پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عکاس: نسیم اعتمادی
پاد؛ پلتفرمی برای پلتفرم‌های اقتصاد دیجیتالی کشور / روایت حمیدرضا رضاپناه از مسیر «سرزمین هوشمند پاد»
شرکت سرزمین هوشمند پاد اول دی‌ماه یک‌سالگی خود را جشن گرفت. شرکتی که به صورت طرحی بزرگ از اقتصاد دیجیتالی حدود هفت سال پیش و به سفارش بانک پاسارگاد در دل فناپ متولد شد و در یک سال گذشته فعالیت خود را با ارائه خدمات در حوزه بانکداری دیجیتالی در قالب شرکتی مستقل ادامه داده است.
حمیدرضا رضاپناه، مدیرعامل سرزمین هوشمند پاد ضمن تشریح اهداف، چالش‌ها و چشم‌انداز پاد با نگاهی واقع‌بینانه اعلام کرد که در این مدت برخی از اهداف شرکت بیش از پیش‌بینی‌ها محقق شده و برخی از اهداف امسال هنوز محقق نشده‌اند. او همچنین در مورد وضعیت بانکداری دیجیتال و نئوبانک‌ها در کشور صحبت کرد و توضیح داد که نئوبانک‌ها مانند یک انقلاب باعث فراگیری عدالت در دسترسی کاربران به خدمات بانکی می‌شوند.
مدیرعامل سرزمین هوشمند پاد از یک سو در مورد اقدامات انجام‌شده در این شرکت سخن گفت و از سوی دیگر چشم‌اندازهای پاد را تشریح کرد. رضاپناه همچنین از دستورالعمل بانک مرکزی برای نحوه فعالیت نئوبانک‌ها گفت.
اهمیت پلتفرم‌ها و تولد پاد از دل فناپ
مجموعه بانک پاسارگاد و شرکت فناپ، طی سال‌های 1395 و 1396 به صورت مجزا به این جمع‌بندی رسیدند که آینده بازار، آینده پلتفرم‌هاست و اگر قرار است در آینده ابزاری در دست باشد، باید روی پلتفرم‌ها سرمایه‌گذاری کرد. به دلیل وجود چنین تفکری بود که بانک پاسارگاد از همان سال‌ها سرمایه‌گذاری روی طرحی نو را آغاز کرد و طی سالیان مختلف ادامه داشت تا اینکه کلان طرحی به نام «سرزمین هوشمند پاد» نهایی و آماده شد.
البته ارائه این محصول به‌عنوان خدمتی جدید در بازار به ایجاد پتانسیلی جدید هم نیاز داشت. به همین دلیل شرکت پاد تأسیس شد تا بتواند محصولات و خدماتی که در سال‌های مذکور توسعه پیدا کرده بودند را عرضه کرده و در ادامه، مسیرهای جدیدی در طراحی محصول و خدمات تعریف کند.
حمیدرضا رضاپناه، مدیرعامل سرزمین هوشمند پاد، در گفت‌وگو با «راه پرداخت»، در توضیح اهداف جاری شرکت پاد گفت: «برای این مجموعه شاخص‌هایی تعیین شده که باید محقق شوند. از ابتدای سال، پاد در بعضی از اهداف و شاخص‌ها به بیش از سطح مورد نظر رسیده، اما تا تحقق برخی اهداف همچنان فاصله وجود دارد و امیدوارم در سه ماه باقی‌مانده سال بخشی از این اهداف محقق شوند.»
جذب مشتریان حقیقی ازجمله اهداف محقق‌شده پاد محسوب می‌شوند و از طرف دیگر، جذب مشتریان حقوقی جزو اهدافی است که پاد برای خود تعریف کرده و باید آنها را محقق کند.
مدیرعامل سرزمین هوشمند پاد بر این باور است که یکی از دلایلی که باعث شده پاد در بخش جذب مشتریان حقوقی به اهداف خود نرسد، جوان بودن شرکت است. زیرا تعریف فرایندها زمان‌بر است و احتمالاً سال آینده پاد قادر باشد به این شاخص‌ها نیز دست یابد. به همین دلیل تعریف شاخص‌های مطلوب‌تر برای مجموعه پاد و همچنین برگزاری کمپین‌هایی برای جبران اهداف محقق‌نشده در دست اقدام است.
