پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پنل «اقتصاد دیجیتال تا اقتصاد توکنی» که در بیست و هشتمین نمایشگاه الکامپ برگزار شد، حاوی نکات مهمی در مورد اقتصاد توکنی بود که توسط چهار پنلیست آن یعنی حسین پورطاهری، مدیرعامل شرکت نوین‌تک؛ عبدالکریم مباشرجنت، معاون فناوری اطلاعات سازمان نظام پزشکی؛ مسعود نارنجی، مشاور بانک ملت و حسین مهویدی، مدیرعامل مگفا مطرح شد. شرح مطالب مطرح شده در این پنل را در ادامه می‌خوانید.
حسین پورطاهری، مدیرعامل شرکت نوین‌تک در این نشست با اشاره به نقش رگولاتور در تسهیل مشکلات اقتصاد توکنی توضیح داد: «مسئله‌ای که به نظر من در این حوزه وجود دارد، چالش رگولاتوری است. چون قانون مشخصی وجود ندارد و نهادهای قانون‌گذار این حوزه هم به صورت جدی و عملیاتی وارد آن نشده‌اند، باعث شده باقی مشکلات و چالش‌ها منشاءشان به نوعی همان رگولاتوری باشد. مثلا در مباحث حقوقی چون رگولاتوری وجود ندارد که بگوید مالکیت خصوصی چیست و مالکیت فیزیکی چیست، ما مشکلات زیادی داریم. چون رگولاتوری به ما نگفته چه استانداردهایی را رعایت بکنیم و چه مسیری را پیش برویم در مباحث فنی مشکلات مختلفی داریم. چون رگولاتور به ما نگفته برای توسعه بازارهای ثانویه چه ابزارهایی داریم و کدام بازارهای ثانویه از ما حمایت می‌کنند مشکلاتی در این زمینه داشتیم. این چالش‌ها بوده و به نظرم هنوز هم هست. در هر صورت میتوانیم به صورت مرحله‌ای این چالش‌ها را پشت سر بگذاریم.»
مسعود نارنجی، مشاور بانک ملت درباره تغییر و تحول دیجیتال در کسب‌وکارها گفت: «ما از سالهای ۹۴ و ۹۵ در صنعت بانکی درگیر مسئله تغییر و تحول بودیم. خوراندن این مفاهیم به مدیران بانک و پذیرش این موضوعات از سمت مدیران بانک که درک کنند روند تکاملی مربوط به تحول، روندی فارغ از تغییر است کار بسیار سختی است.»
نارنجی ادامه داد: «ما یک مگاترند تکنولوژی داریم که در همه زمینه‌ها تغییر و تحولات اتفاق می‌افتد. در صنعت بانکی چون که با آی‌تی عجین است، این مسئله پررنگ‌تر است و این تغییرات به قدری جدی است که می توانیم از مزایای آن استفاده کرده و خلق ارزش کنیم.» مشاور بانک ملت با اشاره به تغییر جایگاه تکنولوژی در سالهای اخیر گفت: «در گذشته برای تسهیل فرآیندها از تکنولوژی استفاده می‌شد اما الان تکنولوژی تبدیل شده به درایوری برای خلق ارزش و برای اینکه کسب‌وکارهای دیگر را تحت تاثیر قرار دهد. ما در گذشته از این زیرساخت داده‌هایی که سمت بانک می‌آمد استفاده نمی‌کردیم، اما امروز با کمک تکنولوژی میتوانیم از این داده‌ها استفاده بیشتری بکنیم.»
مسعود نارنجی در ادامه صحبت‌هایش گفت: «اتفاق دیگر، در لایه فرآیند است. ما قبلا مشتریانی داشتیم که محصولاتی برایشان تولید می کردیم و ارائه می‌دادیم. الان مشتری قدرتمند شده و اوست که می‌گوید چه محصولی می‌خواهد و ما چه باید برایش تولید کنیم. بنابراین ما باید خودمان را آماده کنیم، فرآیندها را اصلاح کنیم و متناسب با نیاز مشتری چابک بشویم.»
