پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
محسن حسینی؛ آسمان آبی / اکتبر ۲۰۰۹ دولت فنلاند طی ابلاغیه‌ای رسمی اعلام کرد دسترسی همه شهروندان به اینترنت پرسرعت از حقوق اساسی ساکنان این کشور محسوب می‌شود. از آن سال به بعد ضریب نفوذ اینترنت در جهان نیز گسترش پیدا کرد و مفاهیم تازه‌ای چون دولت‌های الکترونیکی و فعالیت‌های مجازی برای گسترش ارتباطات بر پایه اینترنت شکل گرفت. هرچند فضای مجازی نیز مانند هر عرصه و زمینه دیگری مورد توجه خراب‌کاران و تروریست‌ها قرار گرفت، اما این سوءاستفاده‌ها هرگز موجب نشد دولت‌ها و مقام‌های کشورها از اینترنت و فضای شکل گرفته براساس آن دست بکشند؛ بلکه مسئولان دولتی، امنیتی و اطلاعاتی تلاش کردند تا با تدوین قوانین مشخص، نظارت بیشتری بر استفاده از ابزارهای اطلاعاتی نوین داشته باشند. در سال‌های اخیر گروه‌های شبه نظامی و افراط‌گرایان در آفریقا و خاورمیانه تلاش کردند تا با استفاده از وسایل ارتباط جمعی بر پایه اینترنت، ایدئولوژی خود را در جهان تبلیغ کرده و فعالیت‌های خرابکارانه‌شان را برای تهدید، ارعاب و عضوگیری منتشر کنند. از سوی دیگر دولت‌ها تلاش کردند با تصویب قوانین جدید مانع از فعالیت‌های تبلیغی تروریست‌ها شوند. براساس این قوانین فیس‌بوک، یوتیوب، توئیتر و تلگرام به‌عنوان شبکه‌های مورد علاقه داعش و دیگر گروه‌های تروریستی موظف شدند محتوای تولید شده از سوی این گروه‌ها را از سرورهای خود پاک کنند. در برخی موارد نیز این گروه‌ها به نیروهای امنیتی و اطلاعاتی برای بازداشت تروریست‌ها کمک کردند.
پناه بردن به تاریکی
نیروهای سازمان تروریستی القاعده پس از فاجعه یازده سپتامبر در نیویورک در گوشه و کنار جهان پنهان شدند و با آرام شدن اوضاع، با استفاده از فناوری‌های اینترنتی دست به ترمیم ساختار سازمانی‌شان زدند. مهم‌ترین ابزار برای ایجاد ارتباط میان اعضای القاعده در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ استفاده از ایمیل بود. این گروه‌ها اغلب تلاش می‌کردند تا با پیام‌های رمزگذاری شده از سرویس‌های عمومی ایمیل استفاده کنند. ردیابی و کشف مخفیگاه اسامه بن لادن رهبر القاعده در همین چارچوب صورت گرفت. ماموران اطلاعاتی ایالات متحده توانستند با تعقیب و ردیابی عوامل گروه تروریستی القاعده در افغانستان و پاکستان، سکونتگاه بن‌لادن را کشف و طی عملیاتی که از کاخ سفید کنترل می‌شد او را از پا درآورند.
تجربه بن‌لادن برای دیگر گروه‌های تروریستی عبرتی شد تا در استفاده از اینترنت بیش از پیش جوانب احتیاط را رعایت کنند. از این‌رو این گروه‌ها برای عضوگیری و خرید نیازهای تسلیحاتی‌شان به «وب تاریک» پناه بردند. وب تاریک عنوانی است که به بخش پنهان اینترنت گفته می‌شود. کاربران عادی با استفاده از مرورگرهای مرسوم امکان دسترسی به چنین فضایی را ندارند. برای وارد شدن به وب تاریک کاربر ناچار است تا از مخفی‌کننده‌های آی‌پی استفاده کند و مرورگر مخصوص به این فضا را روی سیستم کامپیوتری خود نصب کند. وب تاریک فضایی است که عمدتاً برای استفاده مخفیانه و تهیه تمام نیازهای غیرقانونی مورد توجه قرار می‌گیرد. گروه‌های تروریستی برای تأمین نیازهای تسلیحاتی خود از سلاح‌های سبک گرفته تا خودروهای جنگی و تانک به وب تاریک پناه می‌برند.
