پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
تجمیع کارتها یا گسترش خدمت با استفاده از کارت هوشمند ملی؟
هادی عباسی، کارشناس حوزه بانکی و پرداخت / اخیراً مباحثی از سوی برخی صاحبنظران مطرح شده است و پیشنهادهایی ارائه شده است که در جهت کاهش هزینهها، کارتهای بانکی یا غیربانکی که به نحوی در حال ارائه خدمت به مردم است، بتواند در یک کارت هوشمند دارای تراشه، تجمیع شود. بهطور مثال نیز کارت هوشمند ملی مطرح شده است که با این فرض که هر ایرانی یک قطعه کارت هوشمند ملی برای احراز هویت در اختیار خواهد داشت و بتواند سایر خدمات بانکی یا غیربانکی خود را در این کارت تجمیع کند.
تاکنون مباحث چالشی و مشکلات متعددی روی این موضوع مطرح شده است که بهطور خلاصه میتوان به نکات زیر اشاره داشت:
- تجمیع کارتهای بانکی/غیربانکی در یک کارت، نیاز به زیرساختهای فنی و اجرایی دارد
- فقدان استانداردهای لازم و نیاز به تدوین آنها برای پذیرش و صدور
- مشکلات ناشی از مفقودی کارتها و اینکه پس از مفقودی میبایست به سازمانها و نهادهای مختلفی مراجعه کرد
- سرمایهگذاری سنگین و نبود متولی واحد در این خصوص
- مشکلات امنیتی و همچنین تبعات ناشی از سرقت کارت تجمیع شده
- تفکیک حوزه بانکی از سایر حوزهها ازجمله سلامت، بیمه و یا دولت الکترونیک
با توجه به تجربیات گوناگونی که در کشور وجود دارد و هزینههای بسیار سنگین و پیچیدگیهای فنی، بهطور عملی تجمیع کارتها در یک کارت و یا کارت هوشمند ملی در اجرا کار ناممکن خواهد شد. ولی صرفنظر از این موضوع در خصوص سه خدمت احراز هویت، تصدیق اصالت و امضای دیجیتال به نظر میرسد که این سه خدمت همینالان میبایست بر روی کارتهای ملی صادر شده آماده باشد و سایر حوزهها اعم از خدمات دولت الکترونیک و بانکها بتوانند از خدمات آماده موجود روی این کارتها استفاده کنند.
بههرحال یک سرمایهگذاری سنگینی تاکنون صورت گرفته و مردم نیز هزینههای مرتبط با این کارت و صدور آن را در خصوص احراز هویت ثبتاحوال پرداخت میکنند، ولی بهتر است قبل از اینکه به فکر تجمیع سایر کارتها در این کارت یا سایر کارتهای هوشمند باشیم، باید به فکر استفاده از خدمات زیرساخت ایجاد شده موجود در سایر حوزهها بود. به نظر میرسد که تاکنون در خصوص این خدمات مستندات مرجعی ارائه نشده باشد و یا اگر ارائه شده حداقل رسانهای نشده است.
بهطور مثال در خصوص احراز هویت در شعب و شبکه بانکی بدون اینکه نیاز به تجمیع خدمت و یا تغییر خاصی در تراشه کارت هوشمند ملی باشیم، این امکان وجود دارد که این خدمات سهگانه (احراز هویت، تصدیق اصالت و امضای دیجیتال) را در سیستم بانکی بکار گرفته بشود.
به نظر میرسد به جای اینکه انرژی و هزینه زیادی صرف بشود که کاربردهای مختلف و متفاوت بانکی، سلامت، بیمه و سایر خدمات را در یک کارت تجمیع بشود، بهتر است به جای آن آنالیز دقیقتری انجام گیرد که بر اساس منافع مشترک و در نظر گرفتن ذینفعان مختلف و متفاوت، کسبوکار و بیزینس مدلهای جدیدی با استفاده از سگمنتهای مختلف و ظرفیتهای نیاز بازار شکل بگیرد و بر اساس آن پروژههای کمهزینهای و بر اساس گرفتن خدمت از کارت هوشمند ملی و زیرساختهای موجود شکل گرفته آن، توسعه یابد.
به لحاظ فنی هر چه قدر منطق و دادههای موردنیاز را برای توسعه کسبوکار از داخل تراشه کارت هوشمند بیرون آورده شود، به همان نسبت به اجرای اینگونه پروژهها کمک شده و پیچیدگی و هزینهها کاهش مییابد. همچنین یکی از پارامترهای دیگری که باید لحاظ بشود میتوان به میزان و درصد نفوذ کاربر نهایی در کسبوکار طراحی شده اشاره داشت. مثلاً کسبوکارهای حوزه سلامت، بسیار نزدیکتر به میزان فراگیری کارت هوشمند ملی است. همچنین خاطرنشان میسازید که استفاده از خدمات تصدیق اصالت در بخشهایی از کسبوکارهای بانکی مثلاً ورود به اینترنت بانک بدون اینکه تغییر جدیدی بخواهد وارد تراشه کارت هوشمند ملی بشود امکانپذیر است، اما این قسمت از این نوع کاربرد، لزومی هم ندارد بهصورت فراگیر برای همه بانکها بهصورت دفعتی اجرایی بشود و یا نیاز به قوانین دستوپا گیر یا متولی خاص داشته باشد.
رفتن به سمت تجمیع کارتهای مرتبط با کسبوکارهای مختلف در داخل یک کارت هوشمند تراشه دار، شاید در یک مدل آزمایشگاهی امکانپذیر باشد، اما در اجرا مشکلات زیادی در بر خواهد داشت و در عمل با توجه به هزینههای زیاد آن مقرونبهصرفه نخواهد بود.