری، بی‌سوادی و فساد اداری است. ما هر لحظه داستان‌هایی از فساد را از همه نقاط جهان می‌شنویم. هزاران میلیارد دلار درآمد جهانی، هر ساله به‌دلیل وجود فساد تلف می‌شود. بلاکچین برای مبارزه با فساد سلاح جدیدی را در اختیار مردم و سیاست‌گذاران گذاشته است. کشورهایی مانند سومالی، سودان و کره شمالی دارای رتبه‌های بالایی در انجام فساد هستند؛ در حالی که سوئد، دانمارک، نیوزیلند و آلمان، کمترین میزان فساد را در بین کشورهای دنیا دارند.
کمترین میزان فساد به این معنی است که این کشورها سختگیرانه‌ترین مدل‌های حکومت‌داری را در برابر فساد دارند که شهروندان با نهایت احترام و صداقت از آنها پیروی می‌کنند؛ اما این بدان معنی نیست که کشورهای فاسد، به اندازه کافی، به قوانین ضدفساد توجه نکرده‌اند؛ بنابراین کشورهای سالم‌تر، چگونه تلاش خود را برای مبارزه با فساد ابراز می‌کنند؟ پاسخ این است؛ با اتخاذ قوانین شفاف و فناوری‌های مناسب مانند بلاکچین؛ اما آیا بلاکچین امکاناتی را که مدعی است، ارائه می‌دهد یا فقط یک فناوری هیجانی است؟ آیا دولت‌ها و مردم، واقعاً به بلاکچین احتیاج دارند؟
.
واقعیت فناوری بلاکچین برای مبارزه با فساد
نگرانی فزاینده پیرامون فساد و اثرات بد آن، دولت‌ها را به سمت پذیرش فناوری‌های جدید رهنمون می‌کند. دولت‌ها در تلاش هستند پروسه‌های جدیدتری از سیاست‌ها را به همراه برنامه‌های کاربردی مبتنی بر این فناوری ایجاد کنند. این امر به مبارزه با فعالیت‌های غیرقانونی مانند فساد کمک خواهد کرد. از آنجا که حذف شیوه‌های غیراخلاقی، تقاضایی معقول و قدرتمند از همه شهروندان است، در حال حاضر شاهد هستیم که تعداد کمی از کشورها از پتانسیل بلاکچین در این زمینه استفاده می‌کنند.
.
فساد چه زمانی رخ می‌دهد؟
هنگامی که به افرادی که مسئولیت بسیار کمی دارند یا هیچ مسئولیتی ندارند، اختیارات زیادی داده می‌شود، قبل از رسیدن کمک به افراد مستحق، به‌دلیل وجود افراد غیراخلاقی در سیستم، میزان قابل توجهی سرمایه توسط مسئولان دولتی با منافع عمومی از بین می‌رود؛ اما هنگامی که بلاکچین در یک مدل دولتی گنجانده شود، دیگر امکان نشتی وجود نخواهد داشت. چگونه؟ هزینه‌های صرف‌شده برای هر فعالیت در شبکه بلاکچین ثبت می‌شود که توسط هیچ‌کس قابل تغییر نیست. از این رو، مقامات می‌توانند این وجوه را ردیابی کنند. نه‌تنها سیاست‌گذاران؛ بلکه شهروندان نیز تصویری واضح از چگونگی، کجا و چرا خرج کرده‌اند، هستند. چندین کشور قبلاً با هدف محدود کردن فساد و ارائه بهترین خدمات عمومی، از بلاکچین استفاده کرده‌اند.
- نهادهای دولتی برزیل برای جلوگیری از کلاهبرداری، فساد و جرائمی از این دست به سمت فناوری بلاکچین، قراردادهای هوشمند و فناوری بیت‌کوین رو آورده‌اند.
- به همین ترتیب، سوئد و گرجستان برای ثبت مالکیت زمین، از بلاکچین استفاده می‌کنند که از این طریق هرگونه مالکیت جعلی را مهار و همچنین از یکپارچگی داده‌ها و مبارزه با فساد جلوگیری می‌کنند.
