پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شرکت خدمات انفورماتیک را می‌توان بزرگ‌ترین شرکتی دانست که در حوزه فناوری اطلاعات در ایران پس از تحریم‌ها دچار چالش شد. اکنون با زمزمه‌های رفع تحریم‌ها، این شرکت دوباره دچار تغییر و تحولات بزرگی خواهد شد. از همین رو به تازگی گفت‌وگویی با مهندس سید ابوطالب نجفی، مدیر عامل شرکت خدمات انفورماتیک در این خصوص منتشر شده است که در ادامه آمده است.
.
شما مدیرعامل یکی از شرکت‌هایی هستید که با بحث تحریم بسیار دچار چالش بوده است؛ تحریم‌ها منجر به ایجاد فرصت هم شد یا فقط چالش بود؟
هر دو مورد صدق می‌کند، اما تمامی ابعاد آن مدیریت شد. اگر تحریم را مدیریت نکنیم؛ میتواند بحران به وجود بیاورد. سال ۸۵ سامانه ساتنا یا سامانه ملی پرداخت در کشور وجود نداشت؛ شرکت ملی انفورماتیک مجبور شد دانش کسب‌وکار و نرم‌افزار را از یک شرکت خارجی تهیه نماید. شرکت خارجی هم تا سال ۱۹۹۰ از این سرویس پشتیبانی می‌کرد تا اینکه سطح تحریم‌ها بیشتر شد و شرکت خارجی پشتیبانی را قطع نمود. سامانه ساتنا ستون فقرات شبکه بانکی است. تمام تسویه‌های شتاب، شاپرک، تراکنش های بین‌بانکی، چکاوک در ساتنا انجام می‌شود؛ اگر برای ساتنا مشکلی پیش بیاید شبکه بانکی با اختلال مواجه می‌گردد. در آن زمان اگر تدبیر لازم اندیشیده نمی‌شد با یک بحران واقعی مواجه می‌شدیم. اگر ضریب تحریم‌ها را روی عدد بگذاریم و بگوییم قبلاً ۶۰ بود؛ یکباره این ضریب ۹۰ شد. با توجه به این هشدار، مجبور شدیم تیمی تشکیل دهیم و با استفاده از تجربه و دانش کسب‌شده سیستم را بازنویسی کنیم. منتها یک درس گرفتیم. اینکه برای سامانه‌های حاکمیتی، به هیچ وجه از سیستم‌های خارجی استفاده نکنیم مگر اینکه ماخذ (Source) و مستندات و آموزش‌هایش را در اختیار داشته باشیم. از سال ۹۰ این تصمیم در بانک مرکزی گرفته شد. تقریباً ۲۵ سرویس حاکمیتی بین‌بانکی داریم که بیشتر آن‌ها تولید داخل بوده و آن‌هایی که نیستند در حال بازنگری برای بومی‌سازی می‌باشند.
.
به عنوان نمونه چه چالش‌هایی در تبدیل ساتنا به آریا_ساتنا در یک زمان کوتاه داشتید؟
از زمانی که به ما اعلام شد دیگر پشتیبانی صورت نمی‌گیرد جلوی تمام تغییرات را گرفتیم و این بزرگ‌ترین چالش بود. مثلاً اگر بانک مرکزی می‌خواست یک سرویس جدید داشته باشد نمی‌دانستیم اگر این تغییر را اعمال کنیم چه اتفاقی خواهد افتاد و راه برگشت هم نداشتیم، از طرفی ماخذ (Source) در اختیار ما نبود. وقتی سامانه جدید آریا_ساتنا تولید شد حدود ۵ ماه با سامانه قبلی موازی حرکت کردیم. کار بسیار دشوار و پیچیده‌ای بود در حالی که با درصد کمی از ابعاد کار هم آشنا بودیم. به‌هرحال با تلاش و همت همکاران موفق شدیم سامانه خارجی را حذف کنیم.
