پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نقش فناوری‌های مالی در رفع چالش ناترازی انرژی در ایران
سید صابر امامی، دانش‌آموخته DBA فناوری‌های مالی از دانشگاه تهران در یادداشتی درباره راهکارهای فین‌تک برای رفع ناترازی انرژی گفته است
سیدصابر امامی / چالش ناترازی انرژی یکی از مسائل اساسی اقتصادی و زیست‌محیطی در ایران است. این ناترازی به دلایلی نظیر مصرف بیش از حد انرژی، ناپایداری در تولید و توزیع، و همچنین عدم سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌ها و فناوری‌های نوین به وجود آمده است. فناوری‌های مالی می‌توانند به‌عنوان یک عامل مؤثر و پیشران برای حل این چالش‌ها عمل کنند. در ادامه به بررسی برخی از راهکارهایی که فناوری‌های مالی پیش روی رفع چالش ناترازی انرژی قرار می‌دهد اشاره می‌شود.
تأمین مالی پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر
ایران به دلیل منابع غنی انرژی تجدیدپذیر، از جمله خورشیدی و بادی، پتانسیل بالایی برای توسعه این بخش دارد. با این حال، تأمین مالی پروژه‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر به یک چالش تبدیل شده است. در این مسیر با استفاده از ظرفیت پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری جمعی به عنوان یک ابزار فناورانه در حوزه مالی که می‌توانند به سرمایه‌گذاران خرد امکان دهند تا پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر را تأمین مالی کنند. این روش به تأمین مالی سریع‌تر و با هزینه پایین‌تر کمک می‌کند و می‌تواند پروژه‌های کوچک‌مقیاس را به‌راحتی پیش ببرد. همچنین فناوری بلاکچین می‌تواند به تأمین مالی پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر از طریق ارائه معاملات شفاف و قابل پیگیری کمک کند.
در مدل تأمین مالی بر بستر بلاکچین، مدل قراردادها می‌توانند شرایط تأمین مالی را به‌صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه‌ها اجرا کنند. به‌عنوان مثال، پروژه‌های انرژی خورشیدی می‌توانند بی واسطه با سرمایه‌گذاران مواجهه کنند و منابع مالی لازم را از طریق بلاکچین تأمین کنند. همچنین برخی پلتفرم‌ها به تولیدکنندگان انرژی اجازه می‌دهند تا انرژی خود را به دیگران بفروشند و به این ترتیب تأمین سرمایه‌های بیشتر را ممکن می‌سازند. یکی دیگر از ابزارهای تأمین مالی بسترهای وام‌های جمعی است. در این روش، افراد می‌توانند به طور مستقیم به سرمایه‌گذاران برای تأمین مالی پروژه‌های تجدیدپذیر وام دهند. این سیستم باعث کاهش هزینه‌های تأمین مالی و تسریع در فرایند جذب سرمایه می‌شود.
تأسیس صندوق‌های اختصاصی انرژی تجدیدپذیر فناورپایه
این صندوق‌ها به طور خاص بر روی پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر تمرکز دارند و می‌توانند منابع مالی قابل توجهی را جذب کنند. صندوق‌های مختص به انرژی تجدیدپذیر به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند تا با ریسک کم‌تر در پروژه‌های پایدار شرکت کنند و در نتیجه به توسعه این نوع پروژه‌ها کمک کنند. ضمن آنکه این صندوق‌ها معمولاً دارای گزارش‌های دقیق و شفاف در ارتباط با عملکرد مالی و اثرات محیطی هستند. همچنین ایجاد پلتفرم صندوق‌های سرمایه‌گذاری که به طور خاص بر روی فناوری‌های پاک و انرژی‌های تجدیدپذیر متمرکز هستند، می‌تواند جلب سرمایه‌گذاران بزرگ را تسهیل کند.
