پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
با سرمایهگذاری هدفمند، آسانپرداخت را به جایگاه شایستهاش بازمیگردانیم
در گفتوگو با رضا قنبرزاده، عضو هیئتمدیره آسان پرداخت و مدیر امور تحقیقات و توسعه بازار بانک شهر، درباره چشمانداز همکاری این دو مجموعه مطرح شد
برخی نامها وقتی کنار هم قرار میگیرند، نویدبخش اتفاقات مثبت و همکاریهای ثمربخشاند. بانک شهر و مجموعه آسانپرداخت نیز در روزهای پرتحول صنعت بانکی و فینتک ایران، از همین دست همکاریها هستند. هر دو مجموعه در هفدهمین سال فعالیت خود قرار دارند و با وجود سن نسبتاً جوان، تجربه قابلتوجهی در حوزه فناوری و نوآوری دارند. این دو مجموعه با ساختاری چابک و پویا، تمایل جدی برای خلق اتفاقات تازه و تحولآفرین در صنعت بانکی و پرداخت از خود نشان میدهند. در گفتوگویی که با رضا قنبرزاده، عضو هیئتمدیره شرکت آسانپرداخت و مدیر توسعه بازار بانک شهر داشتیم، درباره شباهتها و ظرفیتهای مشترک این دو مجموعه و همافزایی بالقوه میان آنها صحبت کردیم؛ شباهتهایی که میتوانند بستری برای همگرایی، نوآوری و خلق ارزشهای جدید باشند.
قنبرزاده توضیح میدهد که آسانپرداخت نهتنها یک شرکت PSP است، بلکه با اپلیکیشن آپ و سایر زیرمجموعههایش میتواند در حوزههای مختلف بانکی و مالی ارزشآفرینی کند و همکاری با بانک شهر به توسعه هر دو مجموعه کمک میکند. او به ظرفیت گسترده آپ با بیش از ۲۵میلیون کاربر فعال و نقش آن در ارائه خدمات نوآورانه بانکی اشاره و تأکید میکند که استفاده از دادهها و اطلاعات مشتریان هر دو مجموعه، برای طراحی بستههای خدمات ترکیبی، یکی از مهمترین برنامههای مشترک بانک شهر و آسانپرداخت است. قنبرزاده درباره اهمیت جوانپسندی و دیجیتالمحوری خدمات، از جمله پروژههای مرتبط با نسل Z و سرویسهای BNPL نیز توضیح میدهد و نقش بانک شهر در پیشبرد نوآوری و بانکداری دیجیتال را برجسته میکند. در ادامه، گزارشی از این گفتوگو را میخوانید.
اپلیکیشن «آپ»؛ نقطه اتصال بانک و فینتک
تجربه فعالیتهای گوناگون بانکی در سالهای اخیر نشان داده است که آسانپرداخت تنها یک شرکت PSP نیست، بلکه میتواند در چندین حوزه مکمل ارزشآفرینی کند. رضا قنبرزاده، عضو هیئتمدیره شرکت آسانپرداخت و مدیر توسعه بازار بانک شهر، دراینباره میگوید:
«اپلیکیشن آپ میتواند یکی از مهمترین نقاط اتصال و همکاری میان بانک شهر و آسانپرداخت باشد. همانطور که میدانید، آسانپرداخت پرشین فقط یک شرکت پرداخت نیست و در چند حوزه فعالیت دارد. یکی از مهمترین آنها، اپلیکیشن شناختهشده «آپ» است که سالهاست مردم از آن استفاده میکنند و طیف گستردهای از خدمات پرداخت در آن ارائه میشود. در کنار این، حوزهی دیگر فعالیت آسانپرداخت، خدمات پرداخت الکترونیکی یا همان PSP است؛ یعنی پایانههای فروشگاهی، درگاههای اینترنتی و سایر ابزارهای پرداخت. این بخش، ارتباط تنگاتنگی با صنعت بانکداری دارد؛ چراکه پشت هر دستگاه کارتخوان یا درگاه اینترنتی، الزاماً باید حساب بانکی فعالی وجود داشته باشد. به همین دلیل، همکاری میان آسانپرداخت و بانک شهر کاملاً طبیعی و مکمل است. یکی از اهداف اصلی بانک شهر از خرید سهام آسانپرداخت نیز دقیقاً همین بوده است؛ یعنی افزایش سهم بانک در بازار پایانههای فروشگاهی، درگاههای پرداخت و ترمینالهای بانکی.»
