پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
اقتصاد پنهان شرطبندی در فوتبال پایه؛ وقتی نتیجه بازی را پول تعیین میکند
در فوتبال پایه ایران، معضلات زیادی وجود دارد که یکی از بزرگترین آنها ورود شرطبندی به این عرصه است. سیامک رحیمپور، مدیر سابق آکادمی پیکان و مربی پیشین تیمهای پایه، در گفتوگو با خبرگزاری فارس از مشکلات عمدهای که فوتبال پایه ایران با آن مواجه است سخن گفت. او به ورود شرطبندی به ردههای پایه اشاره کرد و توضیح داد که در برخی از تیمها، بازیکنان برای پولهای کلان مجبور به مشارکت در شرطبندیها میشوند. رحیمپور همچنین از فساد مالی و درخواستهای غیرقانونی که برخی مربیان از خانوادهها برای جذب بازیکنان دریافت میکنند، پرده برداشت و این موضوعات را مانعی بزرگ برای رشد صحیح فوتبال در ایران دانست. به گفته او، این مسائل باعث شدهاند که استعدادهای زیادی که میتوانستند به سطوح بالاتر برسند، به دلیل نبود نظارت مناسب و شفافیت، فرصتهای خود را از دست بدهند.
به گزارش گروه ورزشی فارس؛ سیامک رحیمپور، جزء تیم منتخب مرحوم دهداری برای تیم ملی ایران بود. او که در پست دفاع توپ میزد سابقه بازی در تیمهای جنوب اهواز، شاهین اهواز و استقلال تهران را دارد. او که در زمان ضبط این گفتوگو مدیر تیمهای پایه باشگاه پیکان تهران بود، سابقه کار در کادر فنی استقلال تهران و پاس همدان را هم دارد. رحیمپور که سالها در بخش پایه فوتبال در حال فعالیت است در گفتوگو مفصل با فارس درباره اوضاع تیمهای پایه و آکادمیهای فوتبال حرفهای تکاندهندهای را مطرح کرد.
ورود پول به عرصه بازیکنسازی
فارس: بازیکنسازی در فوتبال ایران در ردههای پایه بهدرستی شکل نمیگیرد و نتیجهاش بالارفتن سن تیم ملی هم میشود. در سنین پایین فوتبال ایران و باشگاهها چه مشکلاتی دارند که کار به اینجا کشیده شده است؟
سیامک رحیمپور: در ردههای پایه معضلاتی بهخاطر عدم نظارت وجود دارد. در یکی دو دهه قبل برخی مربیان میگفتند که حدود ۵ سال در رده پایه فعالیت میکردند ولی ریالی دریافتی نداشتند. از آن سالها مشخص بود که آنها از خانوادهها پول میگرفتند تا زندگی خودشان را بگذرانند. مربیان سر باشگاه منت میگذاشتند که پولی دریافت نمیکنند اما از خانوادهها پول میگرفتند. آنها بازیکنانی میآوردند که شرایط بازی را نداشتند ولی با دریافت پول، آنها را به تیم میآوردند. اواسط دهه ۹۰ برخی خانوادهها نوشته بودند که مدیران آکادمی پولی برای ورود بازیکنان میگرفتند.
در آکادمی استقلال از یک بازیکن ۱.۵ میلیارد خواستند
فارس: پولی که میگرفتند چه کاری برای بازیکن انجام میدادند؟
سیامک رحیمپور: بستگی به شرایط دارد. یا او را بازی میدهند. بازیکنانی هستند که کیفیت بدی ندارند ولی امکان بازی ندارند. سال ۱۴۰۰ بازیکنی داشتیم که دروازهبان تیم ملی بود و به دلیل پیچخوردن مچ پایش در رقابت نسبت به بقیه عقب ماند. سال بعد به تیم اسمورسمدار آمد و پدرش از شیراز آمد و به من گفت پسرم را بازی نمیدهند و کمکم کن. از من طلب پول کردند و گفتند پسرت را بازی میدهیم و به تیم ملی میفرستیم. از او پرسیدم که چه مبلغی درخواست کردند و در جواب گفت نزدیک ۱.۵ میلیارد تومان. به او گفتم اصلاً چنین کاری نکن. این موضوع برای تیم آکادمی استقلال است که چنین مبلغی از پدر یک بازیکن درخواست کردند. این بازیکن سال قبل در سایپا بود و حالا هم فکر کنم در لیگ برتر و تیم فجر سپاسی بازی میکند.
