پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آنچه در رویداد «ماینینگ، خوب، بد، زشت» گذشت / ماینینگ در ایران؛ فرصت یا تهدید؟
پایگاه تحلیل خبری راه پرداخت، چهارم تیرماه رویداد «مایینینگ، خوب، بد، زشت» را با حمایت شرکت نبض‌افزار در دانشگاه امیرکبیر برگزار کرد.
مهم‌ترین خبری که این روزها ماینینگ را در معرض توجه قرار داده از یک سو افزایش قیمت بیت‌کوین است و از سوی دیگر فرارسیدن تابستان و اعلامیه شرکت توانیر مبنی بر اینکه «توسعه مراکز ارز دیجیتال، در پیک تابستان شرکت‌های توزیع نیروی برق را با مشکل جدی مواجه می‌کنند.» از سوی دیگر طبق برآوردهای انجام شده استخراج هر بیت‌کوین نیازمند انرژی سوخت ۱۰۷ بشکه نفت خام یا ۱۵۰۰۰ متر مکعب گاز طبیعی است.
موضوعات مطرح‌شده برآوردهای مخالفان ماینینگ است. در جبهه مقابل، عده‌ای موافق ماینینگ هستند. این عده ارزهای رمزنگاری‌شده را برای کشورمان فرصت تلقی می‌کنند و معتقدند ایران می‌تواند هاب ماینینگ باشد و این هدررفت انرژی درخصوص سایر صنایع نیز صادق است و چه بسا این مساله حادتر هم باشد.
نظرات موافقان و مخالفان را کنار هم گذاشتیم و به این نتیجه رسیدیم که تمام این افراد با این اعتقادات مشخص باید در کنار هم به بحث و گفت‌وگو بنشینند. نتیجه این شد که پایگاه تحلیل خبری راه پرداخت، چهارم تیرماه رویداد «مایینینگ، خوب، بد، زشت» را با حمایت شرکت نبض‌افزار در دانشگاه امیرکبیر برگزار کرد.
مسعود زمانی، مدیر دفتر سیستم‌ها و روش‌های هلدینگ فناپ، محمدرضا جمالی، مدیرعامل نبض‌افزار، محمدجواد صمدی راد، معاون فنی ققنوس، سهیل نیکزاد، بیت‌کوینر، محمدعلی اخایی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، فرخ امینی‌فر، مدیر گروه مهندسی برق قدرت دانشگاه تهران، سخنرانان این رویداد بودند.
همچنین در پنلی وضعیت ماینینگ در ایران با حضور موافقان و مخالفان مورد بررسی قرار گرفت و درنهایت رگولاتوری، حلقه مفقوده این صنعت و وجه اشتراک نظرات پنلیست‌ها عنوان شد. در این پنل علاوه بر محمدعلی اخایی، فرخ امینی‌فر، محمدرضا جمالی و سهیل نیکزاد؛ محمدجعفر نعناکار، مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات و امید علوی، کارشناس ماینینگ حضور داشتند. مجری این پنل نیز رضا قربانی، رییس هیات مدیره شبکه عصر تراکنش بود.
.
زمانی: بعد از 2021 قیمت نفت به شدت کاهش پیدا می‌کند
مسعود زمانی مدیر دفتر سیستم‌ها و روش‌های هلدینگ فناپ در ابتدا با اشاره به اینکه انرژی یک صنعت ۶ تریلیون دلاری است، گفت: «۶ تریلیون دلار عدد بسیار بزرگی است و از حدود هشت سال پیش انرژی ابعاد اخلاقی و اجتماعی پیدا کرده است و بسیاری از افراد با مباحثی مانند آلودگی محیط‌زیست، گرم شدن کره زمین و مسائلی که تولید انرژی می‌تواند زندگی انسان را تحت تأثیر بگذارد به آن نگاه می‌کنند.»
