پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
این روزها کلمات رمزارز، بیت‌کوین، استخراج و ان‌اف‌تی بسیار گفته و شنیده می‌شوند. روزگاری نه‌چندان‌دور، این اینترنت، پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی بودند که رفته‌رفته از زبان اهالی فن، راه خود را به دایره واژگان روزمره مردم باز کردند و نقل محافل شدند. حالا اما نوبت به کلیدواژه‌های دنیای پررمز و راز بلاکچین و ارزهای دیجیتال رسیده تا در تیترها و سرخط خبرها جا خوش کنند.
موج جدید ثروتمندان هم دیگر محدود به فعالان بازار بورس و طلا و صاحبان املاک و مستغلات نیستند، بلکه سرمایه‌گذاران نوخاسته‌ای نیز هستند که با دادوستد رمزارزها یا ساخت و فروش ان‌اف‌تی‌ها توانسته‌اند یک‌شبه ره صد‌ساله بروند و ثروت هنگفتی به هم بزنند.
برای نمونه، چندی پیش، فروش یک کلکسیون ان‌اف‌تی به مبلغ حیرت‌آور ۶۹ میلیون دلار، به‌شدت خبرساز شد و به درگرفتن موجی از بحث و جدل‌ها در شبکه‌های اجتماعی انجامید.
همین اتفاق بهانه‌ای شد تا بسیاری از هنرمندان، آستین‌ها را بالا بزنند و به سودای کسب درآمد بیشتر شروع به یادگیری مفاهیم دنیای ارزهای دیجیتال کنند. امروز سوم آبان روز جهانی هنرمند، در حالی گرامی داشته می‌شود که دنیای هنر در سال‌های گذشته با مفاهیم جدیدی مثل ان‌اف‌تی روبه‌رو شده است. در این مقاله گفته شده ان‌اف‌تی چیست و چگونه می‌توان با ساخت و فروش آن درآمدزایی کرد.
پدیده ان‌اف‌تی چیست؟
توکن غیرمثلی، توکن بی‌تا و توکن غیرقابل‌تعویض، همگی معادل‌هایی هستند که اهالی فارسی‌زبان حوزه رمزارزها برای ان‌اف‌تی به کار می‌برند. اما ان‌اف‌تی سرواژه عبارت Non-Fungible Token است که ترجمه تحت‌اللفظی‌اش همان «توکن غیرمثلی» است. ممکن است بپرسند مگر «توکن مثلی» هم داریم که به ان‌اف‌تی می‌گویند توکن غیرمثلی؟
دارایی مثلی یا تعویض‌پذیر، گونه‌ای از دارایی است که منحصربه‌فرد و یکتا نیست و با همانند خود قابل تعویض است. مثل یک قطعه اسکناس هزارریالی یا یک قطعه سکه بهار آزادی. هزاران و میلیون‌ها نسخه از یک اسکناس هزارریالی وجود دارد که هیچ یک در ارزش، تفاوتی با دیگری ندارد و هر یک را می‌توان با آن یکی تعویض کرد.
به همین دلیل، این دسته از دارایی‌ها را می‌توان در دسته دارایی‌های «مثلی» یا «تعویض‌پذیر» جای داد. چون هر یک در ارزش و کاربرد، مثل هم هستند.
اما دارایی غیرمثلی، قابل تعویض با هیچ دارایی دیگری نیست و بی‌همتا و منحصربه‌فرد است. برای مثال، یک تابلوفرش نفیس با یک مجسمه تاریخی هم‌‌سنگ و هم‌ارزش نیست و هر یک را باید با سنگ محک جداگانه‌ای ارزش‌گذاری کرد.
حال توکن ان‌اف‌تی یا غیرمثلی، مابه‌ازای دیجیتالی یک دارایی غیرمثلی است. همچنان که نمی‌توان یک دارایی غیرمثلی را کپی کرد، توکن غیرمثلی مرتبط با آن هم قابل تکثیر یا تعویض نیست. با این تعریف، هر اثر هنری یکتا را می‌توان به یک توکن ان‌اف‌تی تبدیل کرد. در اینجا توکن ان‌اف‌تی نقش گواهی یا سند دیجیتالی مالکیت آن اثر هنری را ایفا می‌کند.
اینجا ممکن است بپرسند که تفاوت ان‌اف‌تی با یک سند دیجیتالی عادی چیست؟ پاسخ این است که تفاوت این دو به فناوری بلاکچین بازمی‌گردد. تمام داده‌های یک توکن ان‌اف‌تی در بستری به نام بلاکچین، ثبت و ضبط می‌شود که پاک‌نشدنی، خدشه‌ناپذیر و غیرقابل‌دستیابی است.
در واقع، بلاکچین است که به ان‌اف‌تی اهمیت و اعتبار بخشیده؛ زیرا هر فرد یا نهادی می‌تواند برای یک اثر هنری، سند دیجیتالی صادر کند، اما آیا قادر است تضمین کند که این سند در طول زمان از بین نمی‌رود و دستکاری نمی‌شود؟
بلاکچین، پایگاه داده غیرمتمرکز، توزیع‌شده و امنی است که برپایه اصول دانش ریاضی و رمزنگاری بنا شده و می‌توان با خاطری آسوده، داده‌های حیاتی را در آن برای همیشه ذخیره کرد.
چه چیزهایی را می‌توان به ان‌اف‌تی تبدیل کرد؟
از نظر فنی، هر چیز یکتا و بی‌مانندی را می‌توان به یک توکن غیرمثلی تبدیل کرد. خواه یک تصویر باشد، خواه یک تابلوی نقاشی، شعر و ترانه و حتی توییت یا پست اینستاگرامی.
