پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عباس خاراباف / این روزها بحث درباره استارت‌آپ‌ها در کشور داغ شده است، اما استارت‌آپ‌ها چه نوع کسب‌وکاری هستند؟
استارت‌آپ‌ها این روزها به یکی از مهم‌ترین عوامل رشد اقتصادی در کشورهای مختلف جهان تبدیل شده‌اند. این نوع خاص از کسب‌وکار در ایران نیز مدتی است موردتوجه قرار گرفته و نمونه‌های بومی موفقی هم در کشور ایجاد کرده است؛ اما تابه‌حال از خود پرسیده‌اید که مدل اقتصادی این نوع کسب‌وکارها چیست؟ چرا بعضی از آن‌ها کار خود را با تخفیف‌های بسیار بزرگ و حتی خدمات رایگان شروع می‌کنند؟ یا چطور توسعه استارت‌آپ‌ها می‌تواند کشور را در مسیر رشد شتابان اقتصادی قرار دهد؟ و چرا استارت‌آپ‌های خدماتی در کشور بیشتر رشد کرده‌اند؟ در همین زمینه به پنج پرسش مهم پاسخ داده شده است؟
.
استارت‌آپ چیست؟
شاید خیلی از ماها تاکنون واژه استارت‌آپ به گوشمان خورده باشد اما تعریف روشن و دقیق آن را ندانیم. به همین علت ممکن است برداشت نادرستی از فعالیت این کسب‌وکارهای نوین داشته باشیم. به زبان ساده یک شرکت استارت‌آپی که به اختصار «استارت‌آپ» و در زبان فارسی «کسب‌وکار نوپا» نامیده می‌شود، نوع خاصی از کسب‌وکار نوظهور است که از سرعت رشد تجاری بالایی برخوردار است. کسب‌وکارهای نوپا رشد خود را در بازار بسیار بزرگی از مشتریان خود در جامعه محقق می‌کنند. بازاری که نیازمند محصول، فرایند یا خدمات نوآورانه جذاب ارائه شده توسط آن شرکت است. شاید بهتر باشد در این زمینه مثال‌های قابل لمسی را ارائه کنیم.
به‌عنوان‌مثال یکی از فروشگاه‌های آنلاین مشهور داخل کشور که چندی پیش توسط دو برادر دوقلوی ایرانی راه‌اندازی شد نوعی استارت‌آپ است. این استارت‌آپ در زمان تأسیس با ایده‌ای ساده اما هوشمندانه راه‌اندازی شد که با هدف حمایت از مصرف‌کنندگان ایرانی به سرعت رشد کرد و اکنون میلیون‌ها نفر با این فروشگاه آنلاین سروکار دارند؛ اما نکته مهم اینجاست که دلیل رشد مناسب این استارت‌آپ‌ها شناسایی نیاز واقعی در جامعه است.
.
استارت‌آپ‌ها چگونه مشتری جذب می‌کنند؟
کسب‌وکارهای نوپا معمولاً با فناوری سروکار دارند و برای رسیدن به هدف خود از فناوری‌های نوین به شکل خلاقانه استفاده می‌کنند. آن‌ها زنده خواهند ماند تا زمانی که فناوری زنده است؛ زیرا آن‌ها نیاز واقعی را شناسایی می‌کنند و مشتریان این شرکت‌ها همان‌هایی هستند که با فناوری به‌صورت روزمره سروکار دارند. در حال حاضر می‌توان گفت تقریباً همه استارت‌آپ‌ها به هر نوعی که شده از داده‌های بزرگ، وب، موبایل، اینترنت و فناوری‌های جدید استفاده می‌کنند تا رشد بالایی داشته باشند و به تعداد کاربران و مشتری‌های بالایی برسند. این اتفاق مخصوص ایران نیست و در سراسر جهان همین مدل رایج است.
برای مثال بهتر است به گوگل، آمازون بایدو چین یا علی‌بابا اشاره کنیم. همه این شرکت‌ها از فناوری اطلاعات برای رشد استفاده می‌کنند. نمونه‌های داخلی هم نیاز مشابه به فناوری اطلاعات دارند.
.
چرا استارت‌آپ‌ها به مشتریان تخفیف می‌دهند؟
این روزها صحبت از طرح‌ها و تخفیف‌های استارت‌آپ‌ها زیاد به گوش شنیده می‌شود. باید گفت این تخفیف‌ها محدود و حساب‌شده هستند. شاید تا اینجای متن که با استارت‌آپ‌ها و نحوه جذب مشتری و کاربر در آن‌ها آشنا شدید، راحت‌تر بتوانید چرایی اعمال عین تخفیف‌ها را پاسخ دهید؛ اما برای درک بهتر این مسئله نه‌چندان پیچیده بهتر است مسئله را با یک مثال بررسی کنیم.
یک قنادی مشهور در محله شما شعبه جدیدی را افتتاح می‌کند، روز افتتاحیه هم‌محلی‌های شما می‌توانند به‌صورت کاملاً رایگان از شیرینی‌های خوشمزه آن قنادی استفاده کنند. جمعیت زیادی از سر و کول هم بالا می‌روند تا شیرینی رایگان به آن‌ها هم برسد. رسانه‌های محلی هم جمع می‌شوند. مردم همه تا مدت‌ها از قنادی جدید و طعم شیرین به یادماندنی صحبت می‌کنند.
