پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سهراب ثامنی، مدیرعامل زربان بررسی کرد / فرصت‌های کسب سود در فضای بلاکچین و صرافی‌های غیرمتمرکز
سهراب ثامنی، مدیرعامل زربان، در رویداد 9 ژانویه در استودیو راه‌کار، طی مصا‌حبه‌ای با میثم سلیمانی، سردبیر رسانه‌های دیجیتال راه‌کار، به فرصت‌های کسب سود در فضای بلاکچین و صرافی‌های غیرمتمرکز پرداخت. او همچنین از چشم‌انداز صرافی‌های غیرمتمرکز گفت.
فرصت‌های فضای اکوسیستم رمزارزی
ثامنی در جواب سؤال اول که درباره فرصت‌های کسب درآمد غیر از ترید بود، گفت: «در حال حاضر در دنیا، گذاری از فضای سرویس‌ها و استارتاپ‌های متمرکز بلاکچین و خدمات رمزارز به غیرمتمرکز اتفاق افتاده که به سبب همین گذار، وضعیت این سرویس‌ها روزبه‌روز بهتر می‌شود. مثلاً به خاطر مکانیسم اثبات کار اتریوم هزینه‌ها بالا بود و حجم صرافی‌های غیرمتمرکز از کل حجم تبادل عدد کوچکی بود، ولی به مرور با آمدن لایه‌دوها این امکان ایجاد شد که صرافی‌های غیرمتمرکز بتوانند هزینه‌های خود را کاهش دهند و با این هزینه‌های ثبت تراکنش پایین‌تر، حجم معاملات آنها در رقابت با صرافی‌های متمرکز بیشتر شود که در نتیجه سرویس‌های بیشتری نیز ارائه داده‌اند؛ مثلاً استیک کردن در پلتفرم‌های متعدد، تأمین نقدینگی در استخرهای صرافی‌های غیرمتمرکز مانند وان‌اینچ، استفاده از پلتفرم‌های جمع‌آوری یا کشت سود و پلتفرم‌های اختیار موقعیت بدهی که به شما امکان می‌دهند از یک موقعیت سود ببرید.»
چشم‌انداز صرافی‌های غیرمتمرکز
ثامنی در ادامه با اشاره به چشم‌انداز صرافی‌های غیرمتمرکز مطرح کرد: «بستگی به لایه زیرساختی این صرافی‌ها یعنی بلاکچین دارد. ثبت تراکنش روی بلاکچین هزینه دارد. هر چقدر امنیت بلاکچین بالا باشد و هزینه آن کمتر، احتمال پیشرفت دکس‌ها بیشتر است. پیش‌بینی من با توجه به تحول تکنولوژی مانند چندشاخه شدن اتریوم این است که بسیاری از هزینه‌ها کاهش پیدا خواهد کرد. همچنین در مقابل، صرافی‌های متمرکز با چالش‌های بسیاری ازجمله رگولاتوری مواجه شده و خیلی از آنها جمع شده‌اند؛ صرافی‌ای مانند FTX به دلیل عدم انعطاف‌پذیری و قابلیت اتکا شکسته شده، اما دکس‌ها شاید ضعیف به نظر بیایند، ولی در برابر طوفان‌ها مقاوم هستند؛ زیرا آنها نمی‌توانند توسط رگولاتور زیر سؤال بروند و زیرساخت محکمی دارند. مدلی که این صرافی‌ها دارند مشارکتی است و سرمایه‌گذاران را تشویق به سرمایه‌گذاری می‌کند. اتفاقات منفی که برای صرافی‌های متمرکز رخ می‌دهد نمی‌تواند برای صرافی‌های غیرمتمرکز رخ دهد. تکنولوژی همیشه ثابت کرده که کاربردی‌تر از شکل سنتی خواهد بود.»