به گفته زمانی، شرکت Peabody، در سال 2011 بزرگ‌ترین شرکت زغال‌سنگ دنیا بود ولی در سال 2015، 99.8 درصد کاهش ارزش سهام داشت و ورشکسته شد. در همان حول‌وحوش، تا الان از 15 شرکت بزرگ زغال‌سنگ در دنیا 8 شرکت ورشکسته شده‌اند. دقت داشته باشید که علت داستان این است که 150 سال پشت سر هم، هر سال تقاضا برای زغال‌سنگ در دنیا افزایشی بوده، در سال 2013 این تقاضا به اوج خود رسید و دو سال بعد از آن کلی شرکت ورشکسته وجود داشت. تقریباً همه کشورهای صنعتی دنیا پروژه‌های نیروگاه‌های زغال‌سنگی خود را کنسل کرده‌اند. درواقع می‌صرفد که نیروگاهی که دارد کار می‌کند را خاموش کنند و نیروگاه خورشیدی بگذارند.
.
آماری از انرژی بادی
زمانی درباره انرژی بادی نیز صحبت کرد. به گفته او، هر کیلووات ساعت انرژی بادی به‌طور متوسط در کشورهای توسعه‌یافته ۴ سنت است. این عدد در کشور مراکش ۲.۸ سنت، در برزیل ۲.۱ سنت و مکزیک ۲ سنت است. توجه داشته باشید که سال ۲۰۱۰ هیچ کشوری در دنیا نمی‌توانست بدون سوبسید ارزان‌تر از نیروگاه گازی، برق تولید کند.
زمانی درباره انرژی بادی نیز این‌طور گفت: «میانگین سرعت باد در کشور ما وضعیت بدی ندارد. توجه داشته باشید که آینده انرژی بادی روی خشکی نیست بلکه دو جایی که باد در آنها ثابت و پایدار است، دریاها و آسمان است.»
.
آماری از انرژی خورشیدی
به گفته زمانی، انرژی خورشیدی، انرژی مقرون‌به‌صرفه‌ای است چراکه تجدیدپذیر است اما لزوماً انرژی تمیزی نیست. انرژی خورشیدی در سال ۱۹۸۴، ۳۰ دلار برای هر کیلووات ساعت بود ولی در سال ۲۰۱۹ برای هر کیلووات ساعت ۲.۱ سنت در می‌آید. در نتیجه روند توسعه انرژی خورشیدی را می‌توانیم ببینیم و سال‌هاست که انرژی خورشیدی می‌صرفد ولی اینکه دولت‌های چرا وارد آن نشده‌اند، داستان دیگری است اما سال‌هاست که در کشورهای کم آفتابی مانند آلمان نیز روی آن کار می‌کنند.
او همچنین تاکید کرد که کم آفتاب‌ترین بخش کشور ما، از پر آفتاب‌ترین نقطه کشور آلمان، آفتابی‌تر است حالا تصور کنید که ما چه ظرفیتی را داریم از دست می‌دهیم.
به نظر زمانی، نفت هنوز هم مهم‌ترین کالای دنیا است ولی می‌بینیم که چگونه ارزشش دارد کم می‌شود. نفت به‌شدت موجود حساسی است برای مثال 2 درصد مازاد تولید باعث کاهش تقاضای 2 میلیون بشکه‌ای می‌شود یا برای مثال 2 میلیون بشکه کمبود، نفت را تا 150 دلار بالا می‌برد. در نتیجه چه زمانی نفت مانند زغال‌سنگ می‌شود؟ هر سال تقاضا برای نفت بیشتر می‌شود. 80 درصد نفت دنیا برای تولید انرژی استفاده می‌شود. تا 2021 پیک تقاضای نفت زده می‌شود و بعد از آن قیمت به‌شدت کاهشی می‌شود. به نظر من تا فرصت داریم باید نفت را بفروشیم.
او در انتها به این نتیجه رسید که ما از انرژی تجدیدپذیر خورشیدی و بادی غافل شده‌ایم و با وجود اینکه انرژی خورشیدی سال‌ها است که صرفه اقتصادی دارد اما به آن توجه نمی‌کنیم.
