پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
رئیس‌کل بانک مرکزی: صرافی‌های رمزارزی ماهانه ۳۵ همت گردش مالی دارند و ۱۰ میلیون تراکنش انجام می‌دهند
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، در یازدهمین همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت بیان کرد: «این همایش فرصتی برای مرور نقاط قوت و ضعف نظام بانکی کشور، بانکداری دیجیتال و بانکداری هوشمند است. همچنین زمان مناسبی برای مرور بر سیاست‌هاست تا بیاموزیم مسیر آتی در این حوزه با توجه به شرایط خاص کشور چه باید باشد.»
او ضمن بیان این که دانش و سیاست‌هایی که در این همایش ارائه می‌شود در سیاست‌های بانک مرکزی به کار می‌رود، عنوان کرد: «نظام بانکی ایران از مجموعه نقاط ضعف و قوت تشکیل شده است؛ شبکه شتاب ایران با دسترسی ۹۹ درصد و زمان پردازش زیر دو ثانیه یکی از زیرساخت‌های قوی در منطقه به شمار می‌رود. ایران در ارز دیجیتال و انتقال بین‌الملل ارز پیشگام به شمار می‌رود.»
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به این که سرعت پیشرفت هوش مصنوعی بالاست، عنوان کرد: «بنابراین باید ارزیابی دقیقی در این حوزه داشته باشیم. مقرراتگذاری بانکداری نوین از وظایف بانک‌های مرکزی در جهان است. تعاملات بین‌الملل، رمزپول‌ها، توسعه نظام‌های نظارتی، مبارزه با پولشویی، ایجاد نظامات جدید مورد نظر بانک مرکزی از برنامه‌های اصلی بانک مرکزی به شمار می‌رود.»
به گفته فرزین، بیشترین چالش را در تعاملات بین‌المللی بانکی داریم که دلیل آن تحریم‌هاست. با این حال اقدامات خوبی انجام شده است. برای مثال سامانه اسیومر را طراحی کردیم که در مدیریت تحریم استفاده می‌شود. این پیام‌رسان از ۱۰ مهر ماه سال جاری عملیاتی شده است.
او در ادامه به موضوع بریکس پرداخت و درباره آن بیان کرد: «بریکس فرصت خوبی برای تعاملات در منطقه است و در این راستا ما به‌دنبال توسعه روابط بانکی با بریکس هستیم. استراتژی بریکس تا سال ۲۰۲۵ بر چهار محور است که افزایش سهم ارزهای محلی و تقویت همکاری‌های شرکت‌های بریکس در نظام‌های پرداخت از جمله این محورهاست.»
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص شبکه میر اظهار کرد: «فاز اول اتصال شبکه پرداخت ایران به روسیه انجام شده که امکان استفاده از کارت ایرانی در دستگاه‌های خودپرداز روسیه فراهم شده است. فاز دوم، امکان استفاده گردشگران روسیه از پایانه‌های فروشگاهی ایران است که امیدواریم در زمستان بتوانیم آن را افتتاح کنیم. فاز سوم این طرح نیز بهره‌مندی گردشگران ایران از سیستم پوزهای فروشگاهی در روسیه است.»
فرزین ادامه داد: «انجام این تبادل نیاز به یک integration مالی دارد تا نرخ ارز مشخص باشد که طبق صحبت‌های ما با روسیه قرار بر این شد تا نرخ ارز ما براساس نرخ بازار توافقی باشد. یک پیمان پولی نیز با روس‌ها منعقد کرده‌ایم که با استفاده از آن دلار را کنار گذاشته و با ریال رو روبل معامله می‌کنیم.»
او افزود: «مسئله بعدی توسعه ریال دیجیتال و استقرار اقتصاد هوشمند است که از تحولات مهم نظام بانکی است؛ چه در حوزه پرداخت خرد و چه تسویه‌های کلان که می تواند اثر بخشی نظام پرداخت کشور را افزایش دهد. اکنون کشورهایی مثل چین، روسیه، عربستان، امارات، ترکیه و هند در مرحله آزمایشی هستند و مطالعات اولیه را پشت سر گذاشته‌اند؛ ما نیز در همین مرحله قرار داریم و اکنون اجرای آزمایشی آن در کیش برقرار است. ریال دیجیتال قابلیت برنامه‌ریزی دارد و اکنون بانک‌های ملت تجارت و ملی از آن استفاده می‌کنند و امیدواریم پنج بانک دیگر هم به این سیستم متصل شوند.»