استفاده از استیبل‌کوین‌ها به جای پول فیات در بحث پرداخت
سؤال بعدی درباره جایگزینی استیبل‌کوین و فیات پرسیده شد که ثامنی گفت: «در حال حاضر در بعضی از بازارهای خاص این اتفاق افتاده است؛ مثلاً در پرداخت‌های خرد کشوری مانند ایران که ارتباط قوی با بسیاری از کشورها ندارد. اما نکته این است که در پرداخت هنوز هزینه ثبت تراکنش بلاکچینی نسبت به هزینه ثبت تراکنش رمیتنس بالا‌تر است و ممکن است قابل رقابت نباشد. اگر روزی بتوانیم بلاکچین را با تمام مزایایش کم‌هزینه‌تر کنیم وارد رقابت با پرداخت‌ها خواهیم شد. کلیدی‌ترین نکته در این مبحث همان بحث هزینه‌هاست. احتمالاً تحول بعدی که از آن رونمایی خواهد شد در ساده‌سازی ولت‌ها خواهد بود. پیش‌بینی من این است که تا سال آینده هزینه‌های بلاکچین به نصف خواهد رسید و تا سه سال آینده از هزینه یک‌دهم امروز هم کمتر خواهد بود. الان حجم معاملات یک صرافی متمرکز سه‌برابر یک صرافی غیرمتمرکز است، ولی من فکر می‌کنم با کاهش هزینه‌های سیستم زیرساختی آن یعنی بلاکچین، خدمات دکس‌ها بسیار مورد استفاده قرار خواهد گرفت. خود ما سعی کردیم محصولی را توسعه دهیم که نگاه به آینده و فضای غیرمتمرکز دارد و یک تکنولوژی زیرساختی را توسعه بدهیم که همه بتوانند از آن استفاده کنند و بسیاری می‌توانند استارتاپ خود را روی آن ایجاد کنند.»
فرصت‌های کسب درآمد از اتریوم
مدیرعامل زربان در پاسخ به سؤال کسب درآمد از پروژه اتریوم گفت: «از زمانی که سیستم اجماع اتریوم از سیستم اثبات کار به سیستم اثبات سهام تبدیل و بهبود مکانیسم اتریوم انجام شد، چند مدل درآمدی از اتریوم به دست آمد. اولین مورد استیکینگ است که یک مدل ضدتورمی ارائه داده و شما در ازای قفل دارایی خود از آن سود دریافت می‌کنید. همچنین به خاطر ارائه سرویس بهتر روی لایه‌دوم‌های اتریوم، شما این قابلیت را خواهید داشت که با انتقال دارایی میان لایه‌دوها با تأمین استخرهای نقدینگی بین‌زنجیره‌ای، بتوانید سود خوبی کسب کنید؛ زیرا در حال حاضر انتقال مستقیم دارایی از یک زنجیره به زنجیره دیگر ممکن است تا یک هفته طول بکشد و شما به‌عنوان تأمین‌کننده ظاهر شوید و با این کار یک هفته را به چند ثانیه کاهش دهید و در ازای ایجاد بلاک تا ۱۵ درصد دارایی سود دریافت کنید. علاوه‌بر این موارد با استفاده از سرویس‌هایی مثل مورفو می‌توانید با انتقال زمانی یا موقعیتی دارایی بین چند محصول مختلف کسب سود کنید.»
افراد مناسب برای کسب درآمد از بلاکچین
ثامنی در جواب سؤال آخر بیان کرد: «اگر کسی دانش کم، اما سرمایه دلاری دارد می‌تواند در پلتفرمی مانند «آوه» آن را سپرده‌گذاری کند و اگر سرمایه کمتری دارد می‌تواند از کشت سود استفاده کند. افرادی که دانش بیشتری دارند و اهل ریسک بیشتری هم هستند می‌توانند تأمین نقدینگی در استخرهایی مانند یونی سوآپ انجام دهند و کسب سود کنند. کسانی هم که به دانش خود مسلط هستند و دارایی کمتری دارند می‌توانند از فلش‌بات‌ها استفاده کنند و از آربیتراژ بین دکس‌ها درآمد به دست آورند. کسی هم که دانش پیشرفته و پول دارد می‌تواند از استراتژی‌های پیچیده‌تر مانند بین زنجیره و وام ثانیه‌ای سود بگیرد.»