.
جمالی: مساله مدل کسب‌وکار ماینینگ است
محمدرضا جمالی، مدیرعامل شرکت نبض‌افزار معتقد است که صنعت ماینینگ، در کل در دنیا گران است و سطح فناوری و قدرت پردازش به سطحی نرسیده که این فناوری بتواند با روش‌های سنتی و الکترونیکی کنونی رقابت کند. با توجه به اینکه در کشور ما یارانه زیادی در انرژی به خصوص به برق می‌دهیم هزینه انرژی مورد نیاز ماینینگ از یارانه انرژی و توسعه ظرفیت برق کشور داده می‌شود و یا مقیاس گرفتن آن و با توجه به کسری بودجه دولت این موضوع منجر به تورم می‌شود. به عبارتی هزینه‌های مالیات، گمرک و سوبسید پرداختی در انرژی مورد نیاز باید محاسبه و از ماینرها دریافت شود.
راه حل دومی که توسط جمالی ارایه شد توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر بود و اینکه ماینرها برقشان را خودشان از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تامین کنند و به شبکه برق بدهند و برق پایدار بگیرند. به عبارتی برق را با برق تهاتر کنند و حتی دوره‌های تنفس شش ماهه برای توسعه نیروگاه تجدیدپذیر به آنها در ایام غیرپیک بدهیم و پس از توسعه نیروگاه تجدیدپذیر برق دریافتی را پس دهند. با توجه به بالا رفتن نرخ ارز دوره بازگشت سرمایه تجدیدپذیرها به بالاتر از ۱۱ سال رسیده است در حالی که با ایجاد مدل‌های ترکیبی با قیمت بیت‌کوین حدود ۱۰ هزار دلار این بازه به کمتر از دوونیم سال کاهش می‌یابد. به این صورت با کاهش قیمت بیت‌کوین ماینرها آسیب نمی‌بینند و برق تولیدی را مطابق با قوانین ساتبا به دولت می‌فروشند و با بالارفتن بیت‌کوین به بالای ۲۰ هزار دلار دوره بازگشت سرمایه کمتر هم خواهد شد.
با این توصیفات جمالی جبهه خودش را در رابطه با صنعت ماینینگ مشخص کرد و گفت که مخالف این صنعت نیست و مشکلش با این مدل کسب‌وکاری است. او گفت: «موضوع انرژی مصرفی این صنعت، عدم رگولاتوری مناسب و مشخص نبودن قسمت‌های گنگ و مبهمی است که در خصوص ماینینگ وجود دارد. با توجه به اینکه کشور ما سرانه مصرف انرژی بسیار بالایی دارد، بهینه‌سازی مناسب صورت نگرفته و 92 درصد سبد انرژی از نیروگاه‌های فسیلی تأمین می‌شود، بنابراین ماینینگ از نظر اقتصادی، اخلاقی و محیط‌زیستی، توجیه‌ناپذیر است.»
جمالی با اشاره به اینکه ما به ازای هر بیت‌کوینی که تولید می‌کنیم، 55 مگا وات ساعت انرژی تولید می‌کنیم که اگر این مقدار بخواهد با نفت خام به دست بیاید معادل انرژی سوخت 107 بشکه نفت است، توضیح داد: «ممکن است برای یک شخص که ماینینگ می‌کند، این کار سود داشته باشد و با تهیه زیرساخت‌ها و استفاده از برق سوبسیدی درنهایت سود به دست آورد ولی با چه مکانیزمی جبران سوبسید می‌شود و با چه مکانیزمی سهمی که از آلودگی ایجاد کرده پرداخت می‌شود. این‌ها مواردی است که درباره‌اش قانونگذاری نشده و درواقع اصل صحبت ما هم این است که وقتی چنین معضلاتی وجود دارد و تکلیف مشخص نیست، به دنبالش مشکلاتی هم ایجاد می‌شود.»
.
