پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
بلیت الکترونیک، ابزاری کارآمد در راستای ارائه خدمات شهری
آشکار است که استفاده از بلیتهای کاغذی و حتی پول نقد در سامانههای حملونقل عمومی، هزینههای زیادی را از بعد اقتصادی، اجتماعی و… به مجموعه مدیریت شهری و شهروندان تحویل مینماید. هزینههای تحمیل شده بر مجموعه مدیریت شهری را میتوان در تولید این نوع بلیتها، فروش و جمعآوری آنها در شبکههای حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و مترو مشاهده کرد. در کنار آنها، برای شهروندان نیز هزینههایی مانند نیاز به صرف زمان زیاد برای تهیه و نگهداری بلیتهای کاغذی را برشمرد. این نوع بلیتها معمولا به صورت دورهای چاپ میشوند و در پایان هر دوره نیز اعتبار آنها تمام میشود و این یعنی قابل استفاده نبودن بلیتهای خریداری شده در دوره قبل. لذا با نگاهی به این هزینهها و لزوم صرفهجویی در آنها، میتوان از تکن. لوژیهای موجود در حوزه فناوری اطلاعات استفاده کرد. در این راستا، بلیت الکترونیکی میتواند اولین انتخاب برای جایگزینی بلیتهای کاغذی باشد. کاربری بلیتهای الکترونیکی به دلیل سهولت مدیریت آن و پویایی در استفاده، باعث کاهش هزینههای شهری شده و علاوه بر آن در سطح کلان، یکپارچگی را برای مدیریت پرداخت در سامانههای حمل و نقل عمومی به ارمغان میآورد. استفاده از بلیت الکترونیکی میتواند شروعی برای توسعه کاربری آن در سایر خدمات شهری باشد که عملا مسیر حرکت و تعالی به سوی دولت الکترونیک را هموارتر مینماید.
شاید بتوان ادعا کرد که بزرگترین مزیتی که بلیت الکترونیکی میتواند داشته باشد، صرفهجویی در زمان است. با توسعه بلیت الکترونیک، تعداد مراجعه شهروندان به باجههای بلیت فروشی کاهش پیدا کرده و شهروندان میتوانند با خرید یک کارت در قالب بلیت الکترونیکی، از خدمات پرداخت الکترونیکی کرایه بهرهمند شوند.
در این نوشتار سعی شده است که مزایای کاربری بلیت الکترونیک در سامانههای حمل و نقل عمومی بر شمرده شود.
۱. مدیریت پویای کرایه در سامانه حمل و نقل عمومی
با استفاده از بلیت الکترونیکی، کرایه تعریف شده در سامانه های حمل و نقا عمومی، میتواند به صورت پویا و بر اساس مسافت طی شده توسط شهروندان محاسبه شده و از کارت بلیت آنها کسر گردد. پیاده سازی چنین قابلیتی فقط با استفاده از بلیت الکترونیکی میسر است و بالطبع رضایت شهروندان به به دنبال خواهد داشت. علاوه بر آن تغییر در سیاستهای اخذ کرایه با استفاده از این ابزار به سهولت انجام خواهد شد و این به دلیل یکپارچکی حاصل شده در سامانه حمل نقل عمومی در استفاه از بلیت الکترونیکی میباشد. در کنار مدیریت کرایه به صورت پویا، امکان تعریف محصولات مختلف بلیت با سیاستهای متفاوت که مخاطبین آنها اقشار مختلف از جامعه هستند، از جمله قابلیتهای این ابزار میباشد.
۲. کنترل بهینه مسافرین و تسهیل خدمت رسانی
با استفاده از بلیت الکترونیکی، امکان تهیه آمار دقیق از مسافرتهای درون شهری تسهیل شده و میتوان از آن به عنوان یک پایه برای تامین اطلاعات آماری استفاده کرد. این امر میتواند در راستای مدیریت بهینه منابع در خطوط حمل و نقل مورد بهرهبرداری قرار گیرد و مدیریان خطوط را در افزایش و یا کاهش تعداد اتوبوسها و یا قطارهای مترو یاری نماید.
