پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
تأخیر در بهروزرسانی قوانین نسبت به نوآوری فناوری
خبرهایی در فضای مجازی مبنی بر مسدود شدن درگاه پرداخت الکترونیک برخی از استارتآپهای فعال دیده شد، خبرهایی که از سردرگمی استارتآپها در پی پیگیری مشکلات پیش آمده حکایت داشت. تعدادی از استارتآپها ادعا میکنند که هنوز به روشنی نمیدانند که باید مجوز خود را از کجا دریافت کنند و در صورت پیش آمد اشکال، پس از انسداد احتمالی درگاه پرداخت خود به شاپرک یا مرکز توسعه تجارت الکترونیک مراجعه کنند.
به گزارش ابتکار، محمدرضا محمودیان دراینباره گفت: «حوزه پرداخت الکترونیک زمانی وجاهت پیدا میکند که قبل از آن اتفاق تجارت به وقوع پیوسته باشد. این تجارت میتواند الکترونیک یا غیر الکترونیک باشد. مثلاً زمانی که کالایی بهوسیله تلفن خریده شده باشد یا بهصورت حضوری در بازار خریده شده و پرداخت آن به زمان تحویل کالا در منزل موکول شده باشد. پس اول باید تجارت بهصورت الکترونیک یا غیر الکترونیک صورت بگیرد و بعدازآن پرداخت الکترونیک وجاهت پیدا کرده و صورت بپذیرد.»
این کارشناس بانکداری الکترونیک در ادامه افزود: «هر فرآیندی که منجر میشود خریدار بدون حضور در محل فروشنده، اقدام به شناسایی کالا، انتخاب آن و خرید کند را تجارت الکترونیک نام دارد و از طرق مختلف مانند تلفن، اینترنت و موبایل صورت میگیرد و به یک پرداخت الکترونیک ختم میشود.»
در ایران حوزهای از تجارت الکترونیک که بهوسیله اینترنت صورت میگیرد پرطرفدارترین نوع تجارت الکترونیک است و برای آن بستری قانونی در نظر گرفته شده است. بستری که درواقع مصوبه شورای امنیت است که در این مصوبه جایی به نام مرکز توسعه تجارت الکترونیک را موظف به ساماندهی خریدوفروش در حوزه اینترنت یا تجارت الکترونیک مبتنی بر اینترنت را ساماندهی کند. البته ارکان دیگری نیز در این امر دخیل هستند اما اصل ساماندهی بر عهده مرکز توسعه تجارت الکترونیک است.
او در ادامه افزود: «مرکز توسعه تجارت الکترونیک بر اساس این مصوبه و بر اساس اساسنامه خود سازوکاری را فراهم کرده است که در نماد اعتماد الکترونیک تبلور پیدا کرده است. این نماد اعتماد الکترونیک به سایتهایی اختصاص داده میشود که مبادرت به خریدوفروش کالا در اینترنت میکنند. البته مرکز توسعه تجارت الکترونیک الزاماتی در نظر گرفته است که در مرکز دبیرخانه توسعه تجارت الکترونیک به بررسی آنها میپردازد.»
وزارتخانههای زیادی در این دبیرخانه عضو هستند که میتوان به وزارت اطلاعات، پلیس فتا، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت ارشاد و هر وزارتخانهای که در سطح حاکمیت مسئولیت ساماندهی یک حوزه تجاری را دارد نام برد. بهعنوانمثال اگر قرار باشد بخشهای خیریه ساماندهی شده و در حوزه اینترنت فعالیت خیرخواهانه انجام دهند و بهواسطه این درخواست سازمان بهزیستی نیز درگیر موضوع شده و به این دبیرخانه دعوت میشود تا در پروسه صدور مجوز این تجارت الکترونیک که به پرداخت الکترونیک ختم میشود حضور داشته باشد.
محمودیان با اشاره به اینکه تمام اقداماتی که باید در حوزه تجارت الکترونیک و در بخش اینترنتی آن صورت بگیرد، سازماندهی شده است و سازوکار آن فراهم شده و در قالب نماد اعتماد تبلور پیدا کرده است افزود: این حوزه تجارت الکترونیک که شامل سایتهای اینترنتی میشود برای دریافت نماد اعتماد ملزم به رعایت الزاماتی هستند. این الزامات از بخشهای مختلفی تشکیل شده که به ترتیب باید انجام بپذیرد.
اولین گام برای اعطای نشان اعتماد به یک تجارت الکترونیک شناسایی خود درخواست دهنده است. شناسایی که توسط دفاتر اسناد رسمی و به نیابت از مرکز توسعه تجارت الکترونیک صورت میگیرد. دومین مرحله احراز مکان مندرج در معرفینامه است و این کار توسط مکانیسمهای الکترونیکی صورت میگیرد. برقراری تماس با شمارهای مشخص و با استفاده از شماره قید شده در درخواست موردبررسی یکی از این راههاست. بررسی توسط پلیس فتا و یا ارسال کدهایی خاص به آدرس پستی ثبت شده و درج آن کد خاص در سامانه نماد اعتماد را میتوان بهعنوان راههای دوم و سوم نام برد؛ و همه این کارها تنها برای احراز هویت فردی و نیز احراز هویت مکانی درخواست دهنده صورت میگیرد. مسائل دیگری مانند امنیت سایت، بیمه معاملات و قابلیت برگشت خرید و دیگر قوانین موجود در حوزه تجارت الکترونیک نیز موردبررسی قرار میگیرند.
این کارشناس بانکداری الکترونیک افزود: «اگر شخصی این مراحل را طی کرده و بتواند برای تجارت خود در حوزه الکترونیک نماد اعتماد را بگیرد به سراغ شاپرک میرود و با استناد به شناسایی صورت گرفته توسط ارگانهای حاکمیتی درخواست درگاه پرداخت الکترونیکی را میدهد. شاپرک نیز با استناد به مؤلفههایی که نماد اعتماد بر روی آنها کار کرده است به این واحد صنفی درگاه پرداخت اینترنتی را واگذار کرده تا این واحد صنفی فعالیت خود درزمینهٔ مورد درخواست در حوزه اینترنت را آغاز و وجه اجناس یا خدمات خود را با استفاده از این درگاه دریافت کند. شاپرک نیز در این میان پروتکلهای خود را دارد و اگر سایتی که اقدام به فروش کالا یا خدمات در حوزه اینترنتی کرده است استانداردهای لازم را نداشته باشد، درگاه پرداخت را واگذار نمیکند و اگر این کار قبلاً انجام داده باشد آن درگاه را خواهد بست. کار انسداد درگاه پرداخت بهصورت مستقیم توسط شاپرک انجام نمیشود و انسداد آن را شاپرک به شرکتهای دارای مجوز از بانک مرکزی واگذار میکند.»