پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آیا فیلترینگ گسترده استارت‌آپ‌های فین‌تک راهی جدید برای فشار بر دولت و بانک مرکزی ایران است؟
بانک مرکزی ایران و دولت هنوز درگیر حمله همه جانبه‌ای هستند که چند هفته گذشته به بانک‌های کشور شد. هنوز اثرات این حمله تمام نشده و اوضاع به حال عادی برنگشته است و فضای رسانه‌ای ملتهب است. کسانی که زمانی در رأس ایجاد موسسه‌های مالی غیرمجاز بودند به رهبران حمله پارتیزانی رسانه‌ای علیه بانک‌های کشور تبدیل شدند. حالا و در اقدامی بسیار عجیب و در روز تعطیل جمعه، فیلترینگ به استارت‌آپ‌های فین‌تک ایران رسید. در چند سال گذشته هیچ مقام دولتی و حاکمیتی نبوده که علیه فین‌تک و استارت‌آپ‌های فین‌تک صحبت کرده باشد. همه فقط از فین‌تک خوب گفته‌اند. پس چگونه است که ناگهان و در یک روز تعطیل استارت‌آپ‌های فین‌تک به‌صورت فله‌ای توقیف می‌شوند؟
برای کسانی که ممکن است ندانند فین‌تک یعنی چه باید بگویم فین‌تک یعنی استفاده نوآورانه از فناوری برای ارائه خدمات مالی. وقتی صحبت از نوآوری می‌شود یعنی داریم در مورد چیزهایی صحبت می‌کنیم که قانون ممکن است در مورد آنها الکن باشد. دقت کنید که نگفتم قانون آنها را منع کرده است. مواردی هست که قانون چیزی درباره آنها نگفته. طبق هیچ اصل عرفی، اخلاقی و قانونی نمی‌توان کسب‌وکاری را به دلیل این‌که قانون درباره آن ساکت است محدود کرد. هرگز نمی‌توان گفت کسب‌وکاری باید بایستد تا قانون به او برسد. بلکه این قانون است که وظیفه دارد جامع‌ومانع باشد و خودش را با وضع و حال روز تطبیق دهد.
کسب‌وکارهای فین‌تک و استارت‌آپ‌های فین‌تک در سال‌های گذشته منشأ تغییرات بسیاری بوده‌اند. زمانی را به یادآورید که فقط سکه و اسکناس وسیله مبادله بود. با رشد بانکداری الکترونیکی نیاز مردم به شعبه‌های بانکی کاهش یافت. نماد بانکداری الکترونیکی ازنظر بسیاری از مردم عابر بانک است که اکنون 50 سال از این اختراع می‌گذرد. با گسترش پرداخت الکترونیکی نقاط خرید متحول شد. به‌مرور و با گسترش اینترنت نقاط خرید جدید و کسب‌وکارهای جدید متولد شدند که نتیجه همه آنها هم افزایش کیفیت زندگی مردم بوده است. امروز دیگر کسی را نمی‌توانید پیدا کنید که نسبت به روش‌های پرداخت و بانکداری الکترونیکی بیگانه باشد.
ضربه به اقتصاد مقاومتی و فرش قرمز برای خارجی‌ها
چند سالی هست با گسترش تلفن‌های همراه هوشمند و اپلیکیشن‌ها شاهد رشد کسب‌وکارها کوچکی هستیم که به آنها می‌گوییم استارت‌آپ. استارت‌آپ‌ها کسب‌وکارهای کوچکی هستند که می‌توانند در زمان اندک رشد زیادی داشته باشند. گوگل زمانی یک استارت‌آپ بود. فیس‌بوک زمانی یک استارت‌آپ بود و تلگرام هنوز یک استارت‌آپ است. در ایران هم دیجیکالا زمانی یک استارت‌آپ بود که اکنون به یک شرکت بزرگ تبدیل‌شده است. در فضای فناوری‌های بانکی توسن و فناپ زمانی کسب‌وکارهای نوپایی بودند که امروز به کسب‌وکارهایی بسیار بزرگ تبدیل شدهاند که برای چند هزار نفر کار ایجاد کرده‌اند و جلوی مهاجرت خیلی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های خوب ایران را گرفته‌اند. چند سالی هست که به همت جوانان همین کشور استارت‌آپ‌هایی در حوزه فین‌تک ایجادشده که اتفاقاً باعث رشد کیفیت زندگی مردم شدهاند. زرین‌پال، پی‌پینگ، باهمتا، آی‌دی‌پی و خیلی‌های دیگر که امروز فیلتر شدند، خدماتی به مردم می‌دهند که بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ پرداخت قادر به ارائه آن نیستند؛ یا اگر هم باشند این بازار آنها نیست. این بازار انقدر محدود است که درنهایت برای بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ به‌صرفه نیست که وارد آن شوند. چه کسب‌وکارهای خانگی که با کمک زرین‌پال و باهمتا شکل‌گرفته‌اند و در این فضای بد اقتصادی به کمک خانواده‌ها آمده‌اند. حالا ممکن است برخی از افراد نااهل از این ابزارها برای راه‌های خلاف استفاده کنند. کسی از کار آنها دفاعی نکرده است. ولی هیچ‌وقت کسی چاقو را در یک جنایت محکوم نمی‌کند. اگر چاقو را ممنوع کنیم درنهایت یک بازار زیرزمینی غیرقابل‌کنترل درست می‌کنیم. باید دسترسی به چاقو را مدیریت کرد نه این‌که بیاییم چاقو فروشی‌های شهر را ببندیم. مهم‌تر از آن دستگاه‌های عریض و طویل فرهنگ‌سازی مثل صداوسیما هستند که با بودجه‌های کلانی که می‌گیرند خوب است لابه‌لای مسابقه‌های پیامکی کمی هم درباره این فضاها اطلاع‌رسانی کنند که دانش مردم افزایش یابد. نهادهای حاکمیت باید با یکدیگر همکاری کنند که راه‌های سوءاستفاده را ببندند نه این‌که دسترسی مردم به ابزارهای تسهیل زندگی را محدود کنند.
