پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عکس:محمد دلکش
آستان؛ پلی میان دولت و بخش خصوصی در ارائه خدمات الکترونیک
صالح نوریان، مدیرعامل شرکت آستان در گفت‌وگو با راه پرداخت از چالش‌های تعامل با دو بخش خصوصی و دولتی می‌گوید
شرکت آستان، یکی از شرکت‌های کلیدی در حوزه ارائه سرویس‌های دولت الکترونیک، نقش مهمی در افزایش دسترسی و کیفیت خدمات دولتی به‌عنوان اپراتور داده‌های عمومی دارد و تلاش می‌کند با استفاده از فناوری‌های نوین، تجربه کاربری بهتری را به بخش خصوصی و دولتی ارائه دهد. در نیمه اول سال ۱۴۰۳، شرکت آستان توانست با تمرکز بر گسترش ارتباطات خود با دستگاه‌های دولتی و افزایش تنوع سرویس‌ها، گام‌های موثری در توسعه خدمات دولت الکترونیک بردارد. صالح نوریان، مدیرعامل این شرکت، در گفت‌وگویی درباره اهداف، برنامه‌ها و چالش‌های پیش روی آستان و تلاش‌های این شرکت برای افزایش شفافیت و تعامل میان دولت و بخش خصوصی صحبت کرد.
رشد تراکنش‌ها و گسترش ارتباطات با دستگاه‌های دولتی
در ماه‌های اخیر، شرکت آستان تلاش کرده تا ضمن ارتقای تعامل با دستگاه‌های دولتی، تعداد تراکنش‌های خود را به ۱.۵ میلیون تراکنش در روز برساند. صالح نوریان، مدیرعامل شرکت آستان در این راستا بیان کرد: «در نیمه اول سال ۱۴۰۳، تمرکز ما بر افزایش تعداد تراکنش‌ها و جذب مشتریان جدید بود. خوشبختانه در ماه‌های اخیر توانستیم تعداد تراکنش‌های روزانه‌مان را به ۱.۵ میلیون تراکنش برسانیم. این تراکنش‌ها ارتباط مستقیم با دستگاه‌های دولتی دارد؛ یعنی یک طرف این تراکنش‌ها یک نهاد دولتی است که از طریق کسب‌وکارها به کاربران نهایی خدمات ارائه می‌دهد. برای مثال با گسترش همکاری‌ها با نهادهایی چون وزارت راه و شهرسازی، وزارت اقتصاد و قوه قضاییه، دسترسی به خدمات بیشتری از دستگاه‌های دولتی فراهم شده است.»
نوریان در ادامه توضیح داد که آستان، علاوه بر افزایش تعداد تراکنش‌ها، توانسته خدمات جدیدی را به عنوان اپراتور مرکز ملی تبادل اطلاعات به سرویس‌های موجود اضافه کند. او افزود: «برای مثال، سرویس‌هایی مانند اعتبار قضایی، نهضت ملی مسکن و صدور سفته و برات الکترونیکی به کمک فناوری‌های جدید، اکنون در دسترس کسب‌وکارها و شهروندان قرار گرفته است. همچنین ارائه سرویس‌های حمایتی مثل دهک وسع، که بانک‌ها از آن برای تعیین وضعیت اقشار کم‌برخوردار استفاده می‌کنند، نیز از دیگر دستاوردهای ما بوده است.»
همکاری نزدیک‌تر با سازمان امور مالیاتی و خدمات پستی
مدیرعامل آستان در خصوص برنامه‌های آتی این شرکت در نیمه دوم سال گفت: «یکی از حوزه‌های مهمی که بر آن متمرکز هستیم، همکاری با سازمان امور مالیاتی است تا بتوانیم خدمات مالیاتی را به شکل دقیق‌تری ارائه دهیم و در بهبود شفافیت و دسترسی به این خدمات سهیم باشیم.»
او افزود که علاوه بر آن، در حال کار روی توسعه سرویس‌های پستی هستند: «سرویس‌هایی نظیر تبدیل نشانی و کد پستی در حال حاضر ارائه می‌شود، اما هدف ما این است که خدمات بیشتری مثل رهگیری مرسولات پستی و گسترش استفاده از تبدیل اطلاعات مکانی مانند شماره تلفن ثابت و همچنین احراز نشانی را نیز به مجموعه خدماتمان اضافه کنیم .معرفی کاربرد و توسعه بازار سرویس‌های وضعیت سوء پیشینه، پاکنا و مدارک تحصیلی از دستگاه‌های دولتی بخش دیگری از برنامه‌های ما تا انتهای سال را تشکیل می‌دهند.»
تلاش برای به‌روزرسانی پروتکل‌ها و فناوری‌ها
نوریان با اشاره به تلاش‌های شرکت آستان برای به‌روزرسانی پروتکل‌های تبادل اطلاعات، گفت: «یکی از فعالیت‌های ما در یک سال اخیر، جایگزینی فناوری‌های قدیمی بوده است. بسیاری از پروتکل‌های فعلی هنوز قدیمی و ناکارآمد هستند و قادر به پاسخگویی به نیازهای روز فناوری نیستند. در این راستا، با مذاکره با دستگاه‌های اجرایی سعی کردیم تا سرویس‌های به‌روزتری را جایگزین این پروتکل‌ها کنیم در واقع تلاش ما این است که علاوه بر مشاوره به دستگاه‌های اجرایی، در بهبود شفافیت اطلاعات و امنیت داده‌ها نیز مشارکت داشته باشیم.»
