پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
علی رحیمی‌پور / دومین اولویت مطرح‌شده توسط جناب آقای رئیس‌جمهور ذیل معرفی وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی دولت دوازدهم به مجلس شورای اسلامی، مسئله تحولات در نظام بانکی است.
ایشان با تأکید بر این مطلب که بانک‌ها لازم است به وظیفه بنیادی‌شان بپردازند، ابراز ناخرسندی خود را مبتنی بر انحراف بانک‌ها از مسیر اصلی ابراز نمود. بدیهی است که این مهم از قلب نظام بانکی یعنی بانک مرکزی آغاز شده و به شریان‌های حیاتی اقتصاد کشور یعنی بانک‌ها تسری پیدا می‌کند.
این موضوع زمانی جذاب‌تر می‌شود که ذیل معرفی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات بر استمرار ایجاد زیرساخت‌های دولت الکترونیک (و دولت همراه به‌زعم نگارنده) تأکید می‌شود. با کنار هم قرار دادن این دو خط‌مشی، اهمیت توجه به بانکداری و پرداخت الکترونیک، بانکداری و پرداخت همراه برجسته است.
در این راستا یکی از موارد نیازمند به توجه و بازبینی، موضوع پرداخت خرد با استفاده از ابزارهای مرتبط است که در ادامه تبیین می‌شود.
همگرایی پرداخت‌ها و ارتباطات تلفن همراه صرفاً منطقی نیست، اجتناب‌ناپذیر است!
مارس سال 2007 زمانی که این جمله توسط جان فیلیپ کاگلان _ مدیرعامل Visa USA _ در کنفرانس CTIA Wireless بیان شد، شنوندگان آن را به روزگاری تعبیر کردند که دهه‌ها فاصله دارد؛ اما امروزه پرداخت همراه در کشورهای توسعه‌یافته به‌گونه‌ای رقم خورده است که در سال 2016 در بریتانیا قریب به 1.3 میلیارد پرداخت از طریق بانکداری ازراه‌دور (آنلاین یا موبایلی) انجام شد.
این پرداخت‌ها از طریق خدمات پرداخت سریع (Faster Payments Service) یا cleared in-house انجام شده است. پیش‌بینی می‌شود در سال 2026 این عدد به 2.3 میلیارد پرداخت برسد که ۱ میلیارد بیشتر از سال ۲۰۱۶ است.
در کشور ما نیز، علاوه بر تمامی نکات ذکرشده، هزینه‌های استفاده از ابزار نامناسب برای پرداخت‌های خرد نیز مزید بر علت خواهد بود که زیرساخت ابزارهای پرداخت خرد بهینه شود و طبیعتاً مجموعه‌هایی موفق خواهند بود که پیشتاز بوده و بخش‌های مختلف چرخه زیستبوم صنعت بانکداری و پرداخت الکترونیک را نهادینه کرده باشند.
حال سؤال اصلی این است که چگونه از دیدگاه کسب‌وکار اجتناب‌ناپذیر بودن این امر معنا پیدا می‌کند؟
1. پذیرش پرداخت‌های غیر تماسی توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت، صادرکننده‌ها و مشتریان:
ارائه خدمات پرداخت همراه ازجمله ابزار پذیرندگی و صادرکنندگی به شکل سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت، ارائه‌کننده راهکار و اپراتورهای تلفن همراه این امر را تسریع می‌کند.
همان‌طور که اشاره شد، شرکت‌های پیشتاز با ورود به اقیانوس آبی کسب‌وکار می‌توانند سهم بازار بیشتری برای خود ایجاد کنند چراکه در ادامه به سبب عدم وجود محدودیت در دستیابی به دانش و تکنولوژی، با ورود دیگر رقبا همانند بخش‌های دیگر کسب‌وکار در این صنعت، اقیانوس قرمز ایجاد خواهد شد و برگزاری تبلیغات کلان و اهدای جوایز هنگفت نیز تأثیر چشمگیری بر تغییر اندازه بازارهای ایجادشده نخواهد داشت.