فارس: واقعاً به ماشین والدین بازیکنان ربط دارد؟
سیامک رحیمپور: کاش همینجا ختم میشد. بعضیها از این هم پیشتر میروند و دنبال خواهر و مادر آنها هم هستند. به دلیل عدم نظارت بیشتر تیمها هم فال است هم تماشا. آنها از همین طریق ارتزاق مالی و جنسی خود را انجام میدهند و کسی هم ناظر نیست.
فارس: چند درصد از استعدادها به جایگاه خوب میرسند؟
سیامک رحیمپور: آماری داشتیم که در فوتبال انگلیس که بهترین آکادمیها را دارد ۴ درصد موفق خواهند شد و اگر این موضوع را در ایران لحاظ کنیم باید بگوییم همان ۴درصد. فیفا در آیتمهای جدید مجوز حرفهای تأکید زیادی به درسخواندن دارد ولی شرایط فعلی ما در ایران این اجازه را نمیدهد. پدری گفته بود که به فرزندم گفتم بیخیال درس شود و به فوتبال بچسبد. بازیکنان باید کنار فوتبال تخصصهای دیگر و درسشان را ادامه دهند.
به اسم خَیِر کارچاقکنی میکنند
سیامک رحیمپور: در لاماسیا صبح بازیکنان را به مدرسه میبرند و پس از آن به باشگاه میآورند. برخی اوقات میآییم و آکادمیهایی مثل لاماسیا را با خودمان مقایسه میکنیم. درصورتیکه ما اصلاً آکادمی نداریم. باشگاهها با سندسازی و اطلاعات غلط عمل میکنند. با بحران شدید نبود استادیوم استاندارد مواجه هستیم و این به اطلاعات باشگاهها باز میگردد. هر باشگاه باید یک استادیوم بهروز داشته باشد. قبلاً اساسنامه بهگونهای بود که ۳۰ درصد از پولی که باشگاه میآید باید در اختیار آکادمی قرار داده شود و حالا به ۱۰ درصد رسیده است.باشگاههای استقلال و پرسپولیس که هزینههای زیادی کردند ۱۰ درصد هزینههایشان نزدیک ۲۰۰، ۳۰۰ میلیارد میشود که کار بزرگی با آن میشود انجام داد ولی این اتفاق نمیافتد.
مشکل اصلی ما بحث اجرای صحیح و نظارت بر آن است و چون این اتفاق نمیافتد به مشکل برمیخوریم. در مقطعی فدراسیون گفت باشگاهها باید بودجه آکادمی خود را بهصورت شفاف مشخص کنند و باید این مبلغ را با اسناد ارائه کنند ولی این قانون اجرا نشد که اگر میشد باشگاهها مجبور به رعایت بودند. برخی اوقات که میشنوم در تیمهای بزرگ هواداران یا بازیکنان متمول مبلغی کمک میکنند سردرد میگیرم. یعنی مدیر آکادمی یکبار هم آییننامه را نخوانده است تا حقش را بداند. ۱۰ درصد بودجه باید در آکادمی هزینه شود و باشگاه باید این کار را انجام دهد و فدراسیون هم باید نظارت کامل داشته باشد. زمانی میگفتند یک خیر پیدا شده و در باشگاهها کمک کرده. برایم سؤال بود که خیر چرا باید کمک کند. برخی افرادی را به اسم خیر به تیمها وارد میکردند و کارچاقکنیهایشان را انجام میدادند. بازیکنانی که والدین پول داشتند را وارد میکردند و پولهایشان را میگرفتند.
وحشتناکترین چیزهایی را که فکر کنید، دیدم
سیامک رحیمپور: برای مثال یک شخص در قالب مسئولیتهای اجتماعی تیم راه میاندازد و برای کاهش مالیات این کار صورت میگیرد. پس از آن خانه خالیاش هم میگیرد و هم برایش فال است هم تماشا. حکومتها در دنیا از طریق ورزش چیزی که میخواهند را قالب میکنند و سرمایهگذاری میکنند. در رده پایه شخص برای اینکه عددش را از دست ندهد بازیکن را دوپینگی میکند و با انواع و اقسام فحشها روبرو میکند. تیم پاس، هما، راهآهن و بانک ملی را از دست میدهیم و آنها را در اختیار کسانی میگذاریم که دنبال هزینه فایده هستند. از زمانی که بخشهای نظارتی زیرمجموعه مدیرعاملی شدند کارایی خود را از دست دادند. فرد سالم که میخواهد کار کند در صورتی موفق است که مدیرعامل نیز سالم باشد در غیر این صورت مدیرعامل با یک نامه او را عوض میکند. اگر بخشها نظارتی از زیرمجموعه مدیران عامل خارج شوند از افت خارج میشوند.
