راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

رئیس کل بانک مرکزی درباره چکاوک چه گفت؟

اکنون نزدیک به یک سال از فعالیت سامانه چکاوک می‌گذرد. برخی در روزهای گذشته آمارهایی منتشر کردند که چک‌های برگشتی افزایش یافته است. رئیس کل بانک مرکزی به همین مناسبت پیامی منتشر کرده است. این پیام را در ادامه به نقل از روابط عمومی شرکت خدمات انفورماتیک می‌خوانید:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

نقش اساسی چک به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم پرداخت در تسهیل مبادلات در کشور و لزوم توجه به آمار چک‌های برگشتی و اتخاذ تصمیم لازم برای اصلاح روند آن؛ از مواردی بود که از ابتدای شروع فعالیتم در بانک مرکزی، به آن پرداختم.
سامانه مدیریت چک (چکاوک) که به لطف خدا و تلاش بسیار همکارانم در بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور به‌صورت آزمایشی از چند استان راه‌اندازی و درنهایت از اوایل تابستان سال گذشته گستره و پوشش کشوری پیدا کرد، کار انتظام بخشی این مهم را از طریق انتقال تصویر چک و تسریع در فرآیند تسویه چک‌های بین‌بانکی به عهده گرفت. این طرح یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های حوزه فناوری‌های نوین بانک مرکزی است که توانسته با ایجاد بستری امن برای انتقال اطلاعات چک، زمان تسویه چک‌های بین‌بانکی را به کمتر از 24 ساعت کاهش دهد. این طرح ارزشمند علاوه بر تسریع در فرایند تسویه چک، امکان ره‌گیری آنی وضعیت چک‌های اشخاص، اتصال برخط به اطلاعات و سوابق مشتریان، ابلاغ سریع چک‌های برگشتی، و شفاف‌سازی و امکان نظارت متمرکز وموثر بانک مرکزی بر نحوه و حجم تبادل چک‌های اشخاص را به ارمغان آورد و از رفت‌وآمدهای غیرضروری و مخاطرات معاملات مبتنی بر چک و هدر رفت منابع، کاست و افزایش انضباط مالی در بانک‌ها و کاهش اضافه برداشت آنها از منابع بانک مرکزی را نیز سبب شد.

آنچه طی روزهای اخیر در برخی محافل رسانه‌ای تحت عنوان افزایش چک‌های برگشتی در کشور عنوان می‌شود و باعث نوشتن این مطلب شد، مقایسه نادرست تعداد چک‌های برگشتی در سامانه چکاوک نسبت به شیوه سنتی پردازش چک در اتاق پایاپای بانکی است. تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی به شرایط رونق و رکود اقتصاد و افت‌وخیز فصلی ناشی از آن بستگی دارد و افزایش تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی با افزایش تعداد و مبلغ مبادلات در اقتصاد امری طبیعی و پذیرفته است و اگر بخواهیم قضاوتی درست و قابل‌اتکا داشته باشیم، بایستی به نسبت (تعداد و مبلغ) چک‌های برگشتی به‌کل چک‌های تبادل شده نگاه و توجه کنیم. آمارها نشان می‌دهد روند نسبت چک‌های برگشتی به‌کل چک‌ها طی دوره پیش از راه‌اندازی چکاوک و پس‌ازآن تفاوت چندانی ندارد و حتی در برخی دوره‌ها کاهش نیز یافته است. برای نمونه نسبت چک‌های برگشتی به‌کل چک‌های مبادله شده در مهرماه سال جاری نسبت به فروردین‌ماه ازنظر تعداد 0.2 درصد و ازنظر مبلغ 3 درصد کاهش‌یافته است. این در حالی است که از ابتدای سال جاری تا پایان مهرماه حدود 64 میلیون قطعه چک به ارزش بیش از 3 میلیون میلیارد ریال در سامانه چکاوک تبادل شده است.

توسعه و به‌روزرسانی سامانه چکاوک که طی بیش از یک سال از شروع فعالیت آن به‌شدت مورد استقبال مردم قرارگرفته؛ در قالب نسخه دوم آنکه تمام مبادلات چک اعم از درون بانکی و بین‌بانکی را در یک سامانه متمرکز قابل رصد و پایش خواهد نمود و نیز استانداردسازی دسته‌چک‌ها در قالب سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته‌چک «صیاد»، که تمامی چک‌ها با ظاهری یکسان و امنیت بالاتر عرضه و با ایجاد محدودیت صدور دسته‌چک جدید برای کسانی که از چک استفاده صحیح نکرده و چک برگشتی رفع سوء اثر نشده دارند؛ دو طرح مهمی است که با جدیت توسط همکارانم در بانک مرکزی دنبال می‌شود و امیدوارم به فضل الهی ارتقای کیفیت و توسعه و تعمیق خدمات این سامانه‌ها و اعتماد و اعتبار بیشتر چک در کشور را باعث گردد.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.