پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
بیتکوین بعد از ترامپ به کجا میرود؟
فایننشیال تایمز در یک مقاله مفصل تأثیرات اقدامات اخیر آمریکا بر بیتکوین و صاحبان کل بیتکوینهای موجود در دنیا را بررسی کرده است
نگهداری بیتکوین دوباره محبوب شده است؛ پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا قول داد که آمریکا را به «پایتخت کریپتو در جهان» تبدیل کند، قیمت بیتکوین به سطوح خیرهکنندهای در محدوده ششرقمی رسید.
در حال حاضر بانکهای والاستریت و مدیران مالی برای ورود به این حوزه آماده میشوند و سرمایهگذاران امیدوارند که ترامپ این توکن را که اغلب مورد تمسخر قرار گرفته، به یک دارایی مالی متداول تبدیل کند و عصر طلایی جدیدی را برای ارزهای دیجیتال رقم بزند.
ترامپ با امضای یک فرمان اجرایی، هدف خود را «ترویج رهبری آمریکا در داراییهای دیجیتال» اعلام کرده است. در همین ماه، دیوید ساکس، سرمایهدار خطرپذیر و مشاور حوزه کریپتو و هوش مصنوعی، برنامههای قانونی جدیدی را معرفی کرد.
طرفداران این حوزه از احتمال ایجاد ذخایر ملی بیتکوین هیجانزده هستند، اقدامی که تأیید دولت آمریکا را بر این دارایی دیجیتال مستحکم میکند و احتمالاً قیمت آن را باز هم افزایش خواهد داد. ساکس اعلام کرد: «یکی از اولین مواردی که بررسی خواهیم کرد، امکانسنجی ایجاد ذخیره بیتکوین است.»
اما اینکه چنین ذخیرهای چگونه کار خواهد کرد و چه تأثیری بر بیتکوین خواهد داشت، هنوز نامشخص است. همچنین این سؤال مطرح میشود که آیا در صورت سقوط قیمت، مالیاتدهندگان باید هزینه این سیاست را بپردازند؟ سقوط صرافی معروف FTX در سال ۲۰۲۲ موجی از ورشکستگیها را ایجاد کرد و باعث شد بسیاری از سرمایهگذاران، ارزهای دیجیتال خود را بفروشند.
برخی از افراد از الان نگراناند؛ برای مثال صندوق سرمایهگذاری معروف آمریکایی Elliott اخیراً هشدار داده که پذیرش گسترده کریپتو توسط ترامپ منجر به سقوط اجتنابناپذیر خواهد شد که میتواند به روشهایی که هنوز نمیتوانیم پیشبینی کنیم، فاجعهبار باشد.
قیمت بیتکوین در حال حاضر در بالاترین سطح خود از زمان ایجاد این ارز دیجیتال در سال ۲۰۰۹ معامله میشود. اما با نگاهی دقیق به ۱۶ سال گذشته، از زمانی که ساتوشی ناکاموتو اولین سکهها را استخراج کرد، میتوان دید که تاریخ بیتکوین همیشه شامل افزایش شدید قیمت و به دنبال آن، سقوطهای عمیق بوده است.
حمایت مقامات آمریکایی فعلاً تأثیر مثبتی داشته است
سال گذشته، نهاد اصلی نظارت بر بازارهای مالی در آمریکا، راهاندازی صندوقهای سرمایهگذاری تنظیمشدهای را که بیتکوین نگه میدارند، تأیید کرد. این اقدام راه را برای ورود صندوقهای بازنشستگی، موقوفات، و سایر مدیران بزرگ سرمایه به بازار این ارز دیجیتال هموار کرد. حمایت قاطع دولت ترامپ از صنعت کریپتو، این روند را بیشازپیش تسریع کرده است.
یشا یاداو، معاون دانشکده حقوق دانشگاه وندربیلت، میگوید: «این موضوع تا دو سال پیش تقریباً غیرقابلتصور بود.» او اضافه میکند که قبل از بازگشت ترامپ به واشنگتن، «قیمت بیتکوین بیشتر به دلیل تازگی و هیجان افزایش مییافت، اما این بار، پشتوانه واقعی از سوی نهادهای مالی وجود دارد.»
بسیاری بر این باورند که قیمت بیتکوین میتواند از این همبالاتر برود. لری فینک، میلیاردر و بنیانگذار شرکت بلکراک، بزرگترین شرکت مدیریت دارایی در جهان، اخیراً اعلام کرده که اگر صندوقهای ثروت ملی بیشتری تصمیم به نگهداری بیتکوین بگیرند، قیمت آن میتواند به ۷۰۰,۰۰۰ دلار برسد.
