پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
تحلیل عملکرد مالی بانک‌های ایرانی در تیرماه ۱۴۰۴؛ صدرنشینی بانک ملت در درآمدزایی و تسهیلات‌دهی
گزارش‌های فعالیت ماهانه بانک‌های فعال در بازار سرمایه برای دوره منتهی به ۳۱ تیرماه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که بانک ملت با اختلاف قابل‌توجهی در صدر جدول عملکرد مالی ایستاده است. این گزارش‌ها که عمدتاً به سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۴۰۴ تعلق دارند، وضعیت درآمدهای عملیاتی، مانده تسهیلات اعطایی، سپرده‌های جذب‌شده و منابع ارزی بانک‌ها را به تفصیل منعکس می‌کنند.
درآمدهای عملیاتی: سلطه بانک ملت بر بازار تسهیلات
در بخش درآمدهای حاصل از تسهیلات اعطایی، بانک ملت با ثبت رقم ۶۷۳.۵ هزار میلیارد ریال، جایگاه اول را به خود اختصاص داده است. پس از آن، بانک صادرات ایران با ۳۶۲.۳ هزار میلیارد ریال و بانک تجارت با ۳۲۲.۸ هزار میلیارد ریال قرار دارند. در مقابل، بانک‌های کوچک‌تری نظیر بانک سرمایه و بانک دی درآمدهایی بسیار کمتر گزارش کرده‌اند.
بانک اقتصاد نوین اعلام کرده که مطابق دستورالعمل‌های بانک مرکزی، سود مطالبات معوق و مشکوک‌الوصول را شناسایی نکرده و ممکن است این روند بر تعدیل درآمدهای آتی تأثیرگذار باشد. همچنین بانک پارسیان بخشی از درآمد خردادماه خود را به فروش اقساطی شرکت کانی‌سازان کیمیا نسبت داده است.
برترین بانک‌ها در درآمد تسهیلات (میلیون ریال):
- بانک ملت: ۶۷۳,۵۰۴,۱۷۸
- بانک صادرات ایران: ۳۶۲,۳۹۶,۴۶۰
- بانک تجارت: ۳۲۲,۸۸۴,۵۵۰
در بخش درآمد حاصل از سپرده‌گذاری نیز بانک پارسیان (۱۳.۵ هزار میلیارد ریال) و بانک ملت (۱۲.۸ هزار میلیارد ریال) عملکرد برتری داشتند. بانک صادرات ایران در این زمینه عددی گزارش نکرده است.
در حوزه درآمدهای کارمزدی، بانک ملت با بیش از ۱۲۱ هزار میلیارد ریال پیشتاز است و بانک‌های تجارت و شهر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
تسهیلات اعطایی: بانک ملت پیشتاز در بازار اعتبار
ارقام مانده تسهیلات اعطایی نشان می‌دهد که بانک ملت با پرتفوی تسهیلاتی بیش از ۲۵.۵ هزار هزار میلیارد ریال، فاصله قابل‌توجهی با سایر رقبا دارد. بانک صادرات ایران و بانک تجارت نیز با تسهیلاتی بالغ بر ۸.۷ و ۸.۴ هزار هزار میلیارد ریال به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
سپرده‌های جذب‌شده: رقابت در جذب منابع مالی
در بخش سپرده‌ها، بانک ملت با جذب بیش از ۱۴.۴ هزار هزار میلیارد ریال سپرده، در جایگاه نخست قرار دارد. بانک‌های صادرات، تجارت و پارسیان نیز در این حوزه عملکرد قابل‌توجهی داشته‌اند.
بیشترین مانده سپرده‌ها (میلیون ریال):
- بانک ملت: ۱۴,۴۸۷,۲۷۲,۵۵۲
- بانک صادرات ایران: ۱۰,۶۴۷,۶۵۹,۷۹۱
- بانک تجارت: ۹,۸۹۵,۳۸۷,۵۶۰
منابع ارزی: حضور فعال بانک ملت در سپرده‌ها و تسهیلات ارزی
در حوزه منابع ارزی، بانک ملت با ۱۴.۲ هزار هزار میلیارد ریال تسهیلات ارزی و بیش از ۱.۵ هزار میلیارد ریال سپرده ارزی (دیداری و مدت‌دار)، سهم قابل‌توجهی از بازار ارزی را در اختیار دارد. بانک‌های تجارت، صادرات، شهر و سامان نیز از جمله بانک‌های فعال در این بخش هستند.
بانک اقتصاد نوین نیز اعلام کرده که تسهیلات و سپرده‌های ارزی خود را طبق نرخ تسعیر اعلامی بانک مرکزی گزارش کرده است.