او همچنین ادامه داد: «مفهوم دیگر، بحث مدل‌های کسب‌وکار مشارکتی و اقتصاد مشارکتی است. قبلا کسب‌وکارها دنبال خلق ارزش پایدار و بلندمدت می رفتند، مثلا تولید پیکان برای پنجاه سال. ولی الان دیگر این طور نیست. کسب‌وکارها به سمت خلق ارزش کوتاه‌مدت که لزوما پایدار نیست می‌روند و انتظار دارند در مدت‌زمان کوتاهی مثلا در یک سال درآمد مورد نظرشان را کسب کنند. مثلا اپل و سامسونگ گوشی‌هایشان را برای یک سال تولید می کنند.»
او در ادامه گفت: «مدل‌های اکوسیستمی نیز در سالهای اخیر مطرح شده‌اند. یعنی مدل‌هایی که بر اساس آنها سرمایه‌گذاری به‌صورت جمعی اتفاق می‌افتد. مدل‌های مشارکتی و اقتصاد مشارکتی اینجا مفهوم پیدا می‌کند. اینها اساس مفهوم اقتصاد دیجیتال را شکل می‌دهد.»
او صحبت‌هایش را با اشاره به دارایی به‌عنوان لایه‌ای که کمتر دیده شده ادامه داد و دراین باره گفت: «یک لایه نیز در این میان مغفول مانده که لایه دارایی‌هاست. ما در مورد تکنولوژی و فرآیند و مدل کسب‌وکار و مشارکت صحبت کردیم. دارایی‌ها کنش‌پذیر نیستند. ما نیاز داریم به سمت کنش‌پذیر کردن دارایی‌ها برویم و بتوانیم مشارکت‌های قابل توجه ایجاد کنیم و از قابلیت‌های تکنولوژی بهره ببریم و خلق ارزش کوتاه‌مدت کنیم.»
در ادامه نشست، عبدالکریم، مباشر جنت، معاون فناوری اطلاعات سازمان نظام پزشکی، حوزه سلامت و مسائل صنعت بهداشت و درمان کشور را با عمق بیشتری توصیف کرد و گفت: «تمامی مسائل رگولاتوری که اعضای دیگر نشست به‌عنوان موانع در کسب‌وکارهایشان به آن اشاره کردند، در حوزه سلامت به‌صورت خاص‌تری مهم می‌شود. این حوزه همه‌جا با تاخیر به فناوری‌ها می‌رسد، چه فناوری‌هایی که در بیرون هستند و می‌خواهند وارد این حوزه بشوند و چه فناوری‌های درون این حوزه. مثلا اگر در مورد ژن‌درمانی یا اختراع یک واکسن صحبت می‌کنیم، اینها مسیر بیست سالهای را طی کرده‌اند تا از آزمایشگاه به بالین برسند.»
مباشر جنت ادامه داد: «ما در حوزه سلامت کشورمان، تاخیر و تعلل و عقب‌افتادگی بیشتری را نسبت به بخش‌های دیگر مثل بانک یا صنعت شاهد هستیم. عددی که سهم اقتصاد دیجیتال از جی دی پی است بین ۲.۵ تا ۴.۹ درصد است ولی این عدد در حوزه سلامت بسیار پایین‌تر است و به یک نمی‌رسد.»
معاون فناوری اطلاعات سازمان نظام پزشکی در ادامه صحبت‌هایش گفت: «ما همچنان در زمینه تحول دیجیتال در حوزه سلامت، کند و پر از مشکل هستیم. مثلا نسخه‌نویسی دیجیتال همچنان دچار مشکل است. حوزه سلامت در کشور ما دستوری است، برخلاف بانک و صنعت که شاید بتواند مسیری خارج از اعداد و ارقام تعیین‌شده برای خودشان ایجاد کنند. در ابتدای سال مبلغی به‌عنوان بودجه به حوزه سلامت اعلام می شود و تا آخر سال علی‌رغم تورم، عدد همان است.»