پایا هم به‌زودی جابجا شده و آریا_پایا به طور کامل جایگزین آن خواهد شد. در این جابجایی هم فعالیت موازی هردو سامانه قدیم و جدید برای شش ماه در نظر گرفته‌شده است. یکی از مشکلاتی که در پایا داشتیم این بود که پایا می‌توانست روزانه یک‌میلیون تراکنش را مدیریت کند. وقتی شاپرک را راه‌اندازی کردیم به یکباره تعداد تراکنش‌ها از یک‌میلیون بالاتر رفت؛ این موضوع یک چالش جدی برای پایا بود. وضعیت جدید به شرکت خارجی اعلام شد و آن‌ها در ازای تغییرات مورد انتظار، درخواست مبلغ هنگفتی نمودند و شش ماه هم زمان نیاز داشتند. بار دیگر همکاران ما با همتی که داشتند با اعمال تغییرات در بخش‌های مختلف توانستند سیستم را سرپا نگه‌دارند به نحوی که وقتی طرف خارجی متوجه موضوع شد از اتفاقی که رخ‌داده بود متعجب شد. ما توانستیم ظرفیت روزانه یک‌میلیون را به چهار میلیون تراکنش تبدیل کنیم و در حال حاضر می‌توانیم تراکنش بیش از ۲۰میلیون در روز را در سامانه آریا و پایا مدیریت نماییم.
.
پس از برداشته شدن تحریم‌ها چه فرصت‌های جدیدی به وجود خواهد آمد؟
شرکت‌های خارجی وارد بازار ایران می‌شوند، شرکت‌های بزرگی مانند IBM، اوراکل و … بهخصوص در بخش‌های رقابتی با ما و شرکت‌های مشابه شروع به رقابت می‌کنند. در بخش‌های حاکمیتی، بحث رقابت مطرح نمی‌شود؛ اما می‌توانیم از این فرصت استفاده کرده و سرویس‌هایمان را تقویت کنیم؛ بنابراین یکی از کارهای ما این است که در زمینه بانکی و مالی کشور به این شرکتها برای مشارکت مذاکره کنیم. ما یک شرکت بزرگ در منطقه هستیم؛ باید ابعاد بازار و تعداد نیروهایمان و سرویس هایمان را به شرکت های مذکور اعلام کنیم. به نظرم ما از نظر ابعاد کار بزرگ‌ترین شرکت منطقه هستیم. از سویی تعدادی سوئیچ‌های منطقه‌ای و بین‌المللی وجود دارد و در بعضی کشورها که تردد یا سکونت ایرانی‌ها زیاد است، مانند ترکیه، دوبی، چین و مالزی قصد داریم. سوئیچ‌های این کشورها را به سوئیچ شتاب متصل کنیم و اتصال منطقه‌ای و اتصال با کشورهایی که با ما تعاملات متعدد دارند را وجود بیاوریم. همچنین مواردی مانند اتصال به سوئیچ VISA و MASTER نیز در دستور کار قرار دارد.
.
آیا در حال حاضر استاندارد سوئیچ شتاب با سوئیچ بین‌المللی مطابقت دارد؟
یکی از پیش‌نیازها داشتن استاندارد PCIDSS است که اگر استاندارد نباشد یک سال به شما وقت میدهند این کار را انجام دهید. ما از یک سال قبل شروع کرده‌‌ایم که سوئیچ‌های خودمان را تطبیق دهیم؛ یعنی به محض برداشته شدن تحریم‌ها شرکت برای رویارویی با وضعیت جدید از آمادگی کامل برخوردار است. بحث مهم دیگر این است که گواهینامه‌های استاندارد بین‌المللی را برای سایر سرویس‌ها بگیریم. استانداردهایی مانند ISO20000، ISO30000 و ISO22301 برای پایداری و شناسایی و مدیریت ریسک‌ها در دستور کار قرار دارد و در همین رابطه محدوده اجرای ISO27001 را نیز جهت امنیت سامانه‌ها توسعه داده‌‍ایم.