صمدی‌راد: کارمزد تراکنش در بیت‌کوین اصالت دارد
محمدجواد صمدی‌راد، معاون فنی ققنوس در این رویداد از فرصت‌هایی که ماینینگ ایجاد می‌کند، صحبت کرد. او با اشاره به اینکه نرخ درآمد ماینرها ناشی از دو عامل پاداش استخراج بیت‌کوین و کارمزد تراکنش است، توضیح داد: «قطعاً در فضای بیت‌کوین و بلاکچین آن چیزی که پایه و اصالت خواهد داشت، کارمزد تراکنش است که پوشش‌دهنده خدمات ماینر است. بنابراین ماینر باید در ازای آن حتماً ابزاری را فراهم کند. فرآیند پاداش میراست، ولی هزینه تراکنش روبه افزایش و مانا است.»
او ادامه داد: «اگر اکنون برای خلق بیت‌کوین باید 107 بشکه نفت هزینه می‌کنیم، احتمالاً برای 20 سال آینده باید میلیون‌ها بشکه هزینه شود تا یک بیت‌کوین خلق شود. اما مساله این است که ما ماین می‌کنیم که سرویس اعتماد بگیریم. این سرویس هزینه دارد. بنابراین ماینینگ هزینه اعتماد است.»
.
ماین خانگی آفت است
او اضافه کرد: «قاعدتاً ماینینگ خوب است، اما رفتار خوبی با آن نداشتیم. اینکه بی‌قاعده و بر اساس رفتار هیجانی به به ماینینگ پرداخته‌ایم. ماین خانگی آفت است. اما مقصر شرکت توانیر است. ساختار سنتی شبکه برق شامل تولید، توزیع و مصرف است. اگر رگولاتور صنعت برق هوشمندانه عمل می‌کرد، ماینرها در انتهای شبکه برق و مصرف قرار نمی‌گرفتند؛ چراکه این نقطه پرهزینه‌ترین جایی است که برای برق فراهم می‌شود. بنابراین وقتی ماین خانگی انجام می‌شود، ابزار لازم وجود ندارد و ماینینگ آماتوری به‌عنوان بلای جان شبکه برق نام برده می‌شود.»
.
11 درصد تلفات در شبکه توزیع برق وجود دارد
صمدی‌راد ادامه داد: «از لحظه‌ای که برق تولید می‌شود حدود چهار درصد تلفات داریم. در حوزه شبکه توزیع نیز 11 درصد تلفات وجود دارد. آمارهایی که پیدا شده چیزی حدود 18 درصد هم بوده، اما به همین 11 درصد اکتفا می‌کنیم. ما درست به فضای ماینینگ نپرداخته‌ایم. بنابراین برای حل این مساله دو راه‌حل وجود دارد. یکی اینکه مزارع ماینینگ درون نیروگاه‌های بزرگ با مهندسی مصرف توسعه یابند. دیگری توسعه نیروگاه‌های کوچک پراکنده در کنار مزارع بزرگ در موقعیت جغرافیایی خاص است.»
صمدی‌راد با بیان اینکه ماینینگ به دسترسی بالا نیاز دارد، توضیح داد: «برآورد می‌شود با تأمین برق با دسترسی 95 درصد برای مزارع ماینینگ، بتوان چهار هزار مگاوات ظرفیت خالی در شبکه برق ایجاد کرد. اگر این حجم دسترسی را به فارم‌ها بدهیم کشور برای سرمایه‌گذاری در حوزه ماینینگ آماده می‌شود.»
.
نیکزاد: چرا این‌قدر به حفظ نفت فکر می‌کنید؟
به گفته میرسهیل نیکزاد، بیت‌کوینر، ابزار ماینر این امکان را می‌دهد تا جریان برق و انرژی را تبدیل به یک واحد پولی کنید. این ابزار این امکان را داده تا آن را در شبکه برق قرار دهیم و آن توان و انرژی را در واحدی که مردم دنیا بتوانند آن را خرج کنند، جمع کنیم. یک نگاه این است که این منفعت را برای خودمان جلب کنیم؛ ولی یک اتفاق مهم‌تری وجود دارد و اینکه نه فقط در ایران و در شرایط ما، بلکه در همه جای دنیا این ابزار برای اولین بار می‌تواند به جای مقاومت، به چشم یک خازن به آن نگاه شود.
