پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آینده سخت‌افزار در صنعت بانکداری کشور / اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، CRS و IADها مهم‌ترین روندهای تاثیرگذار در فضای سخت‌افزارهای بانکی در سال آینده هستند
ایران‌ارقام با افزایش سطح کیفی خدمات پشتیبانی و گسترش خدمات و راهکارهای نرم‌افزاری با هدف کاهش حضور فیزیکی مشتریان در شعب بانک‌ها به استقبال سال 1398 می‌رود.
دانلود کنید: فایل PDF گزارش «آینده سخت‌افزار در صنعت بانکداری کشور» در شماره 19 ماهنامه عصر تراکنش
ماهنامه عصر تراکنش / در عصر دیجیتال، هرگاه بخواهیم در مورد روندهای آتی در یک صنعت به بحث بنشینیم، انبوهی از دیدگاه‌ها و ایده‌های نو در حوزه فناوری اطلاعات و ابزارهای به‌اصطلاح نرم مطرح می‌شوند، اما در این میان، در بسیاری از موارد وظیفه ایجاد تجربه ایده‌آل کاربر از خدمات بانکی تا حد زیادی بر عهده سخت‌افزارهای تخصصی در این صنعت است؛ بخشی که به نظر می‌رسد با وجود نقش تعیین‌کننده‌ای که دارد، معمولا کمتر به آن پرداخته می‌شود.
شرکت ایران‌ارقام در سال 1335 فعالیت خود را با اخذ نمایندگی انحصاری از شرکت NCR آغاز کرده و از آن زمان تاکنون همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران کشور در عرصه بانکداری، به ارائه خدمات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به بانک‌های مختلف پرداخته است. در گفت‌وگویی پای صحبت‌های توحید علوی، معاون بازاریابی و فروش شرکت ایران‌ارقام نشستیم تا دیدگاه‌های او را در مورد آینده سخت‌افزارها در صنعت بانکداری جویا شویم.
در حال حاضر بیشتر روندهای آتی در صنعت بانکداری در واقع به‌نوعی در دسته‌بندی فناوری‌های نرم قرار می‌گیرند. اصولا نقش سخت‌افزارها و پیشرفت‌های مربوط به آنها در صنعت بانکداری چیست؟
قبل از هر چیز باید منظور از سخت‌افزار بانکداری را مشخص کنیم. از نظر من سه گروه اصلی را می‌توان برای سخت‌افزارهای مورد استفاده در صنعت بانکداری در نظر گرفت؛ اول «سخت‌افزارهای زیرساختی»، دوم «سخت‌افزارهایی که به‌عنوان واسط یا تسهیل‌کننده ارائه خدمات در شعب و خارج از آن مورد استفاده قرار می‌گیرند» و سوم «سخت‌افزارهایی که در مالکیت کاربران قرار دارند و به‌عنوان بستری برای ارائه خدمات مختلف از جمله بانکداری الکترونیک عمل می‌کنند».
در اینجا آنچه به‌عنوان سخت‌افزار مورد بحث قرار می‌گیرد، بیشتر گروه دوم است. می‌توان گفت که بیشترین رشد اتوماسیون خدمات قابل ارائه به کاربران، نه فقط در صنعت بانکداری؛ بلکه در دیگر صنایع نیز در حوزه نرم‌افزار رخ می‌دهد، اما واقعیت این است که خدمات بانکی حتی در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا به سخت‌افزارهای ویژه‌ای که برای این منظور طراحی می‌شوند، متکی است.
برای مثال در آمریکا هنوز بیش از 500 هزار دستگاه خودپرداز وجود دارد. از طرفی در شعب بانک‌ها نیز استفاده از سخت‌افزارهای جدید و ارتقایافته، ارائه خدمات به مشتریان را آسان‌تر و سریع‌تر کرده است. به‌جز سخت‌افزارهایی مثل تلفن همراه، تبلت و کامپیوترهای شخصی که در اختیار و مالکیت کاربران قرار دارند، مجموعه بزرگی از ابزارها و دستگاه‌ها، امکان ایجاد آنچه را که اکنون به‌عنوان بانکداری امروزی می‌شناسیم، به وجود آورده‌اند و حقیقت این است که بانک‌ها در سراسر دنیا هنوز به این ابزارها وابسته‌اند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
جایگاه CRSها در آینده
یکی از اتفاق‌هایی که انتظار می‌رود در زمینه روندهای موجود در حوزه خودپرداز در کشورمان شاهد آن باشیم، افزایش تعداد خوددریافت/خودپردازهاست. به نظر می‌رسد مشتریان بانک‌ها به‌تدریج با سپردن پول نقد خود به این دستگاه‌ها کنار بیایند و بانک‌ها نیز با تقاضای بیشتری برای این دستگاه‌ها مواجه شوند.