گرچه کمتر پیش‌آمده کسی از آثار هنری ملموس مثل تابلوی نقاشی، یک توکن ان‌اف‌تی بسازد، اما در گوشه‌وکنار دیده شده که صاحبان آثار هنری، بسته‌ای را حاوی کیف پول توکن ان‌اف‌تی اثر به آن ضمیمه کرده و در اختیار خریداران گذاشته‌اند.
با این حال، سردمداران جریان اصلی حوزه ان‌اف‌تی، «دیجیتال آرتیست‌ها» یا «هنرمندان حوزه دیجیتال» هستند که آثار خود را با ابزار و قالب دیجیتالی خلق و در محیط آنلاین منتشر می‌کنند.
ارزش یک ان‌اف‌تی از کجاست؟
برای بسیاری هنوز مایه شگفتی است که چگونه یک تصویر دیجیتالی با فرمت JPEG توانسته به بهای میلیون‌ها دلار به فروش برسد. اما پاسخ این ارزش‌گذاری‌های به‌ظاهر عجیب‌وغریب در یک عبارت نهفته است: «علاقه و میل خریدار».
همچنان که بسیاری برای خرید تابلوی نقاشی سهراب سپهری حاضرند میلیاردها تومان هزینه کنند، برخی هم با جان‌ودل حاضرند یک اثر هنری دیجیتال را به قیمت چند میلیون دلار بخرند؛ بنابراین می‌بینیم که اتفاق چندان نامعمولی در دنیای ان‌اف‌تی‌ها رخ نداده و فقط قالب عرضه، نمایش و دادوستد آثار هنری تغییر کرده و به بستر دیجیتال منتقل شده است.
ساخت و فروش ان‌اف‌تی چگونه است؟
افرادی که دستی بر آتش هنر دارند، می‌توانند قدم به دنیای ان‌اف‌تی بگذارند و بخت خود را برای بهره‌مندی از جریان درآمدی هنگفت این حوزه نوپا بیازمایند.
از آثار هنری تصویری گرفته تا قطعات موسیقی و حتی میم‌های اینترنتی خلاقانه را می‌توان به ان‌اف‌تی تبدیل کرد و در بازارگاه‌های ویژه دادوستد این توکن‌ها به فروش رساند.
افراد پس از اینکه اثر خود را برای ساخت ان‌اف‌تی انتخاب کردند، باید سراغ بازارگاه‌های ویژه ان‌اف‌تی بروند. این بازارگاه‌ها، هم ابزارهای پیشرفته‌ای را برای ساخت توکن‌های غیرمثلی در اختیار افراد می‌گذارند و هم نمایشگاهی برای عرضه و تبلیغ آثار فراهم می‌کنند.
«اوپن‌سی» (OpenSea)، «سوپرریر» (SuperRare) و «ریریبل» (Rarible) از پرآوازه‌ترین بازارگاه‌های ساخت، نمایش و دادوستد ان‌اف‌تی هستند. پس از ایجاد حساب کاربری در این بازارگاه‌ها به‌سادگی می‌توان آثار هنری خود را در آن بارگذاری کرد و با چند کلیک، توکن ان‌اف‌تی را ساخت.
چگونه می‌توان برای یک توکن ان‌اف‌تی مشتری دست‌وپا کرد؟
پس از ساخت و ثبت ان‌اف‌تی خود در یک بازارگاه تخصصی، باید به دنبال یک مشتری دست‌به‌جیب بود. ان‌اف‌تی درست همانند یک اثر هنری، وقتی با اقبال مردم مواجه می‌شود که دارای ویژگی‌های بی‌همتا و منحصربه‌فردی باشد که در اثر دیگری یافت نمی‌شود.
فارغ از این، اسم‌ورسم، جایگاه و سبک کاری فرد به‌عنوان یک هنرمند، می‌تواند نقش بسزایی در ارزش‌گذاری توکن ان‌اف‌تی ایفا کند. از دیگر عوامل تأثیرگذار در موفقیت یک اثر هنری و توکن ان‌اف‌تی متعلق به آن، توجه به روندهای حاکم بر حوزه‌های فردی و اجتماعی است. اثری که با روندهای جاری، هماهنگ باشد، از بخت بیشتری برای جلب مخاطب برخوردار خواهد بود.
در کنار تمامی اینها نباید از نظر دور داشت که دست‌وپا کردن مشتری برای یک توکن ان‌اف‌تی همانند هر کار تجاری دیگری، مستلزم صرف هزینه و زمان برای تبلیغات و بازاریابی است؛ بنابراین می‌توان از انواع و اقسام روش‌های بازاریابی، از تبلیغ شفاهی گرفته تا تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و تولید محتوا برای جذب مشتری استفاده کرد.
نوبیتکس پلتفرم تبادل رمزارز کشور است که فهرستی پروپیمان از ارزهای دیجیتال را برای خریدوفروش در اختیار کاربران خود گذاشته است. در نوبیتکس می‌توان با خرید ارزهای دیجیتالی همچون اکسی (AXS)، مانا (MANA) و سندباکس (SAND) قدم به دنیای بازی‌های مبتنی بر ان‌اف‌تی گذاشت و با خلق جهان‌ها و موجودات مجازی خلاقانه خود و فروش آنها در قالب توکن‌های غیرمثلی، درآمد کسب کرد.
بسیاری از بازارگاه‌های ان‌اف‌تی بر پایه بلاکچین‌هایی همچون اتریوم کار می‌کنند؛ ساخت توکن‌های غیرمثلی و فروش آنها برای کارمزد ساخت و عرضه به خرید اتریوم (ETH) برای پرداخت کارمزدهای ساخت و عرضه ان‌اف‌تی نیاز دارد.