پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
سهم ۵۰ درصدی شرکت خدمات انفورماتیک در خودپردازهای نصب شده کشور
دقیقا یک هفته پیش شرکت دولتی خدمات انفورماتیک همایشی با عنوان ماشینهای خودکار بانکی برگزار کرد. در همایش هتل سیمرغ روند رشد بازار و فناوری، امنیت در دستگاههای خودپردار، کارت هوشمند، راهکارها و چالشها و خدمات پشتیبانی خودپرداز مطرح شد. این همایش مدیران ارشد و کارشناسان مرتبط با حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بانکها جمع شده بودند تا به صحبتهای مهندس نجفی مدیرعامل و معاونین شرکت خدمات انفورماتیک گوش کنند. ابتدا مهندس فرامرز خالقی معاون بازاریابی و فروش خدمات به بررسی روند بازار و فناوری خودپرداز پرداخت.
پیش بینی افزایش ۳ برابری نصب خودپرداز در خاورمیانه و افریقا تا سال ۲۰۱۴
او خودپرداز را به عنوان نماد بانکداری الکترونیک معرفی کرد و با اشاره به سابقه به کارگیری خودپرداز در شبکه بانکی گفت: اولین بار پس از انقلاب در سال ۱۳۷۱ بانک سپه اقدام به نصب و راهاندازی خودپرداز کرد که سقف برداشت در آن زمان ۳۰ هزار تومان بود. در خارج از تهران نیز اصفهان اولین استانی بود که دارای خودپرداز شد. مهندس خالقی از دهه هشتاد به عنوان دهه رشد و تجهیز بانکها به انواع خودپردازهای سالنی و دیواری یاد کرد و با اشاره به آمار خودپردازهای عرضه شده تا پایان شهریور ماه سال ۹۰ برای شبکه بانکی کشور، گفت: سهم شرکت خدمات انفورماتیک نزدیک به ۴۷ درصد است که براساس تعداد نصب خودپردازهای شدهها این میزان بالغ بر ۵۰ درصد میشود. صدور قریب به ۱۱۱ میلیون کارت برداشت و وجود ۲۲هزار و ۵۵۹ خودپرداز فعال در سراسر کشور، ثبت متوسط ۱۱ هزار و ۱۸۰ تراکنش را برای هر خودپرداز در ماه به همراه داشته است. در همین حال متوسط مبلغ تراکنش برای هر دستگاه در طی یک روز نیز به مرز 90 هزار تومان رسیده است. معاون بازاریابی و فروش شرکت خدمات انفورماتیک به روند استفاده خودپرداز در کشورهای دیگر پرداخت و افزود: بررسی وضعیت جهانی نصب خودپرداز بیانگر متوسط سالانه ۱۰% رشد است که در این بین برخی کشورها همچون آمریکا به مرز اشباع در بهرهگیری از خودپرداز رسیدهاند. نکته مهم اینکه تا سال ۲۰۱۴ سهم مناطق مختلف دنیا از خودپرداز دچار تغییرات اساسی شده و در این میان سهم خاورمیانه و آفریقا بالغ بر ۳ برابر افزایش خواهد داشت و بالعکس سهم کشورهای امریکای شمالی تغییر محسوسی نخواهد داشت. وی در ادامه به افزایش سهم تعویض دستگاههای قدیمی تا دو برابر، نسبت به نصب دستگاههای جدید در سال ۲۰۱۳ اشاره کرد.
