پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فین‌تک است.
دهه هشتاد، دهه‌ای است که استارت بیشتر استارتآپهای بزرگ و موفق ایرانی زده شد. استارت‌آپ‌هایی که ایده‌هایشان از جوانانی مطرح شده است که به‌رغم همه مشکلات، فشارها و محدودیت‌ها در داخل کشور ماندند و با آموختن از تجربیات موفق داخلی و خارجی، کسب‌وکار خود را به راه انداخته‌اند. هیچ‌کدام از این شرکت‌ها سرمایه‌گذار خارجی نداشته‌اند و همه موفقیت آن‌ها مدیون تلاش و نوآوری بنیان‌گذارانشان و سرمایه داخلی بوده است.
به گزارش خبرگزاری آریا، با توجه به این تغییر و تحولات، هفته‌نامه اقتصاد «اکونومیست» در نیمه دوم سال 2015 در تازه‌ترین گزارش خود آماری از تحولات ایجادشده در ارزش دلاری شرکت‌هایی که به آن‌ها نوپا یا به عبارت بهتر استارت آپ می‌گویند، ارائه داد و نکته جالبش این بود که در گزارش خود سه استارت آپ بزرگ ایرانی را بر اساس ارزش دلاری رتبه‌بندی کرده بود.
در این گزارش سه استارت آپ «دیجی کالا»، «آپارات» و «کافه بازار» به‌عنوان برترین‌های ایرانی معرفی شدند. شاید نکته پیام ورود نشریه معتبری مانند اکونومیست به بررسی استارتآپهای ایرانی نشان از تغییر و تحول در ساختار محیط کسب‌وکار اقتصاد کشور باشد. در اقتصاد کشورمان حرف اول برای راه‌اندازی هر کسب‌وکاری حتی در اندازه بسیار کوچک را سرمایه‌گذاری می‌زند.
استارت‌آپ‌ها‌که با مزیت کم بودن هزینه اولیه سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای جهان شکل گرفته‌اند، در ایران هم به همین دلیل مورد استقبال بسیاری از جوانان خوش‌فکر و نیروی انسانی خلاق قرار گرفته‌اند؛ البته در معرفی و جایگاه سازی استارت‌آپ‌ها همیشه صحبت از ایده‌های خلاق و کم‌هزینه بودن آغاز یک کسب‌وکار است؛ اما باید توجه داشت که استارت‌آپ‌ها هم مانند هر کسب‌وکاری با ورود سرمایه‌گذار و حمایت‌های مختلف موفقیت‌های بیشتری را به دست می‌آورند.
اگر برترین استارتآپهای جهان ازنظر ارزش دلاری را بررسی کنیم پرواضح است که این استارت‌آپ‌ها در فضایی (منطقه جغرافیایی) شکل گرفته‌اند که سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای نو بسیار شایع است. این منطقه که در اصطلاح «دره سیلیکون» نامیده می‌شود مهد رشد فناوری و کسب‌وکارهای حوزه آی تی است.
.
بار اقتصاد به دوش کارآفرینان خلاق
نگاهی به برترین استارتآپهای این حوزه نشان می‌دهد که همگی در این منطقه رشد کرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در این منطقه، صنعتی به نام «صنعت کارآفرینی و سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها» وجود دارد که وظیفه حمایت تمام و کمال از استارتآپهای حوزه‌های مختلف را به دوش می‌کشد. شرکت‌های موفقی مانند گوگل، توییتر، فیس‌بوک و… همگی در وهله اول با حمایت یک سرمایه‌گذار توانسته‌اند ایده خود را پرورش داده و درجایی که اکنون قرار دارند با میلیاردها دلار گردش سرمایه فعالیت کنند.
استارتآپهای موفق می‌توانند علاوه بر بالا بردن رقم سرمایه در گردش خود میلیون‌ها شغل ایجاد کنند. وجود یک صنعت حمایتی مانند «صنعت کارآفرینی و سرمایه‌گذاری در استارت آپ ها» شاید بتواند در کشورمان فضایی را ایجاد کند تا شرکت‌هایی با سرمایه‌های در گردش میلیاردی با فوران ایده‌ها و خلاقیت‌های خود هم کسب‌وکارهای موفقی راه‌اندازی کنند و هم به بهبود شرایط شغلی کشور کمک کنند.