مت هوگان، مدیر ارشد سرمایهگذاری در شرکت مدیریت داراییهای دیجیتال بیتوایز، میگوید که بیتکوین راهی برای جلب حمایت دولتها پیدا کرده است. او اضافه میکند که حمایت ترامپ آخرین تهدید وجودی برای بیتکوین را از بین برده است.
اکنون، برخی از قانونگذاران در تلاش هستند تا دولت را به اقدامات بیشتری در این زمینه ترغیب کنند. سینتیا لومیس، سناتور ایالت وایومینگ، پیشتاز ایجاد ذخیره راهبردی بیتکوین در ایالات متحده است.
ذخیره استراتژیک بیتکوین
یک دارایی ذخیره معمولاً یک منبع حیاتی است که در زمان بحران مورداستفاده قرار میگیرد. برای مثال، ایالات متحده در حال حاضر یک ذخیره اضطراری نفت دارد که میتواند برای مقابله با شوکهای عرضه نفت از آن استفاده کند، درحالیکه بسیاری از کشورها ذخایر طلای قابلتوجهی دارند.
سینتیا لومیس، سناتور وایومینگ، معتقد است که افزایش ارزش بیتکوین میتواند برای کاهش بدهیهای ایالات متحده استفاده شود. در ماه جولای، او لایحهای ارائه داد که هدف آن خرید سالانه ۲۰۰,۰۰۰ بیتکوین توسط دولت آمریکا به مدت پنج سال است تا زمانی که این ذخیره به یک میلیون توکن برسد.
اما ازآنجاییکه تراکنشهای کریپتو عموماً ناشناس هستند، ردیابی اینکه واشنگتن بیتکوین را از چه کسانی خریداری میکند، بسیار دشوار خواهد بود (این امر ممکن است منجر به سود بردن مجرمان و دولتهای متخاصم از این خریدها شود).
دنیل برایان، مدیر اجرایی پروژه نظارت بر دولت (یک سازمان غیردولتی نظارتی)، میگوید علاقه دولت آمریکا به ارزهای دیجیتال پیامدهای مهمی برای امنیت ملی دارد؛ زیرا دولت آمریکا با ورود به حوزه ارزهای دیجیتال، ممکن است به طور ناخواسته به گروههایی که در این فضا فعالیت دارند، قدرت و منابع مالی بدهد.
هیلاری آلن، استاد حقوق در دانشگاه واشنگتن، میگوید: «این ایده بسیار عجیب است. ما به چیزی نیاز داریم که ارزش آن با تورم کاهش پیدا نکند، چیزی که سخت و واقعی باشد. مضحک اینجاست که هیچچیزی نمیتواند کمتر از بیتکوین سخت و واقعی باشد.»
دولت ایالات متحده در حال حاضر حدود ۲۰۰,۰۰۰ بیتکوین در اختیار دارد. این توکنها توکنهایی هستند که از طریق تحقیقات کیفری توقیف شدهاند. پیشتر، دولت بخشهایی از این داراییها را از طریق حراجهای عمومی فروخته است، اما بسیاری امیدوارند که اکنون دولت از فروش این ذخایر خودداری کند.
افرادی مانند لومیس که دیدگاهی صعودی به بیتکوین دارند، امیدوارند که دولت آمریکا فعالانه خرید بیشتری انجام دهد که میتواند قیمت این ارز دیجیتال را بیشازپیش افزایش دهد. مت هوگان دراینرابطه میگوید: «هر اقدامی غیر از عدم فروش ذخایر فعلی یک امتیاز مثبت خواهد بود.»
حامیان این ایده معتقدند که بیتکوین میتواند یک دارایی ذخیره مؤثر باشد، زیرا عرضه آن محدود است. آنها بر این باورند که این کمبود، به ارزش بیتکوین میافزاید، زیرا نگهداشتن آن در حال حاضر به معنای افزایش ارزش آن در آینده خواهد بود و این ویژگی بیتکوین را از سایر ارزهای دیجیتال متمایز میکند.
در ادامه مالکیت ذخایر کل بیتکوین به صورت تفکیکشده آورده شده و ۱۰۰۰ هولدر برتر آن نیز در نمودار در نظر گرفته شده است. البته ماهیت ارزهای دیجیتال به گونهای است که مالکیت آنها ناشناس باقی میماند، اما برخی اطلاعات عمومی در این زمینه وجود دارد.
دستهبندی بزرگترین هزار دارنده بیتکوین بر اساس نوع مالکیت، تصویری شفافتر از بزرگترین بازیگران این حوزه به ما ارائه میدهد که در عکس بعدی میبینیم.