[/mks_pullquote]
به نظر شما روندهای نوین در صنعت بانکداری چه تاثیراتی بر آینده سخت‌افزارهای تخصصی بانک‌ها خواهد داشت؟
برای پاسخ به این سوال، ابتدا باید به روندهای کلان در بانکداری نوین توجه کنیم. بانکداری باز یا Open Banking و به‌تبع آن گسترش همکاری با فین‌تک‌ها، توسعه خدمات حضوری خارج از شعبه، روش‌های نوین احراز هویت مبتنی بر بیومتریک، هوش مصنوعی، بانکداری همراه، بلاکچین و رمزارزها و همچنین اینترنت اشیا مهم‌ترین این روندها هستند.
در این میان برخی از این روندها تاثیر مستقیمي بر سخت‌افزارهای مورد اشاره در گروه دوم خواهند داشت. برای مثال خودپردازهای جدید به‌واسطه خدمات نوینی که ارائه خواهند داد، نیازمند افزودن ماژول‌های احراز هویت یا امکانات مربوط به خدمات بدون کارت خواهند بود. همچنین افزایش تعداد خدمات قابل ارائه در ATMها و STMها باعث ایجاد تغییرات قابل توجهی در این ابزارها خواهد شد.
به خودپرداز اشاره کردید. خودپردازها یا همان ATM جزء اولین سخت‌افزارهایی هستند که تجربه کاربری را به خارج از شعب بانک‌ها انتقال داده‌اند. به‌طور کلی روندهای موجود در حوزه خودپرداز را چطور می‌بینید؟
شاید در نگاه اول این‌طور به نظر برسد که روند به‌کارگیری خودپردازها در دنیا تحت تاثیر توسعه خدمات بانکداری و پرداخت الکترونیک و به‌تبع آن کاهش استفاده از پول نقد با سرعت زیادی رو به کاهش باشد، ولی در عمل، واقعیت به این شکل نیست.
بدون شک روندهای مورد اشاره در طولانی‌مدت تعداد خودپردازهای فعال در دنیا را کاهش خواهند داد، اما این مساله در کشورهای مختلف و بسته به فرهنگ مردم و نیز میزان توسعه‌یافتگی متفاوت است. در حالی که چین و پس از آن آمریکا بیشترین میزان کاهش خودپردازها را تجربه می‌کنند، در کشورهایی چون هند، اندونزی و همچنین در کشور خودمان تعداد خودپردازها رو به افزایش است. آنچه مسلم است اینکه سرعت رشد تعداد خودپردازها در بیشتر نقاط دنیا کاهش یافته و به همین ترتیب نیز ادامه خواهد یافت.
اتفاق دیگری که انتظار می‌رود در این زمینه در کشورمان شاهد آن باشیم، افزایش تعداد خوددریافت/خودپردازهاست. به نظر می‌رسد مشتریان بانک‌ها به‌تدریج با سپردن پول نقد خود به این دستگاه‌ها کنار بیایند و بانک‌ها نیز با تقاضای بیشتری برای این دستگاه‌ها مواجه شوند.
روند مهم دیگری که در مورد خودپرداز وجود دارد، پررنگ‌تر شدن نقش اشخاص ثالث به‌عنوان متولیان خودپردازهاست. رشد این بخش پدیده‌ای جهانی است و منحصر به ایران نیست. IADها یا متولیان مستقل خودپرداز هنوز به‌درستی در ایران تجربه نشده‌اند. البته موانع جدی برای حضور بخش خصوصی در این حوزه در مقیاس بزرگ وجود دارد؛ اما در صورتی که بانک‌ها با در اولویت قرار دادن گسترش خدمات به مشتریان خود به‌صورت جدی به سمت جذاب‌تر کردن منافع فعالان خصوصی حرکت کنند، می‌توان به تغییرات عمیق در این زمینه امیدوار بود.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
کاهش حضور فیزیکی مشتریان
شرکت ایران‌ارقام به‌سرعت در حال گسترش خدمات و راهکارهای نرم‌افزاری با هدف کاهش نیاز مشتریان بانک‌ها به حضور فیزیکی در محل شعب یا خارج از آن است.
[/mks_pullquote]
در صحبت‌های شما در خصوص روندهای آتی صنعت بانکداری، به تبادلات مالی میان اشیا اشاره شد. به نظر شما این روند چه تحولاتی را در سخت‌افزارهای بانکی و غیربانکی ایجاد خواهد کرد؟
قبل از پاسخ به این سوال باید به تاثیر اینترنت اشیا بر بانکداری توجه کرد. در دنیایی که در آن اشیا، متصل یا connected باشند، فرصت‌های بی‌نظیری برای بانک‌ها ایجاد می‌شود.
دو دیدگاه اصلی در این حوزه وجود دارد؛ اول اینکه بانک‌ها می‌توانند با شناسایی و رصد انواع ترمینال‌هایی که مشتریان‌شان فرایند پرداخت را از طریق آنها تکمیل می‌کنند، بازاریابی انواع خدمات خود را به سطح تازه‌ای ارتقا دهند. دیدگاه دوم به اشیایی مربوط می‌شود که به‌نوعی با تراکنش‌های مالی مرتبط‌اند. در این مورد تمرکز به جای مشتری بر شیء قرار می‌گیرد.