۳. تنوع در انواع بلیت و خدمات
با ارائه بلیت الکترونیک، امکان تعریف مدلهای مختلف اخذ کرایه از شهروندان تسهیل میشود و به دنبال امکان ارائه برنامههای مختلف تخفیف و تضویق برای استفاده از شبکه حمل و نقل عمومی میسر خواهد بود. از جمله این قابلیتها میتوان به ارائه خدمات خاص به اقشار مختلف جامعه مانند دانشجویان و دانش آموزان، جامعه پزشکی، خانوادههای خاص، فرهنگیان و… اشاره کرد. مواردی بلیتهای مدتدار، بلیتهای اعتباری، فصلی و… محصولاتی هستند که ارائه آنها فقط با کارت بلیت الکترونیکی میسر خواهد بود.
۴. توسعه کاربری بلیت الکترونیکی در حوزههای مختلف شهری
از مزیتهای عمده بلیت الکترونیک میتوان به امکان استفاده از آن در حوزههای مختلف شهری و بالابردن فرهنگ عمومی در مواردی مانند پرداخت الکترونیک اشاره کرد. به عنوان مثال بلیت الکترونیک میتواند در شبکههای مختلف حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس، تاکسی و مترو مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر آن، کاربری آن در اماکن فرهنگی، ورزشی، تفریحی و… میتواند گامی به سوی توسعه خدمات شهری در قالب دولت الکترونیکی باشد. استفاده از این کارت در راستای کنترل پرداخت در پارکینگهای حاشیهای، پارکینگهای عمومی و حتی عوارض اتوبانها، مثال دیگری از کاربرد آتی این کارت میتواند باشد.
۵. کاهش در هزینهها
کاهش هزینههای هنگفت در طراحی، چاپ، توزیع و جمع آوری بلیتهای کاغذی از جمله مزیتهای بارز استفاده از بلیت الکترونیکی میباشد. لذا با کاربری بلیت الکترونیک میتوان از هزینههای صرفهجویی شده در راستای بسترسازی برای خدمات نوین شهری گام برداشت. این کاهش هزینه هم شامل شهروندان میشود و هم شامل مجموعه مدیریت شهری. طول عمر این بلیت در مقایسه با بلیتهای کاغذی زیاد بوده و نیازی به تهیه بلیت در هر بار استفاده از شبکه حمل و نقل عمومی نیست و این یعنی صرفهجویی برای شهروندان. علاوه بر این مزیتها که به صورت مستقیم از کاربری بلیت الکترونیک حاصل میشود، میتوان به مزایای غیر مستقیم دیگری مانند کاهش پول خرد فیزیکی در گردش، کاهش در هزینههای چاپ و نگهداری اسکناس و مسکوک و… اشاره کرد.
۶. امنیت و کنترل گردش مالی در شبکه حمل و نقل
امینیت در هر کسب و کاری درجه اهمیت خاصی دارد. در شبکههای حمل و نقل عمومی که عملا بستری برای نقل و انتقال پول خرد است، استفاده از بلیت الکترونیک باعث جلوگیری از جعل بلیت شده و از سوء استفادههای احتمالی ممانعت مینماید و در کنار آن امکان نظارت کامل بر عملکرد رانندگان و پیگیریهای سریع را در راستای کشف تقلبهای احتمالی فراهم مینماید.
۷. شروعی برای کاربری کارتهای هوشمند در خدمات شهری
ارائه بلیت الکترونیک، قابلیت ایجاد زیرساخت خدمات شهری را فراهم کرده و حمل و نقل عمومی را بزرگترین شبکه پرداخت خرد، منسجم و یکپارچه مینماید و این آمادگی را ایجاد مینماید که بتوان با مشارکت بانکها و موسسات مالی و اعتباری گامهای بزرگتری را در راستای مدیریت بهینه پرداخت خرد در کشور برداشت. با قابلیتهای که میتوان برای بلیت الکترونیک در نظر گرفت، میتوان آن را به عنوان ابزاری کارآمد و مفید در راستای ایجاد بستر برای تحقق دولت الکترونیکی در نظر گرفت.
