این مطلب قسمت سوم از مجموعه مطالب «فرصت‌ها و تهدیدات پیش روی ایران برای ورود به بازار فناوری زنجیره بلوک‌ها» است که توسط سهیل نیکزاد پژوهشگر ارزهای رمزنگاری‌شده نوشته شده است. (+) قسمت اول این مطلب را می‌توانید با عنوان «بیت کوین و فناوری زنجیره بلوک‌ها در یک نگاه» و قسمت دوم (+) را با عنوان «به‌کارگیری بیت‌کوین و فناوری زنجیره بلوک‌ها در تأمین‌کنندگان خدمات پرداخت داخلی» در راه پرداخت ببینید.

.

بخواهیم یا نخواهیم

بخواهیم یا نخواهیم بیت‌کوین هست. بسیاری کوین‌های دیگر هم هستند و بسیاری افراد و سازمان‌ها در اقصی نقاط جهان این سکه‌ها را دارند و یا در ازای بهایی و یا کالایی آن‌ها را می‌پذیرند. چطور می‌شود بیت‌کوین داشت؟ این شاید اولین سؤالی است که بعد از شناختن بیت‌کوین برای مخاطب ایجاد می‌شود. اگر از دریافت بیت‌کوین و سایر ارزهای رمزنگاری‌شده در دادوستدها صرف‌نظر کنیم سؤال مهم‌تری که در این میانه باید پاسخ داد این است که اساساً بیت‌کوین‌ها از کجا می‌آیند؟

.

بیت‌کوین‌ها از کجا می‌آیند؟

اجمالاً می‌توان گفت از آنجایی که شبکه بیت‌کوین و ارزهای رمزنگاری‌شده به‌صورت غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند محاسبات مربوط به تشخیص هویت صادرکنندگان تراکنش‌ها و قالب‌بندی آن‌ها به‌صورت بلوک‌های اطلاعات جهت ثبت در دفتر کل شبکه که نزد همهٔ اعضا به‌صورت نسخه‌های مشابه نگهداری می‌شود هر بار توسط یکی از اعضا انجام می‌گیرد. ثبت‌کنندهٔ هر بلوک برندهٔ مسابقه‌ای است که در هر نوبت و بر اساس اطلاعات بلوک‌های قبلی و میزان قدرت پردازش موجود در شبکه به نحوی طراحی می‌شود که حدود ده دقیقه زمان لازم دارد. در انتهای هر بلوک اطلاعات تراکنش‌ها به برندهٔ مسابقه که پردازندهٔ اطلاعات و ثبت‌کنندهٔ بلوک است میزان معینی بیت‌کوین جدید تعلق می‌گیرد. این روش خلق بیت‌کوین‌هاست که با توجه به محدودیت ساختاری موجود برای کل بیت‌کوین ها به تعداد ۲۱ میلیون تا زمانی که بیت‌کوین ها تماماً متولد نشده‌اند این جوایز تأمین‌کنندهٔ بخشی از دستاوردهای برندهٔ مسابقه‌های ثبت بلوک‌ها خواهد بود.

بخش دیگر دستمزد برنده که پس از اتمام بیت‌کوین‌های تولد نیافته کل دستمزد او را تشکیل می‌دهد هزینهٔ تراکنش‌هاست که توسط خود صادرکنندگان تراکنش‌ها تعیین می‌شود و برابر تفاضل مجموع مقادیر خروجی و ورودی ثبت شده در هر تراکنش است. در واقع برندهٔ مسابقه یا همان ثبت‌کنندهٔ تراکنش‌های هر بلوک است که انتخاب می‌کند کدام تراکنش‌ها را ثبت کرده و کدام را ثبت ننماید. طبیعتاً در زمان اتمام کشف ۲۱ میلیون بیت‌کوین تراکنش‌هایی که هزینهٔ تراکنش بیشتری داشته باشند شانس بیشتری هم برای ثبت در بلوک‌های اطلاعات دفتر کل شبکه را خواهند داشت.

