پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
حکیم‌جوادی: هلدینگ بهسازان فردا راه رسیدن به بانک دیجیتال را، تمرکز همه‌جانبه بر نوآوری می‌داند
هلدینگ بهسازان فردا به‌عنوان بازوی فناوری اطلاعات بانک ملت از معدود تجربه‌های موفق بانک‌های کشور در راستای ایجاد مجموعه‌ای برای پاسخ حداکثری به تمام نیازهای تکنولوژیک بانک است؛ حالا هلدینگ بهسازان فردا با اینکه متعلق به بانک ملت است و تمرکز اصلی سرویس‌دهی آن نیز بر بانک ملت است اما یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های فناوری اطلاعات کشور به حساب می‌آید و این هلدینگ بزرگ این پتانسیل را در خود می‌بیند که درهای این قلعه بزرگ را به روی سایر بازیگران شبکه بانکی نیز باز کند تا آنها نیز از توانایی‌های آن بهره ببرند.
این تنها تغییر در مجموعه نیست و بهسازان در چندین مشارکت تعجب‌برانگیز پای همکاری با رقبای اصلی خود در قالب ایجاد کنسرسیوم‌هایی نشسته است که نشان از تغییر نگاه‌ها در این هلدینگ دارد؛ دکتر علی حکیم جوادی مدیرعامل هلدینگ بهسازان فردا تمام این تغییرات و تحولات را در راستای تمرکز همه‌جانبه این مجموعه بر نوآوری می‌داند و فلسفه توجه آنها بر نوآوری را در راستای رسیدن به بانک دیجیتال به معنای واقعی می‌داند و معتقد است برای رسیدن به بانک دیجیتال واقعی دیگر یک بانک به‌تنهایی نمی‌تواند این مسیر را طی کند چراکه بخش مهمی از این مسیر زیرساخت‌ها، پلت‌فرم‌ها و استانداردهایی است که باید مجموعه‌ای از بازیگران اصلی آن را رعایت کنند و این همراهی جز با به اشتراک گذاشتن و همراهی بازیگران اصلی ممکن نخواهد بود. حالا هلدینگ بهسازان فردا قرار است در نمایشگاه الکامپ 98 حضور پیدا کند تا خودش را به اکوسیستم نوآوری نزدیک‌تر کند. به همین بهانه در گفت‌وگویی یک ساعته با دکتر علی حکیم جوادی مدیرعامل هلدینگ بهسازان ملت این موضوع را باز کردیم.
.
دلیل حضور هلدینگ بهسازان فردا در الکامپ
بانکداری دیجیتال و حرکت هوشمندانه به‌سوی بانکداری دیجیتال یکی از شعارهایی بود که هلدینگ بهسازان فردا سال گذشته آن را دنبال می‌کرد. مدیرعامل گروه فن‌آوران هوشمند بهسازان فردا می‌گوید: «یکی از موضوعات خیلی جدی در حوزه بانکداری دیجیتال، هوشمندسازی خدمات و سرویس‌های بانکی و استفاده از نوآوری در ارائه خدمات بانکداری است که همکاران من این شعار را برای امسال انتخاب کرده‌اند تا در نمایشگاه الکامپ با نگاه نوآورانه حضور داشته باشیم. ما با دو سناریو در نمایشگاه حضور داریم؛ اول اینکه به دنبال جذب و جلب شرکت‌ها و مجموعه‌های دانش‌بنیان نوآور در راستای موضوعات مربوط به هوشمندسازی هستیم. دوم اینکه با توجه به شرایط اقتصادی کشور که ایجاد اشتغال یکی از مشکلات دولت است و به‌تنهایی نمی‌تواند آن را حل کند، هدف ما این است که در این حوزه اشتغال و کارآفرینی کنیم.»
حکیم جوادی همچنین چند موضوع دیگر را از مهم‌ترین دلایل حضور هلدینگ بهسازان فردا در نمایشگاه الکامپ می‌داند و دراین‌باره می‌گوید: «به دلیل تحریم‌هایی که در کشور ایجاد شده است، استفاده از خدمات شرکت‌های خارجی برای مجموعه‌های داخلی کشور بسیار سخت شده و از بین رفته است؛ در نتیجه حضور شرکت‌های توانمند داخلی در الکامپ امسال به‌شدت نیاز هست تا نشان دهیم کشور ما امروز توانایی لازم را دارد. هرچند اولویت اول هلدینگ بهسازان فردا ارائه سرویس به بانک ملت است ولی حضور هلدینگی مانند بهسازان فردا در نمایشگاه نشان می‌دهد که این امکان را دارد که از بخشی از ظرفیت خالی خود برای سرویس‌دهی به مجموعه‌های دیگر و آنهایی که نیاز دارند نیز استفاده کند.»