مهندس خالقی خاطر نشان کرد: از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ تاثیر کشورهای تازه وارد به این صنعت، در آمار خودپردازهای نصب شده قابل ملاحظه بوده و ادامه خواهد داشت. یعنی تا آن زمان ۱۸هزار دستگاه دیگر به مجموعه خودپردازهای کشور افزوده خواهد شد و ایران جزء ۱۰ کشور اول که از رشد بالای نصب خودپرداز برخوردارند قرار خواهد گرفت. وی در ادامه به روند توسعه کاربری پایانههای هوشمند واریز و پرداخت وجوه بانکی پرداخت و همچنین مزایا و قابلیتهای استفاده از سرویس واریز آنی وجه را مورد توجه قرارداد. توسعه فضاهای چند کاربردی که به نوعی یک بانک کوچک مکانیزه کنار بانک اصلی میباشد از دیگر موضوعاتی بود که وی در سخنرانی خود به آن پرداخت و از جمله مزایای این خدمت را جذب مشتریان جدید به دلیل کیفیت بالاتر سرویس در خارج از ساعات کاری شعب، ایجاد زیرساختهای لازم در تغییر وظایف کاربردی شعب بانک از تحویلداری به فروشندگی یا ارائه سرویس، کاهش زمان انتظار مشتریان در صف تحویلداری برای اخذ سرویس و… عنوان نمود. مهندس خالقی ضمن اشاره به ضرورت ارتقاء امنیت همزمان با توسعه خدمات بانکداری الکترونیک به نمونههایی از سرقتهای بزرگ در برخی کشورها از طریق سیستم کارت پرداخت و متذکر شد: سال ۲۰۰۸ کانادا سرقت ۴۰۸ میلیون دلار را از شبکه بانکی خود اعلام کرد و همان سال فرانسه و انگلستان نیز هر کدام بهتر تیب ۲۵۰ یورو و ۶۱ میلیون پوند سرقت را از سیستم کارت پرداخت بانکها، اعلام کردند.
کاهش مدت زمان رفع اشکال با وجود افزایش ناگهانی تعداد تراکنشها
در این گردهمایی مهندس مجید زنوزی مدیرعامل شرکت فرادیس البرز، دیگر سخنران این همایش نیز به چگونگی ارائه خدمات پشتیبانی خودپرداز پرداخت و با برشمردن برخی موارد، ارائه و برنامه ریزی خدمات را در این بخش بسیار پیچیده توصیف کرد و افزود: به همین منظور نیاز به ایجاد فرهنگ سازمانی خدمت رسانی، بهره گیری از نیروی انسانی متخصص، برخورداری از دانش فنی، قطعات یدکی کافی، تعدد مراکز تعمیرات و مدیریت سیستمهای اطلاعاتی به عنوان زیر ساختهای عمومی پشتیبانی میباشد. وی همچنین وسعت جغرافیایی، تنوع آب و هوا و تراکنشهای بالا را از دیگر عواملی دانست که بر کم و کیف ارائه خدمات پشتیبانی اثرگذار میباشد.
مدیرعامل شرکت فرادیس البرز در ادامه به رشد ۸۴ درصدی تعداد دفاتر پشتیبانی شرکت خدمات انفورماتیک اشاره کرد و افزود: تعداد خودپردازهای تحت پوشش پشتیبانی نیز در نیمه اول سال ۹۰ به ۱۲ هزار و ۴۴۷ خودپرداز رسیده است. همچنین مراکز تعمیرات استانی نیز در پایان سال ۸۹ نسبت به سال قبل ۳۰ درصد رشد را نشان میدهد. وی همچنین به رئوس فعالیتهای این شرکت پرداخت و خاطر نشان کرد: پشتیبانی خودپردازهای شبکه بانکی، شبکههای ماهوارهای، شبکههای زمینی، شبکه LAN شعب، سخت افزارهای شعب بانک، نرم افزارهای شعب بانک، پایانههای فروش، تجهیزات امنیتی (سیستمهای دوربین) از جمله خدمات این شرکت میباشد.
وی ضرورت توجه به کیفیت خدمات دریافتی را از جهت ارزش کسب شده توسط مشتری، مورد توجه قرار داد و یادآور شد: خرید خدمات با کیفیت پایین به منظور کاهش هزینه، نرخ خرابی بالاتر، ارائه خدمات غیر موثر، افزایش زمان غیرفعال شدن دستگاه، کاهش درآمد، کاهش تراکنش و در نهایت افزایش هزینه خریدار را به همراه خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت فرادیس البرز در خاتمه به ارائه خدمات در غالب سیستم یکپارچه و اختصاصی به مشتریان شرکت اشاره نمود و خاطر نشان کرد خوشبختانه در زمان واریز یارانهها و رشد تعداد تراکنشها شاهد کاهش مدت زمات رفع اشکال بودیم.
