سال ۲۰۲۲ سرانجام بانک‌ها به سمت بهترشدن حرکت می‌کنند؟

افسانه یزدانی‌پور، تحلیل‌گر سامانه‌های احراز هویت داتین / هر چه بیشتر همه چیز تغییر می‌کند، بیشتر همه‌ چیز مثل قبل باقی می‌ماند! با نگاهی به سال 2021 که به نظر می‌رسید سالی باشد که صنعت، پتانسیل تراکنش‌های مبتنی بر داده (data-driven transactions)، پرداخت‌های آنی و ارزهای دیجیتال را به‌درستی درک کند اما پیشرفت‌ها در این مسیر به دلیل چالش‌های نام آشنا، همچنان کند و دست‌وپا شکسته است.

زیرساخت و فناوری‌های موجود در بانک‌ها همچنان محدود مانده و این نشان می‌دهد که زمان انتظار گذشته است. اکنون زمان اولویت دادن به فرصت‌های درآمدی بلندمدت و ایجاد قابلیت‌های موردنیاز برای تحقق سریع و ایمن آنها است.

وقتی به سال ۲۰۲۲ و پس از آن نگاه کنیم، خواهیم دید که هفت روند کلیدی وجود دارد که پتانسیل آنها در حال عملی‌شدن است:

1- ظهور بانکداری کارگزار (Agency Banking) و بانکداری به عنوان سرویس (Banking-as-a-Service(BaaS))

در سال 2022، شاهد خواهیم بود که صنعت بانکداری کارگزار شروع به تعبیه‌شدن در بازارهای مالی خواهد کرد و اینکه پرداخت‌ها به‌عنوان یک سرویس (خدمت)، نیازمند مجوز بانکی است، درک و محقق خواهد شد. در Icon Solutions، (یک مشاور پرداخت مستقل فناوری اطلاعات و ارائه‌دهنده فناوری تخصصی است که به مؤسسات مالی در سراسر جهان خدمات ارائه می‌کند.) ما معتقدیم که فناوری پاسخ هر سؤالی نیست.

استفاده از اطلاعات یک خبره از سیلیکون ولی به‌ندرت می‌تواند مشکل کندی تغییر را به‌صورت ریشه‌ای حل کند مانند تاکتیک‌های بدون استراتژی کری‌خواندن قبل از پیروزشدن. برای دگرگونی مؤثر، فناوری مناسب باید با درک عمیقی از فرایند کسب‌وکار همراه شود که به یک نقشه راه عمل‌گرایانه و قابل پیمایش برای تغییر، تبدیل می‌شود. ( Toine van Beusekom، مدیر استراتژی)

۲– بانک‌ها در حال بررسی هزینه واقعی تراکنش‌ها هستند

بانک‌ها هزینه واقعی هر تراکنش پرداخت خود را نمی‌دانند. سال 2022 سالی خواهد بود که آنها به این واقعیت پی می‌برند. هنگامی که این اتفاق بیفتد، می‌بینند که این هزینه‌ها خیلی بالاتر و حداقل دو برابر آن چیزی است که تصور می‌کردند. این بدان معناست که در بررسی‌های دقیق، محاسبات از هزینه تغییر به هزینه اجرا تغییر پیدا خواهد کرد. در نتیجه بانک‌ها نیاز دارند که وضعیت پرداخت‌های خود را به‌خوبی درک و هدف و نقشه راه انتقال خود را برای رسیدگی فوری به چالش‌های هزینه‌های ناپایدار و خلق ارزش وسیع‌تر ایجاد کنند. (Liam Jeffs ، مدیر فروش)

3- مسیر پایان برای بانکداری متمرکز (core banking) شروع می‌شود

هر بانکی با قدمت ۱۰ سال یا بیشتر (اکثر آنها) دارای پلتفرم‌هایی از کربنکینگ‌ها هستند که دیگر برای اهدافشان مناسب نیستند. بله، انتقال به چیزی مناسب‌تر برای دنیای واقعی و همیشه فعال امروزی، یک ماراتن است نه دوی سرعت، اما بانک‌ها در حال حاضر، سال‌هاست که هنوز در نقطه آغاز این مسیر هستند.

با این حال؛ بانک‌ها در نهایت به این شلیک آغاز ماراتن واکنش نشان می‌دهند. واضح است که تغییرات در یک سایز و اندازه مشخص، برای همه مناسب نیست. به تناسب فعالیت‌ها، برخی از بانک‌ها که درحال‌توسعه معماری‌های جدید جهانی هستند، اغلب از پلتفرم‌های BaaS مبتنی بر ابر استفاده می‌کنند و ابتدا آن را در بخش‌های مجزای کسب‌وکارشان آماده بهره‌برداری می‌کنند.