.
یکی از مسائلی که بعد از تحریم وجود دارد این است که وقتی می‌خواهید حضور بین‌المللی داشته باشید احتمالا بخش حاکمیت اجازه نمی‌دهد؛ چه راهکاری به نظرتان می‌‌رسد تا بخش حاکمیتی وارد این بازی نشود؟
شرکت یک استراتژی را تدوین کرده که مربوط به چهار ماه پیش است؛ سال ۹۰ برنامه‌ریزی استراتژی سه‌ساله انجام دادیم که شرکت قرار است در چه مسیری باشد و این برنامه که شامل تعداد زیادی پروژه بود تا سال ۹۳ معتبر بود. از اواسط سال ۹۳ جلساتی با بانک مرکزی و شرکت ملی برگزار کردیم تا استراتژی های سه سال بعد را تدوین نمائی‌ام. در این راستا از نقشه راه بانک مرکزی، استراتژی های شرکت ملی انفورماتیک، مشورت‌های هیئت مدیره و مدیران ارشد شرکت استفاده کرده ایم و برنامه استراتژیک و عملیاتی شرکت را برای سه سال آینده تدوین نموده‌ایم تا در بخش‌های رقابتی به عنوان راهبر بازار ایفای نقش کنیم و با ظرفیت‌های در اختیار می‌توانیم در بازارهای بین‌المللی نیز حضور داشته باشیم.
.
فرض کنید زمانی می‌گویند درآمد شتاب دیگر نیست. آیا برنامه‌ای برای آن مواقع دارید؟
درآمدهای شرکت خدمات انفورماتیک فقط از سامانه شتاب نیست. در طول چند سال گذشته سامانه‌های دیگری به مجموعه اضافه‌شده‌اند که شاپرک، ساتنا و پایا، سپام ریالی و این اواخر چکاوک، بسیاری از سرویس هایی هستند که در حال حاضر بدون اخذ هیچ گونه وجهی ارائه می‌شوند. سرویس های جدید دیگری مانند سامانه متمرکز SMS های بانکی، سپاس و … در دست تولید است که در کنار شتاب و شاپرک برای شرکت درآمد تولید خواهند نمود. قطعاً در محور رقابتی هم شرکت در پی بازارها و مشتریان جدید است.
.
بحث مهم دیگری که باید در دستور کار قرار گیرد و خیلی به آن توجه داشت؛ بحث حقوقی است. در این زمینه چه تمهیداتی باید صورت گیرد؟
وقتی سازمان‌ها یا شرکت‌های بین‌المللی به داخل کشور می‌آیند با فضای حقوقی بین‌المللی حرکت می‌کنند و SAL و تفاهم‌نامه‌هایی که امضا می‌شوند بین‌المللی است؛ بنابراین شرکت خدمات انفورماتیک نیز باید از مشاوران و حقوقدانانی که با قوانین IT و بین‌الملل آشنا هستند؛ استفاده نماید. پر واضح است طرف‌های خارجی از نظر حقوقی بسیار قوی هستند. از طرف دیگر ما تنها کشوری نبودیم که تحریم شدیم و قرار است از تحریم‌ها خارج شویم. چین و هندوستان و روسیه پس از فروپاشی همچنین وضعیتی را تجربه کرده اند. به اعتقاد من صنعت بانکی باید به این کشورها نگاه کند که چگونه بعد از تحریم‌ها اقدامات اساسی انجام دادند.
.
بحث دیگر نحوه مذاکره است. با شرکت‌هایی که خواهند آمد چطور باید مذاکره کرد و اگر به خارج از کشور می‌رویم چطور باید مذاکره کنیم؟
در ارتباط با نحوه مذاکره با شرکت ها و مشارکت با آن‌ها قبلاً توضیح دادم که مهم ترین موضوع محورهای حقوقی بین‌المللی مرتبط به فن‌آوری اطلاعات است. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت سرویس ها و دانش جدیدی است که میتواند به وسیله شرکتها و بانک ها وارد صنعت بانکی کشور شود برای این منظور باید برنامه‌ریزی لازم را جهت استفاده از این فرصت تدوین نمائی‌ام.