حکیم جوادی همچنین می‌گوید که حضور هلدینگ بهسازان فردا در نمایشگاه الکامپ یا هر رویداد دیگر، به معنی رقابت با بخش خصوصی کوچک نیست بلکه می‌خواهد به سراغ پروژه‌های بزرگ ملی برود؛ درواقع بحث عمده‌ی هلدینگ بهسازان فردا از حضور در نمایشگاه‌ها اعلام این موضوع است که اگر پروژه‌ی بزرگی در سطح ملی وجود دارد و نیاز به تیم و منابع قوی هست، آنها آماده همکاری هستند. پروژه ستاد یک نمونه از انجام چنین پروژه‌های بزرگی در سطح ملی است که به شفافیت در بخش بازرگانی سازمان‌ها و نهادهای دولتی بسیار کمک کرده است.
.
دانش‌بنیان شدن شرکت‌های بهسازان فردا
به گفته حکیم جوادی، برنامه‌های هلدینگ بهسازان فردا بر پایه سه رکن «نوآوری»، «پایداری و تداوم کسب‌وکار» و «چابکی و انعطاف‌پذیری» استوار شده‌اند و فعالیت‌هایی را در این راستا انجام داده‌اند. برای مثال طراحی ساختار سازمانی به‌عنوان مرکز نوآوری و ایجاد باکس به‌عنوان اولین کارخانه نوآوری کشور از تجربیات موفق این هلدینگ در ورودشان به حوزه نوآوری است. حکیم جوادی دراین‌باره می‌گوید: «علاوه بر باکس، ایجاد مرکز نوآوری در دانشگاه‌های امیرکبیر و همین‌طور امضای تفاهم‌نامه با دانشگاه تربیت مدرس برای راه‌اندازی مرکز نوآوری از دیگر اقدامات ما است. همچنین مجموعه بهسازان فردا تعامل بسیار خوبی با معاونت محترم علمی ریاست جمهوری دارد تا بتواند منابع و توانمندی‌هایش را به اشتراک بگذارد.»
با توجه به گفته‌های حکیم جوادی، مجموعه بهسازان فردا صنعتی در کنار نوآوری است؛ یعنی علاوه بر اینکه دنبال نوآوری است، به دنبال استفاده آن در صنعت نیز هست. در نتیجه این ویژگی بهسازان فردا به ایجاد اشتغال و شکل‌دهی شرکت‌های دانش‌بنیان کمک می‌کند.
به گفته او، هلدینگ بهسازان فردا شرکت‌ها را به‌گونه‌ای هدایت و راهبری می‌کند تا وارد حوزه نوآوری شوند؛ هرچند که جنس و نوع کار همه شرکت‌های این هلدینگ به‌گونه‌ای نوآورانه است ولی حتما در جلساتی که به‌عنوان برنامه عملیاتی شرکت‌ها با اعضای هیئت‌مدیره آنها دارند، یکی از مباحث مهم‌شان ورود این شرکت‌ها به حوزه نوآوری است. حکیم جوادی دراین‌باره توضیح می‌دهد: «از دو سال گذشته برنامه‌ریزی کردیم و همه‌ی شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ بهسازان فردا دانش‌بنیان شدند. این شرکت‌ها را به‌گونه‌ای هدایت می‌کنیم تا بتوانند پروژه‌های نوآورانه خود و محصولات جدیدی که در راستای این نوآوری ایجاد می‌شوند را توسعه دهند و بخش قابل‌توجهی از درآمد مجموعه‌هایشان را از محصولات جدید به دست آورند.»
.
تعریف حکیم جوادی از نوآوری
کلیدواژه‌هایی وجود دارند که تعریف یکتایی در دنیا ندارند؛ یعنی در دنیا هنوز به یک تعریف واحد درباره آن نرسیده‌اند. به‌عنوان‌مثال درباره اقتصاد دیجیتال، تحول دیجیتال و یا انقلاب چهارم تعاریف و برداشت‌های گوناگونی وجود دارد. این موضوع درباره نوآوری نیز صدق می‌کند.