برخی دیگر، در حال تفکیک بخش‌های کربنکینگ موجود هستند و به‌اصطلاح «فیل» را به قطعات کوچکی تقسیم می‌کنند، تا یا آنها را مجدداً ایجاد و بازتولید کنند (متمرکز در همان دامنه فعالیت و با میکروسرویس‌های داخلی) یا بتوانند آنها را با استفاده از API و به‌صورت Plug and Play در اجزای BaaS خارجی، با یک معماری متفاوت به کار بگیرند.

برای اکثر بانک‌ها، این تغییرات در درازمدت، سخت و طی سال‌ها، اتفاق می‌افتد. اما امسال می‌تواند سالی باشد که بانکداری متمرکز، واقعا شروع به تغییر یا بهترشدن از آنچه که می‌شناسیمش کند. (Simon Barrows، مدیر خدمات)

4- card-mageddon (افول کارت‌های بانکی) در شرف وقوع است

درخواست پرداخت آنی، به یکی از ابتکارات موردبحث در صنعت پرداخت تبدیل شده است. واضح است که این موضوع، پتانسیل کاهش هزینه‌ها را در پی دارد، جایگزین‌های واقعی را به‌جای گزینه‌های پرداخت سنتی ارائه می‌دهد و افزایش دید و شفافیت را فراهم می‌کند. این ویژگی‌ها وعده می‌دهد که نحوه پرداخت ما تغییر می‌کند.

بازرگانانی را در نظر بگیرید که سال‌ها تلاش ناموفقی برای دورزدن card rail به‌منظور کاهش هزینه‌ها داشته‌اند. (ریل کارت: سیستم پرداخت کارت اعتباری است. بلاکچین یک نوع جدیدتر از ریل کارت‌هاست. سیستم‌های پرداخت الکترونیکی متمرکز مانند PayPal، Venmo و Zelle نیز از این نوع هستند.

اگر وجوه منتقل‌شده فوراً در دسترس باشد، ریل پرداخت به عنوان ریل بلادرنگ (آنی) –real-time rail_نامیده می‌شود.) در صنعت، افراد زیادی، درخواست برای پرداخت را فرصتی برای تاجرها می‌دانند تا در نهایت وابستگی­شان را به کارت‌های پرداخت کاهش دهند، زیرا ترکیبی از ریل پرداخت‌های آنی، APIهای بانکداری باز و خدمات درخواست پرداخت، همگرا می‌شوند تا مصرف‌کنندگان را به سمت گزینه‌های ارزان‌تر پرداخت مبتنی بر  account-to-account (A2A)در محل، سوق دهند.

آیا این می‌تواند نشانه‌ای باشد که card-mageddon به سمت ما می‌آید؟ برای بانک‌ها، همسوکردن فناوری با یک استراتژی روشن به منظور تحقق پتانسیل عظیم خدمات درخواست پرداخت، حیاتی خواهد بود. ( Louise Shorthouset، مشاور ارشد پرداخت).

۵– زمان انجام برخی اقدامات در مورداستفاده از داده‌های پرداخت است

برای بانک‌های بریتانیا و اتحادیه اروپا، سال 2022، شاهد انجام به‌روزرسانی ISO 20022 برای RTGS بانک انگلستان، RTGS هدف2 Eurosystem و پلتفرم SWIFT برای پرداخت‌های فرامرزی خواهیم بود. (Real-Time Gross Settlement  سرویس تسویه ناخالص بلادرنگ (RTGS) زیرساختی است که برای بانک‌ها، انجمن‌های ساختمانی و سایر موسسات، حساب نگهداری می‌کند.  همزمان با نگهداشت تمرکز حیاتی بر برنامه‌های زیرساختی، بانک‌ها اکنون باید چشم‌اندازهای خود را وسعت دهند تا در نظر بگیرند که چگونه می‌توانند با استفاده از داده‌های حساس به زمان و غنی‌تر، در کنار فرصت‌های بانکداری باز، به مزایای تجاری ارزشمندی دست یابند.

انفعال یک گزینه نیست، زیرا حتی برای حفظ و بقای تجارت موجود و موارد مربوط به آن، سرمایه‌گذاری فوری موردنیاز است، چه رسد به ایجاد درآمدهای جدید یا صرفه‌جویی در هزینه‌ها. موارد استفاده بالقوه برای داده‌ها بسیار زیاد و متنوع است که شامل بهبود عملیات و پردازش خودبانک و همچنین محصولات و خدمات جدید یا پیشرفته برای مشتریان شرکتی، SME و مشتریان مصرف‌کننده است.