وقتی صحبت از بزرگترین ظرفیت همکاری بین بانک شهر و آسانپرداخت میشود، قنبرزاده با اشاره به رویکرد توسعهمحور هر دو مجموعه اینطور توضیح میدهد: «تجربه بانک شهر نشان داده که در هر حوزهای وارد شده، هدفش توسعه و پیشرفت بوده است. در آسانپرداخت نیز همین نگاه وجود دارد و این همجهتی، به معنای رشد و ارتقای هر دو مجموعه است. در میان تمام ظرفیتها، مهمترین بخش، خود اپلیکیشن «آپ» است.
این اپلیکیشن با بیش از ۲۵میلیون کاربر فعال ماهانه، بستری بینظیر برای ارائه خدمات بانکی و مالی محسوب میشود. پلتفرمی با این حجم کاربر و زیرساخت دادهمحور، در صنعت بانکداری و پرداخت کشور کمنظیر است و میتواند پایه برنامهریزیهای گستردهتری قرار گیرد. در کنار اپلیکیشن، بخش PSP آسانپرداخت نیز با سهم قابلتوجهی از نظر تعداد ترمینالها و حجم تراکنشها، ظرفیت بالایی برای توسعه دارد. این بخش باید بهروز و تقویت شود تا بتواند همراه با رشد بانک شهر، در حوزه پرداخت نیز پیشرفت بیشتری داشته باشد.»
دادهها و مشتریان مشترک؛ موتور رشد بانک شهر و آسانپرداخت
یکی از نکات کلیدی در همافزایی بانک شهر و آسانپرداخت، گستردگی جامعه مشتریان و تنوع خدمات دریافتی آنان است. قنبرزاده دراینباره میگوید: «ما درباره هلدینگی صحبت میکنیم که زیرمجموعههای متعددی دارد و هرکدام در حوزهها و خطوط کسبوکاری متفاوتی فعالیت میکنند. مشتریان این شرکتها نیز از نظر نوع نیاز، رفتار و سطح انتظارات با هم متفاوتاند. برای مثال، کاربر اپلیکیشن آپ الزاماً همان کسی نیست که دستگاه کارتخوان آسانپرداخت را دارد. این دو گروه از نظر ویژگیهای رفتاری و نوع خدمات دریافتی، تفاوتهای قابل توجهی دارند.
در میان شرکتهای زیرمجموعه، شرکتهایی فعال در حوزه گردشگری، بیمه، سلامت، خدمات معتمد مالیاتی و بخشهای دیگر وجود دارد. بنابراین آسانپرداخت با گروههای متنوعی از مشتریان سروکار دارد که هرکدام نیازها و دغدغههای خاص خود را دارند. یکی از مهمترین اقداماتی که در چند ماه اخیر و همزمان با ورود بانک شهر بهعنوان سهامدار اصلی آغاز کردهایم، استفاده از دادهها و اطلاعات مشتریان برای طراحی بستههای خدمات مشترک یا به اصطلاح «باندل» کردن سرویسهاست.»