دولتهای ملی مانند ایالات متحده و بریتانیا به ترتیب ۲۰۰,۰۰۰ و ۶۰,۰۰۰ بیتکوین در اختیار دارند که از طریق تحقیقات جنایی توقیف شدهاند. در مقابل، السالوادور و بوتان بیتکوینهای خود را از طریق استخراج (ماینینگ) به دست آوردهاند.
چندین مدیر دارایی اکنون صندوقهای قابل معامله در بورس بیتکوین (ETF) را مدیریت میکنند؛ از جمله بلکراک که بیش از ۵۵۰,۰۰۰ بیتکوین در اختیار دارد.
صرافیهای متمرکز ارزهای دیجیتال، توکنها را به نمایندگی از مشتریان خود نگهداری میکنند؛ بهعنوان مثال، کوینبیس بیش از ۱ میلیون بیتکوین در اختیار دارد.
چندین شرکت اقدام به خرید بیتکوین کردهاند که در میان آنها، شرکت استراتژی مایکل سیلور (که تا همین اواخر با نام مایکرواستراتژی شناخته میشد) برجستهتر است. یک شرکت نرمافزاری که به یک انباشتکننده بزرگ بیتکوین تبدیل شده است.
بنیانگذار مرموز بیتکوین، ساتوشی ناکاموتو، حدود ۱ میلیون بیتکوین در اختیار دارد که تاکنون معامله نشدهاند. این مقدار تقریباً ۵ درصد از کل عرضه بیتکوین به ارزش نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار است.
خارج از هزار دارنده بزرگ بیتکوین، حدود ۸ میلیون بیتکوین وجود دارد که در بیشتر موارد، اطلاعاتی درباره مالکیت آنها در دسترس نیست.
برآورد میشود که بین ۱.۵ تا ۲.۵ میلیون بیتکوین گم شده و مالکان آنها دیگر به این داراییها دسترسی ندارند.
بیش از ۱ میلیون بیتکوین هنوز استخراج نشده و در آینده ماین خواهد شد.
ایالات متحده تنها کشوری نیست که به سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال فکر میکند. بانک مرکزی جمهوری چک در حال بررسی اضافهکردن بیتکوین به ذخایر خود است، درحالیکه برخی دیگر از کشورها از این ایده دوری میکنند.
کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، اخیراً اعلام کرد که «اطمینان دارد بیتکوین وارد ذخایر هیچیک از بانکهای مرکزی اعضای هیئت حاکمه ECB نخواهد شد.»
او تأکید کرد که «ذخایر باید نقدشونده، امن و پایدار باشند» و افزود که «نباید تحتتأثیر سوءظنهای مربوط به پولشویی یا سایر فعالیتهای مجرمانه قرار بگیرند.»
ما هنوز بیتکوین را بهعنوان یک ارز واقعی در نظر نمیگیریم. اولین مشکل، نوسانات شدید تاریخی آن است. در ادامه بیتکوین در مقایسه با سایر داراییهای مالی از جمله طلا، شاخص S&P 500 و فیات مقایسه شده که بسیار نوسانیتر است.
دومین مشکل این است که دارندگان بیتکوین معمولاً تمایلی به خرجکردن آن ندارند، زیرا معتقدند قیمت آن همچنان افزایش خواهد یافت. همچنین، بلاکچین بیتکوین مقیاسپذیری محدودی دارد و نمیتواند تعداد زیادی تراکنش را در مدتزمان کوتاهی پردازش کند.
در نتیجه، تلاشها برای استفاده از بیتکوین بهعنوان پول قانونی با شکست مواجه شدهاند. برای مثال، السالوادور که در سال ۲۰۲۱ بیتکوین را بهعنوان ارز رسمی پذیرفت، با واکنش منفی و استقبال کم مواجه شد.
کریستین اسمیت، مدیرعامل گروه لابی Blockchain Association، میگوید: «دیدگاه اولیه این بود که بیتکوین یک پول الکترونیکی همتا به همتا باشد، نه یک دارایی برای تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاری.»
او اضافه میکند: «این مفهوم در طول زمان کمی تغییر کرده است … اکنون کمتر بیتکوین را بهعنوان یک روش پرداخت میبینم.»
در حال حاضر، بیتکوین بیشتر بهعنوان یک ابزار سرمایهگذاری مورداستفاده قرار میگیرد.
امید ملکان، استاد کمکی در مدرسه کسبوکار کلمبیا، میگوید:«طبق تاریخ، قیمت بیتکوین همواره افزایشیافته است. نمیتوان این را انکار کرد، باوجوداینکه در بسیاری از مواقع، مردم گفتهاند که بیتکوین به پایان راه خود رسیده است.»