.
شاکله کسب‌وکاری شرکت خدمات انفورماتیک اکنون چگونه است؟
شرکت خدمات انفورماتیک در دو محور اصلی فعالیت دارد که اولین محور آن سامانه‌های حاکمیتی و بین‌بانکی است. شتاب، شاپرک، ساتنا، پایا، چکاوک، نماد، نهاب، اعتبارات اسنادی، ضمانت‌نامه، سوئیفت ارزی، حساب‌های دولتی (که جدید راه‌اندازی شده)، اوراق مشارکت الکترونیکی و… در این حوزه تعریف‌شده است. این محور حاکمیتی و بین‌بانکی است. محور مهم دیگر سرویس های رقابتی در صنعت بانکی است. در بعضی از سرویس ها در محور رقابتی می‌توان گفت که رقیب نداریم مانند سامانه بانک ایران شرکت که از نظر مقیاس در ایران منحصربه‌فرد است. تعدادی از شرکتها دارای سامانه‌های یکپارچه بانکی هستند ولی برای بانکهای مقیاس کوچک زیر ۱۰۰۰ شعبه و با تراکنش‌های کم طراحی‌شده‌اند. در حال حاضر ماخذ (SOURCE) و دانش «بانک ایران» نزد خودمان است و بانکهای بالای هزار شعبه را میتواند به راحتی پشتیبانی کند. هم‌اکنون هیچ شرکتی نمی‌تواند این کار را انجام دهد. همچنین یک سوئیچ داریم که سوئیچ بسیار قدرتمندی است؛ فونداسیون سوئیچی که شرکت خدمات انفورماتیک در اختیار دارد و در شتاب و شاپرک استفاده شده است در دنیا از نظر مقیاس دومین سوئیچ دنیاست. اولین آن‌هم در چین است که به خاطر جمعیت این کشور است. در هند همچنین سوئیچی ندارند. یک واژه به نام تی‌پی‌اس داریم که این شاخص برای سوئیچ ما حدود سه هزار است؛ یعنی این سوئیچ سه هزار درخواست را در ثانیه جواب میدهد. سوئیچ ما در سال ۸۹ می‌توانست روزانه ۱۵ میلیون تراکنش مربوط به شتاب را در روز مدیریت کند؛ اما اکنون ۱۰۰میلیون تراکنش را مدیریت می‌کند.
.
تراکنش‌های واقعی در آن زمان که ظرفیت ۱۵ میلیون بود و الان که ۱۰۰ میلیون است، چقدر است؟
اینجا یک نکته وجود دارد. مثلاً ۲۶ و ۲۷ اسفند سال ۹۳، ۷۴ میلیون تراکنش در شتاب داشتیم. در شاپرک در همان روز ۸۴ میلیون تراکنش داشتیم. پایداری سوئیچ‌های ما حدود ۸/۹۸ درصد است؛ اما در روزهای شلوغ اتفاقی می‌افتد و ممکن است شما از شتاب یا پوز جواب نگیرید. این امر هیچ ربطی به شتاب و شاپرک ندارد. بانک های عضو شتاب از سوئیچ و CORE مجزا برخوردارند. سوئیچ و CORE بانک ها نمی‌توانند آن حجم درخواست را در اسفندماه مدیریت کنند. یک تعداد از بانکهای بزرگ نیز دارای سامانه یکپارچه متمرکز بانکی نیستند و ۱۰ سال است که دنبال چنین سامانه‌هایی هستند؛ ظاهرا مشکلات تصمیم‌گیری و چالش های مدیریتی مهم‌ترین مانع در این مسیر است. به همین دلیل سامانه‌های این بانکها در اسفندماه نمی‌توانند جوابگوی درخواست‌های جامعه باشند. مثلاً شما روی ATM بانک A رفته‌اید و کارت بانک B را دارید، سوئیچ بانک A تشخیص میدهد که کارت متعلق به بانک B است و آن را برای شتاب ارسال می‌نماید و شتاب درخواست را به بانک B ارسال می‌کند و در مواقعی که ترافیک بالا است بانک B پاسخگو نمی‌باشد و بعد از یک دقیقه دستگاه کارت را بیرون میدهد؛ مردم و بانکها نیز این مشکل را به شتاب ارتباط میدهند. ما در سال گذشته حدود ۵/۱۳ میلیارد تراکنش در شتاب و ۵/۱۵ میلیارد در شاپرک را با پایداری ۵/۹۸ درصد مدیریت نمودیم.
