ایمان نوربخش، کارشناس مسائل بانکی، نبود سیستم کارآی اعتبارسنجی مشتریان را عامل اصلی عدم تمایل بانک‌ها برای صدور این کارت‌ها می‌داند. ایمان نوربخش وجود سیستم اعتبارسنجی را که به هر فرد یک امتیاز اعتباری می‌دهد و اطلاعات آن در دسترس همه بانک‌ها قرار دارد را برای تحقق رونق کارت‌های اعتباری، ضروری می‌داند. او به بررسی مسائل مختلف مربوط به کارت‌های اعتباری پرداخت و از عوامل تاثیرگذار بر آن سخن گفته است.

به گزارش دنیای اقتصاد، ایمان نوربخش چند دلیل را به‌عنوان عوامل اصلی عدم امکان ارائه این خدمت در ایران می‌داند. فراهم نبودن زیرساخت‌ها، عدم تعریف بانک به‌عنوان صادرکننده کارت و مشتری به‌عنوان استفاده‌کننده آن در قوانین و مقررات حقوقی و همچنین مشکلاتی از قبیل تعیین نرخ سود به‌صورت دستوری این عوامل را تشکیل می‌دهند.

.

ضرورت وجود مراکز اعتبارسنجی

نوربخش یکی از زیرساخت‌های مهم برای کارت‌های اعتباری را وجود مراکز جمع‌آوری داده می‌داند. او تأکید کرد که در همه کشورهای دنیا مراکزی به نام مراکز جمع‌آوری داده‌های اعتباری وجود دارد که این نهادها کارشان جمع‌آوری تمامی اطلاعات کارت‌های اعتباری است.

او درباره کارکرد این مراکز عنوان کرد: «هر فردی که کارت اعتباری دارد، مشخصات و تاریخچه نحوه استفاده وی از کارت‌های اعتباری در این مرکز ثبت و روزآوری می‌شود و بر این اساس، افراد امتیاز اعتباری می‌گیرند. همه بانک‌ها به این امتیاز اعتباری دسترسی دارند. از این طریق متوجه می‌شوند که یک مشتری معتبر است یا خیر. به‌خاطر همین هم هست که آن‌ها به دنبال مشتری‌ها می‌آیند و تماس می‌گیرند و حتی آن‌ها را تشویق می‌کنند که کارت‌های اعتباری را در اختیار آن‌ها قرار بدهند.»

.

وجود سیستم ناقص اعتبارسنجی در ایران

این کارشناس مسائل بانکی در مورد وجود این مرکز در ایران گفت: «در چند سال اخیر شرکتی به نام شرکت رتبه‌بندی ایران تأسیس شده که به‌نوعی قرار است اطلاعات اعتباری افراد در این شرکت تثبیت شود که جایگاه قانونی هم دارد. الآن هم بانک‌ها دارند با این شرکت کار می‌کنند.»

او چندین مشکل را عامل ناکارآ بودن این شرکت عنوان کرد. نخست آنکه همه بانک‌ها اطلاعات خودشان را به این شرکت نمی‌دهند و اطلاعات مشتریان ناقص است و اطمینانی وجود ندارد که در صورت استعلام درباره افراد، آیا این استعلام شامل همه بانک‌ها می‌شود یا خیر. نکته دوم، بحث بهنگام بودن اطلاعات است که این اطلاعات تا چه حد بهنگام و قابل‌استفاده هستند.

.

نقش بانک مرکزی در عدم رونق کارت‌های اعتباری

نوربخش عامل دیگری که موجب شده که کارت‌های اعتباری در بانک‌های ما مورداستفاده قرار نگیرند را این می‌داند که بانک مرکزی به‌عنوان نهاد ناظر، مقررات و دستورالعملی را که باید برای استفاده این کارت‌های اعتباری در اختیار بانک‌ها می‌گذاشت، تاکنون مسکوت گذاشته بود. در واقع تا الآن چنین دستورالعملی وجود نداشته است. او پیش‌بینی می‌کند که بحث رونق کارت‌های اعتباری در جامعه با این روش پیش نخواهد رفت.

.

توجه به خدمات خرد

نوربخش معتقد است در کل سیستم بانکی ما، جای خدمات خرد به شدت خالی است. این کارشناس مسائل بانکی ایجاد انگیزه لازم برای اینکه بانک‌ها بتوانند به سمت خدمات خرد بروند را معطوف به تغییر نگاه بانک مرکزی از مقررات محصول‌محور به سمت مقررات ریسک‌محور می‌داند. به معنای اینکه بانک مرکزی نباید تک‌تک محصولات و خدمات بانکی را خودش تعریف و شرایط آن را تعیین کند، خودش بگوید که این خدمات به چه کسانی، با چه شرایط و چه قیمتی باید ارائه شود، بلکه به جای آنکه مانع نوآوری و رقابت بانک‌ها بشود، باید نگاه خود را بیشتر به سمت کنترل ریسک بانک‌ها ببرد.

.

خوش‌حسابی مشتریان خرد نسبت به مشتریان کلان

نوربخش مشتریان وام‌های خرد بانک‌ها را نسبت به مشتریان وام‌های میلیاردی خوش‌حساب‌تر می‌داند و بانک مسکن را به‌عنوان مصداقی برای این ادعا می‌داند که به مشتریان خود وام‌های کوچک می‌دهد و کمترین مطالبات معوق در بین بانک‌ها را دارد. او در این باره گفت: اگر مشاهده کنید، در میان بانک‌ها مثلاً بانک مسکن کمترین مطالبات معوق را دارد. به دلیل اینکه وام‌هایی که به مردم می‌دهد، وام‌های کوچکی هستند. بانک مسکن این وام‌ها را به افرادی می‌دهد که حقوق مشخصی دارند. معلوم است که این افراد تا چه اندازه می‌توانند این اقساط را پرداخت کنند.