۸. مدیریت هوشمند حمل و نقل شهری
از مزایای عمدهای که کاربری بلیت الکترونیکی برای مدیریت شهری میتواند داشته باشد، میتوان به مدیریت هوشمند حمل و نقل شهری اشاره کرد. امکان برآورد ترافیک در ساعات ازدحام، امان مانیتورینگ اتوبوسها و قطارهای شهری در مراکز کنترل، امکان اطلاع از تردد وساط نقلیه در ایستگاهها، تعداد مسافر در اتوبوسها، تخمین دقیق تعداد مسافرتهای درون شهری و… را میتوان از قابلیتهای مورد نیاز در مدیریت هوشمند حمل و نقل شهری برشمرد که به تبع استفاده از بلیت الکترونیک، حاصل میشود.
۹. امکان ارائه خدمات پرداخت کرایه در قالب رومینگ بین شهری
ارائه بلیت الکترونیکی در کلانشهرها میتواند در کنار امر مهم دیگری انجام گیرد. این مهم را میتوان در قالب استانداردسازی سامانه مدیریت کرایه در حمل و نقل عمومی در کل کشور در نظر گرفت. با استانداردسازی بلیت الکترونیک بین کلانشهرها، امکان استفاده از بلیتهای صادر شده در شهرهای مختلف در یکدیگر وجود خواهد داشت. دانشجویی که در یک کلان شهر زندگی می-کند اما محل تحصیلش کلانشهر دیگری است، میتواند از یک بلیت الکترونیکی در هر دو شهر استفاده نماید. ارائه چنین قابلیتی میتواند در کنار تامین رضایت شهروندان، نیاز به تامین کارتهای مرتبط با هر کلانشهر را از بین برده و علاوه بر یکپارچهسازی سامانههای حمل و نقل عمومی در کل کشور، مدیریت پرداخت خرد را نیز متمرکز نماید که خود به عنوان بستری برای توسعه پرداخت خرد در کشور میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
۱۰. رضایت شهروندان
در کنار همه مزیتهایی که برای بلیت الکترونیکی برشمرده شد، شاید مهمترین آنها و آنچه در نظر مدیریت شهری درجه اهمیت بیشتری دارد، جلب رضایت شهرندان باشد. ارائه چنین ابزاری میتواند مزایایی در تکریم ارباب رجوع، بهبود تعامل بین دست اندرکاران حمل و نقل و شهروندان و خدمات شهری بر اساس نیاز شهروندان را در پی داشته باشد. در کلانشهرها، وقت دارای ارزشی خیلی بالاست و این را همه شهروندانی که به نوعی با مسائل و مشکلات کلانشهرها دست و پنجه نرم میکنند، از نزدیک لمس مینمایند. در این میان ارائه ابزاری که بتواند صرفهجویی در وقت شهروندان را به دنبال داشته باشد، باعث رضایت شهروندان خواهد بود.
با توجه به مزیتهایی که در باب بلیت الکترونیکی شمرده است، میتوان ادعا کرد که ارائه چنین ابزاری میتواند شروعی خوب و قابل تحسین در حوزه مدیریت شهری برای جلب رضایت شهروندان باشد. سالهاست که بسیاری از کلانشهرها در دنیا به استفاده از ابزار بلتی الکترونیکی روی آوردهاند و توانستهاند از آن به عنوان شروعی برای گامهای بعدی استفاده نماید. امید آن میرود که بلیت الکترونیک پلی برای گذر از مدل سنتی در مدیریت شهری به سوی مدیریت مدرن و امروزی باشد