مباشر جنت به اهمیت اقتصاد توکنی در حل مشکلات نظام سلامت نیز اشاره کرد و گفت: «بنابراین فرصت‌های زیادی برای اقتصاد توکنیزه شده در صنعت درمان وجود دارد. در حال حاضر بیمارستان‌سازی از توان دولت خارج شده، ورود فناوری‌های جدید و توسعه داروها از توان دانشگاه‌ها و وزارت بهداشت خارج شده و تامین مالی برای تحقیق و توسعه وجود ندارد. هزار نیاز و مساله وجود دارد اما بودجه‌ای برای آنها نیست. اقتصاد توکنی و کراد فاندینگ می‌تواند در حوزه سلامت اتفاقات خوبی را رقم بزند.»
حسین مهویدی، مدیرعامل مگفا سخنران دیگر نشست در صحبت‌هایش با اشاره به دارایی‌های در گردش در بخش صنعت گفت: «صنایع ما از نظر دارایی و از نظر تامین سرمایه در گردش وضعیت خوبی دارند. باید کاری کنیم این دارایی‌ها در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گیرد و کراد فاندینگ اتفاق بیفتد. ابتدا ارکان اصلی کار باید اعلام آمادگی کنند. مثلا رگولاتور باید حتما کمک کند که جسارت سرمایه‌گذاران بیشتر شود و در فضایی با امنیت بیشتر بتوانیم کار کنیم. تا وقتی مشکل رگولیشن حل نشود این مسائل تبدیل به مسئله عادی و قانونی سرمایه‌گذاری نخواهد شد. همین الان هم نسبت به دنیا از این مسئله خیلی عقبیم.»
مهویدی همچنین گفت: «باید به سمت توکنایز شدن برویم و دارایی‌های کوچک را جمع کنیم و در دسترس عموم قرار دهیم که بتوانیم کارهای بزرگ انجام دهیم. کارهای مهمی باید در حوزه ملی انجام بشود، چه در نفت و گاز و چه در صنعت بانکی. مسئله ناترازی انرژی در کشور دیده می‌شود و رفع این موانع راه حل های بزرگ می‌خواهد. با این اقتصاد ضعیف، سرمایه‌ای وجود ندارد که از سمت حاکمیت تزریق شود و کارهای بزرگ انجام شود.»
حسین مهویدی، مدیرعامل مگفا نیز با تایید صحبت‌های نارنجی اضافه کرد: «به‌عنوان یک کارشناس می‌گویم که تجمیع تقاضاهای کوچک راه درستی است. بهتر است منابع لازم برای مزرعه‌های کوچک همه یکجا جمع شود و یک نیروگاه با اسکیل مناسب ساخته شود. بهترین راه، تجمیع تقاضا هم در سمت تولید نیرو و هم در سطح سرمایه‌گذاری است. اقتصاد توکنی می‌تواند سرمایه‌های کوچک که شاید به تنهایی کارگر نباشند را جمع کند و تامین‌های مالی بزرگ انجام دهد.»
اما حسین پورطاهری مدیرعامل شرکت نوین‌تک گفت: من معتقدم اگر میتوانیم گوشه‌ای از کار را بگیریم، فارغ از اینکه استرارتژی بالاسری درست هست یا نه، این کار درستی است.» او ادامه داد: «ما در دنیا در بحث رگولاتوری متفاوتیم. معمول است که اول قانون می گذارند و بعد فناوری را وارد کشور می‌کنند. اما در کشور ما روال برعکس است . ما باید فناوری را وارد کنیم و آنقدر استفاده از آن را جدی کنیم که بتوانیم قانون‌گذار را وادار کنیم برای فناوری جدید، قانون‌گذاری کند.»
پورطاهری همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «تسهیلگری توکنیزیشن هم برای بانک و هم برای مشتری باید در اولویت قرار گیرد. تامین مالی بحث جدیدی نیست. بانک‌ها در گذشته یا خودشان متولی تامین مالی بوده‌اند یا از طریق عرضه و فروش اوراق قرضه، تامین مالی را تسهیل می‌کردند. در توکنیزیشن بانک دیگر تامین‌کننده و تسهیلگر نیست. اینجا بانک یک بازارساز است که بتواند از طریق بلاکچین بستری را فراهم کند برای تامین مالی، چون مردم با دیدن نقش بانک، اعتماد می‌کنند و سرمایه راحت‌تر جذب می‌شود.»
