پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بیست و هفتمین همایش بانکداری اسلامی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه 9 و 10 شهریورماه 1395 با موضوع «تعامل نظام بانکداری بدون ربا با بانکداری بین‌الملل» با حضور صاحب‌نظران، اساتید دانشگاهی و کارشناسان بانکی در سالن اجلاس سران برگزار می‌شود.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی ایران، در این همایش اندیشمندان و اشخاص صاحب‌نام بانکی و دانشگاهی داخلی و بین‌المللی «تجربه بانک‌های اسلامی و چالش‌های نظام بانکی کشور در تعامل با مقررات بانکداری بین‌الملل»، «اصلاح ساختارها و فرآیندهای اجرائی نظام بانکی کشور»، «سلامت نظام بانکی و نهادسازی و ابزارسازی در راستای تعامل با بانکداری بین‌الملل» و «راهکارهای متنوع سازی و توسعه خدمات بانکی بین‌الملل در نظام بانکی کشور» را موردبحث و کنکاش قرار خواهند داد.
برای آگاهی از جزییات این همایش روابط عمومی بانک مرکزی با دکتر محسن خوش‌طینت رییس موسسه عالی آموزش بانکداری ایران و دبیر بیست و هفتمین همایش بانکداری اسلامی به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه می‌خوانید.
.
هدف از برگزاری همایش سالانه بانکداری اسلامی چیست؟
همایش سالانه بانکداری اسلامی، فرصتی مغتنم برای بسط دانش بانکداری، تضارب افکار بین خبرگان و هم‌افزایی میان آنان بوده تا با اخذ نظرات کارشناسان و صاحب‌نظران در مورد مسائل جاری نظام بانکی، برای سیاست‌گذاران نظام بانکی ارائه شود.
.
برگزاری همایش‌های سالانه بانکداری اسلامی، چه دستاوردهایی به همراه داشته است؟
همایش بانکداری اسلامی، بستری فراهم می‌کند تا پژوهشگران و کارشناسان نظام بانکی، حاصل پژوهش‌های خود را در اختیار کارشناسان، تصمیم گیران و سیاست‌گذاران اقتصادی و بانکی کشور قرار دهند. بدیهی است که حاصل این تحقیقات به شکل چاپی در کتاب مجموعه مقالات همایش بانکداری و به شکل الکترونیکی در لوح‌های فشرده، منتشر می‌شود. ضمناً، هم‌زمان با برگزاری همایش، داده‌های سری زمانی گزارش عملکرد سالانه بانک‌ها به‌روزرسانی شده و جهت تسهیل پژوهش‌های بانکی در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.
.
دلیل انتخاب این عنوان، برای همایش امسال، چه بوده است؟
برای انتخاب محورهای اصلی همایش، هرسال، پیش از برگزاری همایش، شورای راهبردی همایش متشکل از صاحب‌نظران و مدیران عامل بانک‌ها با توجه به مهم‌ترین و ضروری‌ترین نیازهای شبکه بانکی، عنوان همایش را پیشنهاد و پس از بررسی رئیس‌کل و هیئت عامل محترم بانک مرکزی به تصویب می‌رساند. همان‌گونه که استحضار دارید، به دلیل تحریم‌های ظالمانه اعمال‌شده بر نظام بانکی کشور طی دهه گذشته، میزان تعاملات بین‌المللی بانک‌های کشور به حداقل رسیده است، بنابراین طی این مدت، این شرایط منجر به ایجاد شکاف میان استانداردها و مقررات داخلی بانکی با مقررات بین‌المللی شده است. بر اساس نظر اکثریت اعضای شورای راهبردی در شرایط پسابرجام، عدم انطباق استانداردها و مقررات بین‌المللی داخلی با استانداردهای بین‌المللی، تبدیل به یکی از مهم‌ترین چالش‌های نظام بانکی شده است.
.
هدف از بررسی تجربه بانک‌های اسلامی در تعامل با مقررات نظام بانکی بین‌المللی در این همایش چیست؟
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب شکوهمند اسلامی در حوزه مسائل اقتصادی و بانکی، تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا در سال 1362 بوده است. بدیهی است هرگونه تعامل با نظام بانکداری بین‌المللی مستلزم انطباق عملیات بانکی با اصول شریعت اسلام است.
