پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
رسول قربانی / هفته گذشته از روز یکشنبه تا چهارشنبه بزرگ‌ترین نمایشگاه مالی کشور، حداقل ازنظر وسعتِ زمینِ نمایشگاه، برگزار شد. این نمایشگاه سال گذشته برگزار نشده و بی‌نظمی پارسال ذهنیت نه‌چندان مثبتی در ذهن مدیران ایرانی ایجاد کرده بود؛ اما کارگزاری‌های بورس و تا حدودی بیمه‌های کشور باوجود حتی این بی‌نظمی فرصت حضور در این نمایشگاه را از دست ندادند. هرچند ضلع سوم این مثلث یعنی بانک‌ها با شک و تردید آمده بودند اما آن‌ها که آمده بودند تقریباً نمایشگاه را به محلی برای عرض‌اندام خود تبدیل کرده بودند و غرفه‌هایی در نمایشگاه داشتند که مساحت آن توان این را داشت که به محل کار جدی ده استارت‌آپ تبدیل شود. اما امسال از «خبرگان فناوری» (technology man) جمع اندکی به نمایشگاه آمده بودند. «فناوران اطلاعات خبره» که بزرگ‌ترین تأمین‌کننده نرم‌افزارها و راه‌حل‌های بیمه‌ای کشور است برای اولین بار در این نمایشگاه حضور پرقدرتی داشت. از بین شرکت‌های پرداخت هم سِپ، مبنا کارت آریا، آپ، سفیر آبی، رهیاب رایان و فرتاک و چند شرکت دیگر حضور داشتند. برخی از شرکت‌های فناوری مثل سیمرغ هم در کنار بانک‌هایشان آمده بودند.
.
مک‌گافین نمایشگاه امسال چه بود؟
سینمایی‌ها برای وقتی‌که فیلمی به‌شدت درگیر کننده است از واژه مک‌گافین استفاده می‌کنند. مثلاً در فیلم «پیرمردها جایی ندارد» چمدان پرِ پول مک‌گافین این فیلم است. مک‌گافین نمایشگاه امسال چه بود؟ بدون شک رویداد فین‌استارز مک‌گافین نمایشگاه بود. هرچند نهمین نمایشگاه بانک و بورس و بیمه برای اولین بار تلاش کرده بود رویدادهایی برگزار کند که بار محتوایی نمایشگاه افزایش پیدا کند ولی فارغ از این‌که آن تجربه چقدر موفق بود، تجربه فین‌استارز چون اولین بار در نوع خودش بود می‌شود بر کاستی‌هایش چشم بست و از محتوایی که در آن ارائه شد استفاده کرد تا ببینیم چالش‌های امروز استارتآپهای فینتک در ایران چیست.
با نگاهی به استارتآپهای فینتک در رویداد امسال به‌راحتی متوجه می‌شدید که بیشتر ایده‌ها حول پرداخت جمع شده‌اند. در حالی که پرداخت در ایران نسبت به بانکداری از رگولاتوری دقیق‌تر و سخت‌تری برخوردار است و کار کردن در آن پیچیدگی‌های خاصی دارد
.