به‌طور کلی اینترنت اشیا اطلاعات بسیار ارزشمندی را در اختیار بانک‌ها قرار می‌دهد که تحلیل درست آن می‌تواند به بهینه‌سازی استفاده بانک‌ها از منابع فیزیکی و مالی و به‌تبع آن کاهش هزینه‌ها بینجامد. در نهایت پیاده‌سازی هر کدام از این ایده‌ها مستلزم ایجاد بستری از ابزارهای سخت و نرم است که تبادل اطلاعات، فرایند پرداخت و سطح امنیت مورد نظر برای ارائه خدمات بانکداری و پرداخت الکترونیک اشیا را فراهم می‌کنند. مشخصا این امر به‌ویژه در حوزه سخت‌افزار نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجهی است که در صورت تعریف مدل‌های کسب‌وکار صحیح، بانک‌ها می‌توانند جزء مهم‌ترین سرمایه‌گذاران در این بخش باشند.
به نظر شما با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی فعلی، به‌ویژه مسائلی چون تحریم‌ها و بحران ارزی، بانک‌ها باید چه تغییراتی در استراتژی‌های خود در این حوزه ایجاد کنند؟
از آنجایی که بخش بزرگی از سخت‌افزار مورد استفاده بانک‌ها از خارج کشور تامین می‌شود، باید بپذیریم که تحولات اخیر در زمینه تحریم‌ها و نیز افزایش قیمت ارز، تاثیر انکارناپذیری بر این بخش داشته است. از یک طرف با افزایش قیمت‌ها بودجه پیش‌بینی‌شده بانک‌ها برای تامین نیاز و احیای وضعیت فعلی دیگر منطبق با اهداف کمی و کیفی آنها نیست.
از سوی دیگر، جدای از مساله هزینه‌ها، اصولا فرایند تامین به‌دلیل محدودیت‌های به‌وجودآمده بسیار دشوارتر شده است. در چنین شرایطی اولین راهکار می‌تواند افزایش کارایی ابزارها و دستگاه‌های فعلی باشد. برای مثال در مورد خودپرداز، بانک‌ها باید تاکید بیشتری بر نگهداری و پشتیبانی این دستگاه‌ها، با هدف افزایش طول عمر و کارایی مالی آنها داشته باشند. علاوه بر این گسترش خدمات بانکداری الکترونیک و نیز هموارسازی بستر همکاری با فین‌تک‌ها با رویکرد بانکداری باز می‌تواند نیازمندی مشتریان بانک‌ها را به سخت‌افزارهای واسط کاهش دهد.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
افزایش کیفیت خدمات
آماده نگه داشتن بیش از یکصد شعبه در سراسر کشور، آموزش مداوم کارکنان و جذب و جایگزینی پیوسته آنها، تامین قطعات مورد نیاز برای پشتیبانی دستگاه‌ها و تجهیزات تحت قرارداد از طرق جدید و اضافه‌کردن حوزه‌ها و برندهای جدید به ظرفیت شرکت اقداماتی است که شرکت ایران‌ارقام جهت افزایش سطح کیفی خدمات پشتیبانی با جدیت آنها را دنبال می‌شوند.
[/mks_pullquote]
با توجه به تغییرات و چالش‌های مورد اشاره، شرکت ایران‌ارقام چه استراتژی‌ای را برای بقا و پیشرفت خود در پیش گرفته است؟
سوال شما را می‌توانم بر اساس دو محور اصلی پاسخ دهم؛ در وهله اول، ایران‌ارقام به‌عنوان باسابقه‌ترین شرکت ارائه‌کننده خدمات فروش و پشتیبانی سخت‌افزارها و تجهیزات بانکی، به‌سرعت در حال افزایش سطح کیفی خدمات پشتیبانی خود است. این رویکرد با درک کامل شرایط فعلی و با هدف افزایش حداکثری کارایی تجهیزات بانک‌های مشتری تعیین شده است.
برای رسیدن به این هدف، بخش‌های مختلف شرکت بسیج شده‌اند. آماده نگه‌داشتن بیش از یکصد شعبه در سراسر کشور، آموزش مداوم کارکنان و جذب و جایگزینی پیوسته آنها، تامین قطعات مورد نیاز برای پشتیبانی دستگاه‌ها و تجهیزات تحت قرارداد از طرق جدید و اضافه‌کردن حوزه‌ها و برندهای جدید به ظرفیت شرکت اقداماتی است که جهت پیاده‌سازی این استراتژی با جدیت دنبال می‌شوند.
از طرف دیگر و همزمان با رویکرد قبلی، شرکت ایران‌ارقام به‌سرعت در حال گسترش خدمات و راهکارهای نرم‌افزاری با هدف کاهش نیاز مشتریان بانک‌ها به حضور فیزیکی در محل شعب یا خارج از آن است.
موقعیت خطیر کنونی و همچنین نگاه دقیق به روندهای صنعت بانکداری در دنیا، این استراتژی را پیش روی ما قرار داده است. بدون شک این مساله مستلزم صرف زمان و هزینه قابل توجهی خواهد بود، اما تیم مدیریت جدید شرکت نشان داده که برای ایجاد تغییرات بنیادی در این بخش بسیار مصمم است.
