راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

سه جلسه‌ بررسی طرح بانکداری در مجلس برگزار شد / از تأکید بر حذف ربا تا به صفر رساندن سود بانکی

ربوی بودن سیستم بانکی،به صفر رساندن سود بانکی،اضافه‌کردن بانکداری بدون ربا به طرح را می‌توان خلاصه‌ای از ۳ جلسه بررسی طرح بانکداری در صحن علنی مجلس دانست.

بررسی جزئیات طرح «بانکداری جمهوری اسلامی» از یکشنبه ۳۰ مردادماه با وجود مخالفت‌ها و انتقادهای بسیار در صحن علنی مجلس آغاز شد.

در سه روز یکشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه به دلیل پیشنهادها و تذکرهای بسیار نمایندگان، تنها ۴ ماده مورد بررسی قرار گرفت. در این طرح بانک مرکزی موظف به استقرار بانکداری اسلامی شد؛ اما نمایندگان در این جلسه‌ها با ارائه پیشنهادهای خود بارها بر ربوی بودن سیستم فعلی بانک مرکزی تأکید داشتند و پیشنهادهایی برای اضافه‌شدن بانکداری بدون ربا ارائه می‌دادند. برخی از نمایندگان پیشنهاددهنده معتقد بودند علاوه بر تأکید طرح بر بانکداری اسلامی لازم است تا بانک مرکزی مکلف به رعایت قوانین شرعی در سیستم خود شود.


حذف ربا به اهداف بانک مرکزی اضافه شود


در این سه جلسه تنها معانی اصطلاحات و اهداف قانون و اهداف بانک مرکزی مورد بررسی نمایندگان قرار گرفت. در بیشتر بندهای مواد طرح هم نمایندگان پیشنهادهای متعددی ارائه می‌دادند که «حذف ربا» و «تأکید برای رعایت قوانین شرعی توسط بانک مرکزی» از بارزترین این پیشنهادهاست.

در ابتدا محمدرضا صباغیان بافقی، نماینده یزد پیشنهاد داد تا بحث ربا هم به وظایف و اهداف بانک مرکزی اضافه شود.

او با اشاره به اینکه باید بند، بند قانون بانک‌ها اصلاح شود و اساس بانک‌ها مبارزه با ربا و سودهای بانکی باشد، بیان کرد: «امروز کشورهای پیشرفته به این نتیجه رسیده‌اند که سود بانکی باید حذف شود. بانک‌ها باید بابت اینکه پول مردم را نگه می‌دارند، از مردم هزینه دریافت کنند نه اینکه بخواهند به مردم سود بدهند.»

به گفته نماینده یزد اگر بانک امین باشد و ورشکسته نباشد و به دنبال ساختمان‌های مجلل خود نباشد، شک نکنند که مردم پول خود را در بانک‌ها می‌گذارند. اگر سودهای بانکی حذف شود موضوع نقدینگی که یکی از مشکلات بزرگ کشور است از بین خواهد رفت.


پیشنهاد او با مخالفت کمیسیون و دولت و درنهایت نمایندگان مواجه شد


علیرضا نظری، نماینده خمین هم از دیگر پیشنهاد‌دهندگان بود که پیشنهاد اضافه‌شدن بندی مربوط به نظارت مستمر بر عملکرد شبکه بانکی کشور مبنی بر بانکداری بدون ربا و حرکت به سمت بانکداری اسلامی را مطرح کرد.

نظری با اشاره به اینکه به دلیل نظارت ضعیف بانک مرکزی، بانک‌های خصوصی با خلق نقدینگی به افزایش پایه پولی کشور دامن زده‌اند و مشکلات امروزی کشور ناشی از عملکرد ضعیف بانک مرکزی است، در توضیح پیشنهاد خود گفت: «من پیشنهاد دارم یک‌بند به اهداف بانک مرکزی اضافه شود و آن نظارت مستمر بر عملکرد شبکه بانکی کشور باهدف اجرای بانکداری بدون ربا و حرکت به سمت بانکداری اسلامی است.»

