پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
همه چیز درباره اِم‌پِسا؛ از تاریخچه تا کشورهای تحت پوشش
مریم رضایی؛ دنیای اقتصاد / شاید باور نکنید پرداخت پول تاکسی با گوشی موبایلتان در نایروبی ساده‌تر از انجام این کار در نیویورک است و این موضوع را شرکت اِم‌پِسا (M-Pesa) با ایجاد یکی از پیشروترین سیستم‌های پرداخت از طریق موبایل در کنیا ممکن ساخته است. شرکت اِم‌پِسا در سال 2007 توسط شرکت Sararicom، بزرگ‌ترین اپراتور شبکه موبایل در کنیا تأسیس شده و در حال حاضر بیش از 17 میلیون نفر از مردم کنیا (معادل دوسوم جمعیت بزرگ‌سال این کشور) از آن استفاده می‌کنند.
.
تاریخچه شکل‌گیری
در سال 2002، محققان شرکت تحقیقاتی گاموس و نیز سازمان مخابرات مشترک‌المنافع به این نتیجه رسیدند که مردم در اوگاندا، بوتسوانا و غنا از سرویس ایرتایم برای نقل‌وانتقالات مالی خود استفاده می‌کنند. این محققان به شرکت وودافون که در حال مذاکره برای پشتیبانی از خدمات مالی به وسیله موبایل بود، معرفی شدند تا بررسی کنند یک سیستم انتقال پول را چگونه می‌توان در کنیا راه‌اندازی کرد. سرانجام، در آوریل 2007 شرکت Safaricom به دنبال یک پروژه دانشجویی توسعه نرم‌افزار در این کشور، اِم‌پِسا را راه‌اندازی کرد.
ام اول کلمه موبایل و پسا در زبان سواحیلی به معنای پول است. سیستم اِم‌پِسا به کاربران امکان می‌دهد با گوشی‌های موبایل خود به راحتی نقل‌وانتقال مالی انجام دهند، حساب بانکی باز کنند یا حسابشان را ببندند، قبوض و اقساطشان را پرداخت کنند و خرید کنند. می‌توان گفت تاکنون یکی از موفق‌ترین طرح‌های این حوزه در جهان محسوب می‌شود.
.
فعالیت در سایر بازارها
تانزانیا: اِم‌پِسا در سال 2008 در تانزانیا راه‌اندازی شد، اما توانایی اولیه آن برای جذب مشتریان نتوانست انتظارات را برآورده کند. در سال 2010 گزارشی منتشر شد که بسیاری از مشکلات موجود را شناسایی کرده بود و تحولات استراتژیکی را که شرکت وودافون اجرایی کرد تا موقعیت بازار را ارتقا دهد، مورد تحلیل قرار داده بود. تا مه سال 2013 اِم‌پِسا در تانزانیا توانست پنج میلیون مشترک جذب کند و تعداد کاربران آن در ژوئن 2016 به 7 میلیون رسید.
افغانستان: در سال 2008 شرکت وودافون با شرکت روشن، به‌عنوان اپراتور اصلی موبایل در افغانستان شریک شد تا اِم‌پِسا را عرضه کند. وقتی این سرویس در افغانستان راه‌اندازی شد، ابتدا فقط برای پرداخت حقوق نیروهای پلیس به کار می‌رفت. مدتی بعد پلیس ملی افغانستان متوجه شد در مدل پرداخت نقدی قبلی به دلیل وجود فساد اداری، 10 درصد نیروهایی که به آن‌ها حقوق پرداخت می‌شد اصلاً وجود خارجی نداشتند و این مبالغ به دست افراد دیگری می‌رسید! در سیستم جدید اِم‌پِسا، این شرایط اصلاح شد و حقوق بقیه نیروهای پلیس افزایش یافت.
این سرویس به‌قدری موفق بود که به دیگر بخش‌های پرداخت‌های تجاری، مبادلات فردی و توزیع وام در افغانستان نیز گسترش یافت.