.

پردازنده‌ها

با گذشت زمان و ورود اعضای جدید به شبکه، قدرت پردازش موجود نزد اعضای شبکه نیز بیشتر شده و خواهد شد. امری که رقابت برای ثبت اطلاعات بلوک‌ها را شدت می‌بخشد. در ابتدای تولد بیت‌کوین قدرت پردازش موردنیاز برای این مسابقهٔ خاص در ابعاد توان سی‌پی‌یوهای کامپیوترهای شخصی بود، پس از اندکی جی پی یو یا همان واحد پردازندهٔ کارت گرافیکی کامپیوترها که به‌مراتب قدرت بیشتری در این نوع محاسبه خاص دارند وارد میدان رقابت شدند. جی‌پی‌یو‌ها هم دیری نپاییدند و جای خود وا به تراشهٔ تخصصی‌ای تحت عنوان «آسیک» دادند که به‌طور خاص برای این محاسبات طراحی شده است و نسل‌های متفاوتی از آن در دوره‌های متمادی ابزار اصلی رقابت برای حل مسئله مسابقه ثبت اطلاعات بلوک را که به لحاظ دشواری «معدن کاوی» نام نهاده‌اند تشکیل می‌دهند.

.

مزرعه‌ها و استخرها

پس از تولد آسیک‌ها جهت فائق آمدن به‌دشواری روزافزون شبکهٔ بیت‌کوین تکنیک‌های شبکه‌سازی به کمک معدن کاوان آمد. بدین ترتیب که ابتدا آسیک ها در قالب بسته‌های پردازنده با هم سری شده و امکان جای‌دهی آن‌ها در مجموعه‌های پرتعداد و تحت مدیریت یک عضو از شبکه فراهم شد که اصطلاحاً «مزرعهٔ پردازش» نام گرفت. در گام بعدی مجموعه‌ای از اعضا تحت عنوان یک «استخر پردازش» با اشتراک‌گذاری توان پردازشی خود مسئلهٔ معدن کاوی بلوک را بین خود تقسیم می‌کنند و در صورت برنده شدن در رقابت با سایر اعضا و استخرهای دیگر به نسبت میزان قدرت پردازش به اشتراک گذاشته شده عواید معدن کاوی را با هم تقسیم می‌کنند. استخرهای مختلف ازنظر درصد هزینهٔ مدیریت و اندکی از سایر قوانین مربوط به زمان تحویل بیت‌کوین‌های غنیمت گرفته شده به اعضا با هم تفاوت‌های اندکی دارند که به سیاست‌های کلی مدیران استخرها برمی‌گردد. برخی استخرها هم درصد بالاسری از سهم غنائم کم نمی‌کنند و نتیجه را مستقیماً بین اعضا به نسبت توان پردازش تقسیم می‌کنند.

.

تمام آنچه برای معدن کاوی لازم است

زمین را جا به جا خواهم کرد، فقط اهرمی به حد کافی بزرگ و تکیه‌گاهی به حد کافی قوی به من بدهید

نیوتن مانند هر پروژهٔ اجرایی دیگری معدن کاوی هم الزاماتی برای راه‌اندازی و بقا دارد. برای راه‌اندازی مزرعه‌ای از پردازنده‌ها که با اتصال به یک استخر پردازش به معدن کاوی بپردازند باید لیست اقلام و اقدامات زیر را فراهم آورد.

.

پردازنده

پردازنده‌های متفاوتی با کارایی‌های مختلف در بازار موجود است که با جستجویی اندک می‌توان از کم و کیف آن‌ها اخبار خوبی به دست آورد. به‌هرحال لیستی از محصولات فعلی موجود در بازار در این آدرس (www.bitcoinmining.com) قابل‌دسترسی است.

