راه‌اندازی شبکه پرداخت مستقل از زیرساخت شبکه بانکی در دستور کار بانک مرکزی

بانک مرکزی با هدف افزایش تاب‌آوری شبکه پرداخت کشور و کاهش وابستگی به زیرساخت‌های متمرکز، بازمعماری شبکه پرداخت نظام بانکی را در دستور کار قرار داده است. به گفته نوش‌آفرین مؤمن‌واقفی، معاون نظام‌های پرداخت و فناوری‌های نوین بانک مرکزی، تجربه بحران‌های اخیر و ظهور تهدیدهای جدید، ضرورت حرکت به‌سوی معماری‌های غیرمتمرکز و توسعه زیرساخت‌های پرداخت مستقل را پررنگ‌تر کرده؛ مسیری که با اصلاح ریال دیجیتال، راه‌اندازی «پل‌پی» و طراحی کیف پول‌های غیرمتمرکز دنبال می‌شود.

معاون نظام‌های پرداخت و فناوری‌های نوین بانک مرکزی، از کار ویژه بانک مرکزی در حوزه باز معماری شبکه پرداخت نظام بانکی خبرداد و افزود: «وقوع جنگ تحمیلی ۱۲روزه موجب شد تا ضرورت بازمعماری شبکه پرداخت در دستور کار بانک مرکزی قرار گیرد؛ زیرا تاکنون تمامی تراکنش‌ها از مسیر زیرساخت بانک مرکزی انجام می‌شد. هرچند این الگو در زمان راه‌اندازی، پیشران خوبی برای توسعه بانکداری الکترونیک بود؛ اما نیاز بوده که سال ها قبل مورد بازنگری قرار گیرد. در شرایط جدید با توجه به تهدیدات جدیدی که در این حوزه شناسایی شده و با توجه به فناوری‌های نوینی که امروزه در دسترس است، استفاده از الگوهای غیرمتمرکز می‌تواند در بازمعماری شبکه پرداخت بسیار مؤثر باشد.» 

به گفته معاون بانک مرکزی، در این چارچوب، راهکارهای متنوعی طراحی و اجرا خواهد شد تا در مواقع بحرانی، پرداخت خرد منحصر به یک روش خاص نباشد. در قالب این طرح کلان، کل زیرساخت‌های پرداخت شبکه بانکی بازنگری می‌شود که در همین راستا اصلاح معماری قبلی ریال دیجیتال در راستای بهره‌برداری واقعی از قابلیت‌های زیرساخت مبتنی بر بلاکچین و راه‌اندازی سرویس جدید «پل پی» به عنوان مهم‌ترین برنامه های در دست اقدام بانک مرکزی در حال پیگیری است.

او افزود: «در سرویس جدید «پل پی» که پرداخت در بستر آن، مبتنی بر شماره حساب افراد است، مستقل از شبکه کارت یک زیرساخت پرداخت جدید فراهم می‌شود. همچنین پروژه‌هایی در خصوص کیف پول غیرمتمرکز در حال طراحی است که به زیرساخت فعلی پرداخت، وابسته نیست. بنابراین از ترکیب شاید حدود ده پروژه با یکدیگر این بازمعماری شبکه پرداخت، در حال پیگیری است.»

مؤمن واقفی توضیح داد: «در سال جاری طرح «پل پی» به بهره‌برداری می‌رسد. در مورد تکمیل طرح کیف پول با جدیت در حال رایزنی با بخش‌های مختلف اکوسیستم هستیم.»

راه اندازی شبکه پرداخت مستقل از زیرساخت شبکه بانکی 

معاون فناوری های نوین بانک مرکزی از طی مراحل آزمایشی پروژه کیف پول USSD به عنوان یک راه‌کار پرداخت مستقل از زیرساخت فعلی شبکه بانکی خبرداد و گفت: «این زیرساخت بدون استفاده از موبایل هوشمند، امکان ارائه خدمات پرداخت را ممکن می‌سازد. فرض اصلی برای ایجاد این شبکه فراگیری گسترده در اقصی نقاط کشور است تا در دورترین روستاهای کشور هم فرد فقط با موبایلی بتواند خدمات پرداخت مورد نظر را دریافت کند.»

او در پاسخ به این پرسش که چه تدابیر امنیتی برای حفاظ از اطلاعات مشتریان شبکه بانکی در این شبکه پیش بینی شده است، گفت: «به‌طور کلی چیزی به نام امنیت صد درصدی وجود ندارد؛ زیرا امنیت چیزی جز مدیریت ریسک نیست. در بسیاری از مواقع، ریسک با تعیین سقف و کفی که برای تراکنش مشخص می‌شود و یا میزان موجودی قابل نگهداری درکیف پول، مدیریت می‌شود؛ لذا این اعداد به شکلی طراحی شده که دغدغه ریسک آن به حداقل برسد.»