آفریقای جنوبی: در سال 2010 شرکت‌های وودافون و ندبانک از راه‌اندازی سرویس اِم‌پِسا در آفریقای جنوبی خبر دادند؛ جایی که ارزیابی‌ها نشان می‌داد بیش از 13 میلیون کاربر بالقوه بدون حساب بانکی در آن حضور داشتند. اِم‌پِسا در ابتدا پیشرفت کندی در بازار آفریقای جنوبی داشت، اما در مه 2011 توانست حدود 100 هزار مشتری را ثبت کند.
شکافی که در ابتدا بین انتظارات و عملکرد واقعی اِم‌پِسا ایجاد شد تا حدی به دلیل تفاوت‌های موجود در بازارهای کنیا و آفریقای جنوبی بود؛ ازجمله تفاوت در قوانین نظام بانکی. به همین دلیل، با وجود تلاش‌های گسترده اِم‌پِسا، آفریقای جنوبی همچنان بعد از تانزانیا و کنیا ازنظر جذب مشتری قرار گرفته است.
هند: اِم‌پِسا در نوامبر 2011 در هند راه‌اندازی شد. این سرویس در منطقه جغرافیایی محدودی در هند فعالیت می‌کند.
اروپای شرقی: در مارس 2014 اِم‌پِسا به رومانی راه یافت و در مه 2015 در آلبانی نیز راه‌اندازی شد.
این شرکت همچنین در موزامبیک و مصر نیز فعالیت‌های خود را آغاز کرده است.
.
چرا کنیا پیشتاز است؟
اِم‌پِسا در ابتدا به‌عنوان سیستمی برای تسهیل بازپرداخت وام از طریق گوشی موبایل طراحی شد تا هزینه‌های مدیریت نقدی پول را کاهش دهد و پایین آوردن نرخ بهره را ممکن سازد، اما بعد از تست‌های اولیه به یک طرح گسترده‌تر برای نقل‌وانتقال پول تبدیل شد و امکان انتقال سریع، امن و راحت پول را به جای انجام دستی فراهم کرد. این موضوع به خصوص در کشوری که بسیاری از کارگران به شهرها آمده‌اند تا برای خانواده‌های خود در مناطق روستایی پول بفرستند، بسیار مفید بود. نقل‌وانتقالات الکترونیکی در زمان افراد صرفه‌جویی می‌کند و وقت آن‌ها را برای انجام کارهای مفیدتر آزاد می‌گذارد.
حال مسئله اینجا است که تاکنون ده‌ها سیستم انتقال پول موبایلی راه‌اندازی شده‌اند. چرا این سیستم آن‌قدر موفق بوده است؟
باید گفت چند فاکتور وجود دارد که به نفع این شرکت تمام شده است؛ ازجمله هزینه‌های بسیار بالای کارمزد انتقال پول با روش‌های دیگر در کنیا، موقعیت برجسته شرکت Safaricom در بازار، تصمیم قانون‌گذاران مبنی بر پیاده‌سازی آزمایشی این طرح بدون تصویب رسمی، وجود یک کمپین بازاریابی شفاف و کارآمد و مهم‌تر از همه خشونت‌های پس از انتخابات سال 2008 در کنیا. در آن زمان، مردمی که در نایروبی گیر افتاده بودند، اِم‌پِسا را برای ذخیره‌سازی پول‌هایشان ایمن‌تر از بانک‌ها که درگیر مناقشات قومی شده بودند، می‌دانستند.
این شرایط به دلیل اثرات شبکه‌ای ایجاد شده، به نفع اِم‌پِسا تمام شد چون هر چه افراد بیشتری از آن استفاده می‌کردند، دیگران بیشتر احساس می‌کردند که باید به آن بپیوندند. صرفه‌جویی‌های مالی و زمانی استفاده از اِم‌پِسا تا حدی بود که نتایج یک تحقیق در خانوارهای روستایی کنیا نشان داده افرادی که از اِم‌پِسا استفاده کردند، درآمدشان بین 5 تا 30 درصد افزایش یافته است. درست است که برخی فاکتورهای موفقیت اِم‌پِسا خاص شرایط کشور کنیا است، اما بسیاری از آن‌ها را می‌توان مورد تقلید قرار داد تا کشورهای دیگر هم بتوانند از تجربیات این نمونه خوب استفاده کنند.