تصویب مقررات مبادلات رمزپول‌ها به زودی در هیئت عالی
رئیس کل بانک مرکزی اظهار کرد: «موضوع بعد رمزپول‌ها یا کریپتوکارنسی است و در مرحله بعد تنظیم‌گری بانک مرکزی در این حوزه است.
قاعده‌گذاری در حوزه رمز پول‌ها کار بسیار سختی است و تمام کشورها در این حوزه در ابتدا با چالش مواجه شده‌اند. در کل رسم جهانی این است که همواره اول تجارت شکل می‌گیرد و بعد رگولاتوری؛ که در حوزه رمزارزها هم همین است. هنوز مقررات منسجمی در این حوزه نداریم. کریپتوکارنسیها بخشی از crypto assetها هستند که مقرارت آن توسط دستگاه‌های مختلفی انجام می‌شود. تحریم باعث می‌شود تا ما بتوانیم از این ابزار نوین در تجارت کشور استفاده کنیم. در مواد ۴. ۲۴. ۵۴. ۶۴ قانون جدید بانک مرکزی، به مقرراتگذاری و نظارت بر کریپتوکارنسیها اشاره شده و این موضوع در دستور کار قرار گرفته است.»
فرزین ادامه داد: «باید نظارت بر کارگزاران رمز پول‌ها صورت گیرد، اما این نظارت باید چگونه باشد؟ بانک مرکزی مسئول ثبات مالی کشور است و سیاست‌های احتیاطی توسط بانک مرکزی گرفته می‌شود و باید این سیاست برای رمز پول‌ها با احتیاط اتخاذ شود؛ چون رمز پول‌ها موضوعات جدیدی هستند.»
او اظهار کرد: «در این زمینه باید به پرسش‌هایی پاسخ دهیم تا شناخت دقیقی درباره کریپتو کارنسی‌ها ایجاد شود. یکی از مسائل دیگر استفاده از رمز پول‌ها در تجارت است و باید فکر کنیم که آیا رفع تعهد ارزی را با رمز پول‌ها می‌پذیریم؟ همچنین باید در مورد مقررات پولشویی و مالیاتی این حوزه نیز برنامه‌ریزی‌های صورت بگیرد.»
رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: «آخرین آماری که از صرافی رمز ارز‌ها به دست آمده این است که ۲۱۸ کارگزار در این حوزه فعال هستند و حدود ماهانه ۳۵ همت گردش مالی دارند و ۱۰ میلیون تراکنش رقم می‌خورد که این عدد بزرگی است و روی ثبات مالی کشور تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین باید ورود دقیق برای مقررات گذاری به این حوزه داشته باشیم که این ورود به معنای قاعده‌مند کردن است.»
او افزود: «سه نوع کریپتو داریم که یک نمونه مانند تتر است و نوع دوم اوراق بهادار که عموما توسط بورس ایجاد می‌شوند و پشتوانه طلا دارند و نوع سوم توکن‌های کاربردی هستند. مقررات کریپتو کارنسی‌ها باید دقیق باشد؛ چون پول هستند. برای همین در ۵ الی ۶ ماه گذشته جلسات خوبی در مورد کریپتو کارنسی‌ها گذاشته‌ایم؛ نکته ما این است که دستگاه‌های دیگر نیز ورود کنند؛ چون مقررات گذاری مواردی مانند ماین کریپتو کارنسی‌ها در وزارت صمت صورت می‌گیرد.»
به گفته فرزین، به زودی مقرراتی در مورد رمزپول‌ها در هیئت عالی تصویب می‌شود تا خیال افراد فعال در این حوزه راحت شود.