ورود پاد به صنایع و رضایت از خدمات
هرچند پاد به‌عنوان یک شرکت مستقل در ابتدای مسیر قرار دارد، اما با توجه به سبقه‌ای که کارکنان آن دارند، محصولات پاد رضایت بازار را جلب کرده است. طبق توضیحات رضاپناه، پاد توانسته هم در بخش حقیقی و هم در بخش حقوقی محصولاتی به بازار ارائه دهد که پیش از ارائه تست شده‌اند، مورد استفاده قرار گرفته‌اند و در مورد آنها رضایت وجود دارد. در این مسیر محصولات هم به بلوغ کامل خود نزدیک می‌شوند؛ بنابراین پاد از بسیاری از رقبایی که به‌تازگی وارد بازار شدند یا محصولات آنها تست نشده، جلوتر است.
ورود پاد به صنایع ازجمله اقداماتی است که این شرکت در دست کار دارد. به گفته رضاپناه، پاد قصد دارد به‌جای اینکه از سمت محصول به سمت بازار حرکت کند، بازارها را شناسایی و خدمات و محصولات را بر اساس نیاز بازارها عرضه کند.
ناآشنایی و عدم بلوغ بازار با برخی از محصولات پاد
یک روی دیگر سکه ماجرای پاد چالش‌هایی است که این مجموعه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. منشاء این چالش‌ها متفاوت است، اما می‌توان گفت آشنا نبودن بازار با برخی از محصولات پاد، چالش اصلی این شرکت محسوب می‌شود.
توضیحات مدیرعامل سرزمین هوشمند پاد از این حکایت دارد که بزرگ‌ترین چالش پاد این است که بازار با برخی از محصولات پاد آشنا نیست و صنایع هنوز برای استفاده از محصولات پاد به بلوغ نرسیده‌اند.
رضاپناه به سابقه نیروهای پاد اشاره کرد و گفت: «با اینکه پاد، به‌عنوان یک شرکت مستقل، مجموعه نوپایی است، اما اکثر نیروهای پاد از همکاران فناپی هستند و سابقه زیادی در حوزه‌های نرم‌افزار، کسب‌وکاری و آی‌تی دارند. با این حال شرکتی که نوپاست، چالش‌های خاص خود را دارد. بزرگ‌ترین معضل این است که پاد پیش‌قدمی می‌کند؛ درحالی که بازار تحمل این پیش‌قدمی را ندارد.»
ارائه خدمات به استارتاپ‌ها و ورود پاد به سه حوزه جدید
پاد خدمات خود را بر اساس نیازهای کسب‌وکارها و استارتاپ‌ها در اختیار آنها قرار می‌دهد. همچنین علاوه بر توسعه پلتفرم زیرساختی خود که قابلیت ارائه خدمات دیجیتالی به انواع محصولات و پلتفرم‌های دیجیتالی دیگر را دارد، خود به کسب‌وکار حوزه‌های مختلفی ازجمله حوزه‌های حقوقی، کودک، سرگرمی، سلامت، مالی و بانکی، آموزش و مسکن ورود کرده و در هر یک از این حوزه‌ها طیف متنوعی از انواع محصولات تجاری و خدماتی مختلف توسعه داده و به بازار ارائه داده است.
رضاپناه در مورد این موضوع توضیح داد: «یکی از محصولات پاد در حوزه گردشگری یکChannel manager است که در بستر آن آژانس گردشگری و هتل می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و آژانس از ظرفیت خالی هتل یا از تغییر قیمت یا پیشنهادات موردی هتل به صورت آنی اطلاع پیدا می‌کند. از این امکان می‌توان در حوزه‌های دیگری ازجمله حوزه پزشکی هم استفاده کرد.»
حوزه‌های کشاورزی و انرژی دو حوزه جدیدی محسوب می‌شوند که پاد قصد دارد به آنها ورود کند.
او در پاسخ به این سؤال که این شرکت در حوزه کشاورزی چه خدماتی ارائه خواهد داد، گفت: «یکی از دغدغه‌های جدی که در مجموعه گروه مالی پاسارگاد در حوزه کشاورزی وجود دارد، موضوع امنیت غذایی برای کشور است؛ بنابراین در کنار پاسارگاد، پاد نیز در حال بررسی بازار فناوری‌های کشاورزی و اپلیکیشن‌های کشاورزی موجود در بازار است تا با جمع‌بندی نهایی به راهکاری جامع و دیجیتالی به منظور ارتقای اکوسیستم کشاورزی و پاسخگویی به نیازمندی‌های کشور نایل شویم.»