ادغام بیشتر صنعت کریپتو با سیستم مالی سنتی
برای اینکه بیتکوین به یک دارایی مالی متداول تبدیل شود، لازم است که بانکهای والاستریت، مدیران صندوقها، طرحهای بازنشستگی و سایر سرمایهگذاران نهادی بزرگ در مقیاس گسترده وارد این حوزه شوند.
تا همین اواخر، اکثر مؤسسات مالی از نگهداری بیتکوین برای خود یا مشتریانشان خودداری میکردند، زیرا نگران بودند که این اقدام با واکنش منفی از سوی نهادهای نظارتی مواجه شود.
اما با روی کار آمدن ترامپ که قصد دارد آمریکا را به “ابرقدرت بیتکوین” تبدیل کند، این نگرانیها در حال کاهش هستند. آلن دراینرابطه میگوید:
“احتمالاً شاهد ادغام بیشتر کریپتو در سیستم مالی سنتی خواهیم بود.
در حال حاضر، رگولاتورهای آمریکایی شرایط را برای بانکها و مدیران دارایی برای نگهداری و ذخیرهسازی ارزهای دیجیتال آسانتر کردهاند و همچنین دعاوی حقوقی علیه شرکتهای فعال در حوزه داراییهای دیجیتال را کاهش دادهاند.
در همین حال، کارگروه کریپتوی ترامپ در حال بررسی مسائلی از جمله مقررات مربوط به انتشار توکنها و تسهیل دسترسی شرکتهای کریپتو و معاملهگران به خدمات بانکی است.
برایان موینیهان، مدیرعامل بانک آمریکا، اخیراً در تأکید بر اشتیاق والاستریت برای کسب درآمد از تجارت کریپتو گفته است: «اگر مقررات بهدرستی تدوین شوند و به این حوزه رسمیت ببخشند… بانکها بهطورجدی وارد بخش تراکنشهای کریپتو خواهند شد.»
تراکنش های بیت کوین در سال ۲۰۲۴ افزایش یافت
نمودار پایین تعداد انتقالهای بیتکوین، مجموع روزانه و میانگین متحرک ۳۰ روزه را به میلیون نشان میدهد:
سرمایهگذاران از طریق صندوقهای قابل معامله در بورس (ETF) که سال گذشته راهاندازی شدند، بهطور غیرمستقیم در بیتکوین سرمایهگذاری میکنند. این صندوقها تاکنون بیش از ۱۱۰ میلیارد دلار سرمایه جذب کردهاند.
اسمیت میگوید:«سرمایهگذاران از این باور که داشتن موقعیت در کریپتو یک اشتباه است، به این درک رسیدهاند که اشتباه واقعی، نداشتن دیدگاهی درباره بیتکوین است.»
بیتکوین از مأموریت اولیه خود، که ایجاد سیستمی مالی مستقل از دولتها و شرکتهای بزرگ بود، فاصله گرفته است. اکنون، طرفداران بیتکوین از پذیرش آن توسط بزرگترین نهاد مالی دنیا خوشحال هستند.
اما سیاستگذاران نگرانند که اگر سرمایهگذاران کلیدی و تأثیرگذار سیستم مالی مانند صندوقهای بازنشستگی و بانکهای مرکزی بیتکوین نگه دارند و قیمت آن سقوط کند، اثرات این بحران کل بخش مالی را تحت تأثیر قرار دهد و شرکتهای کریپتو نیاز به کمک مالی پیدا کنند.
بانک فدرال رزرو نیویورک هشدار داده است که نوسانات شدید کریپتو، ریسک سقوط قیمت و استفاده از اهرم مالی (leverage) میتواند با گسترش پذیرش آن در سیستم مالی سنتی، ثبات کل اقتصاد را به خطر بیندازد و ریسک سیستماتیکی ایجاد کند که میتواند پیامدهای منفی جدی برای اقتصاد واقعی داشته باشد.
اگر سقوط بازار کریپتو رخ دهد، این بحران میتواند تأثیرات منفی گستردهای بر اقتصاد آمریکا و جهان داشته باشد؛ بهخصوص اگر ارزش داراییهای دولت بهشدت کاهش یابد و سرمایهگذاریهای آن غیرعاقلانه تلقی شوند. ریسک سرایت این بحران به بازار اوراق قرضه نیز وجود دارد.
آلن در این باره میگوید: «کل داستان پیدایش بیتکوین بر پایه رد کردن بانکهای مرکزی و سیستم مالی سنتی بود. اما چیزی که از آن میترسم این است که در نهایت، بیتکوین خودش توسط بانکهای مرکزی و دولتها حمایت شود.»