پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
با تصویب دستورالعمل جدید بانک مرکزی در راستای اجرای قانون برنامه هفتم توسعه، صندوق‌های قرض‌الحسنه کشور برای نخستین‌بار بر اساس میزان سرمایه و منابع جذب شده به چهار دسته «خرد»، «کوچک»، «متوسط» و «بزرگ» تقسیم شدند؛ تصمیمی که با هدف تسهیل اعطای تسهیلات خرد، افزایش شفافیت و قانونمند شدن فعالیت این صندوق‌ها اتخاذ شده است. براساس این دستورالعمل صندوق‌های فعال نیز موظفند طی دو سال آینده با الزامات جدید تطبیق یابند.
طبق اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، به موجب جزء (۲) بند (ج) ماده (۹) قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، «بانک مرکزی مکلف است به منظور تسهیل فرایند اعطای تسهیلات خُرد، ترویج و گسترش سنت قرض‌الحسنه و قانونمند شدن فعالیت صندوق‌های قرض‌الحسنه تا پایان سال اول اجرای این قانون دستورالعمل تأسیس و فعالیت صندوق‌های قرض‌الحسنه را به منظور توسعه قانونمند این صندوق‌ها تهیه کرده و به تصویب هیئت‌عالی بانک مرکزی برساند.» در این راستا دستورالعمل فوق در هجدهمین نشست مورخ ۲۳/۱۱/۱۴۰۳ هیئت‌عالی بانک مرکزی به تصویب رسید و در تاریخ ۲۶ فروردین ۱۴۰۴ به‌طور رسمی منتشر شد.
قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران که برای دوره زمانی ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۷ تدوین شده است، در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ ۱۴۰۳/۳/۱ به تصویب رسید و پس از آن در تاریخ ۱۴۰۳/۴/۲ از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام موافق با مصلحت نظام تشخیص داده شد و به دولت ابلاغ شد. این قانون با هدف توسعه پایدار کشور در بخش‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری، مجموعه‌ای از سیاست‌ها و راهکارهای اجرایی را برای پنج سال آینده تدوین کرده است. یکی از الزامات مهم این برنامه، تدوین و تصویب دستورالعمل‌هایی است که به توسعه قانونمند صندوق‌های قرض‌الحسنه و سایر بخش‌های اقتصادی و اجتماعی کمک کند.
این دستورالعمل با تمرکز بر ایجاد نظم ساختاری در فعالیت‌های صندوق‌های قرض‌الحسنه و افزایش شفافیت و کارآمدی در فرایند ارائه تسهیلات خرد تدوین شده است. از مهم‌ترین بخش‌های آن می‌توان به دسته‌بندی جدید صندوق‌ها بر اساس معیارهای مشخص اشاره کرد که امکان مدیریت و نظارت مؤثرتر بر آنها را فراهم می‌سازد.
دسته‌بندی صندوق‌های قرض‌الحسنه
صندوق‌های قرض‌الحسنه طبق این دستورالعمل در چهار دسته «خرد»، «کوچک»، «متوسط» و «بزرگ» قرار گرفته‌اند.
- صندوق‌های قرض‌الحسنه خرد: حداقل سرمایه لازم برای تأسیس این نوع صندوق‌ها، یک میلیارد ریال است. این صندوق‌ها می‌توانند تا سقف صد میلیارد ریال منابع نقدی جذب کنند و همچنین می‌توانند چهل برابر سرمایه خود سپرده‌های قرض‌الحسنه جذب کنند. به این معنی که میزان سپرده‌ها به طور مستقیم به میزان سرمایه صندوق بستگی دارد. هر صندوق قرض‌الحسنه خرد می‌تواند تا مبلغ پانصد میلیون ریال به هر شخص قرض‌الحسنه پرداخت کند. این صندوق‌ها فاقد شعبه هستند. همچنین، انتخاب حسابرس مستقل و بازرس قانونی برای این صندوق‌ها الزامی نیست و نیازی به انتخاب حسابرس از میان حسابرسان معتمد بانک مرکزی نیست. صندوق‌های خرد می‌توانند تا دو مؤسسه اعتباری مختلف سپرده‌گذاری کنند و مجازند به ازای هر مشتری در هر روز، حداکثر ۱۵۰ میلیون ریال وجه نقد دریافت و پرداخت کنند.