- دولت اوکراین که یکی از رهبران اجرای این فناوری است و سازمان جهانی مبارزه با فساد؛ «شفافیت بین‌المللی»، روش ثبت املاک را بر بستر فناوری بلاکچین انجام می‌دهند. به گفته نمایندگان وزارت سیاست‌های کشاورزی و مواد غذایی اوکراین، اجرای بلاکچین هماهنگ‌سازی داده‌های مطمئن را تضمین می‌کند، از جایگزینی آن به‌دلیل دخالت‌های خارجی جلوگیری می‌کند و همچنین فرصتی برای اعمال کنترل عمومی روی سیستم می‌دهد.
- نه‌تنها کشورهای توسعه‌یافته؛ بلکه کشورهای در حال توسعه مانند هند به‌دنبال این هستند که از بلاکچین استفاده کنند.
.
بلاکچین؛ واقعیت یا هیجان؟
برای اینکه کشورها بتوانند از بلاکچین استفاده کنند، ابتدا باید چندین شرط را رعایت کنند. یک کشور باید برای اتخاذ این فناوری از انعطاف‌پذیری در الگوی حاکمیت خود برخوردار باشد و باید قوانین و مقررات مربوط به پیش‌نیازهایی مانند هویت دیجیتال، اطلاعات برخط شهروندی و دیجیتالی‌شدن اسناد قانونی را اعمال کند. همچنین، دولت‌ها ترجیح می‌دهند یک نوع بلاکچین مجاز و خصوصی را که متصل به یک بلاکچین مجاز و عمومی است، انتخاب کنند. فقط تعدادی از مقامات قانونی باید برای ذخیره اطلاعات، کنترل شبکه و متعادل‌کردن معاملات دسترسی‌های خاصی داشته باشند.
راهبران شبکه باید با توجه به ضریب تغییرناپذیری، قبل از وارد شدن به آن، روی زنجیره، از صحت، کیفیت و صحت اطلاعات اطمینان داشته باشند. علاوه بر این، در صورت وجود کارمندان غیراخلاقی در دولت، خطر دسترسی به اطلاعات وجود دارد. از این رو، سیاست‌گذاران باید مراقب کارمندان خود نیز باشند.
تعداد فزاینده رسوایی‌های فساد، دولت‌های چندین کشور را نگران کرده است؛ به همین دلیل آنها تحت فشارهای گسترده‌ای قرار دارند تا کاری مؤثر در مورد آن انجام دهند. با توجه به تلاش‌های ممکن، تاکنون تعداد معدودی از کشورها تصمیم گرفته‌اند از قدرت بلاکچین (همان‌طور که پیش‌تر گفته شد) استفاده کنند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
دسترسی محدود به وب
تحقیقات نشان می‌دهد که کاربران معمولی تنها به ۰.۰۳ درصد از کل محتوای اینترنت دسترسی دارند. سایر محتوای اینترنت که توسط موتورهای جست‌وجوی معمولی ایندکس نمی‌شوند، در جایی به نام دارک‌وب قرار گرفته‌اند. برای مثال The Armory بزرگ‌ترین مرکز آنلاین خریدوفروش اسلحه است که کاربران می‌توانند علاوه بر بیت‌کوین از لایت‌کوین نیز برای خریدوفروش استفاده کنند.
[/mks_pullquote]
.
بدون تردید بلاکچین پتانسیل فوق‌العاده‌ای برای کمک به دولت‌ها در زمینه رفع فساد در اختیار دارد، اما به‌دلیل تحول در آن، محدودیت‌هایی نیز برای فناوری وجود دارد. بدون شک چند سال طول خواهد کشید تا بلاکچین کاملاً بالغ شود. کشورهای توسعه‌یافته می‌توانند با این فناوری آزمایش کنند که این موضوع می‌تواند الگویی برای بیشتر کشورهای در حال توسعه و توسعه‌نیافته در آن زمان باشد. کشورهایی که پذیرای بلاکچین هستند، می‌توانند به ایجاد یک طرح برای حمایت از دیگران کمک کنند. برقراری ارتباط ناگهانی با سایر کشورها به رشد درآمد در مقیاس جهانی کمک خواهد کرد. از این رو، کشورها باید در کنار هم بایستند، از یکدیگر حمایت کنند، راه‌حل‌هایی پیدا کنند، آزمایش کنند و یادگیری‌های خود را به یکدیگر منتقل کنند تا دنیای ایمن‌تر و اخلاقی‌تری ایجاد کنند.
