پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
در پنل تخصصی حکمرانی در ارزشآفرینی دیجیتال تاکید شد / بحران تعدد رگولاتور برای فینتکیها
نهمین همایش بانکداری الکترونیک و نظامهای پرداخت در دومین روز و ساعتهای پایانی خود میزبان پنل «حکمرانی، سیاستگذاری و تنظیمگری در ارزشآفرینی دیجیتال» بود. در این پنل مهرداد سپهوند؛ مشاور پژوهشکده پولی و بانکی، محمدمهدی فاطمیان؛ رئیس انجمن فینتک، جعفر مرتضویان؛ مدیر طرح و نوآوری شرکت ملی انفورماتیک، محمد فرجود؛ مدیرعامل هلدینگ نوآوری بانک تجارت، هاشم آقازاده؛ معاون علمی ریاست جمهوری و مهران محرمیان؛ معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی حضور داشتند.
بانک مرکزی باید روی طراحی سندباکس وقت بیشتری میگذاشت
در ابتدای این پنل مهرداد سپهوند، مشاور پژوهشکده پولی و بانکی با بیان اینکه تاکنون بانک مرکزی رویکرد مثبتی به فینتکها داشته اما لازم است رویکرد مهربانتری داشته باشد، گفت:«فینتکها آنقدر که ما فکر میکنیم بزرگ نیستند که بتوانند تهدیدی برای بانک مرکزی باشند. در واقع فینتک کسبوکارهای نوپایی هستند که در ارائه خدمات مالی بسیار میتوانند مفید باشند و به آنها نیاز داریم. فینتکها فضای جدیدی ایجاد کردند که خدمات و مشاور مالی بهینه فراهم میآورند و در جهت توانمندساختن فنی مهم هستند.»
در ادامه این پنل محمدمهدی فاطمیان بااشاره به نقش تنظیمگر در دنیای فناوری توضیح داد:«آیا نمیتواند نهاد ناظر کاری نداشته باشد تا ما کارمان را انجام دهیم؟ ما قبلا یک ارتباط سینوسی با بانک مرکزی داشتیم و رویکردمان به بانک مرکزی این بوده که این نهاد در مقام پدر و حامی باشد. درخصوص اینکه رویکرد چه باید باشد، باید بگویم روی طراحی سندباکس ای کاش بانک مرکزی بیشتر زمان و انرژی گذاشته بود. بسیاری از دغدغهها قبل از اینکه از سوی بانک مرکزی به صورت دغدغه مطرح شود ما بهدنبال راهکار آن بودهایم. ما باید بتوانیم کنار هم بنشینیم و از زاویه دید یکدیگر به مسائل بنگریم. در دروه جدید انجمن در قالب یک کارگروه مشترک تلاش کردیم تعامل جدیدی با بانک مرکزی بسازیم و امیدوار به این تعامل هستیم.»
محرمیان نیز صحبت فاطمیان را تایید کرد و گفت:«قبلا هم ما همکاری با انجمن فینتک داشتیم اما در این دوره این همکاری و تعامل تقویت شده است. کنار هم بودن میتواند ارزش ایجاد کند و ما در بانک مرکزی باید بتوانیم از عینک فینتکها به مسائل نگاه کنیم.»
فاطمیان در ادامه بعد از این صحبت فاطمیان اظهار امیدواری کرد که در سال جدید بانک مرکزی و فعالان فینتک به تعامل پویاتری برسند.
او ادامه داد:«ما بهصورت شفاف از بانک مرکزی درخواست ایفای نقش بیطرفی و توسعه کسبوکار را داریم و پیشنهادمان این است کسبوکارها را بهصورت مستقیم به سمت بانکها نفرستید. برخی مواقع آنها کاسه داغتر از آش میشوند و برخی مواقع کسبوکار را میبلعند. بانک مرکزی باید نقش عادلانهای داشته باشد و این توازن را برقرار کند. سختشدن مجوز شرایط کسبوکار پرداختیاری و دیگر حوزههای فینتک بسیار سخت شده است. آیا با سندباکس فعلی این مسیر تسهیل میشود؟ چطور میتوانیم این را تبدیل به یک رگولیشن موفق کنیم؟ اگر بانک مرکزی در حوزه وظایفش رگولهکردن است، باید تمام بازیگران آن حوزه را بهعنوان ذینفع مخاطب قرار دهد. بارها ما موضوعی را در بانک مرکزی صحبت و جمعبندی کردیم و ۶ ماه بعد به ما گفته شده نهاد دیگری ایراد گرفته و نمیتوان براساس تصمیم ۶ ماه قبل ادامه داد. این رویه باید تغییر کند و توقع ما این است که بانک مرکزی بهعنوان رگولاتور با کارگروههای مشترک با دعوت کردن سایر دستگاههای مربوطه و فعالان حوزه تصمیم گیری کند که تغییرات مکرر اتفاق نیفتد.»