.
چرا این تجربه‌ها در همایش‌های بین‌المللی مانند همایش کارت خاورمیانه مطرح نشده است؟
علت این است که متولی و سیاست گذار اصلی شرکت، بانک مرکزی است و باید با مجوز آن‌ها در این مسیر حرکت کنیم. ممکن است با هماهنگی لازم در رویدادهای آینده شرکت کنیم.
.
با توجه به ظرفیت‌هایی که عنوان کردید علت چیست که وقتی می‌خواهید تجربه‌تان را با بانک ها در میان بگذارید یکسری مقاومت‌ها به وجود می‌آید وقتی هم که در میان می گذارید یکسری چالش‌ها به وجود می‌آید. همانند چکاوک؟
بحث در میان گذاشتن تجربه نیست. موضوع سرویس و سامانه جدید و عملاً نوآوری در فرآیندهای موجود شبکه بانکی است که گاه به دلیل نیاز به تجهیزات، پهنای باند، آموزش و تغییرات در روال‌های موجود ممکن است که چالش به وجود آید. برای مثال قبل از پیاده‌سازی چکاوک، از سال ۱۳۴۷ اتاق‌های پایاپای در کشور شکل گرفت و تا سال ۹۳ حدود ۸۰ اتاق در سراسر کشور، مدیریت فرآیند نیمه اتوماتیکی را در شبکه بانکی، برای جابه جایی لاشه چک‌ها و تسویه آن‌ها بر عهده داشتند که با تعریف طرح چکاوک این روال‌ها به صورت الکترونیکی پیاده‌سازی و عملاً اتاق‌های پایاپای منحل شدند. در این راستا با توجه به نیاز به پهنای باند و تجهیزات در بانک های کشور طرح باکمی چالش مواجه گردید.
.
علت سوالم این بود که در پروژه‌های بعدی این مقاومت‌ها آسیب‌شناسی شود و به حداقل برسد.
فکر خوبی است. هرچند بانک مرکزی در این خصوص با بانکها صحبت کرده بود. یکسری بانکها زیرساخت‌هایشان پهنای باند لازم را نداشت. همانطور که می‌دانید وقتی شما چکی را اسکن می‌کنید حجم تصویر از متن بیشتر است و زمانی که این تعداد چک قرار است وارد شبکه بانکی شود ممکن است ارائه سایر سرویس‌ها در بانک ها، تحت‌الشعاع قرار گیرد. در حال حاضر برای طرح‌های دیگر، بانک مرکزی سامانه‌ای را به وجود آورده که بر اساس آن نقطه نظرات بانکها اخذ می‌گردد؛ به عنوان مثال می‌گوید: قصد داریم «سپاس» را راه‌اندازی کنیم و این آیین‌نامه سپاس است؛ بانکها در مورد آیین‌نامه اظهارنظر می‌کنند؛ این روند در مورد «پروژه مبنا» به طور برنامه‌ریزی‌شده‌تری پیگیری می‌شود. بدین شکل که پژوهشکده پولی و بانکی با همکاری شرکت خدمات انفورماتیک «ویکی‌مبنا» را به عنوان اولین «دانشنامه مدل بانکداری نوین ایران» ایجاد نموده که طی آن به بانکها می‌گوید: قرار است؛ یک محصول استاندارد سپرده براساس IFW ایجاد شود و در این حالت پس از مستند نمودن آن بر اساس IFW، مستندات در سامانه مذکور برای اظهار نظر شبکه بانکی در دسترس ایشان قرار خواهد گرفت و بانک مرکزی پس از اخذ تمامی نقطه نظرات آن را جمع‌بندی و نتایج آن را تا حد امکان در پروژه نهایی لحاظ خواهد نمود.