.
کاربردهای مورد تصور از بلاکچین در مبارزه با فساد:
.
مالکیت تأییدشده
فناوری بلاکچین مالکیت را تضمین می‌کند، در حالی که اطمینان می‌دهد بدون مجوز مالکیت منتقل نمی‌شود. این فناوری با حقوق مالکیت که اغلب به مالکان منتقل می‌شود، باارزش‌تر می‌شود، مانند کسی که حقوق سرمایه‌گذاری یا حقوق مدنی را به سرمایه‌گذاران یا شرکت‌های نفتی می‌فروشد. بلاکچین که این حقوق را در اختیار دارد، با ردیابی‌هایی صلاحیت رسیدگی صورت‌حساب مالیات بر دارایی را به جای صاحب‌خانه که دیگر مالک آن نیست، برای شخص مناسب ارسال می‌کند. استونی در حال ادغام بلاکچین در پرونده‌های املاک خود برای تأیید مالکیت و همچنین پیگیری افرادی است که به آن اسناد دسترسی پیدا کرده و آن را تغییر می‌دهند.
حسابداری
ادغام بلاکچین در حسابداری به مقامات محلی و همچنین مشاغل بزرگ اجازه می‌دهد هر یک از خریدهای شخصی و فاکتورها را ردیابی کنند. هنگامی که هر فاکتور توسط بلاکچین پشتیبانی می‌شود، شما به‌طور تصادفی فاکتورهای تکراری ارسال نمی‌کنید و فروشندگان شما نمی‌توانند از جعل فاکتور برای رشوه‌دادن مقامات مختلف استفاده کنند. اگر پرداختی به فروشندگان یا اشخاصی که از بلاکچین استفاده می‌کنند، انجام می‌شود، پرداخت فوراً انجام می‌شود؛ به جای اینکه گیرنده مجبور شود چند روز صبر کند تا پرداخت‌ها پاک شود. بلاکچین وقتی در کل بخش حسابداری پیاده‌سازی می‌شود، از حسابداری زمان واقعی هزینه‌ها و درآمد پشتیبانی می‌کند، در حالی که به مردم اجازه می‌دهد هزینه‌ها را بررسی کنند.
مدیریت دارایی
مدیریت دارایی با بلاکچین آسان است. شما هرگز تعجب نخواهید کرد که چه تعداد کامیون به این شهر تعلق دارد و چه کسی صاحب آن سرورهایی است که در انبار هستند. مدیریت دارایی از طریق بلاکچین از فروش دارایی‌های شهر توسط کسانی که آن را برای سود شخصی خود می‌گذارند، جلوگیری و تضمین می‌کند که دارایی‌های مهم در تغییر از بین نمی‌روند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
بازار سیاه آنلاین
جاده ابریشم، بازار سیاه آنلاینی بود که در آن معاملات دارو و پولشویی رخ می‌داد. بسیاری از تراکنش‌هایی که در بازار جاده ابریشم انجام می‌گرفت، با ارزهای دیجیتال انجام می‌شد. پس از تحقیقات طولانی FBI، مالکان سایت جاده ابریشم در اکتبر ۲۰۱۳ دستگیر شدند و فعالیت آنها متوقف شد.
[/mks_pullquote]
.
بلاکچین قرار است از این پس به‌طور کامل انقلابی در مدیریت عمومی ایجاد کند. بلاکچین به‌تدریج شروع به کار در حسابداری می‌کند تا حسابداری سریع‌تر، روند پرداخت ساده و شفاف‌سازی را انجام دهد. مدیریت دارایی همه‌چیز؛ از سرورهای متعلق به شهر گرفته تا املاک توقیف‌شده، باعث جلوگیری از بروز اشتباه در استفاده از املاک و در عین حال امکان حسابداری در زمان واقعی این دارایی‌ها می‌شود.