طبق صحبتهای عضو هیئتمدیره شرکت آسانپرداخت و مدیر توسعه بازار بانک شهر، هدف آنها این است که مجموعهای از خدمات ترکیبی میان اپلیکیشن، بخش PSP، گردشگری، بیمه و سایر زیرمجموعهها طراحی کنند تا برای هر گروه از مشتریان، بستهای متناسب با نیازشان ارائه دهند. او در توضیح این موضوع میگوید:
«در واقع، قصد داریم «پیشنهاد ارزش» یا همان Value Proposition جدیدی بسازیم که بر پایه شناخت دقیق از مشتری باشد. این ظرفیت، زمانی که دو سهامدار اصلی یعنی بانک شهر و بانک کشاورزی در کنار یکدیگر قرار میگیرند، اثرگذاری بیشتری پیدا میکند. بیش از ۸۵درصد از سهام آسانپرداخت متعلق به این دو بانک است؛ بنابراین ترکیب خدمات بانکی با خدمات حوزه پرداخت، آن هم در چنین مقیاسی، فرصت خلق بستههای ارزشمند و نوآورانهای را برای مشتریان هر دو مجموعه فراهم میکند. از سوی دیگر، همکاری بانک شهر با اپلیکیشن آپ میتواند تجربه مشتریان بانک را نیز بهطور محسوسی ارتقا دهد. وقتی از آپ صحبت میکنیم، در واقع از پلتفرمی با بیش از ۲۵میلیون کاربر فعال ماهانه و بیش از ۵۰میلیون نصب سخن میگوییم.»
وقتی آسانپرداخت و بانک شهر با هم رشد میکنند
با در نظر گرفتن محدودیتهایی که نظام بانکی در ارائه برخی خدمات دارد، میتوان از ظرفیتهای حوزه پرداخت برای جبران این کمبودها استفاده کرد. در مقابل، در حوزه پرداخت نیز محدودیتهایی وجود دارد که با کمک خدمات بانکی قابل پوشش است. این همافزایی، همان نقطهای است که به باور قنبرزاده میتواند بازوهای اجرایی هر دو مجموعه را تقویت و گستره فعالیت آنها را افزایش دهد.
او میگوید: «همکاری میان بانک شهر و مجموعه آسانپرداخت در نهایت میتواند سبد محصولات و خدمات هر دو مجموعه را کاملتر کرده و تجربهای جامعتر برای مشتریان رقم بزند. برای مثال، در حوزه خدمات ارزی، بانک شهر یکی از بانکهایی است که بیشترین سهم بازار را دارد و بانک اول کشور در ارائه خدمات ارزی است. حال اگر این ظرفیت بانکی در کنار پایگاه کاربران گسترده اپلیکیشن آپ قرار گیرد، میتوان خدمات ارزی را بهصورت دیجیتال و دردسترستر برای کاربران ارائه کرد؛ خدمتی که هم برای بانک شهر و هم برای کاربران آسانپرداخت ارزش افزوده ایجاد میکند.
درحالحاضر، خدمات ارزی در سطح متعارف در اپلیکیشن ما فعال است. برای نمونه، امکان خرید ارز تا سقفی که بانک مرکزی تعیین کرده و تحویل آن در محل مشتری، از جمله سرویسهایی است که روی آن تمرکز داریم. در این میان، بانک شهر با ظرفیت ارزی بالا و توانمندی عملیاتی، میتواند پشتوانه این خدمات باشد؛ به این معنا که امکانات و سرویسهای ارزی خود را با تکیه بر زیرساخت اپلیکیشن عرضه کند تا آپ بتواند در مقیاسی بزرگتر به مشتریان خدمترسانی کند.»
او به نمونه دیگری از این همکاری اشاره میکند؛ آن هم همکاری در حوزه پذیرندگان آسانپرداخت است؛ یعنی همان فروشندگانی که از دستگاههای کارتخوان و خدمات پرداخت این شرکت استفاده میکنند. قنبرزاده میگوید: «این گروه معمولاً برای سرمایه در گردش خود به اعتبار نیاز دارند تا بتوانند کسبوکارشان را توسعه دهند و چرخه سودآوری را حفظ کنند. حال اگر بانکی در کنار یک شرکت پرداخت قرار گیرد، میتواند در زمینه تامین اعتبار و نقدینگی برای پذیرندگان، نقش موثری ایفا کند و به رشد پایدار کسبوکارها کمک برساند.»