.
طرح «مبنا» از طریق محصول محور بودن پیش می‌رود؟
«مبنا» یک دانش افزار است نه نرم‌افزار. هدف ایجاد یک دانش در صنعت بانکی است که اجرایی نمودن آن زمان‌بر است. اگر به سال ۲۰۰۸ نگاه کنید در شبکه بانکی جهان به دلیل عدم نظارت بحران به وجود آمد. از اواخر سال ۲۰۰۸ سازمان‌های بین‌المللی همه بانکها را موظف کردند که «بازل۳» را که یک دانش برای نظارت است اجرا کنند تا سازمان های نظارتی مطمئن شوند بانکها مقررات و استانداردها را رعایت می‌کنند و ۱۰ سال هم به بانکها زمان دادند، چون اجرای چنین دانش افزارهایی تمام فرایندهای کسب‌وکار و قوانین را تحت تاثیر قرار میدهد. در «مبنا» بر اساس دو محور حرکت می‌کنیم. از طریق یک محور وضع موجود محصولات بانکی را مستند می‌کنیم و سپس آن‌ها را با مشارکت متخصصین بانکی بر اساس چارچوب‌های استاندارد مدل می‌کنیم در محور بعد ریسک‌ها و نحوه نظارت بانک مرکزی را بر اساس چارچوب استاندارد تدوین می‌نماییم تا بانک مرکزی نظارت بر فرآیندها و داده های بانکی را بهتر انجام دهد. کل مستندات در اختیار شبکه بانکی قرار می‌گیرد تا هر بانکی که چابک‌تر باشد و منابع بیشتری بگذارد استفاده بهتری از مستندات نماید.
.
شما الان نیز در حوزه کر تجربیاتی دارید. این تجارب چه می‌شوند؟
در حال حاضر شرکت دارای دو سامانه یکپارچه بانکی است یکی «بانک ایران» است که همان‌گونه که قبلا اشاره کردم در تعدادی از بانکهای کشور مانند ملی، صادرات، آینده، توسعه صادرات و صنعت و معدن در حال بهره‌برداری است. در طول چند سال گذشته تغییرات اساسی مانند اضافه نمودن مدیریت کانال، هوش تجاری، مبارزه با پول‌شویی، استفاده از لینوکس در تحویلداری و در نهایت تحویلداری تحت وب و … بر روی این سامانه صورت گرفته و عملاً قابل رقابت با CORE های مدرن شده است.
سامانه دیگری به نام ABIS در مجموعه شرکت خدمات انفورماتیک وجود دارد که با معماری مدرن جاوا و SOA طراحی‌شده است و محصولی بسیار چابک و چالاک است که در بانکهای کوچک و متوسط پیاده‌سازی شده و در حال حاضر برای اولین بار در کشور ABIS را بر روی ماشین‌های پرقدرت Z/10 منتقل کرده و در حال پیاده‌سازی آن در بانک سپه با ۱۸۰۰ شعبه هستیم که پیشرفت بسیار خوبی حاصل شده است.