به گفته او، با استفاده از این دستگاه، می‌توان زمان را خرید. نیکزاد خطاب به توانیر گفت که یک ابزاری این امکان را داده است که برای اولین بار با یک المان جدید، بردی را طراحی کنید؛ پس از آن استفاده کنید و برنامه بودجه سال بعد را به‌گونه‌ای قرار دهید که یک عدد منطقی برای بالانس شبکه قرار گیرد.
سهیل نیکزاد گفت که قرار نیست بیت‌کوین همیشه مصرف‌کننده یک شبکه باشد و با توجه به اینکه در چه آرایشی از شبکه توزیع و بالانس می‌توانید ماینرهای بیت‌کوین را جاگذاری کنید، ابزار جدیدی را برای شبکه ایجاد کرده است.
سهیل نیکزاد با اشاره به اینکه ماینینگ برای مردم جالب است چون با آن می‌توانند زمان را بخرند، به گرجستان اشاره کرد و گفت: «گرجستان در شبکه خود یک گپ منفی داشت که کل آن را با ماینر پر کرد و در حال حاضر واردکننده برق شده است و از هر ۱۰۰ بیت‌کوینی که در دنیا ماین می‌شود، سه تا در گرجستان است.»
او با اشاره به اینکه از دستگاه ماینر می‌توان به‌عنوان دامپر استفاده کرد، توضیح داد: «یعنی هر بار که در معماری شبکه برق در مصرف، توزیع و تولید به هر دلیلی عدم بالانسی وجود داشت، می‌توان تعدادی ماینر در جاهای مختلف قرار داد تا آن عدم بالانس را درست کرد.»
به گفته سهیل نیکزاد، وقتی برق را با یارانه برای تولید آلومینیوم یا خودرو می‌دهیم، به بیت‌کوین نیز بدهیم چراکه آن را می‌توانیم بفروشیم و به ارز تبدیل کنیم و ضرری هم ندارد. او سپس گفت: «مگر چند تا از ماینرهای دنیا در ایران هستند؟ کل پول برق از پول تمام شده بیت‌کوین چند درصد است؟»
با توجه به صحبت‌های نیکزاد، شبکه توانیر یک شبکه گسترده است. اگر بخواهیم جلوی یک کاری را بگیریم و موانعی را ایجاد کنیم، تعداد آن کار زیاد می‌شود. بگیروببند همیشه کار درستی نیست بلکه باید با توانایی انجام دادن کاری که افراد دارند و نمی‌توان آنها را متوقف کرد، مذاکره کرد. او گفت: «در این شرایط که همه درها به روی ما بسته است، چه راهی وجود دارد که انرژی را از مرز کشور خارج کنیم به جز اینکه آن را به بیت‌کوین تبدیل کنیم. نکتهٔ مهم‌تر اینکه چرا این‌قدر برای حفظ نفت فکر می‌کنید تا آن را نگه دارید؟ چراکه تا چند سال دیگر نفت دیگر ارزش نخواهد داشت؛ در نتیجه تمام نفت‌ها را باید استخراج کنیم و آن را تبدیل به ارزش‌افزوده کنیم.»
به گفته نیکزاد اگر مدیریت بهتری بر شبکه برق کشور داشته باشیم و تلفات شبکه را کنترل کنیم، نیازی به ایجاد موانع برای فعالان حوزه ماینینگ نیست.
.
اخایی: رگولاتوری نادرست، صنعت ماینینگ را رانتی کرده است
به گفته اخایی یکی از ویژگی‌های بیت‌کوین این است که می‌توان با استفاده از یک سری ابزارآلات، بیت‌کوین را در هرجایی ماین کرد و مقیاس‌پذیری هم یکی دیگر از ویژگی‌های آن است.