- صندوق‌های قرض‌الحسنه کوچک: برای تأسیس این صندوق‌ها، حداقل سرمایه لازم پنج میلیارد ریال است. این صندوق‌ها قادرند تا سقف هزار میلیارد ریال منابع نقدی جذب کنند و همچنین می‌توانند تا سی برابر سرمایه خود سپرده‌های قرض‌الحسنه جذب کنند. حداکثر مبلغ قرض‌الحسنه‌ای که این صندوق‌ها می‌توانند به هر شخص پرداخت کنند، یک میلیارد ریال است. مانند صندوق‌های خرد، صندوق‌های کوچک نیز فاقد شعبه هستند. همچنین، این صندوق‌ها نیازی به انتخاب حسابرس از میان حسابرسان معتمد بانک مرکزی ندارند. صندوق‌های کوچک مجازند تا دو مؤسسه اعتباری مختلف سپرده‌گذاری کنند و همچنین مجاز به دریافت و پرداخت وجه نقد به مبلغ حداکثر ۱۵۰ میلیون ریال برای هر مشتری در هر روز هستند.
- صندوق‌های قرض‌الحسنه متوسط: این صندوق‌ها برای تأسیس به حداقل سرمایه بیست و پنج میلیارد ریال نیاز دارند، علاوه بر این، به ازای هر شعبه، ۲۰ درصد سرمایه اضافه نیز برای تأسیس شعبه‌های جدید باید در نظر گرفته شود. صندوق‌های متوسط می‌توانند تا سقف سی هزار میلیارد ریال منابع نقدی جذب کنند و از نظر سپرده‌های قرض‌الحسنه، قادرند تا بیست برابر سرمایه خود سپرده جذب کنند. حداکثر مبلغ قرض‌الحسنه‌ای که این صندوق‌ها می‌توانند به هر شخص پرداخت کنند، یک و نیم میلیارد ریال است. صندوق‌های متوسط می‌توانند حداکثر ده شعبه تأسیس کنند، اما این شعبه‌ها فقط در یک استان مجاز خواهند بود. همچنین، انتخاب حسابرس از میان حسابرسان معتمد بانک مرکزی برای این صندوق‌ها الزامی است. صندوق‌های متوسط می‌توانند تا سه مؤسسه اعتباری سپرده‌گذاری کنند و همانند دیگر صندوق‌ها، مجاز به دریافت و پرداخت وجه نقد به مبلغ حداکثر ۱۵۰ میلیون ریال برای هر مشتری در هر روز هستند.
- صندوق‌های قرض‌الحسنه بزرگ: برای تأسیس این صندوق‌ها، حداقل سرمایه لازم ده هزار میلیارد ریال است. این صندوق‌ها می‌توانند تا سقف صد و پنجاه هزار میلیارد ریال منابع نقدی جذب کنند و همچنین می‌توانند تا ده برابر سرمایه خود سپرده‌های قرض‌الحسنه جذب کنند. حداکثر مبلغ قرض‌الحسنه‌ای که این صندوق‌ها می‌توانند به هر شخص پرداخت کنند، دو و نیم میلیارد ریال است. صندوق‌های بزرگ مجازند تا ۵۰ شعبه در سراسر کشور تأسیس کنند. انتخاب حسابرس از میان حسابرسان معتمد بانک مرکزی برای این صندوق‌ها الزامی است. صندوق‌های بزرگ همچنین می‌توانند تا پنج مؤسسه اعتباری مختلف سپرده‌گذاری کنند و به مانند دیگر صندوق‌ها، مجاز به دریافت و پرداخت وجه نقد به مبلغ حداکثر ۱۵۰ میلیون ریال برای هر مشتری در هر روز هستند.
وضعیت صندوق‌های فعال پیش از دستورالعمل
مطابق ماده ۱۱۰ این دستورالعمل، کلیه صندوق‌های قرض‌الحسنه‌ای که پیش از تصویب این مقرره تأسیس شده و در حال فعالیت بوده‌اند، مکلف‌اند حداکثر ظرف مدت دو سال از تاریخ ابلاغ دستورالعمل، فعالیت‌های خود را با الزامات و مقررات جدید تطبیق دهند. جزئیات مربوط به نحوه تطبیق این صندوق‌ها در قالب شیوه‌نامه‌ای مجزا تنظیم خواهد شد که به تصویب هیئت‌عالی بانک مرکزی خواهد رسید. البته در موارد خاص، ممکن است در متن دستورالعمل مهلت‌های متفاوتی نیز پیش‌بینی شده باشد.
منبع
بانک مرکزی
