اپ‌های بانکی و پرداختی جایگزین USSD می‌شوند / پایان خط یواس‌اس‌دی

رضا قربانی؛ روزنامه‌نگار فناوری‌های بانکی / USSD روشی منسوخ برای انجام تراکنش از طریق موبایل است که بیشتر از اینکه در جهان توسعه‌یافته برای بانکداری الکترونیکی استفاده شود برای انجام تراکنش‌هایی مثل نظرسنجی و مسابقات تلفنی استفاده می‌شود.

.

تصویر پایان خط یواس‌اس‌دی

به گزارش جام جم آنلاین، همین امروز هم بسیاری از مسابقه‌های تلویزیونی به‌جای این‌که شماره پیامک بدهند، کد یواس‌اس‌دی ارائه می‌کنند که می‌توان از طریق آن در مسابقه یا نظرسنجی شرکت کرد. برخی نیز از امکانات نهفته یواس‌اس‌دی استفاده می‌کنند و مردم می‌توانند نتیجه مسابقه یا نظرسنجی را از طریق همان کدهای یواس‌اس‌دی پیگیری کنند.

بااین‌حال این روش دیگر در ایران به آخر خط رسیده و دست‌کم در حوزه بانکداری و پرداخت دیر یا زود باید با آن خداحافظی کرد. حداقل بعدازاینکه سامانه پیوند راه‌اندازی شود، هرکسی که می‌خواهد از طریق یواس‌اس‌دی پرداخت الکترونیکی انجام دهد باید به بانک مراجعه کرده یا از طریق وب‌سایت بانک شماره کارت و شماره تلفنش را به هم متصل کند.

الان وقتی کسی از طریق کدهای یواس‌اس‌دی تراکنشی انجام می‌دهد شماره کارتش را هم وارد می‌کند که این شماره کارت از طریق شبکه مخابرات منتقل می‌شود تا به شبکه بانکی برسد. برخی به این ایراد می‌گرفتند که ورود شماره کارت به شبکه مخابراتی این ریسک را برای دارنده کارت ایجاد می‌کند که این اطلاعات جایی در بین راه شنود شده و با داشتن شماره کارت و رمز عبور اطلاعات حساس مالی مردم فاش شود. هرچند در طول این سال‌ها که یواس‌اس‌دی با اقبال مردم مواجه شده بود حتی یک مورد تخلف که مبنایش نشت اطلاعات حساس بانکی مردم باشد گزارش نشد، بااین‌حال استدلال بسیاری این بود که عدم نشت اطلاعات از طریق شبکه مخابرات به این معنا نیست که در آینده این اطلاعات منتشر نمی‌شود. شاید در آینده مخاطرات غیرقابل جبرانی رخ دهد و این محدودیت‌هایی که برای یواس‌اس‌دی ایجاد شده صرفاً برای جلوگیری از خطری است که مردم را تهدید می‌کند.

.

چرا USSD محبوب بود؟

با سامانه پیوند دیگر اطلاعات حساس بانکی مانند شماره کارت و رمز عبور از طریق شبکه مخابرات منتقل نمی‌شود. شما با متصل کردن شماره تلفن به یک شماره کارت وقتی کد یواس‌اس‌دی را اجرا می‌کنید، شبکه مخابرات شما را به سامانه پیوند متصل می‌کند. در پیوند شماره تلفن شما به شماره کارتی که داده‌اید وصل می‌شود و عملیات بانکی شما بدون واردکردن شماره کارت انجام می‌شود.

هرچند این سازوکار باعث می‌شود یکی از جذابیت‌های یواس‌اس‌دی برای مردم از بین برود. یواس‌اس‌دی با این‌که تجربه کاربری بالایی ندارد، اما استفاده از آن ساده بود. شما برای استفاده از یواس‌اس‌دی کافی است یک کد را شماره‌گیری کرده و بعد عملیاتی را که می‌خواهید انجام دهید انتخاب کنید و نهایتاً شماره کارت و رمز دوم خود را وارد کنید و تمام! تقریباً هیچ روشی در شیوه‌های پرداخت الکترونیک امروز ایران نیست که این سادگی را داشته باشد و همین رمز موفقیت یواس‌اس‌دی بوده است.

مردم ایران هنوز به استفاده از اپ‌های بانکی عادت ندارند؛ وگرنه بسیاری از اپ‌های پرداخت و بانکی در ایران ساده‌تر و کاربرپسندتر هستند. اما استفاده از یواس‌اس‌دی بدون نیاز به داشتن گوشی هوشمند و تنها با شماره‌گیری یک کد یواس‌اس‌دی به‌سادگی قابل انجام است. مهم‌ترین ایرادی که به این کد وارد است امن نبودن تبادل اطلاعات از طریق شبکه مخابراتی است و باز تأکید می‌کنیم که در تمام این سال‌ها حتی یک مورد نشت اطلاعاتی هم گزارش نشده است.

.

جایگزین‌ها چیست؟

USSD رفتنی است و در چند سال آینده به خاطره‌ای دور تبدیل می‌شود. دیر یا زود باید سراغ روش‌های دیگر برویم. سؤال این است که مهم‌ترین روش‌هایی که در آینده نزدیک با اقبال مواجه می‌شود چیست؟ پاسخ روشن است: اپ‌های بانکی و پرداختی. همین‌الان هم بسیاری از شرکت‌های پرداخت ایران متوجه تغییر شده و اپ‌های خوبی طراحی کرده‌اند. هرچند هنوز همه مردم گوشی هوشمند ندارند، اما دیر یا زود ضریب نفوذ گوشی‌های هوشمند افزایش می‌یابد و مردم بیشتری از گوشی‌های هوشمند استفاده خواهند کرد. اگرچه زمانی مردم با این مسئله مواجه بودند که در کار با عابر بانک دچار مشکل می‌شوند، اما به‌مرور بر مهارت‌هایشان در استفاده از ابزارهایی مانند گوشی‌های هوشمند افزوده شد. بنابراین با افزایش مهارت‌های استفاده از ابزارهای مختلف ما شاهد توسعه استفاده از اپ‌ها خواهیم بود.

یکی از دلایلی که تا امروز اپ‌ها گسترش نیافته، استفاده نکردن عموم مردم از تلفن‌های هوشمند بود. البته دلایل دیگری مانند دسترسی نداشتن به شبکه پرسرعت دیتا و طراحی نامناسب اپ‌های بانکی هم بوده که تقریباً همه آن‌ها رفع شده است.

فناوری‌هایی مانند NFC هم به‌تازگی موردتوجه قرار گرفته است و ما به‌زودی شاهد گسترش روش‌هایی نوین مانند NFC خواهیم بود. اگر به ده سال پیش برگردیم بسیاری از مردم از اسکناس استفاده می‌کردند. همان‌طور که امروز بیشتر مردم از کارت‌های بانکی استفاده می‌کنند در آینده نزدیک اپلیکیشن‌ها مهم‌ترین ابزار مردم برای پرداخت و بانکداری خواهد بود.