در بیشتر این استارت‌آپ‌ها نسبت سرمایه‌ای که از طریق بازار سرمایه یا سرمایه‌گذاران خطرپذیر جذب شده در برابر ارزش تجاری آن‌ها کمتر از 10 درصد است. به همین دلیل حتی در اوج بحران اقتصادی در دنیا که اغلب صنایع گرفتار رکود بودند، استارت‌آپ های نوآورانه روند رو به رشد داشته‌اند.
از سال 2000 یعنی زمان اوج حباب دات کام تا سال 2015 تعداد استارت‌آپ هایی که ارزشی بالای یک میلیارد دلار داشته و متعلق به سرمایه‌گذاران خطرپذیر بوده‌اند، تقریباً دو برابر شده و به 72 شرکت رسیده است. در سال 2014 مجموعاً 48 استارت‌آپ وارد باشگاه میلیارد دلاری‌ها شده و البته 16 شرکت هم به دلیل این‌که سهام آن‌ها در بازارهای بورس عرضه علنی شده یا از سوی سرمایه‌گذاران دیگر خریده شده‌اند از حالت استارت‌آپ خارج شده و باشگاه استارت‌آپ های میلیارد دلاری را ترک کرده‌اند. جریان استارت‌آپی کشور یک حرکت ارزش‌آفرین کاملاً ایرانی است؛ نمونه‌ای بدیع از توانمندی داخلی در راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوین و مبتنی بر فناوری روز.
نخستین جرقه‌های این جریان در روزهایی زده‌شده که در کشورمان زیر شدیدترین و ظالمانه‌ترین تحریم‌های بین‌المللی قرار داشت. استارت‌آپ های بزرگ و موفق ایرانی چون دیجی کالا (1384)، کافه بازار (1388)، آپارات (1385) و بسیاری دیگر به لطف ایده‌های جوانانی ایجادشده که به دلیل تخصص و قابلیت‌های خود این فرصت را هم داشته‌اند تا درصدها شرکت بین‌المللی و مشهور اروپایی و آمریکایی کار کنند، اما به‌رغم همه مشکلات، فشارها و محدودیت‌ها در داخل کشور ماندند و با آموختن از تجربیات موفق داخلی و خارجی، کسب‌وکار خود را به راه انداخته‌اند.
حال این‌که اگر حمایت‌های مختلفی مانند ورود سرمایه‌گذاران متخصص را به این حوزه چاشنی کار استارت‌آپ ها کنیم بدون شک شاهد تحول شگرفی در این زمینه خواهیم بود، اما چرایی حمایت از استارت‌آپ ها بسیار مهم است.
سایت آمازون بر اساس آمارهای رسمی اعلام شده در هر دو دقیقه 120 هزار دلار درآمد کسب می‌کند. نگاهی به برترین شرکت‌های جهان نشان می‌دهد که دیگر برترین‌ها تولیدکنندگان، نفت و صنایع وابسته به آن‌ها نیستند. جهان امروز در اختیار ایده‌های نو و فناوری است.
شرکت‌هایی مانند گوگل، یاهو، فیس‌بوک و آمازون نام‌های معروف و معتبری در دنیای اینترنت به شمار می‌روند. شرکت‌هایی که معمولاً کمتر از بیست سال عمر دارند، اما بدون در اختیار داشتن سرمایه‌های کلان، معدن و چاه نفت به درآمدهای میلیاردی رسیده‌اند.
رشد استارت‌آپ در کشور به‌خصوص در سال 94 بازتاب جهانی گسترده‌ای داشت. علاوه بر گزارش اکونومیست از محیط کسب‌وکار تازه اقتصاد ایران، روزنامه «واشینگتن پست» نیز دز گزارشی به تحلیل شرایط سرمایه‌گذاری و رشد استارت‌آپ در کشور پرداخت. در این گزارش نمونه‌های موفق‌ترین استارت‌آپ های کشور مانند دیجی کالا، تخفیفان، کافه بازار و…معرفی شده‌اند. در بخش دیگری هم گفت‌وگوهای کوتاهی پیرامون چگونگی شکل‌گیری استارت‌آپ ها با فعالان این حوزه انجام شده است، اما از سوی دیگر قصه استارت‌آپ ها در کشور نشان می‌دهد که درصد شکست آن‌ها بسیار بالاست و در برخی مواقع از 90 درصد هم عبور می‌کند.