مدیرعامل نوین‌تک به پتانسیل‌های اقتصاد توکنی نیز اشاره کرد و گفت: «در حوزه بازارهای سنتی اوراق قرضه را از بانک می‌خریدیم اما در توکنیزیشن جدید می‌شود با کسب‌وکار بازی کرد. بانک می‌تواند به‌عنوان یک نهاد مقتدر در بازارهای ثانویه نفوذ کند. من اگر توکنی را بگیرم که فقط در یک بازار عرضه شود، طرفدار نخواهد داشت. توکن مناسب باید بتواند در بازارهای مختلف خرید و فروش شود، نقدشوندگی سریع داشته باشد امکان گرفتن تسهیلات را برای من فراهم کند. بانک می تواند به عنوان نهاد مالی برای جاری‌سازی توکن در زندگی مردم نقش مهمی را ایفا کند.»
عبدالکریم مباشرجنت، معاون فناوری اطلاعات سازمان نظام پزشکی در بخش پایانی صحبت‌هایش به نیازمندی‌های صنعت درمان اشاره کرده و گفت: «علاوه بر صنعت برق که نیازمند رسیدگی جدی است، صنعت دارو هم نیازمند کمک است. بسیاری از شرکت‌های دارویی و داروخانه‌‌ها به خاطر چک‌های برگشتی تحت فشارهای عجیب هستند. از یک سو تحت فشار برای تامین نیازهای دارویی مردم و از سوی دیگر تحت فشار برای اداره بیزنس خودشان هستند. امیدوارم بتوانیم از سرمایه‌های توکنی در حوزه سلامت هم بهره ببریم.»
او به مشکلات اعضای سازمان نظام پزشکی نیز اشاره کرده و گفت: «سازمان نظام پزشکی ۳۸۲ هزار نفر عضو شامل پزشک، داروساز، پرستار، متخصص علوم آزمایشگاهی، ماما، فیزیوتراپیست و… دارد. همه اکوسیستم ارایه خدمات سلامت اینجا هستند. از این بین کسانی که تا ۱۵ سال قبل توانسته‌اند در حوزه کار، خودشان را مطرح کنند مشکل معیشت ندارند. اما برای کسانی که از ۱۵ سال پیش به بعد وارد نظام سلامت شده‌اند این وضعیت بدتر می‌شود. مخصوصا در مورد پزشکان مسئله معیشت جدی است. یک پزشک تا بخواهد دوره عمومی، اینترنی، طرح، تخصص و… را بگذراند و وارد فضای کار بشود، تقریبا به چهل سالگی رسیده و تا این زمان دستشان در جیب پدر و مادر است. اقتصاد توکنیزه شده می‌تواند برای حوزه سلامت نقطه روشنی را ایجاد کند. مثلا در زمینه مسکن پزشکان، سهام بیمارستانی، سهام داروخانه‌ای و موارد مشابه که تعدادشان اصلا کم نیست. باید نیازسنجی، اولویت‌بندی و دسته‌بندی نیازها را داشته باشیم. امروز کشور درگیر بحران انرژی است. بیمارستان‌های ما هم درگیر هستند و برخی هنوز ژنراتور درست ندارند. فقط پروژه های بزرگ را در نظر نگیریم.»
او در انتهای صحبت‌هایش گفت: «همان طور که در سالهای ۹۵ و ۹۶ از بلاکچین حرف می‌زدیم ولی فرصت آن از دست رفت و استفاده نکردیم و در مورد هوش مصنوعی هم همین اتفاق افتاد، نگذاریم فرصت توکن از دست برود. یک مرجعی باید این مسئله را دست بگیرد تا شیرینی حاصل از آن کام همه را شیرین کند.»