در حال حاضر سامانه‌های خارجی که ممکن است وارد کشور شوند یا در کشور حضور دارند به ازای هر سایت مبلغی حدود ۲۵ میلیون دلار لیسانس دریافت می‌کنند و یک دوره بومی‌سازی حدود ۳۰ ماه با مبلغ ۲۵ میلیون دلار دیگر باید در نظر گرفت؛ بدون اینکه سورس کدها در اختیار مشتری قرار گیرد. ضمن اینکه هزینه نگهداری سامانه‌های خارجی نیز مبلغ قابل توجهی خواهد بود.
.
بر اساس گفته شما طراحی و پیاده‌سازی سامانه یکپارچه بانکی یک تجارت چند ده میلیون دلاری است و در ایران هم چند ده میلیارد تومان ارزش دارد.
بله این مطلب همان‌گونه که در بالا اشاره نمودم صحیح است. یکی از استراتژی‌های مهم ما توسعه بانکداری الکترونیک است. در این بخش نگاه زیادی به منافع مالی نداریم. چون پیگیری و اجرای این موضوع از سمت بانک مرکزی و شرکت ملی انفورماتیک به ما ابلاغ شده است؛ در این ارتباط باید زمینه را برای توسعه بانکداری الکترونیک فراهم کنیم. در شرایط کنونی که با هم صحبت می‌کنیم حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد تراکنش‌های بانکی بهصورت الکترونیک انجام می‌شود. مردم به شبکه بانکی اعتماد کرده‌اند و این اعتماد ارزشمند است. چون اگر وارد شعب شوند، شعب ظرفیت پاسخگویی به درخواست‌های جامعه را ندارند. ما این هدف را دنبال می‌کنیم و برای این هدف نگاه درآمدی نداریم. در واقع توسعه بانکداری الکترونیک را جزو وظیفه‌مان می‌دانیم و می‌خواهیم این فرهنگ را ایجاد کرده و توسعه دهیم. به همین جهت در زیرساخت‌های توسعه بانکداری الکترونیکی سرمایه‌گذاری می‌کنیم.
.
آیا این امکان وجود ندارد که خودتان کُری را طراحی کنید که کاملاً ایرانی باشد؟
با تغییراتی که در «بانک ایران» صورت گرفته می‌توان گفت که عملاً یک CORE مطمئن داخلی داریم، حال اینکه محصول ABIS یک سامانه طراحی و تولیدشده کاملاً داخلی است. طراحی یک CORE دیگر نیاز به تعریف دقیق صنعت بانکداری کشور، محصولات، فرآیندها و داده های آن دارد که این سند در حال حاضر به وسیله خبرگان بانکی کشور در حال تولید است و پس از نهایی شدن آن می‌توان بر اساس آن سامانه جدیدتری طراحی و تولید نمود.
.
بحث سیستم SLA که نامش کاراشاب شد به کجا رسید؟
در حال حاضر تراکنش های مالی و بانکی از شبکه‌های عمومی مخابرات عبور می‌کنند. در راستای امنیت بیشتر این تراکنش ها در بازارهای مالی مانند بورس، بیمه، مالیات و نیز بانکها ایجاد یک شبکه اختصاصی مالی و بانکی با مشارکت شرکت مخابرات و شرکت‌های ملی و خدمات انفورماتیک در دستور کار قرار گرفت و شرکت کاراشاپ به وجود آمد. با تجزیه‌وتحلیل‌های صورت گرفته این شرکت ضمن ارائه سرویس های امن میتواند درآمدهای خیلی خوبی نیز داشته باشد لیکن به دلیل عدم هماهنگی‌های لازم و اینکه هر یک از سهامداران نگران بازارهای انحصاری خود هستند؛ شرکت پیشرفت قابل قبولی نداشته است و عملاً تنها یک شرکت روی کاغذ تبدیل شده است.
.
البته در مورد سرویس‌هایی مانند سوئیفت که در کل دنیا انجام می‌شود این نگاه شما امکان عملیاتی شدن ندارد.