فارس: تجربهای به این شکل داشتید؟
سیامک رحیمپور: دوستم رئیس پرسنلی بوده و مدیرعامل به او گفته برگهای را امضا کن و پس از اجرانکردن دستور، مدیرعامل او را عوض کرده. یا شخصی در بازرسی بوده و پس از عملنکردن به تأیید بیدلیل یک اتفاق او را برکنار کردند. یعنی اگر همراه نباشید خداحافظ. من در سه سال گذشته وحشتناکترین چیزهایی را که فکر کنید، دیدم و کسی هم بر این ماجراها نظار نکرده است. به دنبال مقابله هم بودم که از باشگاه بیرونم میکردند و به دنبال حذفکردن من بودند. به من میگفتند ساعت ۳ که کارت تمام میشود اینجا نباش و برو بیرون.
آکادمی را به پیشکسوت میدهند تا علیهشان حرف نزند
فارس: چه کارهایی انجام دادید که به این نقطه و انجام شفاف کارهای آکادمی رسیدید؟
سیامک رحیمپور: تنها کاری که انجام دادیم انتخاب افراد سالم بوده. وقتی این کار انجام شود به مشکل برخورد نمیکنیم. در رده پایه هفته گذشته یک بازیکن به تیم بزرگسالان راه یافتند. امسال حداقل ۷ بازیکن به دلیل اعتقاد به بازیکن جوان به تیم بزرگسالان راه یافتند. اگر تیم بارسا اینهمه بازیکن جوان دارد بهخاطر شهامتی است که مربیان داشتند. پیکان در یک مقطع زمانی سنش بالا بود و مرا یاد استیلآذین میانداخت درصورتیکه مدیرعامل آن زمان میگفت به او گفتند تیم میانگین سنی پایینی دارد. همان سال تیم ما افتاد.
فارس: چرا تیمهای مطرح به آکادمیهای خود اهمیت نمیدهند؟
سیامک رحیمپور: چیزی که متوجه شدم سرخابیها بیشترین دغدغهشان این است که تعدادی از پیشکسوتان خود را داشته باشند تا به نفعشان کار و صحبت کنند. به همین دلیل دنبال افراد شناخته شده در پایه نیستند. چند مربی در پایه داریم، یکی از این موارد بازیکنان بزرگی هستند که حالا به پایه رسیدند، عدهای به دنبال ارائه بهترین امکانات به بازیکنان هستند درحالیکه فضای پایه اینطور نیست و مربی میخواهد که تمام ردهها را رصد کنند. آنها نمیتوانند مانند ما بازیکنان جوانشان را در تیم بازی دهند چون قهرمانی برایشان مهم است. سال گذشته که پرسپولیس به شمس آذر باخت سه گل توسط بازیکنان آکادمی پیکان دریافت کرد. باشگاه یا باید قهرمانی بخواهد یا بازیدادن به بازیکن جوان.
در ایران چیزی به اسم آکادمی نداریم
فارس :اگر بازیکن در آکادمی درست تربیت شود در بزرگسالان مشکلی ایجاد نمیکند؟
سیامک رحیمپور: ما چیزی به اسم آکادمی نداریم. ما هیئت فوتبال و فدراسیون داریم. چیزی که رخ میدهد از کل دنیا متفاوت است. بازیکنان پایه در دنیا چیزی به نام امید، نونهالان و نوجوانان ندارند و زیر ۱۴ تا ۲۱ سال هستند ولی ما در ۳۰ سال پیش گیر کردیم. وقتی بازیکن ۱۵ساله میآید و در رده ملی بازی میکند برای تیم ملی و باشگاهی بازی میکند. آنها برای چنین ردههایی لیگ دارند و همین میشود که آمادگی کامل دارد چیزی که ما در آن مشکل داریم. بازه زمانی طولانی، تعداد بازیها بیشتر باعث ساختهشدن بازیکن پایه میشود. لیگی که برگزار میکنیم اگر تیم به فینال هم برسد به ۲۰ بازی نمیرسد.