تعیین چارچوب همکاری بانک‌ها با فینتکها
او در خصوص بانکداری باز گفت: «بانکداری باز یکی از حوزه‌هایی است که در اولویت بانک مرکزی قرار گرفته است. به دنبال این هستیم بانک‌ها در چارچوب مشخصی با فینتکها همکاری داشته باشند. هر چه فینتکها و بانک‌ها روابط ضابطه‌مندتر و قانونمندتری داشته باشند عملکرد بهتری خواهند داشت.»
فرزین بیان کرد: «نکته بعدی تاب‌آوری شبکه پرداخت است. با توسعه شبکه پرداخت مبتنی بر حساب و جایگزینی آن با شبکه پرداخت مبتنی بر کارت، به دنبال تنوع‌بخشی حوزه پرداخت هستیم. خیلی به سمت پرداخت کارتی حرکت کرده‌ایم و کمتر به پرداخت حسابی توجه شده که باید برای حرکت به سمت پرداخت مبتنی بر حساب برنامه داشته باشیم.»
رئیس کل بانک مرکزی افزود: «کیف پول دیجیتال، پرداخت بدون کارت، پرداخت‌های حسابی و سایر روش‌ها باید توسعه داده شود. به دنبال تنوع بخشی روش‌های پرداخت هستیم تا تسهیل در ارائه خدمات به کسب و کار‌ها اتفاق بیفتد.
به گفته او، مسئله بعدی بازمهندسی نظام نظارتی است. ما در بانک مرکزی در حوزه نظارت دچار مشکل هستیم. قانون جدید بانک مرکزی اشخاص تحت نظارت بانک مرکزی را توسعه داده است و بانک مرکزی باید بر بخش‌های بسیاری نظارت داشته باشد. در حوزه نظارت دو رویکرد آفساید و آنساید وجود دارد. اگر نظارت آفساید دقیق عمل کند، در نظارت آنساید نیز موفق خواهیم بود، اما اگر نظارت آفساید نداشته باشیم، نظارت آنساید نیز امکان‌پذیر نخواهد بود.»
فرزین خاطرنشان کرد: «یکی از معضلات فعلی نظام بانکی استاندارد‌های ناهمگون بین بانک‌های مختلف است. ناهمگونی استاندارد‌های بانک‌ها را باید اصلاح کنیم. با توجه به حرکت به سمت تخصصی شدن بانک‌ها باید برای هر بانکی با توجه به حوزه تخصصی آن، استاندارد متفاوتی را تعیین کنیم. شرکت‌های فعال می‌توانند در این زمینه‌ها به بانک مرکزی کمک کنند و از آنها دعوت می‌کنیم به این حوزه‌ها ورود پیدا کنند. باید نظارت هوشمند داشته باشیم، برای آن برنامه‌ریزی کرده‌ایم و باید با کمک بخش‌های مختلف باید به سمت اجرای آن پیش برویم.»
رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر بحث ارتقای سطح امنیت گفت: «در یکی دو سال اخیر حملات سایبری به نظام بانکی بسیار افزایش یافته است. باید پایداری نظام بانکی در زمینه امنیت شبکه را ارتقا دهیم. حفاظت از دارایی‌های مردم، اعتماد به نظام بانکی و سرویس‌دهی مناسب در زمینه خدمات بانکی در گرو حفظ امنیت شبکه بانکی است. مجوز گواهی دیجیتال امضای الکترونیک را از مرکز ریشه دریافت کرده‌ایم که به غیرحضوری شدن ارائه خدمات کمک زیادی می‌کند.»
او خاطر نشان کرد: «آخرین موضوع بحث هوش مصنوعی است. از همان روز اولی که مسئولیت گرفتم، موضوع هوش مصنوعی را به شورای پول و اعتبار بردیم و مرکزی را در این زمینه در بانک مرکزی ایجاد کردیم. این مرکز در حال حاضر در بانک مرکزی در حال فعالیت است. در زمینه ارتقای سیاست‌های نظارتی و اقدامات ضد پولشویی، تکنولوژی‌های حوزه هوش مصنوعی بسیار کمک کننده است.»