اخایی در ارائه خود به فواید ماینینگ برای کشور اشاره کرد که می‌تواند تا حدی ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها باشد و برای انجام پرداخت‌های خرد ابزار مناسبی باشد.
به گفته اخایی کارهای بسیاری در این حوزه می‌توان انجام داد که باید با مدیریتی درست پیش بروند و بدون شک بیت‌کوین موجب پیشرفت در زندگی انسان خواهد شد؛ اما چون رگولاتوری درستی در این حوزه انجام نشده باعث رانتی شدن فعالیت در این حوزه شده که یک نفر مجوزی از جایی می‌گیرد و به وسیله آن می‌تواند ماین کند و دیگری نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
او با اشاره به اینکه در حال حاضر چین قدرت متمرکز در زمینه استخراج را دارد گفت: «باتوجه به منابع عظیم گاز و انرژی و زیرساخت‌های موجود در کشور، فرصت بی‌همتایی برای تبدیل شدن به یکی از اصلی‌ترین بازیگران این صنعت وجود دارد.»
براساس آماروراقام ارائه‌شده در سخنرانی اخایی، اندازه بازار رمزارزها در حال حاضر بالغ بر ۳۰۰ میلیارد دلار است و ارزش معاملات روزانه رمزارزها بیش از ۸۰ میلیارد دلار است که با شروع تحریم‌ها علیه روسیه و جنگ تجاری آمریکا و چین، استفاده از بیت‌کوین رواج بیشتری یافته است. با این افزایش سرمایه و ارزش معاملات بازار و رمزارزها در گذر زمان، مسیر مناسبی برای انتقال پول در ابعاد خرد و متوسط به وجود می‌آید.
.
امینی‌فر: در شبکه برق، مصرف‌کننده نادیده گرفته شده است
در ادامه فرخ امینی‌فر، مدیر گروه مهندسی برق قدرت دانشگاه تهران سخنران این رویداد درباره شبکه برق ایران تحت فشار ماینینگ توضیح داد.
امینی‌فر توضیح داد: «درحالی‌که در قرن 21 درباره صنعت برق و بیت‌کوین صحبت می‌کنیم، شهرهایی در آفریقا هستند که فقط دو درصد برق دارند، هرچند موبایل و شبکه مخابرات دارند.»
او ادامه داد: «اتفاقی که در صنعت برق افتاده این است که به سمت خصوصی‌سازی‌شدن رفته است. برای ایران هم این موضوع تقریباً اتفاق افتاده، اما وارد فضای خصوصی با مدیریت دولتی شده است. همچنین مدل کسب‌وکاری و راه‌حلی برای مصرف کمتر ایجاد نشده است.»
از نظر امینی‌فر طرح smart grid با هدف فعال‌کردن مصرف‌کننده در ایران چند سال پیش انجام شد که با موفقیت روبه‌رو نبود. در این مورد نیز مدل کسب‌وکاری درست طراحی نشده بود.
.
آمارهایی با رقم‌های عجیب
این استاد دانشگاه درباره اعلام آماری از ماینینگ توسط سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس گفت: «در این‌باره اعلام کردند که برای هر بیت‌کوین 72 هزار کیلو وات ساعت برق مصرف می‌شود که به اندازه مصرف 28 مشترک است. تعداد این افراد به تازگی افزایش پیدا کرده و می‌تواند به 2 تا 2 هزار و 500 مگاوات برسد. من نمی‌دانم این آمار از کجا گرفته شده است. این رقم خیلی بالا است. شرکت توانیر نیز از اعلام این آمار ابراز بی‌اطلاعی کرد.»
او به آمار دیگری از سخنگوی صنعت برق اشاره کرد و گفت: «سخنگوی صنعت برق گفته است که بخش اصلی افزایش 7 درصدی مصرف برق به‌دلیل تولید ارزهای رمزنگاری‌شده است. این آمار هم منصفانه نیست. اگر تولید ارزهای رمزنگاری‌شده هم نبود، سالیانه حدود پنج درصد افزایش برق داشتیم.»