بهینه‌سازی مصرف انرژی از طریق فناوری‌های مالی
بسیاری از خانوارها و کسب‌وکارها قادر به مدیریت بهینه مصرف انرژی نیستند. فین‌تک می‌تواند به بهبود مدیریت مصرف انرژی کمک کند. نرم‌افزارهای مدیریت انرژی قادر به تجزیه و تحلیل الگوهای مصرف انرژی، تطبیق میزان مصرف و بازدهی و ارائه مشاوره‌های مرتبط با بهینه‌سازی هستند. با ارائه گزارشات دقیق، افراد و شرکت‌ها می‌توانند متوجه نقاط ضعف خود شوند و اقدامات لازم برای کاهش مصرف را انجام دهند. همچنین فناوری‌های پرداخت دیجیتال و گزارش‌های پیوست آن به صورت آنلاین می‌توانند به کاربران امکان دهند تا به طور مستقیم هزینه‌ها و مصرف انرژی خود را رصد کنند و در نتیجه به مدیریت بهتر منابع کمک کنند.
تسهیل تبادل انرژی
یکی از راهکارهای نوین برای حل ناترازی انرژی، ایجاد بازارهای آزاد انرژی است که فعالان بتوانند انرژی خود را تبادل کنند. با ایجاد پلتفرم‌های دیجیتال که به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان اجازه تبادل انرژی را می‌دهند، امکان کاهش ناترازی انرژی فراهم می‌شود. این پلتفرم‌ها می‌توانند به‌عنوان بازارهایی برای انرژی‌های تجدیدپذیر عمل کنند. همچنین عقد قراردادهای هوشمند که می‌تواند به تسهیل معاملات بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان انرژی کمک کند و باعث افزایش شفافیت و کاهش هزینه‌های معاملاتی شود.
توسعه کنتورهای هوشمند گاز و اتصال آن به سرویس‌های فناوری مالی
طی سال‌های اخیر علی‌رغم تلاش‌های بسیار، میزان توسعه پروژه‌های نصب یا تعویض کنتورهای هوشمند به شدت کند بوده و شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل ناترازی نیز همین باشد. در این مسیر با تغییر روند توسعه کنتورهای هوشمند گاز در کنار اتصال آن به یک شبکه یکپارچه فناورپایه می‌توان علاوه بر برنامه‌ریزی صحیح زمینه را برای مدیریت دقیق دارایی برای کاربران شهری و صاحبان کسب‌وکار ایجاد کرد. کنتورهای هوشمند می‌توانند از طرق مختلف تأمین مالی شوند که فین‌تک‌ها هم می‌توانند در این مهم نقش داشته باشند. همچنین یکی از مهم‌ترین مشوق‌ها برای مشارکت عمومی و تحقق برنامه‌های توسعه کنتورهای هوشمند، تهاتر انرژی ذخیره شده ناشی از صرفه‌جویی کاربران با ابزارهای تشویقی فناوری‌های مالی مانند BNPL هاست.
کاهش هزینه‌های مالی و مشوق‌های اقتصادی
نیاز به کاهش هزینه‌های مالی برای فعالان حوزه انرژی یکی دیگر از چالش‌هاست. فین‌تک‌ها می‌توانند با ارائه مشوق‌های مالی روش‌های بهتری را معرفی کند. استفاده از خدمات مالی نوین می‌تواند به کسب‌وکارهای کوچک کمک کند تا برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر تسهیلات قرضی با نرخ‌های مناسب‌تر دریافت کنند. ضمن آنکه کیف پول‌های دیجیتال و پرداخت‌های خرد نیز به کاهش هزینه‌ها و تسهیل پرداخت‌ها کمک می‌کنند.
در نهایت می‌توان گفت فناوری‌های مالی می‌توانند به‌عنوان ابزاری کارآمد در حل چالش ناترازی انرژی در ایران عمل کنند. با بهبود دسترسی به منابع مالی، بهینه‌سازی مصرف انرژی، و تسهیل تبادل انرژی و راهکارهایی از این دست می‌توان به توسعه یک نظام انرژی پایدار و کارآمد در کشور کمک کرد. بهره‌برداری بهینه از این فناوری‌ها در نهایت منجر به کاهش وابستگی به منابع انرژی سنتی و افزایش کارایی اقتصادی خواهد شد.