ارز مجازی راهی برای پنهان کردن هویت
همان سالی که فنلاند استفاده از اینترنت پرسرعت را به‌عنوان یکی از حقوق اساسی شهروندان در کشورش معرفی کرد درعرصه اقتصاد- اینترنت نیز تحولی عظیم در جهان شکل گرفت. بیت‌کوین، نامی جدید در جهان بود. بیت‌کوین واحد پول مجازی است که خالقان آن امیدوارند در آینده بتواند جایگاه حقوقی نیز پیدا کند چرا که واحدهای پولی باید از سوی دولت‌ها و با تعریف جایگاه حقوقی به‌عنوان واحد مالی به رسمیت شناخته شوند. هشت سال پس از ظهور بیت‌کوین این واحد پول مجازی هنوز با ثبات در عرصه اقتصادی جهان فاصله دارد اما با این حال در شرایط کنونی نیز این واحد پول جدید طرفدارانی دارد. یکی از عمده‌ترین استفاده‌کنندگان بیت‌کوین گروه‌های تروریستی هستند که تلاش می‌کنند با کمترین رد و نشانی از خود در زمینه‌های اقتصادی فعالیت کنند. استفاده از پول نقد برای کاربران اینترنتی امکان ردیابی آن‌ها را مهیا می‌کند. پول نقد نوسانات پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی دارد که گفته می‌شود این محدودیت‌ها برای بیت‌کوین وجود ندارد. واحد پول مجازی بدون واسطه نظام‌های مالی و بانکی که از سوی دولت‌ها کنترل می‌شود در گردش است و بنابراین زمینه‌ای مناسب را برای استفاده تروریست‌ها آماده می‌سازد.
تروریست‌ها علاقه‌مند فعالیت مالی در ساختارهای رسمی نیستند و از این‌رو بیت‌کوین جایگزین خوبی برای آن‌ها محسوب می‌شود. یحیی فانوسی، مأمور سابق سازمان اطلاعاتی آمریکا سیا که به‌عنوان تحلیلگر مسائل ضد تروریستی در رسانه‌های جهانی فعالیت می‌کند در مقاله‌ای که روزنامه «واشنگتن پست» منتشر کرد نوشت: «رسانه‌های مرتبط با گروه تروریستی داعش پس از آن‌که سرزمین‌های تحت اختیارشان در سوریه و عراق را از دست دادند اغلب فعالیت‌های مالی خود را به دنیای مجازی منتقل کرده و بیش از گذشته از بیت‌کوین استفاده می‌کنند.» فانوسی با ذکر نمونه‌های جدید به وب‌سایت‌های هواداری از گروه‌های مرتبط به القاعده و داعش اشاره کرد که در هفته‌های اخیر از مخاطبان و حامیانشان درخواست کرده‌اند کمک‌های مالی‌شان را به آدرس بیت‌کوین این وب‌سایت‌ها ارسال کنند. به گفته فانوسی آن‌ها از ارز مجازی استفاده می‌کنند، چون تنها از این مسیر می‌توانند هویت‌شان را مخفی نگه دارند.
تروریست‌ها در بن‌بست
گرچه گروه‌های تروریستی برای تهیه نیازهای خود به استفاده از ارز مجازی روی آورده‌اند، اما این روند برای آن‌ها بدون دردسر نبود. کمپین «الصدقه» که به‌عنوان یکی از هواداران گروه تروریستی داعش شناخته می‌شود برای جمع‌آوری کمک‌های مالی در شبکه‌های اجتماعی صفحاتی را راه‌اندازی کرد. این وب‌سایت در مورد هزینه‌های ارسالی توضیح داده است که منابع مالی‌شان برای تهیه تسلیحات و آموزش به نیروهای تحت امرشان هزینه می‌شود. شبکه اجتماعی فیس‌بوک چند روز بعد از راه‌اندازی صفحه «الصدقه» دسترسی به این صفحه را مسدود کرد، اما کانال آن‌ها در تلگرام همچنان فعال بود. در تلگرام نیز آن‌ها همچنان به جمع‌آوری کمک برای ساخت اردوگاه در خاک سوریه ادامه دادند.
جمع‌آوری کمک‌های مالی برای تروریست‌ها از طریق وب‌سایت‌های تحت مدیریت و فعالیت در وب تاریک با چالش‌های زیادی روبه‌رو است. از یک‌سو قوانین بین‌الملل هرروز محدودیت‌های تازه‌ای را برای اقدامات تروریستی چه در واقعیت و چه در فضای مجازی در نظر می‌گیرد و از سوی دیگر هواداران تمایل چندانی به کمک از مسیر پرداخت بیت‌کوین ندارند.
