رمز خفت‌گیری یا کارتی با چند رمز

سعید کلانتری، کارشناس ابزار پرداخت / فرض کنید شخصی توسط چند خلافکار مورد خفت‌گیری قرار می‌گیرد و سارقان کارت‌های بانکی‌اش را به زور از او می‌گیرند و درحالی‌که تیزی چاقو زیر گلویش است او را مجبور می‌کنند رمز کارت‌هایش را وارد عابربانک کند.

اگر موجودی کارتش 300 هزار تومان باشد، احتمالاً 200 هزار تومان برداشت کرده و بعد او را رها کنند. ولی اگر صد میلیون در کارتش باشد، ممکن است او را به‌عنوان گروگان همراه خود ببرند یا به طریقی سعی کنند از او به پول بیشتری برسند، زیرا در عابربانک نمی‌توانند بیش از ۲۰۰ هزار تومان برداشت کنند و در صورتی‌که کارت‌به‌کارت کنند ممکن است در آینده کارت مقصد مسدود شود.

علاوه بر این حتی اگر او را رها کنند و کارت را به همراه خود ببرند، فرد مالباخته کارتی با صد میلیون تومان پول را به همراه رمز از دست داده که قطعاً هم خسارت زیادی به خودش خورده و هم احتمالاً عده‌ای کاسب و طلافروش و موبایل‌فروش توسط سارقان جهت خرج کردن پول کارت‌های مالباخته به دردسر می‌افتند.

قطعاً راه‌حل‌های متفاوتی برای مشکل گفته‌شده وجود دارد، ولی یک راه‌حل نوین می‌تواند تعریف دو یا چند رمز برای یک شماره کارت باشد که هر کارتی یک سقف پرداختی دارد و یک مقدار موجودی را نشان می‌دهد. مثلاً هر کارتی یک رمز خفت‌گیری دارد که وقتی آن رمز وارد شود، موجودی کارت یک عدد زیر دویست هزار تومان نمایش داده می‌شود و تا همان سقف هم قابل برداشت است.

یک رمز میانی وجود دارد که مثلاً موجودی را حدود دو میلیون نشان می‌دهد و همین مقدار قابل برداشت است. (مثلاً رمز خرید) و یک رمز واقعی که موجودی واقعی را نشان می‌دهد و تا همان سقف هم قابل برداشت است.

یکی دیگر از مصارف مهم این رمز، جلوگیری از کلاهبرداری به روش اسکیمر است.

وقتی یک رمز برای خرید داشته باشیم، در مکان‌های خرید و مکان‌های پرخطر مثل میوه‌فروش‌های بین‌راهی یا دست‌فروش‌ها، رمز اصلی کارت را اعلام نمی‌کنیم؛ بنابراین با استفاده از اسکیمر نمی‌توانند کل کارت را خالی کنند. نهایتاً تا سقف خرید می‌توانند کلاهبرداری کنند که قطعاً قابل‌ تحمل‌تر است.

همچنین زمانی که کارت خود را به همکاران یا فرزندان و همسر جهت خرید می‌دهیم، خیال آسوده‌تری داریم، چون باتوجه‌به سقف رمزی که داده‌ایم می‌توانند خرید کنند.

این قابلیت باید توسط بانک‌ها برای کارت‌ها فعال شود و با توجه به هر رمزی که تعیین می‌شود، سقف مبلغی یا درصدی مشخص شود و قطعاً هر بانکی این قابلیت را اول روی کارت‌های خود فعال کند، سهم بازار بزرگی به‌ دست می‌آورد و هم نشان می‌دهد که نوآور است.

با توجه به اینکه در کارت‌های مغناطیسی، رمز کارت روی کارت ذخیره نمی‌شود، پس نیازی به تعویض کارت‌ها و تغییر کارت‌های موجود در بازار نیست.

اضافه شدن این قابلیت به کارت‌ها موجب تغییر در فرهنگ عمومی هم خواهد شد و هر فردی که کارتش موجودی نداشته باشد، بقیه خواهند گفت باز رمز خفت‌گیری‌ات را زدی؟ رمز اصلی را بگو.

مسئله دیگر روش پیاده‌سازی است. یعنی فرض کنیم کارت من ۱۰ میلیون تومان پول دارد و سقف رمز اول آن ۲۰۰ هزار تومان است. حالا کسی با استفاده از رمز اول، کارت را صفر می‌کند؛ درحالی‌که کارت من هنوز 9 میلیون و ۸۰۰ هزار تومان پول دارد. در بانک و در زمان تعریف سقف کارت‌ها زمان شارژ شدن کارت را هم می‌توان تعیین کرد. یعنی بعد از 24 ساعت دوباره مبلغ ۲۰۰ هزار تومان شارژ شود یا بعد از 48 ساعت یا بعد از شش ساعت. البته از روش‌های دیگری هم می‌شود استفاده کرد و این به عهده خلاقیت بانک و توانایی‌های سوئیچ کارت آن سپرده می‌شود.

نتیجه‌گیری: امروزه همه کارت‌ها یک رمز دارند که با استفاده از آن به کل موجودی کارت (به‌ جز مبلغ مسدودشده) می‌توان دسترسی داشت.

ولی می‌توان به هر کارت دو یا چند رمز را اختصاص داد که تفاوت‌ رمزها در تفاوت مبلغ کارت‌هاست. مثلاً رمز اول موجودی کارت را حداکثر ۲۰۰ هزار تومان نشان می‌دهد. رمز دوم تا سقف دو میلیون تومان و رمز سوم تا کل موجودی را نشان بدهد. برای پیاده‌سازی هر بانکی می‌تواند قوانین خود را پیاده‌سازی کند یا اینکه از قوانین متمرکز بانک مرکزی استفاده کند.