اهمیت انرژی در دنیا باعث شده شرکت پاد به این حوزه نیز وارد شود و به گفته مدیرعامل سرزمین هوشمند پاد، این شرکت و ساتبا در حوزه توسعه پلتفرم انرژی خورشیدی در آینده همکاری مشترکی خواهند داشت. ضلع سوم این همکاری مشترک نیز اشخاص حقوقی فعال در حوزه انرژی و صنایع و شرکت‌های بزرگ هستند.
انقلاب نئوبانک‌ها و عدالت در دسترسی افراد
حرکت صنعت بانکداری به سمت بانکداری دیجیتالی و نئوبانک‌ها بر کسی پوشیده نیست؛ فرایندی که باعث برقراری عدالت دسترسی به خدمات بانکی در نقاط مختلف کشور می‌شود. در این میان معمولاً از اصطلاح بانکداری سنتی در مقابل بانکداری دیجیتالی استفاده می‌شود.
با این حال رضاپناه مخالفت خود را با استفاده از این اصطلاح اعلام کرد و توضیح داد: «بهتر است به جای بانکداری سنتی از بانکداری معمول استفاده شود. بانکداری سنتی فرایندی است که 30 سال قبل و به صورت کاغذی انجام می‌شد. بانکداری بعضی از کشورهایی که در مرحله توسعه‌یافتگی هستند در بخشی از فعالیت‌ها از ایران عقب‌تر بوده و ایران در این بخش رشد قابل توجهی داشته است. با این حال با توجه به رشد فناوری و تأثیرگذاری آن بر سبک زندگی مردم، برای اینکه قادر باشیم اثرگذاری را در حوزه بانکداری نیز تسریع و تقویت کنیم به یک انقلاب نیاز داریم. نئوبانک‌ها انقلابی هستند که قابلیت دسترسی افراد مختلف را به یکسری سرویس‌های مشخص در حوزه مالی-بانکی مهیا می‌کنند.»
او بر این باور است که شعار عدالت اجتماعی به معنای اینکه همه افراد باید به سرویس‌ها دسترسی یکسان داشته باشند در بانکداری معمول امکان‌پذیر نیست. زیرا مشتریان در قیود زمانی و مکانی قادر به رفع نیاز خود هستند؛ درحالی که نئوبانک‌ها می‌توانند به نیازها در هر زمان و مکانی پاسخ دهند. اگر قرار است تحولی ایجاد شود تا همه افراد در هر نقطه از کشور بتوانند از خدمات بانکی استفاده کنند، باید به سمت نئوبانک‌ها حرکت کنیم.
دستورالعمل بانک مرکزی در خصوص واحد دیجیتالی ارائه خدمات بانکی مؤسسات اعتباری
اواسط آذرماه بود که بانک مرکزی دستورالعمل نحوه ایجاد، فعالیت و نظارت بر واحد دیجیتال مؤسسات اعتباری را تصویب و ابلاغ کرد. دستورالعملی که تأثیر مستقیم بر فعالیت نئوبانک‌های شبکه بانکی کشور خواهد داشت و واکنش‌های زیادی میان فعالان حوزه فین‌تک در پی داشت.
مدیرعامل سرزمین هوشمند پاد نیز در مورد این دستورالعمل توضیح داد: «هر دستورالعمل و آیین‌نامه‌ای دو وجه دارد؛ یک وجه شخصی است که آن را صادر کرده است، طبق بررسی‌های کارشناسی و حقوقی که روی دستورالعمل بانک مرکزی صورت گرفت به این نتیجه رسیدیم که دغدغه بانک مرکزی این است که مسیری که نئوبانک‌ها در آن حرکت می‌کنند عدم شفافیت ایجاد می‌کند و این عدم شفافیت منجر به اتفاقاتی می‌شود که بعداً به مسیر مالی کشور ضربه وارد خواهد کرد. از این رو به نظر می‌رسد بخش‌هایی از این دستورالعمل برگرفته از شرایط روز است و آینده‌نگری لازم در تدوین آن انجام نشده است.»
رضاپناه بر این موضوع تأکید کرد که دستورالعمل بانک مرکزی نه به طور کلی باید رد شود، نه تأیید.
او تأکید کرد: «با توجه به اینکه رگولاتور تصمیم گرفته است، ما در هر صورت تابع قانون هستیم، اما امیدواریم بتوانیم طی مذاکراتی با بانک مرکزی، ضمن پاسخگویی به نگرانی‌های رگولاتوری، مسیر مطمئن‌تر و بهتری برای نئوبانک‌ها به وجود آوریم.»
