ماهی و گربه

شهرام مُکری را فیلم‌بین‌های حرفه‌ای می‌شناسند و نامش برای مردمی که کمتر سینما می‌روند چندان شناخته‌شده نیست. او فیلم‌های کوتاهی ساخته که تحسین منتقدان ایرانی و غیر ایرانی را پشت خود دارد. البته دومین فیلم بلند او یعنی ماهی و گربه این روزها در چند سینما پخش می‌شود که با استقبال خوبی هم روبه‌رو شده است. مکری را در دسته‌بندی‌های سینمای ایران در هیچ دسته‌ای نمی‌توان جا داد. او فیلم‌هایی می‌سازد که روشنفکرها از آن خوششان می‌آید اما مانند هیچ‌کدام از فیلم‌های روشنفکری نیست و رگه‌های عامه‌پسندی و جذابیت برای عامه مردم را در جای‌جای آن می‌توان مشاهده کرد. مکری فیلم‌سازی است که احتمالاً دوست دارد فیلم‌های جذاب و متفاوت ازنظر فرمی برای مردم بسازد. آخرین و دومین فیلم بلند او یعنی ماهی و گربه در یک پلان سکانس 130 دقیقه‌ای ساخته‌شده و لوکیشن آن محیطی ترسناک در کنار یک دریاچه است و داستان آشپزهایی است که از گوشت انسان برای پختن غذا استفاده می‌کنند. وحشت حاکم بر فیلم بدون هرگونه خون و خون‌ریزی بر کل فیلم جاری و ساری است.

مشاهده ماهی و گربه را به همه فعالان صنعت بانکداری توصیه می‌کنم. خوب است همه فعالان صنعت بانکداری و مدیران و رهبران ارشد بانکی یک‌بار پای این فیلم بنشینند و از فضایی که ماهی و گربه در جوار هم زندگی می‌کنند چیزی ببینند. این‌که در فضای بانکداری امروز ایران چه کسی ماهی است و چه کسی گربه موضوع این یادداشت نیست. اصل حرفی که می‌خواهم بزنم سختی فعالیت و زندگی در شرایط متناقض است. در شرایطی که آدم و آدم‌خوار در کنار هم زندگی کنند هیچ‌کس راحت نیست. حتی آدم‌خوار هم راحت نیست. آدم‌ها در شرایطی می‌توانند خوب زندگی و کار کنند که با امنیت و اعتماد در کنار هم فعالیت کنند. در شرایطی که امنیت و اعتماد وجود ندارد همه‌چیز رنگ دیگری می‌گیرد. ترس و وحشت بر همه‌چیز حاکم می‌شود و وقتی ترس و وحشت حاکم شد زندگی و کار بی‌خود و بی‌جهت سخت و مشکل می‌شود. ماهی و گربه یک دنیای خیالی است و ارتباط زیادی به واقعیت ندارد؛ اما اگر بخواهیم آدم‌خواری پیشه کنیم، زندگی برای همه ما سخت و مشکل می‌شود.

رضا قربانی

منبع: هفته نامه عصر ارتباط؛ شماره 681