تجهیزات جانبی و نصب و راه‌اندازی مزرعه (خنک‌کننده‌ها، اتصالات، برق اضطراری و …)

اتصال دائم به اینترنت

اتصال به استخر پردازش

همان‌طور که گفته شد استخرهای پردازش مختلف بنا بر سیاست‌های اجرایی خود تفاوت‌هایی در درصد حق اشتراک، زمان دسترسی به موجودی کاربر، سقف مجاز جهت برداشت و جزئیاتی نظیر این‌ها دارند. به‌هرحال لیستی عملیاتی به همراه اطلاعات دقیق‌تر از استخرهای پردازش فعال در این آدرس (miningpoolhub.com) قابل بهره‌برداری است.

.

تعمیر و نگهداری و برداشت محصول

جریان برق به میزان لازم

البته محاسبات اولیه در مورد قیمت‌ها و امکان سنجی پروژه نقش تعیین‌کننده‌ای در اصل تصمیم خواهد داشت. در واقع آنچه باید سنجید و از قبل محاسبه کرد به‌غیراز دانش فنی که با مراجعه به راهنماهای مکتوب اینترنتی به راحتی فراهم می‌آید، عمدتاً بحث هزینه‌ها است.

.

معدن کاوی در ایران

با داشتن اطلاعات مربوط به درجهٔ سختی شبکه، قیمت اولیه، قدرت پردازش و میزان مصرف پردازنده و بهای الکتریسیته مصرفی می‌توان به دقت میزان سودآوری پروژه معدن‌کاوی را از مقایسهٔ قیمت تمام شدهٔ بیت‌کوین‌ها (و سایر کوین‌ها) ی حاصل کار معدن‌کاوی با قیمت روز آن‌ها محاسبه کرد، همچنین سایت‌هایی هستند که برای راحتی کاربران ابزاری برای این محاسبه نیز از پیش ساخته و در اختیار کاربران قرار داده‌اند. در این آدرس (www.bitcoinx.com) نمونه‌ای از این ابزارها در دسترس است.

در یافتن راه حل مختص هر سرزمین برای مسئله معدن کاوی کافی است اقتضائات خاص هر اقلیم را در رابطه با عناصر پروژه موردبررسی قرار دهیم. پنج عامل اول از لیست بالا را می‌توان در همه جا یکسان در نظر گرفت. هزینه‌های مربوط به تولید یا واردات تجهیزات اولیه تنها تغییری که در بهینگی مسئله ایجاد می‌کنند مربوط به زمان رسیدن به نقطهٔ سر به سری هزینه‌هاست. همان‌طور که گفته شد دانش فنی موردنیاز در رابطه با راه‌اندازی و نگهداری مزرعه هم اندک و به راحتی از طریق اطلاعات موجود در اینترنت قابل‌دسترس است. مهم‌ترین عامل که در طول زمان اثر محسوسی در بهینگی فرآیند معدن کاوی خواهد داشت هزینهٔ الکتریسیته است. با مراجعه به آمار و اطلاعات مربوط به قیمت‌های برق مصرفی در بخش‌های مختلف مصارف خانگی، عمومی و صنعتی می‌بینیم میانگین قیمت در اتحادیهٔ اروپا و امریکا حدوداً بین ۱۰-۴۰ سنت به ازای هر کیلووات ساعت است. (en.wikipedia.org)

این ارقام طبق آخرین اعلام رسمی توسط دولت در بخش‌های مختلف و بنا بر قیمت روز دلار معادل ۱.۵ سنت برای مصارف خانگی و نهایتاً ۱۵ سنت برای مصارف صنعتی در ساعات اوج مصرف محاسبه می‌گردد. (tariff.moe.gov.ir)

به عبارتی بنا بر آمار ارائه شده تقریباً ارزان‌ترین برق جهان به مصرف‌کنندگان ایرانی فروخته می‌شود. پدیده‌ای که سرمایه‌گذاری درزمینهٔ معدن‌کاوی در ایران را بسیار پرسود و توجیه‌پذیر می‌کند.

منبع: Linked in