بانک‌ها باید برنامه‌های اولویت‌بندی‌شده برای توسعه و راه‌اندازی خدمات مبتنی بر داده را ایجاد کنند که توسط یک مدل عملیاتی مؤثر، مجموعه‌های مهارت‌های جدید و دسترسی امن به منابع دیتای تمیز (clean data) جهت تغذیه تجزیه‌وتحلیل‌ها، پشتیبانی می‌شود. ( Andrew Ducker، مشاور ارشد پرداخت)

۶– پولشویان دست‌گیر می‌شوند

حقیقت ناخوشایند این است که بانک‌ها در جنگ علیه جرائم مالی شکست می‌خورند. مجرمان از تاکتیک‌های پیچیده‌تر استفاده می‌کنند، رفتارهای مشتری پیچیده‌تر و مطالبه‌گرانه است، بررسی‌های نظارتی در حال افزایش است، با تهدید به جریمه‌های هنگفت و آسیب‌های اعتباری، بانک‌ها باید هوشمندانه‌تر کار کنند تا حتی بتوانند به این روند ادامه دهند، چه رسد به اینکه پیشروی کنند.

پیشرفت‌هایی وجود دارد که انتظار داریم شاهد تغییرات قابل توجهی در سال 2022 باشیم تا بانک‌ها را قادر سازد که مجرمان بیشتری را، سریع‌تر شناسایی کنند. به عنوان نمونه، الگوریتم‌های تشخیص مبتنی بر machine learning همراه با کنترل‌های مبتنی بر قانون در مورد Fraud و AML، پتانسیل بالایی برای کاهش اختلال و تسهیل شناسایی بهتر فعالیت‌های مشکوک بالقوه دارند. یافتن منبع و مدیریت مستمر داده‌ها همچنان یک حوزه کلیدی تمرکز برای حرکت روبه‌جلو در جهت ایجاد یک رویکرد یکپارچه و منسجم در زمینه FRAML (کشف تقلب و پولشویی) خواهد بود.

معماری توسعه ابری و توانایی استفاده از امکانات  Data storeهای چندمنظوره، عاملی برای مدیریت بهتر داده‌ها است.  بهبود کیفیت داده و گذر از یک مدل دسته‌ای- دوره‌ای (periodic batch) به رویکرد رویدادمحور (event-driven)، تشخیص رفتارهای مشکوک در زمان واقعی را (به صورت آنی یا بلادرنگی) نزدیک‌تر خواهد کرد. این رویکرد نه تنها باعث کاهش اشتباهات و خسارات می‌شود و منطبق با تعهدات است، بلکه از مشتریان نهایی و عموم مردم در برابر اثرات هولناک جرائم مالی بهتر محافظت می‌کند. (Tom Cleato، رئیس عالی مرکز مبارزه با جرایم مالی)

7- بانک‌­ها از Low-code به عنوان یک رویکرد میانی  استقبال می‌کنند

بانک‌ها به طور فزاینده‌ای از انعطاف‌ناپذیری و محدودیت‌هایی که پلتفرم‌های برنامه‌نویسی شده (Heavy-code platform) روی آنها ایجاد می‌کنند، ناامید شده‌ و احساس می‌کنند که این پلتفرم‌ها توانایی آنها را برای نوآوری و خدمات‌رسانی مناسب به مشتریانشان خفه می‌کند.

ظهور رویکرد «low code» جایگزینی را ارائه می‌دهد که در آن عملیات مختلفی (مانند جریان‌های پرداخت، عملکردهای تجاری، قوانین و…) به زبانی بسیار شهودی و غیرکدی و اغلب با نمایش‌های گرافیکی پویا قابل توسعه هستند. جایی که «کد»، به طور خودکار تولید می‌شود و اتکا به منابع مهندسی و برنامه‌نویس را کاهش می‌دهد. این رویکرد با پذیرش زبان‌های خاص مربوط به حوزه‌های تخصصی تسریع شده است؛ مثلا زبان‌های low code مربوط به یک دامین خاص، مانند پرداخت‌ها هست.

این در عمل به چه معناست؟ تغییر ساده و تسریع شده است. بانک‌ها کمتر به منابع مهندسی و برنامه‌نویسان وابسته هستند. هماهنگی و شفافیت بیشتری بین تجارت و فناوری اطلاعات برای آنچه در حال ساخت است وجود دارد و بانک‌ها ابزارهای مناسب و همچنین زمان برای تمرکز روی متمایزکردن خدمات خود را در اختیار دارند. ( Matt Piper، مشاور خدمات پیش از فروش)