.
قدسی: می‌توان قیمت بیت‌کوین را تا 4 ساعت آینده پیش‌بینی کرد
قبل از برگزاری پنل، معین قدسی از استارت‌آپ واکاویک، رفتار کاربران توییتر درباره ارزهای رمزنگاری‌شده را مورد بررسی قرار داد.
او با اشاره به اینکه بررسی قیمت بیت‌کوین با استفاده از شبکه‌های اجتماعی، خصوصاً توییتر در دنیا مطرح است، گفت: «با بررسی توییت‌ها در یک ساعت، می‌توان قیمت بیت‌کوین را تا 4 ساعت آینده پیش‌بینی کرد. هرجا پیک هیجانی کاربران بالا بوده، قیمت بیت‌کوین هم افزایش یافته است.»
قدسی در ارتباط با رفتار علت و معلول کاربران توییتر و قیمت بیت‌کوین عنوان کرد: «با بررسی تأثیر رفتار کاربران بر قیمت بیت‌کوین، این نتیجه حاصل شده که دو دسته کاربر بیت‌کوینی وجود دارد. یک دسته کاربرانی که با تعداد و تکرار بالا، توییت و پست می‌کنند و اقلیت محسوب می‌شوند. دیگری رفتار عادی دارند و خبره نیستند، دانش کمی دارند و اکثریت هستند. دسته اکثریت، با افزایش هیجانشان، بر قیمت بیت‌کوین تأثیر می‌گذارند که حتی تأثیر آن بلندمدت است.»
.
رگولاتوری؛ الزام ماینینگ
پایان‌بخش این رویداد، پنل «ماینینگ، خوب، بد، زشت» بود که با حضور محمدعلی اخایی، عضو هیات علمی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، فرخ امینی‌فر، مدیر گروه برق قدرت دانشگاه تهران، محمدجعفر نعناکار، مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات، محمدرضا جمالی، مدیرعامل شرکت نبض‌افزار، امید علوی و سهیل نیکزاد، ماینر و رضا قربانی، رییس هیات مدیره شبکه عصر تراکنش برگزار شد.
در ابتدای این پنل امید علوی گفت: «اعداد و ارقامی که درباره ماینینگ گفته می‌شود، قابل استناد نیست چون باید دید استخراج بیت‌کوین، هزینه دستگاه و غیره چقدر بوده است. ما به خاطر هزینه‌های پایین در ایران فرصت زیادی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی داریم.»
او ادامه داد: «اصل ماینینگ نه در خانه است نه کشاورزی بلکه در شبکه صنعتی است. اگر بخواهیم از این فرصت استفاده کنیم باید گاز را تبدیل به برق کنیم. ما سه ماه تابستان مشکل برق داریم و خارج از این زمان در خیلی جاها به نیروگاه‌ها گفته می‌شود تولید نکنید.»
نعناکار با اشاره به اینکه در حوزه ماینینگ در دولت تعریف درستی از این صنعت وجود ندارد، گفت: «تنها و اولین مجوز ماینینگ در سال ۹۷ و برای یک سرمایه‌گذار خارجی بود که قرار بود ۵۰ میلیون دلار به کشور بیاورد. به محض صدور چنین مجوزی نهادهای متعددی موضع‌گیری کردند. مشکل اصلی هزینه برق و تعداد دستگاه‌هاست که به خاطر نبود نظارت و پایش است. ماینینگ نه بد و نه خوب است ولی می‌تواند هر دو باشد.»
او تصریح کرد: «باید پروتکل شفاف و نظارت بر آمار وجود داشته باشد. باید این وضعیت که مشخص نیست متولی کیست را تحمل کرد هرچند فرصت‌ها از بین می‌رود.»