جوانپسندی و دیجیتالمحوری؛ ویژگیهای مشترک آپ و بانک شهر
تغییر نسل و ورود جامعهای تازهنفس از مشتریان، قواعد بازار را بهشدت دگرگون کرده است؛ نسلی که مطالبهاش دسترسی به طیفی از خدمات بانکی و پرداختی مدرن است؛ خدماتی که در چهارچوب سنتی نظام مالی کشور جایی نداشتند. قنبرزاده درباره رویکرد مشترک بانک شهر و آسانپرداخت برای همراهی با این تغییرات اینطور توضیح میدهد: «نسل جدید کاربران، یعنی نسل Z و پس از آن به اپلیکیشنهای بانکی بهروز و کاربرپسند علاقهمندند و تمایلی به مراجعه حضوری یا مواجهه با روالهای سنتی ندارند. بانک شهر از حدود دو تا سه سال پیش پروژهای را برای جذب این نسل آغاز کرده است. هدف این پروژه، ارائه خدمات بانکی آنلاین به کودکان و نوجوانان بود تا از سنین پایین ارتباط مؤثری با آنان برقرار شود.»
طبق صحبتهای او، بهجز اپلیکیشنهای بانکی، همکاری بانک شهر با باشگاه پرسپولیس نیز در همین راستا شکل گرفت: «پرسپولیس برند بزرگی با جامعهای گسترده از هواداران است که بخش زیادی از آنها را نسل Z تشکیل میدهد. در کنار این همکاری، خدمات بانکی ویژه هواداران نیز در حال توسعه است؛ از جمله کارت پرسپولیس و سوپراپلیکیشن پرسپولیس که بهزودی رونمایی خواهد شد. در مورد اپلیکیشن آپ نیز باید گفت که ماهیت خدمات آن ذاتاً جوانپسند است. مسیر دریافت خدمات در این اپلیکیشن یا همان «سفر مشتری»، بسیار ساده، سریع و متناسب با سلیقه نسل جدید طراحی شده است. در نظام بانکی کشور الزاماتی قانونی وجود دارد که گاهی باعث میشود نتوان تمامی مراحل را بهسادگی در اپلیکیشنها انجام داد، اما ما تلاش کردهایم تجربه کاربری را تا حد ممکن آسان کنیم.
برای مثال، کاربر میتواند کیف پول خود را تنها یک بار شارژ کند یا به اپلیکیشن اجازه دهد در صورت کاهش موجودی، بهصورت خودکار از حساب بانکیاش برداشت کرده و کیف پول را شارژ کند. این سرویس دایرکت دبیت به کاربر امکان میدهد بدون نیاز به ورود مکرر اطلاعات کارت، همواره یک کیف پول فعال داشته باشد که نهتنها در بستر آپ، بلکه در همکاری با سایر پلتفرمها نیز قابل استفاده است. اپلیکیشن آپ بهطور ذاتی با این ویژگی همخوان است و طراحی خدماتش جوانپسند، سریع و کاربرمحور است. کاربران میتوانند با چند کلیک به خدمات موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند و همین سادگی و کاربرپسندی، یکی از دلایل اصلی موفقیت آپ در میان نسل جوان است. در همین راستا، در حال برنامهریزی برای اجرای کمپینهای مارکتینگی متنوعی هستیم که مطمئنا برای این نسل جذابیت دارد.»
بانک شهر؛ پیشگام نوآوری در بانکداری دیجیتال
معمولاً وقتی صحبت از حرکت به سمت نوآوری و ساختارهای چابک و خلاق میشود، این نگرانی وجود دارد که ساختارهای سنتی بانکی تا چه اندازه پذیرای چنین تغییراتی خواهند بود. قنبرزاده درباره جایگاه بانک شهر در این زمینه میگوید:
«ما خودمان را بانکی جوان و چابک میدانیم و نگاهمان به بانکداری، سنتی نیست. جالب است بدانید که بانک شهر و مجموعه آسانپرداخت تقریباً همسن هستند؛ هر دو حدود ۱۶سال از عمرشان میگذرد و در آستانه ورود به هفدهمین سال فعالیت قرار دارند. اگر به ترکیب نیروی انسانی، مدیران و کارکنان بانک نگاه کنید، میانگین سنی پایین و انرژی بالایی را میبینید. در سبک ارائه خدمات نیز، همواره جزو پیشروها بودهایم. برای نمونه، بانک شهر نخستین بانکی بود که مفهوم «شهر هوشمند» را در قالب خدمات «شهرنت» بهصورت عینی پیادهسازی کرد؛ همچنین از نخستین بانکهایی بود که امکان افتتاح حساب غیرحضوری را از طریق اپلیکیشن «همراهشهر پلاس» فراهم ساخت.»
