پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
eKYC، احراز هویت دیجیتال؛ سپر نامرئی اما قدرتمند کسبوکارها
خوشبینی صرف برای موفقیت کافی نیست؛ در اقتصاد دیجیتال، خوشبینیِ بیسپر و زره کسبوکارها یعنی دعوتنامهای رسمی برای کلاهبرداران. اینجاست که اهمیت احراز هویت دیجیتال خود را نشان میدهد و آماروارقام هم آن را تأیید میکند. تازهترین نشست خبری پلیس فتا نشان میدهد ۴۱ درصد جرایم سایبریِ به ثبترسیده در سال ۱۴۰۴ «کلاهبرداری اینترنتی» بوده است. در مقیاس بینالمللی نیز ۷۹ درصد سازمانها در ۲۰۲۴ قربانیِ تلاش یا وقوع واقعی تقلب پرداختی شدهاند. این اعداد بلندتر از هر هشدار دیگری فریاد میزنند: eKYC یا احراز هویت بایومتریک و سرویسهای مبتنی بر هوش مصنوعی دیگر فقط یک تکلیف قانونی نیست؛ سپر نامرئی بقای کسبوکارهاست.
اگر دروازه امن نباشد، نبرد ازپیشباخته است
به گزارش روابط عمومی جیبیت، شرایطی را تصور کنید که یک پلتفرم فروش آنلاین، همزمان با اجرای کمپین خود، سفارشی را میپذیرد که با هویت و کارت بانکی جعلی ثبت شده است. تا زمانی که هشدار بانکی از راه برسد، کالا ارسال شده است و بازگشت وجه کل عملیات را بیصرفه میکند و به اعتبار شرکت ضربه میزند. تمامی این خسارت در ۳۰ ثانیه نخست و با یک لایه eKYC هوشمند قابل خنثیسازی است.
پنج لایه دفاعی در فرایند eKYC
احراز هویت دیجیتالِ موفق یک سازوکار «همه یا هیچ» نیست؛ دقیقاً مانند قفل چندزبانه، قدرتش به تعداد و چیدمان ضامنها وابسته است. تازهترین توصیههای جهانی، ازجمله FATF، درباره هویت دیجیتال تصریح میکند که راهکارهای مؤثر، افزون بر تطابق قانونی، باید «چندلایه» و بر پایه ارزیابی ریسک طراحی شوند؛ یعنی هر لایه آنچه لایه قبلی نتوانسته مهار کند در لحظه شکار کند.
پنج فناوری مکمل، از راستیآزمایی رسمی تا هوش مصنوعی ضددیپفیک، بهاین ترتیب به هم متصل میشوند تا یک سپر نامرئی اما هوشمند بسازند:
- تطبیق رسمی اطلاعات: اتصال آنی به ثبتاحوال، سامانه «شاهکار» یا شبکه بانکی برای راستیآزمایی نام، کد ملی و شمارهتلفن (جعل مدارک اسکنشده یا دادههای سرقتی در همان ورودی رد میشود).
- بررسی خودکار اسناد: OCR و هوش مصنوعی و یادگیری ماشین کارت ملی یا گذرنامه را پیکسلبهپیکسل وارسی میکنند (کوچکترین دستکاری یا فونت غیرمجاز فوراً شناسایی میشود).
- تشخیص زندهبودن تصویر: کاربر ویدئوی سلفی کوتاهی میگیرد؛ الگوریتم حرکت سر، پلک یا تغییر نور را میسنجد (عکس یا ویدیوی ازپیشضبطشده نمیتواند از این آزمون عبور کند).
- ضددیپفیک: شبکه عصبی ناهمگونی بافت و فریم را در ویدئوهای جعلی شناسایی میکند (جعلهای عمیق بزرگترین تهدید روبهرشد احراز هویت تصویریاند؛ در ۲۰۲۴ «هر پنج دقیقه یک تلاش دیپفیک» ثبت شده است).
- بایومتریک صوتی: زیروبم صدا مانند اثر انگشت یکتاست؛ الگوریتم الگوی تشدید حنجره و فرکانسها را تحلیل میکند. تماس تلفنی جعلی و «کلاهبرداری صدای شبیهسازیشده» همان لحظه متوقف میشود.
این پنج لایه در کنار هم همانند یک تونل چندمرحلهای بازرسی عمل میکنند: هر چه جلوتر میرویم، فیلترها تخصصیتر و حملات پرهزینهتر میشوند. تجربه شرکتهای پیشرو نشان میدهد ترکیب این فناوریها میتواند طی تنها یک ماه نرخ حسابهای جعلی را به زیر سه درصد برساند، زمان احراز هویت را تا حوالی ۴۵ ثانیه نگه دارد و مهمتر از همه، اعتماد مشتریانی را که ثانیهای بیشتر برای ثبتنام صبر نمیکنند حفظ کند. تفاوت eKYC یا احراز هویت الکترونیک با مدلهای سنتی همینجا مشخص میشود.
سرعت؛ مرز باریک اعتماد و ریزش
کاربر امروز صبر دیروز را ندارد. پژوهش ۲۰۲۴ Experian نشان میدهد ۶۷ درصد مصرفکنندگان فرایند ثبتنام را رها میکنند اگر احراز هویت بیش از حد پیچیده یا طولانی باشد: بنابراین کندی، نهفقط یک ایراد فنی، ماشهٔ خروج مشتری است. در این سناریو سه حقیقت را نمیتوان نادیده گرفت:
- تهدید واقعی است و هر سال هوشمندتر میشود.
- کاربر بیحوصله است و تجربهٔ طولانی را تاب نمیآورد.
- eKYC لایهلایه تنها راهی است که هم امنیت و هم سرعت را توأمان فراهم میکند.
اینجاست که اهمیت انتخاب یک ارائهدهنده خدمات احراز هویت معتبر و کارآمد بیشتر خود را نشان میدهد. جیبیت یکی از این بازیگران مورداعتمادی است که لایههای گوناگون احراز هویت را در سطوح مختلف ارائه میکند: اتصال بومی به ثبتاحوال و «شاهکار»، تشخیص زندهبودن تصویر مبتنی بر هوش مصنوعی، ماژول ضد دیپفیک، بایومتریک صوتی و استخراج و تطبیق اسناد. پیادهسازی چنین راهکاری زمان زیادی نمیبرد، اما سپری نامرئی میسازد که هر روز بر درآمد و اعتبار کسبوکار میافزاید.