راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

چرا سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه ICT در ایران کمرنگ است؟

دلیل اینکه چرا در دیگر کشورها بخش خصوص در صنعت ICT سرمایه‌گذاری می‌کند ولی در ایران این سرمایه‌گذاری طرفدار چندانی ندارد شاید به گفته محمدرضا کریمی مدیرعامل یکی از شرکت‌های دارنده پروانه ارتباطات ثابت، بالا بودن سود بانکی باشد.

سوسن صادقی؛ روزنامه ایران /  برات قنبری معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: «پیش‌بینی می‌کنیم در سال ۹۶ بخش خصوصی ۴ برابر بخش دولتی، در حوزه فناوری اطلاعات سرمایه‌گذاری کند بنابراین در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات تنها بودجه دولتی ملاک فعالیت نیست و نباید فقط به سرمایه‌گذاری دولت اتکا کرد.»

او افزود: «بودجه پیشنهادشده در لایحه بودجه سال ۹۶ برای تقویت زیرساخت‌های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات مناسب است و این زیرساخت‌ها برای ورود بخش خصوصی به این عرصه ارتقا می‌یابد.» قنبری در ادامه گفت: «نگاهمان به حوزه فناوری اطلاعات در سال آینده این خواهد بود که صرف‌نظر از بودجه بخش دولتی، بخش خصوصی در این حوزه چند برابر گذشته سرمایه‌گذاری کند. حتی انتظار داریم در سال 96 علاوه بر سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ، شرکت‌های کوچک‌تر و نوپای بخش خصوصی نیز فعال‌تر شوند و حضور پررنگ‌تری در این حوزه داشته باشند.»

گفتنی است دولت تدبیر و امید و شخص محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بارها بر حضور پررنگ بخش خصوصی در همکاری و سرمایه‌گذاری صنعت ICT تأکید کرده و فعالان این بخش را همچون خانواده دولت دانسته است. حال که باز دولت می‌خواهد بیشتر از چند سال گذشته حضور بخش خصوصی را در سرمایه‌گذاری پررنگ‌تر کند، آیا این وعده دولت در سال آینده عملی خواهد شد و برای جذب بیشتر سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی چه باید کرد. در این خصوص به سراغ فعالان عرصه ICT رفتیم و نظر آن‌ها را دراین‌باره جویا شدیم.

.

افزایش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی عملی می‌شود

«سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بیشتر از 4 برابر سرمایه‌گذاری بخش دولتی خواهد بود و به نظر می‌رسد که مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات حداقل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را در زمینه ICT در نظر گرفته و اعلام کرده‌اند.»

صابر فیضی مدیرعامل اسبق شرکت مخابرات ایران با بیان مطلب فوق گفت: «وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بودجه در نظر گرفته شده در سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را اعلام نکرده است ولی اگر ارقام بودجه در نظر گرفته شده را نیز اعلام می‌کردند می‌توانستیم شفاف‌تر در این زمینه اظهارنظر کنیم.»

فیضی افزود: «ازآنجایی‌که دولت تنها در زیرساخت‌ها و بخش خصوصی در سایر موارد و بخصوص در بخش‌های استانی سرمایه‌گذاری می‌کند بنابراین پیش‌بینی می‌شود که خیلی بیشتر از این عددی که اعلام شده است، بخش خصوصی در طرح‌ها و طرح‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات سرمایه‌گذاری کند. پس باید گفت از نگاه من قطعاً پیش‌بینی معاون وزیر محقق خواهد شد چراکه ICT پتانسیل سرمایه‌گذاری دارد و این موضوع عملی می‌شود.»

این کارشناس حوزه مخابرات گفت: «البته تنها راه رسیدن به پیش‌بینی مطرح‌شده و هدف‌های تعریف‌شده تلاش خود دولت نیست، بلکه برای تحقق وعده‌ها نیاز به همکاری بین سازمانی است و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در تلاش است به بخش خصوصی بها داده و آن‌ها را به سرمایه‌گذاری تشویق کند ولی گاهی همکاری نکردن بین سازمانی موانعی را برای تحقق اهداف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایجاد می‌کند.»

او درباره اینکه عده‌ای معتقد هستند که شرکت‌های شبه‌دولتی کار طرح‌ها را در دست می‌گیرند نیز گفت: «اکنون موقعیتی ایجاد شده است که به‌جز شبه دولتی‌ها، بخش‌های خصوصی هم می‌توانند در طرح‌های دولتی سرمایه‌گذاری کرده و کار را در دست بگیرند.»

.

شرایط حضور سرمایه‌گذاران خارجی مهیا شود

باقر بحری دیگر فعال بخش خصوصی در شتاب‌دهی فناوری نیز با ابراز امیدواری از اینکه این پیش‌بینی و وعده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات عملی شود گفت: «البته عملی شدن این پیش‌بینی، پیش‌شرط‌هایی نیاز دارد و آن‌هم به‌روز کردن قوانین تجارت است چراکه بخش‌های خصوصی با مشکلات و موانعی مانند مالیات، بیمه، سختی کار و… دست‌به‌گریبان هستند.»

او افزود: «یکی از موارد دیگری که باید برای محقق شدن سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت ICT انجام داد، جذب سرمایه‌گذارهای خارجی است. اگر سرمایه‌گذارهای خارجی جذب سرمایه‌گذاری صنعت ICT شوند خلأ بسیار زیاد و عمده‌ای که در این صنعت وجود دارد تا حدودی پر می‌شود.»