جمالی با بیان این مساله که مدل کسب‌وکار مهم است و ما تجربه بسیار بدی در رابطه با مدل کسب‌وکار شرکت‌های پرداخت داشتیم و با مدل کسب‌وکار غلط، سیستم بانکی، بورس و اقتصاد کشور را با مشکل مواجه کرده‌اند، گفت که در فناوری‌های جدید لازم است قانونگذاری درست از ابتدا قرار دهیم که بازی‌های ناپایدار شکل نگیرد. درمورد مورد ماینینگ نیز این موضوع صادق است. این اصلاحات قبل از مقیاس‌گیری و رشد باید صورت گیرد و اگر زمانش گذشت امکان‌پذیر نخواهد بود.
او ادامه داد: «در ماینینگ از منابع مشاع سوبسید در حوزه انرژی برق استفاده می‌شود و باید تکلیف حداقل ۳۰۰۰ دلار سوبسید انرژی داده شده به کاوش و استخراج هر بیت‌کوین مشخص شود. اگر در کشور ما برق کمتر از یک سنت است به خاطر سوبسید است و اگر در چین برق دو سنت است قیمت واقعی آن این است.»
جمالی با بیان اینکه بحث دوم مسایل زیست محیطی است و با توجه به اینکه ۹۲ درصد برق ما از نیروگاه‌های فسیلی تامین می‌شود استفاده آن در ماینینگ توجیه ندارد، گفت: «این موضوع در حالی است که در دنیا ۷۰ درصد انرژی برای ماینینگ از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین می‌شود و این باید با کمتر از ۸ درصد سهم تجدیدپذیرها در سبد برق کشور مقایسه شود. به عبارتی هر بیت‌کوین کاوش شده در ایران حداقل ۱۰ برابر دنیا آلودگی زیست محیطی دارد که اگر بهره‌وری پایین نیروگاه‌های کشور را به آن اضافه کنیم به حداقل ۱۵ برابر هم می‌رسد.»
علوی با تاکید بر اینکه ماینینگ فقط برق نیست، عنوان کرد: «باید دید راه‌اندازی امکانات در ایران چقدر است، در چین چقدر است. باید محاسبه دقیق انجام داد. با یک ماینر نمی‌توان در خانه کار کرد چون سروصدا دارد مگر در شرایط خاص.»
نعناکار به الزاماتی اشاره کرد که در وزارت ارتباطات تعیین شده مانند دریافت مالیات. او گفت: «باید فهم ماینینگ در ایران شکل بگیرد بعید می‌دانم با این اوصاف این صنعت مشکل خاصی داشته باشد. اگر می‌خواهید صنعت مدیریت شود باید به ایجاد الزامات کمک کنید. باید فهم جامعه را افزایش دهیم.»
امینی‌فر نیز به موضوع صنفی شدن فعالیت در حوزه رمزارز اشاره کرد و گفت: «اگر قرار است تعرفه‌گذاری صورت گیرد دو طرف باید تصمیم بگیرند. اگر قرار است این صنعت منافعی برای کشور داشته باشد باید مذاکرات جدی با صنف یا نماینده وجود داشته باشد.
علوی نیز در پاسخ به این موضوع تاکید کرد: «ما سه سال است داریم رایزنی می‌کنیم. ماینینگ انجام می‌شود اما خریدوفروش ارز غیرقانونی است. ما نمی‌توانیم از گاز موجود به نفع کشور استفاده کنیم؟ درحالی‌که ایران می‌تواند هاب ماینینگ شود؟»
نیکزاد با تاکید بر اینکه این صنعت غیرمتمرکز است، گفت: «حرف‌های رگولاتور رد می‌شود چراکه باید قانون درست گذاشته شود. بهترین قانون برای آمریکاست که می‌گوید کسی که ارزرمز دارد موسسه مالی اعتباری است.»
اخایی یادآور شد: «بیت‌کوین یک اکوسیستم در کنار خود می‌تواند ایجاد کند که ارزش‌افزوده ایجاد کند. بیت‌کوین باعث چرخش مالی فعالی می‌شود و این خود یک ارزش است.»