ضرورت توجه به امنیت
مهندس محمدرضا اسکندری مدیر پایانههای خودکار بانکی شرکت خدمات انفورماتیک نیر تحت عنوان امنیت در دستگاههای خودپرداز ضمن اشاره به انواع حملات احتمالی به دستگاههای خودپرداز خاطر نشان کرد: نفوذ و سرقت، حملات فیزیکی مخرب، کلاهبرداری، حملات رایانهای و نرم افزاری از جمله تهدیداتی است که خودپردازها در معرض آن قرار دارند. نحوه مقابله با هر یک از این موارد از دیگر بخشهای سخنرانی مهندس اسکندری بود. وی در پایان سخنرانی خود متذکر شد: امنیت یک جریان پویا است و هر لحظه باید آمادگی مواجهه با تهدیدات جدید را داشته باشیم.
حرکت به سمت استفاده از کارتهای هوشمند
در خاتمه این همایش نیز مهندس نسترن اسماعیلی مدیر سیستمهای کارت، تحت عنوان «کارت هوشمند راهکارها و چالشها» به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی گفت: در حال حاضر سیستمهای کارت بانکها از طریق یک سوییچ بین بانکی قدرتمند به نام شتاب با پوشش ۱۰۰ درصدی به یکدیگر متصل میباشند که در مقایسه با سایر کشورها، خوشبختانه در سطح قابل قبولی از امنیت نیز قرار دارد. وی با اشاره به برخی تخلفات صورت گرفته در سیستم کارت پیشنهاد استفاده از کارت هوشمند را ارائه کرد و در توجیه ارائه این پیشنهاد به امنیت بالای کارت هوشمند، انعطاف در تولید برنامههای کاربردی متنوع، ظهور تکنولوژی موبایل و استفاده از آن به عنوان ابزار پرداخت، تبعیت از روند رشد تکنولوژی اشاره نمود. مهندس اسماعیلی در توضیح ضرورت تبعیت از روند رشد تکنولوژی افزود: تقریبا اکثر کشورهای جهان ظرف یک دهه اخیر مهاجرت به سمت استفاده از کارت هوشمند و جایگرینی کارتهای مغناطیسی را شروع و برخی ازآنها به پایان رسانیدهاند. در اروپای غربی از سال ۲۰۰۰ کار شروع شده است؛ به طوری که از سال ۲۰۰۶ در فرانسه، از سال ۲۰۰۷ در انگستان و فنلاند نیز ۱۰۰٪ کارتها EMV بودهاند. اما در سایر کشورها به طور میانگین ۷۰٪ کارتها ارتقاء یافتهاند. وی در خصوص تاریخچه کارت هوشمند در ایران نیز اظهار داشت: در ایران تعدادی کارت هوشمند با برنامه کاربردی کیف پول الکترونیکی در دو نوع استاندارد داخلی و اقتباسی از EMVصادر شده است. در سال ۱۳۸۳ـ۱۳۸۴ بانک مرکزی با اعلام نیاز به استفاده از کارت هوشمند با تبعیت از استاندارد EMV و مطابقت با برنامه کاربردی VSDC از بانکها خواست تا برنامه مهاجرت خود به کارت هوشمند را اعلام نمایند. اما تاکنون اقدام جدی در این خصوص صورت نگرفته است.
مهندس اسماعیلی به رویکرد نحوه استفاده ازکارت هوشمند در راستای مهاجرت سیستمها از کارتهای مغناطیسی به کارتهای هوشمند پرداخت و افزود: میتوان یکی از دو رویکرد برنامههای کاربردی با رویکرد استاندارد بومی ((Local و برنامههای کاربردی با تبعیت از استاندارد جهانی (EMV) را در دستور کار قرار داد. در ادامه ضمن اشاره به انواع کاربردهای کارت هوشمند به راهکارهای امنیت در استاندارد EMV، گامهای راه اندازی و پیاده سازی کارت هوشمند اشاره نمود و در خاتمه نیز خاطر نشان کرد: تغییر و ارتقای سیستمها برای پشتیبانی از کارت هوشمند امری ضروری است. استفاده از کارت هوشمند یک پروژه ملی است و اجرای آن در یک یا چند بانک، نتیجه مطلوب را نخواهد داشت. به همین منظور راهاندازی زیر ساختهای مورد نیاز برای اجرای این پروژه، تعریف استاندارد ملی و مقررات مربوط به تفویض مسئولیت پیش نیازهای مهم آن است و نباید فراموش کرد پروژه ظرف زمانی مورد نیاز را میطلبد و نمیتواند به صورت یک پروژه کوتاه مدت نگریسته شود.