علی حکیم جوادی به‌عنوان مدیرعامل یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های فناوری اطلاعات کشور، نوآوری را این‌طور تعریف می‌کند: «نوآوری یعنی اینکه بتوان یک تغییر اساسی در ایده، فرایند و یا تولید محصول ایجاد کرد. در نتیجه امروزه به ایده‌ای که باعث تغییر یک فرایند شود نیز نوآوری می‌گویند. همچنین اگر اکوسیستمی تشکیل دهید که آن اکوسیستم بتواند یک خدمت و سرویس جدیدی را ارائه دهد، شاید عنوان نوآوری بگیرد. امروزه نوآوری خودش را بیشتر در اکوسیستم‌ها نشان می‌دهد و در دنیا بسیار موفق عمل می‌کند؛ بنابراین با توجه به تعاریف زیادی که امروز در دنیای دیجیتال درباره نوآوری وجود دارد، باید نگاهی وسیع‌تر از آنچه که در گذشته بوده، داشته باشیم.»
.
بهترین نوآوری تغییر در تفکر است
حکیم جوادی با اشاره به اینکه مجموعه‌های بزرگی مانند بهسازان فردا یک زمانی مزیت رقابتی خود را در استفاده صددرصد از توانمندی‌های خود می‌دیدند، می‌گوید: «به نظر من بهترین نوآوری امروز، تغییر در تفکر است؛ یعنی اینکه آیا همه چیز را خودمان باید داشته باشیم یا می‌توانیم با استفاده از توانایی‌هایی که در جامعه، دانشگاه، صنعت و رقبا وجود دارد، اکوسیستم جدید و نوآوری را ایجاد کنیم.»
او ادامه می‌دهد: «اولین قدمی که با همکاری و حمایت مدیریت بانک و مجموعه همکارانم در هلدینگ برداشتیم و وارد حوزه‌های جدید شدیم، راه‌اندازی باکس، به‌عنوان اولین کارخانه نوآوری در کشور بود. بحث دیگری که جای آن به‌شدت در کشور خالی بود و در حال به نتیجه رسیدن است، رفتن به سمت پلتفرم‌های بزرگ و یکپارچه بود؛ یعنی امروز در دنیا مجموعه‌هایی موفق هستند که پلتفرم‌های بزرگ داشته باشند. یکی از بحث‌های جدی ما نیز بانکداری باز است. ارائه خدمات بانکداری باز یک پازل عمده در پکیج بانکداری دیجیتال است.»
او درباره خدمات بانکداری باز بهسازان فردا می‌گوید: «برای این کار ما هم می‌توانستیم پلتفرم خودمان را توسعه دهیم و هم می‌توانستیم یک پلتفرم موفق را پیدا کنیم و به آن وصل شویم. ما گزینه دوم را انتخاب کردیم چراکه این موضوع می‌تواند تحول بسیار جدی در ارائه خدمات بانکی نه‌تنها به بانک ملت بلکه به بسیاری از بانک‌ها و به‌خصوص کسب‌وکارها باشد.»
.
نحوه تعامل بهسازان فردا با رگولاتور
یکی از موضوعاتی که در مجموعه‌های بزرگ به مرور زمان شکل می‌گیرد، کم شدن چابکی این مجموعه‌ها است و هر حرکتی ممکن است پیامدهای بزرگی را برای آنها به دنبال داشته باشد، در نتیجه این مجموعه‌ها در رفتارهایشان محتاط می‌شوند. این موضوع در خصوص تعاملشان با نهاد رگولاتور و ناظر نیز وجود دارد و اینجا یکی از نقاط تفاوت استارت‌آپ‌ها و مجموعه‌های کوچک نوآور نسبت به مجموعه‌های بزرگی همچون هلدینگ بهسازان فردا است؛ از طرفی حضور و ورود هلدینگ بهسازان فردا باواسطه یا بدون واسطه به حوزه‌های نوآورانه ممکن است این مجموعه را با چالش‌هایی در این مواجه کند.