در همین راستا در سال‌های گذشته، کشورهای اسلامی با تأسیس نهادهای مالی اسلامی مانند AAOIF و …، درصدد انطباق هرچه بیشتر استاندارهای بانکی داخلی خود با مقررات بین‌المللی بر اساس اصول شریعت اسلام برآمده‌اند. بررسی تجربه این کشورها می‌تواند راهنمای مناسبی برای تصمیم گیران و سیاست‌گذاران بانکی کشور باشد.
.
مهم‌ترین چالش‌های قانونی و مقرراتی بانکی کشور در تعامل با بانکداری بین‌الملل کدامند؟
همان‌گونه که مستحضرید، صنعت بانکداری یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های اقتصادی است که به‌شدت تحت تأثیر انواع مقررات توسط ناظران بانکی داخلی قرار دارد. به نظر این‌جانب، در حال حاضر آن گروه از مقرراتی که تعامل با نظام بانکی بین‌المللی را با چالش روبه‌رو کرده است در حوزه‌هایی نظیر الزامات سرمایه‌ای کمیته بین‌المللی بال، پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم و استانداردهای گزارش‌های مالی بین‌المللی (IFRS) است.
.
مهم‌ترین فرصت‌های نظام بانکی کشور برای توسعه و متنوع سازی خدمات بانکی در تعامل با بانکداری بین‌الملل کدامند؟
در سال‌های گذشته نقش واسطه‌گری مالی بانک‌ها به‌طور نسبی کاهش یافته و سهم درآمدهای بانکی از محل ارائه خدمات و محصولات متنوع بانکی به‌طور چشمگیری افزایش یافته است که این مسئله به شکل رشد فزاینده اقلام زیرخط ترازنامه بانک‌های بین‌الملل قابل‌مشاهده است. به‌عنوان‌مثال بانکداری بین‌الملل در کنار ابزارهای مالی سنتی نظیر اعتبار اسنادی و ضمانت‌ها، در سال‌های اخیر از ابزارهای مالی جدیدی نظیر حساب باز (Open Account)، در بسیار از بانک‌های بزرگ دنیا متداول شده که در گسترش تجارت بین‌المللی نقش بسزایی داشته است. همچنین رشد چشمگیر تکنولوژی و فناوری‌های اطلاعاتی، منجر به ارائه خدمات کارمزدی بانکی در حوزه‌های بانکداری مجازی، بانکداری شرکتی و…، شده است.
.
جنابعالی آثار ورود بانک‌های خارجی بر صنعت بانکی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر عملکرد نظام بانکی کشور از ابعاد گوناگون بر اساس شاخص‌های مختلف نظیر نسبت مطالبات غیر جاری، کفایت سرمایه، میزان ذخیره گیری مطالبات مشکوک الوصول و نسبت‌های نقدینگی با استانداردهای بین‌المللی فاصله دارد. یکی از دلایل بروز این وضعیت، عدم رقابت جدی بانک‌های بزرگ و پیشرفته دنیا در صنعت بانکداری داخلی بوده که درنتیجه کارایی پایین عملیات بانکی کشور را به همراه داشته است؛ بنابراین یکی از آثار خارجی ورود بانک‌ها بزرگ بین‌المللی به نظام اقتصادی کشور، قرار گرفتن بانک‌ها در معرض رقابت با بانک‌هایی با استاندارد و کارایی بالا خواهد بود. این مسئله می‌تواند تأثیرات معناداری نظیر بهبود عملکرد نیروی انسانی، بهبود ساختار سازمانی و بهبود فرایندهای بانکی را به دنبال داشته باشد.
.