سرمایه‌گذاری‌ها: تنوع در سبد دارایی بانک‌ها
در حوزه سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی، بانک ملت با رقمی بالغ بر ۸۶۹ هزار میلیارد ریال پیشتاز است. بانک صادرات ایران نیز بیش از ۳۹۰ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در این حوزه داشته است.
در سرمایه‌گذاری سهام، بانک شهر با بیش از ۴۹۱ هزار میلیارد ریال در صدر قرار دارد و بانک‌های تجارت، صادرات و ملت نیز سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در این حوزه دارند.
جریان بانکی در اختیار بانک‌های بزرگ
گزارش‌های تیرماه ۱۴۰۴ حاکی از آن است که بانک‌های بزرگ‌تر همچون بانک ملت، صادرات و تجارت، هم از نظر درآمدی و هم در جذب منابع مالی و تسهیلات‌دهی، در جایگاهی برتر نسبت به سایر رقبا قرار دارند ولی در این بین برخی نکات مهم در صورت‌های مالی بانک‌ها در این دوره مشاهده می‌شود که در ادامه به آن اشاره شده است.
بانک ملت (وبملت)
اصلاح قابل‌توجه درآمد تسهیلات اعطایی
- بانک ملت در گزارش فعالیت ماهانه خود برای پایان خرداد ۱۴۰۴، یک اصلاح منفی به مبلغ ۳۸,۶۱۵,۸۶۳ میلیون ریال در بخش «درآمد تسهیلات اعطایی» اعمال کرده است.
- این اصلاح باعث کاهش درآمد تجمیعی این سرفصل از ۵۲۸,۰۵۵,۳۵۵میلیون ریال به ۴۸۹,۴۳۹,۴۹۲ میلیون ریال شده است.
- دلیل این اصلاح، تغییر در زمان شناسایی درآمد ناشی از برخی تسهیلات مشارکت مدنی است که پس از سررسید اولیه تمدید شده‌اند. بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی، شناسایی درآمد به زمان تسویه یا پایان قرارداد موکول شده است.
- این اصلاح گذشته‌نگر (Retrospective Adjustment) به‌وضوح نشان‌دهنده افت واقعی عملکرد در گزارش‌های پیشین است و بر کیفیت سودآوری گزارش‌شده بانک تأثیر منفی دارد.
بانک شهر (وشهر)
افزایش چشمگیر هزینه سود سپرده‌ها در تیرماه
- بانک شهر در تیرماه ۱۴۰۴، بالاترین نرخ رشد ماهانه در «هزینه سود سپرده‌ها» را در بین بانک‌های بررسی‌شده تجربه کرده است.
- مجموع هزینه سود سپرده در سه‌ماهه ابتدایی سال (تا پایان خرداد) برابر با ۶۷,۹۳۹,۵۶۰میلیون ریال بوده که میانگین ماهانه آن ۲۲,۶۴۶,۵۲۰میلیون ریال محاسبه می‌شود.
- در مقابل، این هزینه در تیرماه به ۳۳,۲۲۲,۰۷۴ میلیون ریال افزایش یافته است.
- این عدد به معنای رشد ۴۶.۷ درصدی نسبت به میانگین سه‌ماهه گذشته است که نشان‌دهنده فشار افزایشی بر هزینه‌های عملیاتی بانک و کاهش حاشیه سود آن است.
بانک دی (دی)
تداوم عملکرد ضعیف در درآمد سرمایه‌گذاری‌ها
- بانک دی در چهارماهه ابتدایی سال مالی با زیان خالص سرمایه‌گذاری‌ها مواجه بوده است.
- درآمد سرمایه‌گذاری‌ها تا پایان خردادماه برابر با (۲,۶۱۱,۶۵۰) میلیون ریال (منفی) گزارش شده است.
- اگرچه عملکرد تیرماه در این حوزه مثبت بوده و بانک درآمدی معادل ۱,۴۴۹,۷۲۷میلیون ریال از سرمایه‌گذاری‌ها کسب کرده، اما این افزایش نتوانسته زیان تجمیعی را جبران کند.
- در نتیجه، درآمد تجمیعی سرمایه‌گذاری‌ها تا پایان تیرماه به (۱,۱۶۱,۹۲۳) میلیون ریال (منفی) رسیده است.
- این روند، نشانه‌ای از ضعف ساختاری در مدیریت پرتفوی سرمایه‌گذاری بانک و اثرگذاری منفی آن بر سودآوری کلی است.
نویسنده همکار
حبیب آرین