پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شهرام رشتی؛ مدیرعامل شرکت مبنا فرتاک کیش / تلفن همراه امروزه نقش فراتر و گسترده‌تری از یک ابزار ارتباطی برای ارتباطات تلفنی و متنی بازی می‌کند. این وسیله که در گذشته‌ای نه‌چندان دور یک ابزار لوکس و فانتزی در زندگی شمرده می‌شد در حال حاضر به‌گونه‌ای خود را در چرخه فعالیت‌های روزمره جای داده است که بعضاً جایگزین مطمئنی برای کامپیوترهای شخصی، لپ‌تاپ و تبلت‌ها شده است.
بدیهی است که صاحبان کسب‌وکار نیز به دلیل استقبال گسترده عموم مردم از این وسیله، سعی بر آن خواهند داشت که خدمات خود را جهت سهولت دسترسی و افزایش کارایی مجهز به راهکارهای استفاده از موبایل نمایند. یکی از مهم‌ترین خدماتی که نیاز توسعه‌ای آن به‌شدت احساس می‌شود، ارائه خدمات حوزه بانک و پرداخت بر روی این بستر است.
با یک بررسی ساده در روندهای جهانی این راهکار دارندگان برندهای گوشی تلفن همراه مانند اپل و سامسونگ ازیک‌طرف، اپراتورهای تلفن همراه از طرف دیگر، در کنار توسعه‌دهندگان خدمات پرداخت و راهکارهای نوین کسب‌وکار، اقدام به ایجاد و ارائه خدمات، مدل‌ها و شیوه‌های مختلفی کرده‌اند.
برخی از این راهکارها صرفاً از زیرساخت مخابراتی و در ساده‌ترین حالت آن از طریق اینترنت و بر روی Cloud اقدام به توسعه خدمت نموده‌اند و برخی با استفاده از استفاده از فضای امن (Secure Element) روی سیم، انواع حافظه‌ها و حتی نرم‌افزارهای مختلف روی گوشی و با امکان بهره‌گیری از قابلیت‌های NFC در تعامل با پذیرندگان و ارتباطات دوطرفه. هر یک از این متدها، راهکارها و مدل‌ها در مقایسه با یکدیگر برای هدفی، جامعه مخاطبی و نوع رفتاری خاص بسیار مناسب و قطعاً دارای مزیت‌ها و معایبی مقایسه‌ای فراوانی در حوزه قیاس می‌باشند.
طی هفته‌های گذشته اخبار متنوعی و نویدهای مستمری از توسعه راهکارهای قابل‌ارائه در این صنعت از طرف شرکت‌های فین تک، شرکت‌های خدمات پرداخت الکترونیک و بانک مرکزی بر روی صفحات روزنامه‌ها و فضای مجازی منتشر گردید. مهم‌ترین آن‌ها اعلام بانک مرکزی برای توسعه مدل پرداخت با استفاده از راهکار HCE و ارائه مستندات اجرایی و فنی آن در حوزه پرداخت بود.
شیوه موردنظر بانک مرکزی در مقایسه با شیوه‌های دیگری که برای خدمات پرداخت و توسعه آن در حوزه خدمات دولت همراه در ایران وجود دارد مانند قیاس در هر یک از راهکارهای اشاره‌شده، از مزیت‌ها و کاستی‌هایی برخوردار است؛ به‌عنوان‌مثال در شیوه مبتنی بر حافظه امن یا همان Secure Element(SE) انواع رمزنگاری و احراز هویت دوطرفه و Secure Messaging مبتنی بر کارت‌های هوشمند وجود دارد که ازلحاظ امنیتی بسیار بالاتر از روش‌های ایمن‌سازی تراکنش بر مبنای توکنیزیشن است که در مدل HCE مورداستفاده قرار می‌گیرد.
از مهم‌ترین تفاوت‌های NFC Solutions در مدل مبتنی بر حافظه امن (سیم‌کارت)، امکان تراکنش‌های برون‌خط (Offline) با بهره‌مندی از بالاترین لایه‌های امنیتی است. این در حالی است که اکثر تراکنش‌هایی مبتنی بر HCE، آنلاین بوده و تنها با شرایط خاص امکان انجام تراکنش‌های آفلاین دارند. همین‌طور در مدل مبتنی بر حافظه امن امکان انجام تراکنش حتی هنگامی‌که گوشی خاموش است وجود دارد درحالی‌که در مدل HCE گوشی حتماً باید روشن و دارای ارتباط مطمئن با مرکز صادرکننده باشد.
از طرف دیگر، در مدل‌های تجاری که نیازی به حافظه امن وجود ندارد، مانند شبیه‌سازی کارت‌های شتابی بانک‌ها، پیاده‌سازی NFC بر مبنای HCE ازآنجاکه با تطبیق‌پذیری بیشتر و متنوع‌تری با گوشی‌ها و سیستم‌های عامل دارد، به‌راحتی امکان‌پذیر است.
علاوه بر این، شاید مهم‌ترین مزیت استفاده از بستر تلفن همراه و تکنولوژی‌های SWP مربوط به سیم‌کارت‌های نوین، در هنگام تعویض گوشی نمود پیدا می‌کند که تنها با جابه‌جا کردن سیم‌کارت به گوشی جدید، تمام قابلیت‌ها، تعریف و امکانات قبل به‌سادگی در دسترس است. تمامی مزایای قبلی قابل‌استفاده است همچنین اگر گوشی دزدیده شود بدون اتصال به اینترنت از طریق OTA امکان قفل‌کردن اپلیکیشن روی سیم‌کارت و ممانعت از استفاده از آن وجود دارد.
بااین‌حال تردیدی نیست که در مقام مقایسه میان راهکار HCE که اکنون مجوز استفاده از آن با رمز دوم و با شیوه توکنایز ارائه شده است، ضمن در نظر داشتن ملاحظات بانک مرکزی به‌عنوان نهاد حاکمیتی ارشد در حوزه پرداخت الکترونیک برای انتخاب راهکار HCE، نمی‌توان به معنای نادیده گرفتن نقاط قوت سایر روش‌ها ازجمله روش مبتنی بر حافظه امن باشد.
واقعیت این است که هرکدام از این شیوه‌ها، قابلیت‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارند و بسته به مورد استفاده می‌توان هرکدام از آن‌ها را به خدمت گرفت. محدود کردن شیوه ارائه NFC به یک روش خاص اگرچه از اختیارات رگلاتور به حساب می‌آید اما همواره اتکا به یک روش مناسب نیست و توجه ویژه داشتن به سایر شیوه‌هایی با امنیت بالاتر، بدون نیاز به افشای رمز دوم، کارکردهای گسترده‌تر و جامع‌تری از موارد ضروری است.
شکی نیست که تنوع‌بخشی به شیوه‌های ارائه یک سرویس علاوه بر اینکه امکان رقابت میان سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را فراهم می‌آورد، روش مناسبی برای استفاده از مدل مناسب پرداخت مبتنی بر NFC با هر کسب‌وکاری خواهد بود که به بهره‌وری بیشتر و صرفه‌جویی در هزینه‌های عمومی منجر می‌شود.
منبع: خبرگزاری تسنیم