حکیم جوادی درباره نحوه رفتار و تعامل هلدینگ بهسازان فردا با قانون‌گذار در این فضا می‌گوید: «این چالشی است که در تمام دنیا وجود دارد. زمانی که در سازمان فناوری اطلاعات بودم، به دنبال حل این مسئله بودیم و یک بحثی که وجود داشت، این بود که تکنولوژی خیلی سریع داشت پیش می‌رفت اما ما نمی‌توانستیم به‌موازات آن قانون را وضع کنیم و موضوع رگولاتوری آن را حل کنیم. اما در مجموع احساسم این است که در جمهوری اسلامی ایران علیرغم چالش‌هایی که وجود دارد، بخش قانون‌گذاری دارد به‌گونه‌ای خود را با تکنولوژی هماهنگ می‌کند؛ هر چند این کار خیلی سخت است چراکه ابعاد غیر شفاف و ناپیدایی وجود دارد که ممکن است باعث ایجاد چالش شوند ولی مهم‌ترین موضوع این است که خود قانون‌گذار نیز به دنبال حل آن هست و این امر نیز نیاز به زمان دارد.»
او صحبت‌هایش را ادامه می‌دهد و می‌گوید: «زمانی که سامانه تدارکات دولت را ایجاد کردیم، مشخص بود که ما یکسری چالش‌هایی داریم اما امروز می‌بینید که سامانه خوبی در کشور ایجاد شده است و هم در شفاف‌سازی معاملات دولتی کمک می‌کند و بازار بسیار بزرگی در ارائه خدمات شرکت‌ها به بخش دولتی است. نکته‌ی مهم این موضوع این است که برای اینکه این سامانه به جایگاه امروز خود برسد، زمان بسیاری صرف شد و ما حدود پنج سال هزینه کردیم تا دولت و دستگاه‌های دولتی با آن هماهنگ شوند.»
به گفته حکیم جوادی در حوزه‌هایی که در لبه‌ی تکنولوژی هستند، مانند تاکسی‌های اینترنتی، فروش آنلاین بلیت هواپیما و… چالش رگولاتوری وجود دارد؛ اما قدم‌های خوبی در راستای حل این چالش‌ها برداشته شده و به مقداری صبر و همکاری نیاز است و آنها در هلدینگ بهسازان فردا با کمی صبر با قانون‌گذار همراهی کنند.
او در این راستا به تجربه حضورش در کمیسیون تنظیم مقررات اشاره می‌کند و می‌گوید: «من زمانی عضو کمیسیون تنظیم مقررات بودم و تجربه من در حوزه رگولاتوری نشان می‌دهد که معمولا مجموعه‌هایی که خدمات ارائه می‌دهند، می‌توانند در نحوه قانون‌گذاری خدمت‌هایشان کمک‌کننده باشند. در نتیجه ارتباط بین مجموعه‌ها با بخش قانون‌گذار باید بیشتر شود و اطلاعات موردنیاز و حقایقی که در کشورهای مختلف درباره نحوه قانون‌گذاری خدماتی که مشابه خدمات آنها است را به قانون‌گذار نشان بدهند.»
.
دلیل مشارکت بهسازان فردا با مجموعه‌های دیگر
هلدینگ بهسازان فردا در حال حاضر در مجموعه‌هایی از جمله فرابوم و کنسرسیوم ققنوس در حال مشارکت است. مشارکت این هلدینگ بزرگ با مجموعه‌های بزرگ دیگر قطعا پیام‌ها و پیامدهایی خواهد داشت. حکیم جوادی درباره دلیل مشارکتشان این‌طور توضیح می‌دهد: «تا دیروز هر مجموعه‌ای برای خودش کاری را انجام می‌داد اما حالا همه به این نتیجه رسیده‌ایم که باید هر چه داریم را کنار هم بگذاریم چراکه دنیا تغییر کرده و باید با مشارکت یکدیگر سرویس‌هایی را در اختیار کسب‌وکارهایی که به آنها نیاز دارند، قرار دهیم. برای مثال استارت‌آپ و کسب‌وکارهای فین‌تکی که شروع به فعالیت کرده‌اند، نیاز به یکسری API دارند در نتیجه آنها باید در یک مسیر مشخص قرار بگیرند که این موضوع با مشارکت ایجاد می‌شود. همچنین یکی دیگر از دلایل این بوده که بتوانیم با این کار انحصار را بشکنیم و وارد اندازه ملی شویم؛ بنابراین تمام این مشارکت‌ها به این دلایل بوده و این خودش یعنی یک نوآوری.»
.