بحری با بیان اینکه بیشترین مشکل در جذب سرمایه بخش خصوصی، موضوع امکاناتی است که در اختیار شرکت‌های شبه‌دولتی قرار می‌گیرد، افزود: «به نظر من اگر می‌خواهیم بیش از این شرکت‌های شبه‌دولتی شکل نگیرد و رشد پیدا نکند، باید سرمایه‌گذاران خارجی و شرکت‌هایی را که در زمینه ICT فعال هستند را تشویق کرده و شرایطی مهیا کنیم تا آن‌ها با شرکت‌های ایرانی همکاری کرده و کار کنند.»

او در ادامه درباره موانع موجود بر سر راه سرمایه‌گذاری نیز گفت: «ما برای رشد به ارتباطات جهانی نیاز داریم و در این میان با موانعی همچون ارتباط با بانک‌های بزرگ جهانی، صادرات و واردات روبه‌رو هستیم. از سوی دیگر یکی از بزرگ‌ترین موانع ما در سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و گسترش تولید، بحث قوانین گمرکی است که باید این موانع نیز رفع شود تا شاهد سرمایه‌گذاری بخش خصوصی باشیم.»

این فعال بخش خصوصی درباره فعالیت شرکت‌های کوچک و نوپا نیز گفت: «این شرکت‌ها هم به فعالیت خود ادامه داده و فعال خواهند بود ولی به نظر نمی‌رسد این بخش بتواند حضور پررنگی در سرمایه‌گذاری داشته باشد ولی بااین‌حال اکنون کشور دارای استارت‌آپ‌های خوبی است که می‌توانند در طرح‌ها سرمایه‌گذاری کنند.»

بحری درباره تلاش دولت برای مشارکت هرچه بیشتر بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری صنعت ICT نیز گفت: «قبول داریم که دولت در جهت مشارکت بیشتر بخش خصوصی در صنعت ICT تلاش و حرکت می‌کند اما ابعاد این ماجرا تنها در چارچوب حوزه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیست. به عبارتی باید گفت که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تلاش می‌کند اما اینکه تلاش‌های آن‌ها به نتیجه برسد و ثمر بدهد تنها به تلاش این گروه بستگی ندارد.»

.

سود سرمایه‌گذاری در ICT بیشتر باشد

«سرمایه‌گذاری 4 برابری بخش خصوصی در طرح‌های دولتی دور از دسترس نیست و حتی بیش از این میزان گفته شده امکان حضور بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری وجود دارد ولی باید به بازگشت سرمایه، سرمایه‌گذار نیز فکر کرد تا این برنامه محقق شود.» محمدرضا کریمی مدیرعامل یکی از شرکت‌های دارنده پروانه ارتباطات ثابت (FCP) با بیان مطلب فوق گفت: «سرمایه‌گذار وقتی در بخش ICT سرمایه‌گذاری می‌کند باید مطمئن باشد که سرمایه‌اش برمی‌گردد چراکه بازگشت سرمایه نکته‌ای است که در سال‌های گذشته در جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به سمت صنعت ICT مغفول مانده است. اگر بازگشت سرمایه و سود صنعت IT کمتر از سود و درآمد دیگر بخش‌های صنعت باشد، سرمایه‌گذار رغبتی نمی‌کند که در عرصه ICT سرمایه‌گذاری کند و به سمت صنایع دیگر سوق پیدا می‌کند.»

کریمی افزود: «سؤالی که برای خیلی‌ها پیش می‌آید این است که چرا در دیگر کشورها بخش خصوصی در ICT سرمایه‌گذاری می‌کند ولی در کشور ما این موضوع کمرنگ است؟ در پاسخ باید گفت در کشورهای خارجی سود قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری عاید بخش خصوصی می‌شود بنابراین سرمایه‌گذار رغبت می‌کند که در صنعت ICT سرمایه‌گذاری کند. به‌عنوان‌مثال یکی از دلایل رغبت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی دیگر کشورها بالا بودن سودها در صنعت نسبت به سودی است که بانک‌ها پرداخت می‌کنند. در بیشتر کشورهایی که صنعت ICT آن‌ها با کمک بخش خصوصی پیشرفت کرده و توسعه‌یافته است، سود 18 درصدی در صنعت ICT در نظر گرفته است. در حقیقت سودی که صنعت ICT برای سرمایه‌گذاری می‌پردازد بیشتر از سود 4 درصدی بانک‌ها است.»

کریمی گفت: «در کشور ما دقیقاً برعکس دیگر کشورها عمل می‌شود و سود بانکی بیشتر است. وقتی در کشوری سود بانکی از سودی که در صنعت پرداخت می‌شود بیشتر باشد، هیچ‌وقت سرمایه‌گذار بخش خصوصی در صنعت ICT سرمایه‌گذاری نکرده و ریسک را نمی‌پذیرد. از سوی دیگر قیمت‌گذاری در صنعت IT و CT از سوی دولت انجام می‌گیرد و سودی که پرداخت می‌شود کمتر از سود بانکی است بنابراین شرکت‌های هلدینگ در خصوص سرمایه‌گذاری در بخش IT محتاط‌تر عمل می‌کنند.»

کریمی افزود: «برای جذب سرمایه‌گذارها باید دولت در قیمت‌گذاری خود سود شرکت‌ها را نیز در نظر بگیرد و سودی که پرداخت می‌کند از دیگر بخش‌ها بیشتر باشد تا بتوان سرمایه‌گذاران بیشتری را برای سرمایه‌گذاری در بخش ICT جذب کرد.»

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.