فارس: این بازه زمانی را به فدراسیون پیشنهاد دادید؟
سیامک رحیمپور: بارها چنین پیشنهادی دادم ولی جوابی ندادند. اینهمه سال تیمهای ملی ما موفق نبودند و نقاط ضعف بیان شده. اختلاف ما با کشورهای پیشرفته این است که آنها دنبال ضعفها میروند ولی ما آن را روی طاقچه میگذاریم تا سال بعد. در جهت بهبود، تأثیر و تغییر قدمی برنمیداریم. کفاشیان زمانی گفت ما ۲,۳ هفته زمان میگذاریم و سکوت میکنیم تا حرفشان را بزنند خسته شوند.
فارس: فدراسیون برای تیمهای پایه اهمیت قائل نیست؟
سیامک رحیمپور: به نظرم آن چیزی که میتواند انجام دهد با چیزی که انجام میدهد تفاوت بسیار زیادی دارد. زمانی میگفتند یکی از اشرافزادگان تاجیکستان چند هزار توپ در مناطق روستایی بین مدارس و محلات توزیع کرده و همان توپ باعث رشد فوتبال در آن مناطق شده است.
شرطبندی در فوتبال پایه بیداد میکند
فارس: علاوه بر اینها شنیدیم که در فوتبال پایه هم حتی شرطبندی وارد شده. شما در این سالها به آن برخورد کردهاید
سیامک رحیمپور: در یک مقطع زمانی شرطبندی شدیدی به فوتبال پایه وارد شده بود. مثلاً تیم ما بازی میکرد و میدیدم که کسی نیست ولی لحظهبهلحظه بازی ما در حال گزارششدن است. ما بازی داشتیم و میدیدم که تعدادی به پاور فشار میآورند که ما گل بزنیم. تیم امید ما بازی داشت و ۵ دقیقه از بازی گذشته بود و ما ۳ بر ۰ جلو بودیم. آنها شرطبندی کرده بودند که در ۱۰ دقیقه اول ۳ گل دریافت میکنند. روز آخر با تیمی از شمال بازی داشتیم و مسئول آنها روز بازی به من میگفت از سمت شماره ۴ بروید، اینطوری راحتتر گل میزنید. آن تیم فقط برای شرطبندی بود و از همین طریق کلی پول به جیب میزدند. تیم برایش ۲ میلیارد تمام میشود ولی کلی پول به جیب میزند. بعد میگوییم چرا فوتبال ما رشد نمیکند. ما به سمتی میرویم که هرکس پول بیشتری میدهد، بیشتر موفق است و میتواند حتی کاپیتان شود. در فوتبال هرکسی پول بیشتری میدهد بیشتر بازی میکند و حتی میتواند کاپیتان ردههای ملی پایهها شود و در تیمهای مطرح بازی کند. در ردههای پایه از این اتفاقات زیاد میافتد. یکی از دوستانم میگفت به یک مدیرعامل زنگزده و گفته که یک بازیکن مایل است با پرداخت ۲ میلیارد تومان به تیم آنها بپیوندد و او در کمال تعجب گفته است که باید ۸ میلیارد پرداخت کند تا به آن تیم بیاید. یک ویدئو دیدم که مشخص بود با دوربین رفتهاند و مدیر آکادمی برای ردکردن نام بازیکن درخواست ۳۰۰ میلیون پول کرد و فکر میکنم حالا این مبلغ ۵، ۶ برابر شده است.
فارس: در فوتبال پایه پرخاشگری چقدر وجود دارد؟
سیامک رحیمپور: وقتی ۲۰ سالم بود به تیم ملی آمدم، در حال حاضر مربیانی که به مسائل فرهنگی اعتقاد داشته باشند انگشتشمار هستند. عدهای در پایه فقط میخواهند که باشند، عدهای پی ارتزاق هستند و برخی نیز مسائل غیراخلاقی در اولویتشان است. عدهای در نیمفصل اول نتایج خوب میگیرند و در نیمفصل بعد افت میکنند. درصورتیکه در نیمفصل دوم باید بهتر کار کنند. آنها در نیمفصل دوم بازیکنانی را که پدر مادر پولدار دارند، باید بازی دهند و از تیمهایی که در حال سقوط هستند پول میگیرند. تیمی که در حال سقوط است اگر برای هر بازی ۲۰۰ میلیون بدهد در پایان چیزی حدود ۲ میلیارد میشود ولی اگر تیمش سقوط کند ضرر بیشتر خواهد خورد. میبینیم که یک مربی که تیمش صدر است ۵ بازی به تیمهای قعر جدولی میبازد که نکته بسیار عجیبی است. با یک شاسیبلند و خانه در فلانجا این اتفاقات زیاد میافتد.