راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

نقش دانشگاه‌ها در توسعه فناوری و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان

در گفت‌وگو با جعفر حبیبی، مدیرعامل شرکت بهینه‌پرداز ملل شریف که درباره تجربه موفق دانشگاه‌ها در ایجاد اکوسیستم‌های نوآوری، تبدیل پژوهش‌های دانشگاهی به محصولات کاربردی صحبت کرد

شرکت بهینه‌پرداز ملل شریف که متشکل از اعضای هیئت‌علمی و فارغ‌التحصیلان دانشگاه شریف است، با همکاری و سرمایه‌گذاری مؤسسه مالی و اعتباری ملل به فعالیت در حوزه راهکارهای مالی نوین پرداخته است. یکی از محصولات این شرکت، تریدبین است که از سال ۱۳۹۸ آغاز به کارکرده است. طبق گفت‌وگویی که با جعفر حبیبی، مدیرعامل این مجموعه داشتیم او اشاره کرد که این محصول ابتدا از پروژه‌های کارشناسی ارشد و دکتری شروع شد و پس از تکمیل، به یک محصول تجاری تبدیل شده است.

با همکاری مؤسسه ملل و حمایت‌های آن‌ها، این محصول به یک شرکت مستقل تبدیل شد و موفق به دریافت تأییدیه دانش‌بنیان و ثبت در پارک علم‌وفناوری شد. اکنون این شرکت به دنبال گسترش این پروژه با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی در حوزه بازار سرمایه است.


تجربه دانشگاه صنعتی شریف در شکل‌دهی به اکوسیستم نوآوری


حبیبی در مورد تجربه موفق دانشگاه صنعتی شریف در ایجاد اکوسیستم کسب‌وکارهای نوپا و تأثیر آن بر رشد و پیشرفت جوانان، بیان کرد: «تجربه دانشگاه در راه‌اندازی اکوسیستم نوآوری و کسب‌وکارهای نوپا، به نظر من یک نمونه موفق و برجسته است. موفقیت این تجربه از آن جهت حائز اهمیت است که شرکت‌های دانش‌بنیان بسیاری در اطراف دانشگاه شکل گرفته‌اند و این فرآیند، به طور طبیعی، به ایجاد مجتمع فناوری داخل دانشگاه منجر شد. در این مجتمع که اکنون حدود ۶۰ دفترو حدود ۱۰ مرکز  فعال وجود دارد، جوانانی که در صورت نبود این اکوسیستم نوآوری احتمالاً در خارج از کشور مشغول به کار بودند، اکنون در داخل کشور مشغول به فعالیت هستند. این اتفاق نه تنها برای دانشگاه مفید بوده، بلکه به لحاظ مالی نیز این افراد به موفقیت‌های قابل قبولی دست یافته‌اند. خوشبختانه این الگو در دیگر دانشگاه‌ها نیز مورد توجه قرار گرفته و در حال اجرا است، و ما در ناحیه نوآوری نیز در حال گسترش این مدل موفق هستیم.»


تبدیل پژوهش‌های دانشگاهی به راه‌حل‌های عملیاتی و کاربردی برای کشور


حبیبی در مورد نحوه هدایت پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌های نوآورانه دانشگاه به سمت کاربردهای اجرایی و نیازهای کشور گفت: «این موضوع بستگی به استاد راهنما و پروژه‌هایی دارد که تعریف می‌شود و میزان کاربردی بودن آن‌ها در عمل. تا الان بیشتر پروژه‌ها به سمت کارهای اجرایی نرفته‌اند، ولی در حوزه‌های خاص مثل تریدینگ، پروژه‌های دکترا، فوق‌لیسانس و لیسانس با ایده‌هایی که از اینجا شروع می‌شود، موفق بوده‌اند. خود ما نیز در حوزه نوآوری در این زمینه موفق عمل کرده‌ایم. در دانشگاه صنعتی شریف، از زمانی که اکوسیستم نوآوری راه‌اندازی شده، نگاه اصلی این بود که پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌ها به محصولاتی تبدیل شوند که برای کشور مفید باشند.

اخیراً نیز طرح جدیدی تهیه کرده‌ایم که چگونه می‌توان پروژه‌های دانشجویی را از همان ابتدا به پروژه‌های اجرایی تبدیل کرد. به‌طور مثال، برای یک پروژه دکتری، شش استاد از جمله اساتید داخلی و خارجی در یک بازه چند ساله با دقت تمام پروژه را دنبال می‌کنند تا خروجی آن عملیاتی و کاربردی باشد. این طرح به این صورت است که در پروژه‌های چند ساله، هر استاد سهم مشخصی در آن دارد و این همکاری دقیقاً باعث می‌شود که پروژه‌ها در نهایت به کار نوآورانه و اجرایی تبدیل شوند. با این طرح‌ها و همکاری‌ها، می‌توانیم از این پروژه‌ها بیشتر استفاده کنیم و به اهداف بلندمدت دست یابیم.»