او میگوید که باورشان در بانک این است که آینده بانکداری در فضای آنلاین رقم میخورد؛ به همین دلیل، تعداد شعب فیزیکیشان محدود است و برنامهای برای گسترش آن ندارند: «جهان در مسیر هوشمند شدن حرکت میکند و ما نیز اعتقاد داریم همهچیز به سمت دیجیتالی شدن پیش میرود. منظور این است که تجربهای که مشتری از دریافت خدمات دارد و مسیری که برای دریافت آن طی میکند، باید شفاف، آنلاین و بهدور از پیچیدگیهای سنتی باشد. سابقه بانک شهر نیز این موضوع را بهخوبی نشان میدهد. شعار بانک شهر که بر «نوآوری در خدمت» تأکید دارد، بیانگر همین نگاه است.
بهویژه در سه تا چهار سال اخیر، با حضور تیم مدیریتی جدید در بانک، این رویکرد پررنگتر از همیشه دنبال شده است. مدیرعامل جوان بانک، برای حرکت به سمت نوآوری از هیچ نوع سرمایهگذاری دریغ نکرده و همین مسئله موجب شده فرهنگ سازمانی، فرایندهای کاری و رویکرد بانک کاملاً با فضای نوآورانه همسو شود. از نظر من، همین فرهنگ باعث شده بانک شهر شباهت زیادی به مجموعه آسانپرداخت داشته باشد؛ شرکتی که از دل یک استارتاپ بیرون آمده، به بلوغ رسیده و اکنون در فضایی چابک و خلاقانه فعالیت میکند. به همین دلیل، این همکاری را باید یک اتفاق مثبت و خجسته برای هر دو مجموعه دانست.»
بازوهای دیجیتال بانک شهر: از شاتوت تا اسمارتیز و شهرنت
عضو هیئتمدیره شرکت آسانپرداخت و مدیر توسعه بازار بانک شهر در توضیح جایگاه فینتک در بانک شهر و پارتنرهای دیجیتال آن میگوید: «ما علاوه بر همکاری با آپ، چندین شرکت زیرمجموعه داریم که در حوزههای استارتاپی و فینتکی فعال هستند. برای نمونه، شرکت راهبرد هوشمند شهر از جمله زیرمجموعههای بانک شهر است که اپلیکیشن اسمارتیز را توسعه داده است. این اپلیکیشن در بازاری فعالیت میکند که بهاصطلاح یک «اقیانوس قرمز» است؛ یعنی تعداد اپلیکیشنهای پرداخت بسیار زیاد شده و رقابت در آن شدید است.
بااینحال، اسمارتیز با تمرکز بر بازار B2B مسیر متفاوتی را انتخاب کرده و به ارائه خدمات پرداخت سازمانی پرداخته و عملاً به یک «سوپراپلیکیشن مالی» برای خدمات سازمانی تبدیل شده است. یکی دیگر از شرکتهای ما «توسعه و نوآوری شهر» است؛ هماکنون بیش از ۳۱۰ پیشخوان شهرنت فعال داریم که بهصورت فولسرویس و ۲۴ساعته تمام خدمات بانکی را به مشتریان ارائه میکنند. همچنین اپلیکیشن «همراهشهر پلاس» که بانکداری دیجیتال کاملی را ارائه میدهد، یکی دیگر از محصولات همین شرکت است.»
در کنار اینها، به گفته او، شرکت «فناوران ایمن شبکه» (فاش) نیز وجود دارد که کیف پول «شاتوت» از محصولات شاخص آن است. شاتوت یکی از معدود کیف پولهای جامع مورد تایید بانک مرکزی است و زیرساخت اصلی بسیاری از سرویسهای شهری، از جمله پلتفرمهای شهر هوشمند تهران، اپلیکیشنهای خدمات شهروندی و پرداختهای درونشهری، بر پایه شاتوت بنا شده است: «در مجموع، ما در بانک شهر از فضای فینتک و استارتاپی فاصله نداریم. سالهاست در این مسیر فعال بودهایم و اکنون با حضور آسانپرداخت، این مسیر با جدیت و گستردگی بیشتری دنبال میشود. هدف ما این است که با سرمایهگذاریهای هدفمند، آسانپرداخت را به جایگاه اصلی و شایسته خود در صنعت پرداخت کشور بازگردانیم.»