از سوی دیگر برای مشتریان نیز افزایش امنیت، سرعت و راحتی استفاده، دلپذیر است و هر شرکتی بتواند راهکاری نوین در این زمینه ارائه دهد، اقیانوس‌های آبی کسب‌وکار در انتظارش خواهند بود.
2. پذیرش پرداخت‌های غیر تماسی توسط پذیرندگان:
آنچه پذیرندگان را به اجتناب‌ناپذیر بودن این ابزار سوق می‌دهد، استفاده از مزایایی نظیر معامله سریع، کاهش هزینه‌ها و افزایش وفاداری مشتریانشان از طریق راهکارهای ایجاد وفاداری پیشنهادی توسط شرکت‌های فراهم آورنده خدمات پرداخت است. همچنین عدم‌تغییر ابزارهای سخت‌افزاری پذیرندگی نظیر دستگاه‌های کارت‌خوان دارای چند قابلیت پذیرندگی، مشوقی برای مقبولیت این امر توسط پذیرندگان خواهد بود.
3. همه‌جا تلفن همراه!
کسانی که از تلفن همراه هوشمند استفاده می‌کنند، منزلشان را بدون تلفن همراه ترک نمی‌کنند. در این راستا خدماتی که از طریق تکنولوژی NFC قابل‌ارائه است روزبه‌روز در حال رشد است.
ازجمله مهم‌ترین این موارد، شناسایی فرد توسط اطلاعات ذخیره‌شده بر روی گوشی و یا سیم‌کارت بوده که از طریق این بستر اتفاق می‌افتد. کاربردهای دیگر NFC نیز به افزایش علاقه‌مندی جهت استفاده از خدمات پرداخت بر روی گوشی‌های تلفن همراه کمک می‌کند.
بهره‌برداری از امنیت مضاعف، نظیر استفاده از بستر سیم‌کارت به‌جای گوشی و یا استفاده از محتوای دیجیتال، ارتباط راحت با دستگاه‌های الکترونیکی ازجمله این موارد هستند. در حقیقت تراشه NFC بر روی گوشی می‌تواند به‌عنوان یک کارت و یا خواننده اطلاعات عمل کند.
4. گسترش قابلیت‌های تلفن همراه:
گوشی‌های تلفن همراه می‌توانند ارائه‌کننده انواع خدمات پرداخت یا موارد وابسته به آن باشند. دستگاه‌های تلفن همراه به‌عنوان ابزاری جدید جهت پرداخت‌هایی که با مجاورت سخت‌افزارها انجام می‌شوند بوده و قابلیت ارائه پرداخت‌های مستقیم فردبه‌فرد (Peer to Peer) با کنار هم قرار دادن گوشی‌های تلفن همراه، وجود داشته و لازم است بانک مرکزی در نقش رگولاتور، راهگشای این امر باشد.
همچنین در شرایطی که چیستی و چرایی راه‌اندازی MVNO ها سؤال‌برانگیز است، ارائه انواع خدمات پرداخت از این طریق سیم‌کارت، مزیت رقابتی‌ای به‌مراتب ارزشمندتر از رند یا ریتمیک بودن شماره‌های تلفن همراه است.
درنهایت، آنچه در کشور ما، مصرف‌کننده را به استفاده از ابزارهای پرداخت خرد ترغیب می‌کند شامل قابلیت‌های پرداخت، افزایش راحتی و امنیت و معاملات سریع‌تر است.
تا زمانی که هزینه کارمزد و دشواری استفاده از ابزارهای نامناسب پرداخت سمت دارنده کارت و یا پذیرنده نباشد، تغییر پارادایم کسب‌وکار امکان‌پذیر نخواهد بود و از این مهم تنها یک ماجراجویی هیجان‌انگیز باقی خواهند ماند که جنس و رنگی از یک کسب‌وکار موفق نداشته است.