وقتی از بانکداری دیجیتال صحبت می‌کنیم از چه صحبت می‌کنیم؟
علی حکیم جوادی مدیرعامل گروه فن‌آوران هوشمند بهسازان فردا یکی از اتفاقات خوبی را که سال گذشته در کشور افتاده است را حضور عباس معمارنژاد به‌عنوان معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد و دارایی می‌داند و می‌گوید: «با حضور دکتر معمارنژاد موضوعات مختلفی ازجمله بانکداری دیجیتال در وزارت اقتصاد دنبال شده است. همچنین تعریف بانکداری دیجیتال در سندی که در معاونت بانکی و بیمه وزیر اقتصاد تهیه شده، آمده است؛ اما توجه داشته باشید که تعریف بانکداری دیجیتال نیز ساده و مشخص نیست و کسب‌وکارهایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، تعاریف گوناگونی در این حوزه دارند.»
به گفته حکیم جوادی، بانکداری دیجیتال در کل یک تفکر است و به تلقی افراد از به‌کارگیری ابزارهای دیجیتال در سیستم بانکی در ارائه سرویس‌های بانکی برمی‌گردد. هدف اصلی بانکداری دیجیتال نیز مشتری است؛ درواقع استفاده از تجربه مشتری در ارائه سرویس‌ها و خدمات با استفاده از ابزارهای دیجیتالی که وجود دارد. امروز به‌عنوان‌مثال با توسعه موبایل و رفتن به سمت نسل پنج، این امکان برای کاربران وجود دارد که در هرجائی که هستند، هرگونه سرویس بانکی را بگیرند؛ این موضوع یکی از مواردی است که در بانکداری دیجیتال به‌شدت درباره آن صحبت می‌شود.
او ادامه می‌دهد: «هر چند امنی چنل در نسل سه بانکداری مطرح و ددلاین آن نیز سال 2014 بود ولی همه دنیا آن را با تاخیر اجرایی کردند و در بانک 4.0 صحبت از آن است؛ در نتیجه امنی چنل یکی از موضوعاتی است که فرد می‌تواند از هر کانالی که دارد، خدمات موردنیاز خود را به‌صورت 24 ساعته دریافت کند. بحث بانکداری باز یکی دیگر از موضوعاتی است که در بانکداری نسل چهار و بانکداری دیجیتال وجود دارد؛ یعنی کربنکینگ ماژولاری که بتواند انواع خدمات را چه به فین‌تک و چه به کسب‌وکار بدهد. همچنین، ورود تکنولوژی‌های جدید مانند بلاکچین و بیگ دیتا در بانکداری دیجیتال بسیار جدی و مشهود است.»
در نتیجه با توجه به صحبت‌های حکیم جوادی عملا می‌توان گفت که بانکداری دیجیتال یک مفهوم است و امروز نمی‌توانیم برای آن انتهایی بگذاریم؛ درواقع حرکتی است از مسیری که قبلا به‌عنوان بانکداری الکترونیک شروع شده و فقط برای ارائه سرویس خوب و موردنیاز مشتری ایجاد شده است تا هر مشتری یک بانک شود.
.
داشتن یک کمیته‌ی حقوقی برای رفع چالش‌ها
حکیم جوادی با اشاره به اینکه در حوزه فناوری اطلاعات، ضعف جدی در حوزه حقوقی وجود دارد، می‌گوید: «یکی از دغدغه‌هایی که ما در تشکیل کنسرسیوم ققنوس داشتیم، داشتن یک کمیته‌ی حقوقی بود تا بتواند ابعاد حقوقی این حوزه را ببیند و راه‌حل‌های حقوقی برای آن پیدا کند و به رگولاتور ارائه دهد. در نتیجه ما اگر وارد بانکداری دیجیتال نیز می‌شویم، با توجه به گستردگی این حوزه حتما باید تیم حقوقی داشته باشیم. متاسفانه ما در کشور در حوزه فناوری اطلاعات ضعف جدی در حوزه حقوقی داریم و بزرگ‌ترین مشکلی که در حال حاضر وجود دارد، در این قسمت است و سرمایه‌گذاری روی این موضوع نیز باید از سمت کسانی که پیشنهاد و یا سرویس ارائه می‌دهند انجام شود؛ درواقع آنها باید افرادی را داشته باشند یا آموزش دهند که مسائل قانونی آن حوزه را حل کنند. چراکه به نظر بنده ما ضعفی در حوزه تکنولوژی نداریم.»