همکاری به جای رقابت: چشمانداز نوین صنعت بانکی و فینتکها
شاید در سالهای گذشته بانکها نسبت به شرکتهای فینتکی رویکردی رقابتی داشتند، اما به باور قنبرزاده این شرایط امروز تغییر کرده است. او میگوید: «به نظر من موقعیت فعلی صنعت بانکداری در تعامل با فینتکها نسبت به چند سال پیش تفاوت چشمگیری پیدا کرده است. تا یکیدو سال قبل، بانکها معمولاً فینتکها را رقیب خود میدانستند و بهنوعی از آنها فاصله میگرفتند. از یکسو، فینتکها با سرعتی بالا رشد میکردند و قوانین و چهارچوبهای محکمی برای فعالیتشان وجود نداشت؛ از سوی دیگر، بانکها بهدلیل الزامات نظارتی و ضرورت رعایت مقررات نهادهای بالادستی، بهویژه بانک مرکزی، با سرعتی بسیار کندتر و کنترلشدهتر حرکت میکردند. به همین دلیل، در آن مقطع شکافی میان این دو حوزه شکل گرفته بود. اما در دو سه سال اخیر، این فضا بهطور محسوسی تغییر کرده است.
با ورود نسل جوان به صنعت بانکداری، شاهد رویکردی تازه هستیم. بسیاری از مدیران و کارشناسان جوان، پیش از حضور در بانکها، تجربه فعالیت در فینتکها و استارتاپها را داشتهاند و همین موضوع موجب شده شناخت دقیقی از ظرفیتها، نیازها و ویژگیهای آن فضا داشته باشند. این شناخت مشترک، سبب نزدیکتر شدن دو صنعت بانکداری و فینتک به یکدیگر شده است. امروز نمونههای متعددی از همکاریهای موفق میان بانکها و فینتکها دیده میشود که نتیجه آن، خلق خدماتی روانتر، سادهتر و کاربرپسندتر برای مشتریان است. این همکاریها در نهایت به ارتقای مشتریمداری و بهبود تجربه کاربری منجر میشود.»
او بر این باور است که چشمانداز این تعاملات کاملاً رو به رشد و امیدبخش است. قنبرزاده میگوید که یکی از مهمترین انگیزههای بانک شهر برای ورود به سهامداری در مجموعه آسانپرداخت نیز دقیقاً همین موضوع بوده است: «ما دو مسیر پیشِ رو داریم: یا وارد رقابت و تقابل با یکدیگر شویم که نتیجهای جز زیان برای هر دو طرف و حتی برای مشتری ندارد، یا اینکه مسیر همافزایی و همکاری مؤثر را در پیش بگیریم. تجربههای موفق اخیر نشان دادهاند که مسیر همکاری نتایج بهمراتب بهتری به همراه دارد.
در همین راستا، علاوه بر فینتکهای حوزه پرداخت، استارتاپهای غیرپرداختی نیز وارد صحنه شدهاند؛ شرکتهایی که خدماتی از جنس دیگر به مشتری ارائه میدهند و عملاً حلقه سوم این اکوسیستم را تشکیل میدهند. برای مثال، همکاری میان بانک شهر و آسانپرداخت میتواند به یک تیم برنده تبدیل شود. کسبوکارهای پلتفرمی که در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشتهاند و اعتماد عمومی را نیز جلب کردهاند، اکنون نقش مهمی در این منظومه دارند. ترکیب اعتبار مالی تزریقشده از سوی شبکه بانکی با خدمات پرداختی شرکتهایی مانند آسانپرداخت در نهایت میتواند تجربهای خوشایند، کارآمد و جامع برای کاربران رقم بزند.»
منبع
عصر تراکنش