طیف استارتآپهای فینتک، چالش پنهان
در اکوسیستم‌های نسبتاً موفق فینتک در جهان مثل آمریکا و انگلستان، هلند، مالزی و چند جای دیگر طیف متنوعی از استارتآپها فعالیت می‌کنند. بیشترین تعداد مربوط به استارتآپهای پرداخت است یا آن‌هایی که به‌نوعی با پرداخت سروکار دارند مثل «کراودفاندینگ‌ها». استارت‌آپ‌هایی فینتکی که در حوزه‌های اعتبارسنجی یا بیگ‌دیتا فعالیت می‌کنند به دلیل پیچیدگی بالایی که دارند و مخاطبان محدودتر آن‌ها معمولاً تعداد کمتری هستند. در ایران هم همین‌طور است. با نگاه به استارتآپهای فینتک ایرانی به طرز محسوسی استارتآپهای حوزه پرداخت قابل‌توجه‌تر هستند. این‌که این استارتآپها چه حجمی از پرداخت‌های ایرانی‌ها را پردازش می‌کنند به‌طور رسمی اعلام نشده، اما طبق شنیده‌ها همه این استارتآپها چیزی در حدود نیم درصد پرداخت‌های ایرانی‌ها را مدیریت می‌کنند و برخی مانند دکتر جمالی، کارشناس خبره صنعت پرداخت، از آن‌ها به میکروارگانیسم‌هایی تعبیر می‌کند که به دلیل داشتن مدل کسب‌وکاری مبتنی بر کارمزد درنهایت به نفع اقتصاد کشور عمل می‌کنند. طبق تحلیل‌ها و آمارهایی که دکتر جمالی ارائه داده، صنعت پرداخت در ایران به دلیل این‌که مبتنی بر کارمزد نیست در سال ۹۳ حدود ۳ هزار میلیارد و در سال ۹۴ حدود ۴ هزار میلیارد تومان هزینه روی دست بانک‌ها گذاشته‌اند و برخلاف تصور عامیانه که این هزینه از جیب بانک‌ها می‌رود این هزینه درنهایت از جیب همه مردم به‌صورت ناعادلانه و از طریق سودهای کلان بانکی کسر می‌گردد.
با نگاهی به استارتآپهای فینتک در رویداد امسال به‌راحتی متوجه می‌شدید که بیشتر ایده‌ها حول پرداخت جمع شده‌اند. حالا توجه داشته باشید که پرداخت در ایران نسبت به بانکداری از رگولاتوری دقیق‌تر و سفت و سخت‌تری برخوردار است و کار کردن در آن پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد. علاوه بر پرداختی‌ها می‌شد حدس زد که به راه‌اندازی استارت‌آپ‌هایی در حوزه کراودفاندینگ یا تأمین سرمایه جمعی تمایل جدی وجود دارد و در مقابل در حوزه‌هایی مثل هوش تجاری، بیگ‌دیتا، اینترنت چیزها، اعتبارسنجی و چند حوزه دیگر به طرز محسوسی تُنُک هستیم!
بگذارید در بخش انتهایی این گزارش از صحبت‌هایی که در آخرین میزگرد این رویداد مطرح شد اشاره کنیم.
دکتر جمالی گفت که بدون اصلاح کارمزد نمی‌توان جلو رفت و کسب‌و‌کارهای حوزه فين‌تک بايد مسيری 10 ساله را در مقابل خود تصور کنند و توقع حمايت دولتی نداشته باشند. سعید احمدی پویا از شاپرک گفت: «بهتر است ببینیم استانداردهای بین‌المللی به کدام سمت رفته‌اند و یکی از وظایف شاپرک در کنار نظارت، توسعه است به شرطی که امنیت خدشه‌دار نشود.» نوشین مؤمن کاشانی مدیر نماد هم گفت: «در حال نهایی کردن الزاماتی هستیم که شرکت‌های واسط پرداخت با رعایت آن حداکثر تا دو ماه دیگر می‌توانند فعالیت خود را قانونی از سر بگیرند.» میلاد جهاندار از «باهمتا» هم گفت: «نیازهایی در سمت مصرف‌کننده وجود دارد که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. اگر کاری برای رفع این نیازها نمی‌کنیم حداقل جلوی آن‌هایی را نگیریم که برای رفع این نیازها به میدان می‌آیند. حرف آخر را هم بگذاریم برای مصطفی امیری از زرین پال که به قول دکتر جمالی میکروارگانیسم‌های صنعت پرداخت هستند: «بلاتکلیفی در حوزه قانون‌گذاری در حوزه فینتک ضربه بزرگی به زندگی جوانان ایده‌مند این کشور می‌زند. طبق قانون ششم توسعه ارگان‌های درگیر تنها 6 ماه فرصت دارند تا شرایط قانونی فعاليت کسب‌و‌کار را فراهم کنند.»
راستی چقدر از این ۶ ماه‌ها باید بگذرد؟
منبع: هفته‌نامه شنبه