چالش‌های تعامل با بخش خصوصی و دولتی
مدیرعامل آستان در رابطه با چالش‌های موجود در تعامل با بخش خصوصی گفت: «بخش خصوصی برای بهره‌برداری از خدمات دولتی، نیازمند دقت و شفافیت بیشتری است، اما متاسفانه برخی داده‌های دولتی به طور کامل و دقیق شفاف و در دسترس نیستند و بخش خصوصی نیاز دارد که به اطلاعات قابل اعتماد و دقیق دسترسی داشته باشد تا فرآیندهای کسب‌وکار خود را بهینه‌سازی کند.»
او با اشاره به چالش دیگر این حوزه بیان کرد: «چالش دیگر این است که در حال حاضر، مقررات جامعی برای نحوه ارائه سرویس‌ها و اطلاعات دولتی به بخش خصوصی وجود ندارد. از چند سال پیش کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیک برای تنظیم این مقررات تشکیل شده است، اما هنوز رویکردی درخواست‌محور دارد. ما پیشنهاد داده‌ایم که این کارگروه به سمت رویکرد چهارچوب‌محور حرکت کند، تا از نظر بررسی درخواست‌ها و شفافیت، زمان کوتاه‌تری برای پاسخ به نیازمندی‌های بخش خصوصی ایجاد شود.»
نوریان به ضرورت تعامل بهتر میان دولت و بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: «برای استفاده بهینه از اطلاعات و توسعه اقتصاد دیجیتال، لازم است که چالش‌های موجود در تعامل میان دولت و بخش خصوصی برطرف شود. همکاری نهادهای رگولاتور و تسهیل‌گر مانند کارگروه تعامل پذیری دولت الکترونیک و سازمان فناوری اطلاعات نیز باید به ایجاد این تعامل کمک کند تا بخش خصوصی بتواند به‌صورت عملی به اهداف خود برسد و به رشد اقتصاد دیجیتال کشور کمک کنند.»
الزامات امنیتی و حفاظت از داده‌های کاربران
نوریان در رابطه با امنیت و حفاظت از داده‌ها توضیح داد که آستان تحت نظارت سازمان فناوری اطلاعات فعالیت می‌کند و تمام تست‌های امنیتی و تجهیزات مرتبط نیز تحت استانداردهای این سازمان بررسی می‌شود. با این حال، او تاکید کرد که قوانین روشنی برای حفاظت از داده‌های کاربران در کشور وجود ندارد و این موضوع باعث عدم شفافیت در نحوه استفاده از داده‌ها می‌شود. او گفت: «آستان برای حفظ امنیت داده‌ها، مکانیزم‌های حفاظتی و مکانیزم احراز رضایت برای استفاده از اطلاعات حساس را اجرا می‌کند. اما با این حال، نیازمند قوانینی جامع و روشن در این زمینه هستیم تا چهارچوب مشخصی برای تعامل با داده‌های کاربران داشته باشیم.»
تسهیل تجربه کاربری و استانداردسازی خدمات
مدیرعامل آستان در رابطه با تلاش‌های آستان برای بهبود تجربه کاربری گفت: «یکی از مهم‌ترین کارهایی که انجام داده‌ایم، استانداردسازی خدمات بوده است. این موضوع به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا بدانند دقیقا چه خدماتی در دسترس است و چه خدماتی از نظر عملیاتی وجود ندارد. به این ترتیب، آن‌ها می‌توانند با دیدی بازتر و شفاف‌تر از خدمات دولتی استفاده کنند.»
او در ادامه توضیح داد که با وجود اینکه آستان تنها به کسب‌وکارها خدمات ارائه می‌دهد و تجربه کاربری نهایی بر عهده کسب‌وکارهاست، اما همچنان تلاش می‌کند تا فرایند ارائه سرویس‌ها را بهبود بخشد و تجربه‌ای روان‌تر برای کاربران ایجاد کند.
اتکا به تبادل اطلاعات و توسعه فناوری‌های داده‌محور
نوریان درباره چشم‌انداز شرکت آستان گفت: «هدف نهایی ما این است که حسب مقررات موضوعه آستان را به نقطه اتکایی برای کسب‌وکارها در دسترسی به اطلاعات دولتی تبدیل کنیم تا در این راستا، هر کسب‌وکاری که به داده‌های دولتی نیاز داشته باشد، بتواند به راحتی از طریق آستان به آن دسترسی پیدا کند و در کسب‌وکار خود بتواند از اطلاعات قانونی و به روز استفاده کنند.»
او ادامه داد: «همچنین، برنامه‌هایی برای توسعه کلان‌داده و تحلیل داده‌ها داریم تا از داده‌های خام به سطحی از دانش دست پیدا کنیم که قابل استفاده برای کسب‌وکارها باشد. البته هنوز برخی الزامات قانونی و شرایط لازم فراهم نشده، اما امیدواریم در یکی دو سال آینده بتوانیم به این سمت حرکت کنیم.»