اهمیت الزام بانک‌های کشور به رعایت استانداردهای گزارشگری مالی (IFRS) را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تصمیم‌گیری بر مبنای اطلاعات صورت می‌گیرد. گزارشگری‌های مالی ابزاری برای انتقال اطلاعات مالی تمامی مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی می‌باشند. در کلیه جوامع گزارشگری‌های مالی بر پایه اصول و استانداردهای منطقی است که با ساختارهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن کشور سازگار باشد. پس به لحاظ تفاوت‌های ساختاری در جوامع، طبیعتاً استانداردهای گزارشگری مالی در هر کشور متفاوت است؛ اما از دیرباز جوامع و انجمن‌های حرفه‌ای بین‌المللی به دلیل تعاملات کشورها با یکدیگر از قبیل مقررات و قوانین به لحاظ صادرات و واردات، سرمایه‌گذارهای مالی به لحاظ جذب منابع خارجی، تلاش‌هایی در جهت رفع تفاوت‌ها و یا به حداقل رساندن آن‌ها، در بین ملت‌ها داشته‌اند که ازجمله تشکیل اتحادیه اروپا نمونه بارزی در جهت نزدیکی و حذف تفاوت‌ها در بین کشورهای اروپایی است. در این راستا، تدوین استانداردهای حسابداری مالی بین‌المللی (IAS) و نهایتاً (IFRS) یعنی استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی به‌منظور پاسخگویی به استفاده‌کنندگان آن گزارش‌های مالی شامل نهادهای ناظر بین‌المللی و یا سرمایه‌گذاران خارجی صورت گرفته است. پس تمام بنگاه‌ها و نهادهای مالی در بازار پول و سرمایه در تمامی کشورها به لحاظ همین تعاملات بین‌المللی به‌صورت خودجوش به پیروی از این استانداردها، استقبال نشان می‌دهند و در جهت عدم پیروی، از گردونه تعاملات بین‌المللی حذف می‌شوند.
پس در کشور ما پس از توافقنامه برجام که نویدی از این تعاملات بین‌المللی را با خود به همراه دارد، ناگزیر است که این استانداردها را بکار ببرد.
.
نقش بانک مرکزی در ارتقا ثبات و سلامت نظام بانکی کشور چیست؟
یکی از کارکردهای اصلی بانک مرکزی هر کشور در کنار اتخاذ سیاست‌های پولی و ارزی، تنظیم مقررات احتیاطی به‌منظور ارتقا ثبات و سلامت بانکی است. تجربه کشورهای مختلف حاکی از آن است که عدم رعایت استاندارهای ثبات و سلامت بانکی، منجر به افزایش احتمال وقوع بحران بانکی و درنتیجه بی‌ثباتی اقتصادی می‌شود. بسیاری از صاحب‌نظران و کارشناسان اقتصادی بر این عقیده‌اند که یکی از دلایل رکود اقتصادی، مشکلات بخش بانکی است که ناشی از عدم رعایت همین استاندارهاست.
بانک مرکزی در سال‌های اخیر در راستای تحقق این اهداف، اقدامات مناسبی همچون برخورد با مؤسسات فاقد مجوز بانک مرکزی، اشاعه مقررات بال 2 و 3 در سطح شبکه بانکی، الزام بانک‌ها به رعایت استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی و … کرده است. بدیهی است که بانک مرکزی در این راه، با مقاومت برخی گروه‌های ذینفع مواجه است.
.
نقش و جایگاه موسسه عالی آموزش بانکداری ایران، در نظام بانکی کشور چیست؟
بدون شک، توسعه دانش، نقش انکارناپذیری در توسعه اقتصادی هر کشور دارد. موسسه عالی آموزش بانکداری ایران با قدمتی بیش از پنج دهه، به‌عنوان بازوی آموزش بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، نقش بسزایی در ترویج دانش بانکداری در سطح شبکه بانکی کشور ایفا نموده است. در حال حاضر بسیاری از فارغ‌التحصیلان این موسسه به‌عنوان مدیران ارشد نظام بانکی کشور مشغول خدمات‌رسانی هستند. در این موسسه علاوه بر برنامه‌های آموزشی بلندمدت در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، دوره‌های کوتاه‌مدت آموزشی، سمینارهای آموزشی و نشست‌های تخصصی با اقتباس از دانش روز بانکداری و به کمک اعضا هیئت‌علمی خود طراحی و اجرا شده است.