سوئیفت فرق می‌کند. شما در مبادلات بین‌المللی هستید و سوئیفت برای خودش استاندارد دارد؛ اما ما سوئیفت داخلی داریم که بانکهای داخلی با هم تبادلات ارزی انجام میدهند. دلیلی ندارد که این تراکنش‌ها به سوئیفت بین‌المللی منتقل شوند زیرا دو بانک داخلی در حال انجام معامله ارزی می‌باشند.
.
ما در ایران موبایل‌بنکینگ داریم و هنوز موبایل‌پیمنت نداریم. موبایل‌پیمنت باید با «سپاس» راه بی افتد. گفته می‌شود شاپرک هم می‌‌خواهد این سیستم را راه بیندازد.
شاپرک یک شرکت نظارتی است و قرار است نظارت بر عملکرد PSP ها و ساماندهی POS ها را انجام دهد در سیاست‌هایی که با بانک مرکزی تدوین‌شده، پردازش‌ها، ذخیره‌سازی‌ها، نرم‌افزارها و همه‌کاره‌ای فنی در شرکت خدمات انفورماتیک متمرکز شده است و شرکت‌های شاپرک و کاشف بازوهای نظارتی بانک مرکزی می‌باشند. قرار نیست شرکت‌های گروه ملی انفورماتیک بر روی پیاده‌سازی سامانه‌ها با یکدیگر رقابت نمایند. قطعا بانک مرکزی و شرکت ملی انفورماتیک در صورت مشاهده موازی کاری سیاست های لازم را در نظر خواهند گرفت.
.
طرح «سپاس» اکنون در چه مرحله‌ای است؟
دو مرحله برای «سپاس» در نظر گرفته‌شده است. یک مرحله این بود که با کارتهای مغناطیسی فعلی این کار را پیش ببریم و چنین نیز شد. در اواخر اجرایی شدن آن بحث حرکت به سمت کارتهای هوشمند مطرح شد که در حال حاضر همه بانکها در حال جایگزین کردن کارتهای مغناطیسی هستند و تجهیزاتی مانند POS و ATM را هم باید به هنگام سازی کنند تا اطلاعات کارت هوشمند را پشتیبانی نمایند. این موضوع سبب شد یک بازنگری در طرح «سپاس» انجام شود تا امکان پشتیبانی از هر دو کارت مغناطیسی و هوشمند فراهم شود. پیچیدگی حاصل از ضرورت این بازنگری ایجاد سازوکارهای جدیدی را به‌ویژه در مسیر تدوین آیین‌نامه پیش رو قرارداد که همین امر باعث تاخیر درروند اجرای پروژه شد. در عین حال آیین‌نامه اجرایی «سپاس» به اظهارنظر شبکه بانکی گذاشته شد که همکاران در نظام بانکی در مورد آن اظهار نظر کنند.
.
روند شرکت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در طول چهار سال گذشته با حمایت‌های صورت گرفته از طرف دبیر کل محترم بانک مرکزی، هماهنگی صورت گرفته با شرکت ملی انفورماتیک، برنامه‌ها و پروژه‌های تعریف‌شده و با تلاش و همت همکاران ارزش شرکت در بورس تقریباً ده برابر شده است که در نوع خود یک رکورد محسوب می‌شود. همچنین با توجه به حجم و رشد تراکنش ها در سامانه‌ها به خصوص شتاب و شاپرک میزان پایداری سامانه‌ها از ۹۵ درصد به ۸/۹۸ درصد افزایش‌یافته که اعتماد جامعه را نیز به همراه داشته؛ ضمن اینکه امنیت سامانه‌ها نیز برقرار بوده است. در این راستا ظرفیت‌سازی‌های خوبی نیز در محور نیروی انسانی صورت گرفته که توان تخصصی شرکت را بالابرده است؛ خوشبختانه رضایت مندی مشتریان افزایش‌یافته و مشتریان جدیدی نیز به مجموعه شرکت اضافه‌شده‌اند. امیدوارم که این روندهای مثبت در سالیان آتی نیز ادامه داشته باشد.
منبع: شرکت خدمات انفورماتیک