نباید در مسیر شکست فقط قوانین دست و پاگیر و نبود حمایت‌های دولتی را مدنظر قرارداد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که خوش‌بینی بیش‌ازحد مدیران استارت‌آپ در مورد پیش‌بینی هزینه‌ها و نبود دیدگاه اقتصادی مناسب در میان سرمایه‌گذاران و فعالان حوزه کسب‌وکار می‌تواند از مهم‌ترین دلایل شکست استارت‌آپ در کشور باشد. تنها راهکار مقابله با این بحران هم توجه به پیش‌بینی‌های درست و جلوگیری از هیجانات در زمان پیش‌بینی‌ها و راه‌اندازی یک کسب‌وکار است.
نگاهی به فعالان حوزه کسب‌وکارهای کوچک در جهان نشان می‌دهد که تمرکز بر پیش‌بینی درست هزینه‌ها یکی از اولویت‌های صاحبان کسب‌وکار است. تأمین سرمایه به همراه همه تجهیزات و امکانات و مدیریت و… کسب‌وکارها ارزان نیست، اما اگر اهداف اقتصادی جدی پشت کسب‌وکار وجود داشته باشد به این میزان سرمایه‌گذاری نیاز است.
در این شرایط است که یک شرکت می‌تواند به مرزهای بین‌المللی ورود پیدا کرده و درآمدهای واقعی را برای خود و اقتصاد کشور به ارمغان آورد. ورود نتایج موفقیت‌های استارت‌آپ ها به کشور بدون شک در اقتصاد ایران تأثیر مستقیم گذاشته و می‌تواند در بهبود شرایط کسب‌وکار هم اهمیت پیدا کند.
.
موج جدید اقتصادی در کشور
اگر کمی از نگاه خوش‌بینانه به ایده‌های خلاقه جوانان خوش‌فکر ایرانی فاصله بگیریم بدون شک حمایت‌کننده‌هایی باید به کمک استارت‌آپ ها بشتابند. در هیچ جای دنیا دولت‌ها حامی استارت‌آپ ها نیستند و نمی‌توان انتظار داشت که هزینه رشد استارت‌آپ‌ها را دولت‌ها پرداخت کنند. در بسیاری از مواقع مشاهده شده است که ورود ریالی دولت به هر حوزه‌ای موجبات رانت و فساد و درنهایت شکست را فراهم آورده است. نمی‌توان استارت‌آپ‌ها را هم از این موضوع مبرا دانست.
دولت‌ها در جهان شرایط رشد کسب‌وکارها و فضا را برای بزرگ شدن آن‌ها فراهم می‌کنند که بیشتر شامل قوانینی در راستای بهبود فضای کسب‌وکارهاست، اما در این میان سؤالی که پیش می‌آید این است که حامی استارت‌آپ اگر دولت نباشد چه گروهی است؟ در همه جای دنیا و کشورمان شرکت‌های شتاب‌دهنده، حامیان استارت‌آپ‌ها هستند. شرکت‌های شتاب‌دهنده به مفهوم واقعی، شتاب‌دهی و بالا بردن میزان رشد استارت‌آپ‌ها را بر عهده دارند.
خوشبختانه در کشور ما هم شتاب‌دهنده‌های خصوصی هم‌زمان با اوج گرفتن موج استارت‌آپی فعال شده‌اند. تعداد این شتاب‌دهنده‌ها از تعداد انگشتان یکدست کمتر است و گفته می‌شود که مجموعه سرمایه‌گذاری واقعی آن‌ها از یک میلیارد تومان تجاوز نمی‌کند، اما با همه نقدها و مشکلات موجود در این زمینه و انتقادهایی مانند تخصصی نبودن تعدادی از آن‌ها می‌توان وجود شتاب‌دهنده‌ها و حرکت کج دار و مریز آن‌ها را به فال نیک گرفت.
آنچه در کشورمان مشاهده می‌شود، بیشتر شرکت‌های شتاب‌دهنده با مشارکت یا مشاوره ایرانیان خارج از کشور ایجادشده‌اند و بعضاً برخی شرکت‌ها و بانک‌های خصوصی هم در تأمین مالی آن‌ها مشارکت دارند. تأمین سرمایه اندک، ارائه امکانات عمومی نظیر فضای کاری و زیرساخت‌های فنی و همچنین حمایت‌های حقوقی و قانونی از مهم‌ترین خدماتی است که در این مراکز ارائه می‌شود. به‌هرحال رشد استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های شتاب‌دهنده در کشور موج جدیدی در اقتصاد ایران را رقم زده است.