امروز ظهر که این خبر منتشر شد تقریباً از هر جایی که ممکن بود دستور این فیلترینگ را داده باشد پیگیری کردم. خوشبختانه یا متأسفانه هیچ جایی فعلاً مسئولیت این فیلترینگ را بر عهده نگرفته است. درباره فیلترینگ وب‌سایت‌های سیاسی معاند و غیراخلاقی کسی حرفی ندارد. منتها داریم درباره کسب‌وکارهای ایرانی صحبت می‌کنیم. این‌که این کسب‌وکارها به این صورت فیلتر می‌شوند فقط به نفع دشمنان این کشور و به ضرر اقتصاد مقاومتی است. با این کار نَفَسِ کسب‌وکارهای نوپا را می‌گیریم و برای خارجی‌ها فرش قرمز می‌اندازیم.
طرحی برای بی‌کفایت نشان دادن دولت و بانک مرکزی؟
متنی در گروه‌های تلگرامی دست‌به‌دست می‌چرخد که «به دستور کارگروه محترم تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، سرویس‌های صفحه پرداخت شخصی و فرم پرداخت از امروز مورخ 16 تیرماه 1396 بسته می‌شود و متقاضیان محترم دریافت خدمات پرداخت می‌بایست الزاماً برای کسب‌وکار خود وب‌سایت و نماد اعتماد یا شناسه اعتماد داشته باشند. همچنین هرگونه فعالیت پرداخت وجه در شبکه‌های مجازی خصوصاً تلگرام ممنوع بوده و با افرادی که از امکانات سو استفاده نمایند به‌شدت برخورد خواهد شد.»
سال‌ها طول کشید که درک کنیم برای کسب‌وکار لازم نیست مغازه‌ای بر خیابان داشته باشیم؛ مثل دیجیکالا که هیچ جایی مغازه ندارد و فقط یک وب‌سایت دارد. سال‌ها باید بگذرد که درک کنیم برای کسب‌وکار لازم نیست حتماً وب‌سایت داشته باشیم. ابزارها و فناوری رشد کرده و قانون نباید رشد را محدود کند. بلکه باید آن را مدیریت کند.
به نظر می‌رسد این کار در راستای بی‌کفایت نشان دادن دولت و بانک مرکزی باشد. تا جایی که بنده در جریان هستم بانک مرکزی در حال تدوین قوانین ناظر بر فعالیت این کسب‌وکارها است و نهادی هم که توانایی فنی برای تدوین قانون و نظارت بر استارت‌آپ‌های فین‌تک را دارد بانک مرکزی است. در این فیلترینگ گسترده هیچ‌کدام از نهادهای دولتی و بانک مرکزی دستوری نداده‌اند.
امیدوارم در روزهای آینده و با پیگیری مسئولین این مشکلات رفع شود و با تدوین قوانین و مقررات در آینده نزدیک شاهد شکل‌گیری فضایی باثبات برای فعالیت کسب‌وکارهای نوآورانه باشیم.
محدود کردن کسب‌وکارهای ایران جز ضربه به اقتصاد مقاومتی و انداختن فرش قرمز برای کسب‌وکارهای خارجی چیز دیگری برای ما ندارد.
سلام ، فین تک چی هست ؟ خیلی کم تو متن توضیح دادید .
میگم چرا زرین پال به مشکل خورده. خب ما برای کسب و کار سادمون نیاز به اون همه دردسر کسب نماد اعتماد و فرم و… نباید داشته باشیم. ضمنا فعالیت ها در زرین پال خیلی شفافه. کاملا مشخصه پول به حساب کی واریز خواهد شد، چه مسیری طی کرده و…
امیدوارم یکبار برای همیشه این مشکل حل بشه چون ما نمیتونیم هی با این مشکلات روبرو بشیم.