  ساخت اکوسیستم نوآوری برای پیشرفت پایدار در کشور


حبیبی درباره تجربیات موفق خود در زمینه همکاری با مجموعه‌ها و بانک‌ها گفت: «یکی از تجربیاتی که داشتیم این بود که با یکی از بانک‌ها وارد همکاری شدیم. آن‌ها قصد داشتند یک نرم‌افزار خاص را از خارج کشور خریداری کنند که قیمت آن حدود چند میلیون دلار بود. اما به دلیل شرایط خاص اقتصادی و چالش‌هایی که در پرداخت‌ها وجود داشت، تصمیم گرفتند که همان نرم‌افزار را داخل کشور تولید کنند. ما این فرصت را به‌دست آوردیم و با همکاری آن‌ها، توانستیم نرم‌افزار مورد نظر را بسازیم. خوشبختانه پس از اتمام پروژه، این محصول تبدیل به یک شرکت شد و ساختار سهامداری آن نیز به‌طور مشترک بین بانک و شرکت دانش افزار شریف و تیم فنی توزیع شد. بانک ۴۰ درصد سهام را در اختیار گرفت و ۶۰ درصد باقی‌مانده به همکاران و تیم فنی اختصاص یافت. این همکاری، تجربۀ موفقی بود که منجر به ایجاد یک تیم ۲۰ نفره فعال در این حوزه شد.»

او همچنین درباره رویکرد خود در دانشکده کامپیوتر و ارتباط آن با پروژه‌های عملی بیان کرد: «ما از ابتدای ورود دانشجویان به دانشگاه، پروژه‌های عملی را در آزمایشگاه‌های مختلف تعریف می‌کنیم. این پروژه‌ها معمولاً ایده‌هایی هستند که می‌توانند به محصولاتی کاربردی تبدیل شوند. به همین دلیل، دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی از لیسانس گرفته تا دکتری، با تیم‌های فنی ما درگیر هستند. هنگامی که این پروژه‌ها تکمیل می‌شوند، آن‌ها به شرکت‌های دانش‌بنیان منتقل می‌شوند تا بتوانند در جامعه به کار گرفته شوند. در این مسیر، هم تیم‌های فنی و هم دانشجویان درگیر فرآیندهای مالی و بیزینسی هستند و به این ترتیب، این همکاری باعث ایجاد محصولات با کیفیت برای کشور می‌شود. اگر این اکوسیستم‌های نوآوری که در اطراف دانشگاه‌ها شکل گرفته‌اند، به درستی هدایت شوند، می‌توانیم آینده‌ای پایدارتر و موفق‌تر در این حوزه رقم بزنیم.»


ضرورت تقویت سیاست‌های دولتی برای رشد و بقا شرکت‌های دانش‌بنیان


درخصوص چالش‌ها و موانع شرکت‌های دانش‌بنیان، به‌ویژه در حوزه‌های بازارهای مالی و هوش مصنوعی، حبیبی بیان کرد: «شرکت‌های دانش‌بنیان، صرف‌نظر از حوزه تخصصی خود، به‌ویژه در مراحل اولیه خود که ایده‌ها به‌عنوان استارتاپ شکل می‌گیرند، با مشکلات زیادی مواجه هستند. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، مسائل مربوط به بازاریابی و نحوه ورود به عرصه کسب‌وکار است. این شرکت‌ها معمولاً در زمینه سازگاری با شرایط بیزینسی دچار مشکل هستند و بسیاری از مواقع نمی‌توانند به‌درستی سازگاری‌های لازم را در نظر بگیرند.»

حبیبی در ادامه گفت: «نکته دوم این است که علیرغم وجود قوانین مناسب از سوی معاونت علمی و سایر نهادها، خود دستگاه‌های اجرایی دولت حمایت کافی از این شرکت‌ها نمی‌کنند. به‌عنوان مثال، یکی از اقدامات خوب، معافیت مالیاتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان است که به آن‌ها کمک می‌کند، به‌ویژه در حوزه‌های فناوری اطلاعات، هوش مصنوعی و بازار سرمایه. این معافیت‌ها باعث می‌شود شرکت‌ها راحت‌تر بتوانند ادامه فعالیت دهند.

او همچنین افزود: «در این میان، مشکل دیگری که وجود دارد این است که در حوزه‌های حساس مانند هوش مصنوعی و بازار سرمایه، نیاز به نیروی متخصص و باکیفیت وجود دارد، اما به‌دلیل تفاوت‌های چشمگیر در پرداخت‌ها و شرایط کاری، این ریسک وجود دارد که نیروهای متخصص جذب بازارهای جهانی شوند و شرکت‌های داخلی نتوانند نیروی انسانی خود را حفظ کنند. باید سیاست‌های دولتی و اقدامات معاونت علمی در این زمینه تقویت شود تا شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند به‌ویژه در حوزه‌های حساس مانند هوش مصنوعی و بازار سرمایه رشد و بقا پیدا کنند، چرا که درصد زیادی از این شرکت‌ها به‌دلیل مشکلات مالی قادر به ادامه فعالیت نیستند و از بین می‌روند.»

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.