اخیراً روزنامه «نیویورک تایمز» مدعی شده است طی گزارشی تحقیقی توانسته است به اطلاعاتی دسترسی پیدا کند که نشان‌دهنده کاهش تمایل برای کمک مالی هواداران به داعش است. به‌عنوان نمونه در تاریخ ۳۰ نوامبر، فردی ناشناس مبلغ ۰۷۵/۰ بیت‌کوین به جنبش الصدقه کمک کرده است. این مبلغ در روز آخر نوامبر معادل ۶۸۵ دلار بود، ولی با گذشت چند روز به ۸۰۳ دلار افزایش پیدا کرد. این میزان کمک در ماه‌های اخیر تنها نمونه موجود بود و از سوی دیگر نیز در اوایل ماه جاری میلادی سرویس پیام‌رسان تلگرام نیز کانال مرتبط به الصدقه را مسدود کرد. الصدقه در کانال تلگرامی خود ویدئوها و کلیپ‌هایی با محتوای ایدئولوژیک منتشر می‌کرد.
گزارش‌های منتشر شده در «نیویورک تایمز» نشان می‌دهد میزان کمک‌های عمومی به شبکه‌های مرتبط با گروه‌های تروریستی همچنان رو به کاهش است. دعوه الحق یکی دیگر از این وب‌سایت‌هاست. گرچه این وب‌سایت آدرس بیت‌کوینی را برای پرداخت کمک‌های عمومی معرفی کرده است، اما هدف از جمع‌آوری کمک‌های عمومی را ذکر نکرده است. برخی سایت‌ها هدف از جمع‌آوری کمک‌ها را هزینه‌های سرور و تولید محتوای وب‌سایت‌شان اعلام می‌کنند. دعوه الحق نیز در دو ماه گذشته تنها مبلغ ۱۰۰ دلار به‌عنوان کمک دریافت کرده است.
انتشار نشانی‌های بیت‌کوین در وب‌سایت‌های طرفداران داعش و دیگر گروه‌های تروریستی نشان می‌دهد افراط‌گرایان به روش‌های استفاده از فناوری‌های نوین کاملاً آگاه هستند. آن‌ها کاملاً در جریان ساختارهای مالی امنیتی موجود هستند و با احتیاط کامل از این امکانات بهره‌مند می‌شوند.
مقابله با فعالیت‌های اقتصادی افراطی‌ها
توجه گروه‌های افراطی به استفاده از بیت‌کوین به‌دلیل ناشناس بودن و امنیت در حفظ اطلاعات، ادعای صحیحی نیست. سیان جونز، بنیان‌گذار انجمن ارز دیجیتال و فناوری «بلاک‌چین» در اروپا با طرح این موضوع در مقاله‌ای نوشت: «ناشناس بودن ارز دیجیتال موضوع صحیحی نیست. شایعاتی از این دست در ارتباط با بیت‌کوین مطرح می‌شود. این‌که از پول دیجیتالی برای استفاده از پول‌شویی استفاده می‌شود یا مسئله‌ای که امکان ردیابی بیت‌کوین وجود ندارد اغراق در مورد ارز دیجیتالی است.»
بحث محدودسازی ارز اینترنتی و ایجاد نظارت جدی‌تر بر این مفهوم نوظهور در اروپا پس از آن به‌صورت جدی پیگیری شد که در پاریس و در جریان اقدامی تروریستی در سال ۲۰۱۵ صدوبیست و نه نفر کشته شدند. نهادهای امنیتی و اطلاعاتی چون FinCEN، یورو پل، FATF پلیس بین‌الملل و گروه هفت نشست‌هایی را در ارتباط با تصویب قوانین جدید برگزار کردند که نشان‌دهنده توجه جامعه بین‌الملل به اســتفـاده تـروریــســـت‌ها از ابزارهای نوین در حوزه فناوری است.
اوایل سال جاری نیز بخش جرائم سایبری یورو پل چهارمین کنفرانس ارز مجازی را برگزار کرد که مقام‌های «مالی نظارتی» در آن حاضر بودند. به باور یحیی فانوسی، تحلیلگر مسائل مرتبط با تروریست‌ها برگزاری چنین کنفرانس‌هایی می‌تواند منجر به تصویب قوانینی در جهت کنترل ارز دیجیتال و استفاده از آن شود.