گزینش دو طرح برای ورود به سندباکس
جعفر مرتضویان نیز در توضیح سندباکس بانک مرکزی توضیح داد:«مقام تنظیمگر لزوما نقشاش سختتر کردن بازی نیست. بعد از رونمایی از سندباکس براساس چهارچوب آن، دوره فراخوانهای سندباکس را برگزار کردیم و در یک مدت مشخص طرحهایی که وارد میشوند و چند معیار اصلی مانند نوآوری و ارزشآفرینی را داشته باشند وارد سندباکس میشوند. دوره اول را در تیرماه برگزار کردیم و یازده طرح وارد سندباکس شدند و دو طرح گزینش شدند و اکنون این دو طرح در محیط آزمون در حال ارزیابی عملکرد هستند. این دو طرح باید دستکم ۶ ماه دوره آزمون را بگذرانند و ریسکآفرین برای پول نباشند. دوره دوم را هم در مهرماه برگزار کردیم و طرحهای جدیدی وارد شدند و اوایل سال آینده این ارزیابیها به پایان خواهد رسید.»
بهجای تعدد رگولاتور به سمت رگولیشن چندبعدی برویم
بعد از معاون شرکت ملی انفورماتیک، محمد فرجود صحبت کرد. او در توضیح انتظار بانکها از فینتکها و توسعه همزمان فینتکها عنوان کرد:«ابتدا باید بپرسیم آیا بانکها از رویکرد بانک مرکزی به فینتکها استقبال میکند؟ رگولاتور در ایران کیست؟ آنچه ما داریم میبینیم این است که ما تعدد رگولاتور داریم و فقط بانک مرکزی نیست. یکی از چالشهای مهم ما این است. در برخی از کشورها رگولاتور بخشی ایجاد شده است اما ما چنین چیزی را نداریم. حالا چه باید کرد؟ بسیاری از کارهایی که ما در فینتک میخواهیم انجام دهیم در بانک امکان آن نیست. مانند تسهیلات خرد و لندتک که برای بانک و مقررات آن دشوار است. پیشنهاد من این است که اتفاقا حوزه فینتک به رسمیت شناخته شود و رگولیشن چندبعدی برای آن لازم است. در خود ساختار بانک مرکزی باید دید چه کار میشود کرد. همه ما میتوانیم بگوییم رگولاتوری ضروری است اما آیا هدف توسعه کسبوکار است یا نظارت بر اینکه آنها خطایی نکنند؟ بهنظر بنده گزینه اول باید مورد هدف قرار بگیرد.»
او تاکید کرد:«شاید مهمترین موضوع برای ما این است که در مسیر تحول دیجیتال باید نقشه راه داشت. ما هنوز نمیدانیم نقشه راه بانک مرکزی در این حوزه چیست. اینها را باید بانک مرکزی روشن کند. میدانیم که پابهپای فینتکها نهاد دولتی نمیتواند حرکت کند اما باید توجه کرد کمیته مشترک و کارگروه هم هرچند نشانه خوبی است، کافی نیست. حوزه اعتبارسنجی ما اصلا کفاف بیزنسهای فینتک را نمیدهد. بنابراین باید برای سال آینده به تمامی این نکات توجه کرد.»
آقازاده سخنران بعدی این پنل تخصصی بود. او با بیان اینکه در نهاد ریاست جمهوری توجه ویژهای به موضوعات دانش بنیان وجود دارد، عنوان کرد:«هرچند تدابیر بانک مرکزی قابل ستایش است اما قاعدتا مسیر و اقدامات باید سرعت و تناسب بیشتری با خروجی کسبوکارهای فینتک داشته باشد. از سوی معاونت علمی ریاست جمهوری از ابتدای امسال توجه ویژه به دانشبنیانها داشتیم و قانون جهش تولید دانشبنیان هم در همین راستا بود. در این قانون موارد خوبی هم درخصوص توسعه فینتک و ناظر بر دستگاههای رگولاتور دیده شده است. نکته دیگر اینکه وزارت اقتصاد دبیرخانه حمایت از تولید دانش بنیان را ایجاد کرده که ناظر بر بانک مرکزی است. تمامی اینها میتواند برای تسهیل مسیر بانک مرکزی مفید باشد.»