چرا مالکان یا سرمایه‌گذاران قنادی این همه هزینه کردند؟ پاسخ واضح است. آن‌ها با یکی از رایج‌ترین مدل‌های کسب‌وکار به دنبال جذب کاربر و مشتری وفادار هستند. مشتری‌هایی که هرگز طعم خوشمزه و شیرین را فراموش نخواهند کرد. مشتری‌هایی که همیشه در دسترس قنادی هستند و برای شیرینی‌های با قیمت واقعی در روزهای بعد نیز به راحتی هزینه می‌کنند. چون این شیرینی‌ها را یا جای دیگری پیدا نمی‌کنند یا اگر هم پیدا کردند در واقع دور از محله آن‌هاست و ازنظر هزینه و زمان برای آن‌ها صرفه ندارد. استارت‌آپ‌ها، مؤسسین و سرمایه‌گذاران آن‌ها نیز از طریق تخفیف در برهه‌های مختلف زمانی در واقع همین مدل و مدل‌های مشابه جذب کاربر و مشتری وفادار را دنبال می‌کنند. در ایران نیز همین اتفاق می‌افتد. تخفیف‌های استارت‌آپی از پولداری یا توطئه‌های پنهانی سرچشمه نمی‌گیرد. این یک مدل رقابتی جذب کاربر و مشتری است.
.
آیا استارت‌آپ‌ها قصد سو استفاده از اطلاعات مشتریان خود دارند؟
مدتی است که کسب‌وکارهای نوپا در کشور مورد کنکاش خاصی قرار گرفته‌اند. سؤالات و ابهامات زیادی درباره آن‌ها مطرح می‌شود. ظن و گمان درباره نحوه فعالیت آن‌ها، استارت‌آپ‌ها را بسیار مشکوک جلوه می‌دهد؛ اما شاید تا اینجای متن را که خوانده باشید بیشتر با مدل تجاری این کسب‌وکارها آشنا شده‌اید.
حفاظت از اطلاعات یک شخص، جامعه یا کشور بسیار منطقی و لازم‌الاجرا است. ما باید در برابر خطرهای ممکن ازجمله سو استفاده از اطلاعات مشتریان حساسیت لازم را داشته باشیم. باید در حفظ داده‌های مشتریان نهایت امانت‌داری صورت پذیرد. به‌عنوان‌مثال بر اساس نظرسنجی‌ها، مردم آمریکا به استارت‌آپ‌هایی همچون اپل و سرورهای ابری آن در حفظ داده‌های خود بیشتر از دولت مرکزی آمریکا اعتماد دارند. این اعتماد بی دلیل نیست؛ زیرا اپل به «شرکت معتمد» آن‌ها شهرت یافته است.
مثل همان فروشگاه آنلاین داخلی مشهوری که پیش‌ازاین در متن مثال زدیم. در همان مثال ممکن است مردم بر اثر گذشت زمان به کارکنان بومی اعتماد پیدا کرده‌اند و این اعتماد درنتیجه نحوه فعالیت آن استارت‌آپ و آشنایی و نظارت بیشتر است. آن‌ها دوست ندارند اطلاعاتشان در اختیار دیگران با کارکنان ناشناخته قرار بگیرد و این یک احساس طبیعی است. استارت‌آپ‌های بومی هم به همین دلیل و دلایل مشابه بیشتر مورد اعتماد قرار می‌گیرند. اگر اطلاعات مردم ایران در دسترس شرکت‌های داخلی تحت نظارت مدیران سالم و نهادهای ناظر همیشه آگاه و فعال باشد، کمترین احتمال سوءاستفاده وجود دارد؛ بنابراین استارت‌آپ‌های داخلی بیشتر اعتماد ما را جلب می‌کنند اما خارجی‌ها چه؟
آیا تا به حال به اینکه اطلاعات میلیون‌ها ایرانی در سامانه‌های خدمات رایگان اینترنتی مثل ایمیل، جیمیل، یاهو، تلگرام، واتس‌اپ و موارد مشابه ذخیره می‌شود، حساس شده‌ایم؟ قطعاً اگر خطر سو استفاده از اطلاعات مردم باشد بیشتر در این موارد باید به دنبال آن بود؛ زیرا استارت‌آپ‌های بزرگ داخلی تا امروز امتحان خود را پس داده‌اند و تحت نظارت مستمر مردم و نهادهای متعدد داخلی قرار دارند.
.
آیا استارت‌آپ‌ها بیشتر خدماتی هستند تا فناور-محور؟
نکته اصلی اینجاست که استارت‌آپ‌های خدماتی هم فناور-محورهستند. پاسخ این سؤال ذکر شده هم بسیار واضح است. همان‌طور که در سؤال اول پاسخ داده شد، استارت‌آپ‌ها یا محصول، یا فرایند یا خدمات نوآورانه ارائه می‌کنند تا بازار بزرگ مشتریان خود را پوشش دهند.
اگر به روند رشد کمپانی‌های مشهور و نوآور دنیا نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد که نوآوری آن‌ها در فرایندها و خدمات بیشتر و بسیار سریع‌تر از نوآوری در محصول پاسخ داده و توانسته کاربران بیشتر را جذب کند. درزمینهٔ استارت‌آپ‌های حوزه فناوری اطلاعات اگر به‌عنوان‌مثال به نسخه‌های متفاوت گوشی‌های هوشمند توجه کنید، متوجه خواهید شد که ذات فناوری و نوآوری‌ها در نوآوری فرایند ارائه خدمات است.
منبع: خبرآنلاین