او ادامه داد: «امروز نظام بانکی کشور به بزرگ‌ترین مشکل تبدیل شده و اعتراض مردم و شائبه ربوی بودن برخی تسهیلات را به دنبال داشته است و ضروری است که این پیشنهاد به طرح الحاق شود.»

صدیف بدری، نماینده اردبیل هم از جمله موافقان اضافه‌شدن کلمه ربا به این طرح بود. او در این مورد گفت: «از زمانی که این طرح در مجلس طرح شده، پیشنهادهایی دررابطه‌با عبارت ربا در طرح مطرح شده است. متأسفانه نمی‌دانم چه حساسیتی به کلمه ربا وجود دارد که نمی‌خواهند در اهداف و بندهای آن قید شود؟ وقتی می‌گوییم بانکداری اسلامی باید صراحتاً مقابله با ربا در اهداف، مسئولیت‌ها و ساختار قید شود، کلمه مقابله با ربا باید در وظایف بانک مرکزی آورده شود. نباید از کلمه ربا در این طرح ترسید.»

اما این پیشنهادها هم با مخالفت دولت و کمسیون مواجه شد. البته مخالفت دولت با مفهوم ربا نبود بلکه به اعتقاد نماینده دولت در بند «الف» ماده سه طرح تأکید شده که استقرار بانکداری اسلامی جزء دو رکن مسئولیت بانک مرکزی است و وقتی می‌گوییم مسئولیت بانکداری اسلامی جزء وظیفه و مسئولیت اصلی بانک مرکزی است، در بطن و در متن آن هم حذف ربا وجود دارد، پس تکرار آن جایز نیست.

با اینکه در این جلسات چنین پیشنهادهایی تصویب نمی‌شد؛ اما باز هم نمایندگان در جریان بررسی طرح، پیشنهادهای با چنین مضمونی را مطرح می‌کردند.


به صفر رساندن سود بانکی ظرف ۱۰ سال


محمدرضا صباغیان، نماینده یزد در تلاش دیگری پیشنهاد به صفر رساندن سود بانکی را مطرح کرد.

او در این مورد بیان کرد: «ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، بانک‌ها سود می‌گیرند و مؤسسات مالی که باهدف خدمت تشکیل شده‌اند، سر مردم کلاه می‌گذارند. پس پیشنهاد من این است که بانک مرکزی که مقام تصمیم‌گیری دارد و مقام عالی بانک‌ها است ظرف ۱۰ سال، هدفش این باشد که سود بانکی را صفر کند.»

معین‌الدین سعیدی، نماینده چابهار هم موافق این پیشنهاد بود و به چشم‌انداز ۱۰ساله حذف سود بانکی اشاره کرد. به گفته سعیدی باید نظام بانکداری کشور به سمت بانکداری اسلامی واقعی با سود صفر حرکت کند. عجیب است که معاونت قوانین نوشته صفر کردن سود بانکی ممکن نیست و معقول هم نخواهد بود.

این بار به این پیشنهاد، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس واکنش نشان داد و در صحبت‌های خود به ربوی بودن بانک‌ها اشاره کرد. او در این مورد گفت: «آقای صباغیان، شما در هر پیشنهادی مرتب به این موضوع اشاره می‌کنید که بانک‌های ما ربا می‌گیرند. این موضوع درست نیست که از بلندگوی جمهوری اسلامی در مجلس، می‌فرمایید که بانک‌ها ما ربا می‌گیرند.»

قالیباف در ادامه بیان کرد: «شما به همه قراردادها و عقودی که در بانک‌ها انجام و تأیید می‌شود و جاری و ساری است آگاه هستید و تمام اینها در شورای فقهی تأیید شده و شرعی است. نکته‌ای که شما می‌فرمایید این است که در منتهی‌الیه زنجیره کارهای بانکی، عده‌ای یا افرادی با مجموعه بانک کار صوری انجام می‌دهند، درست است اما این موضوع را نباید جزء قوانین و مقررات بانک‌ها قرار دهید.»

احد آزادی‌خواه، نماینده همدان هم در مخالفت با این پیشنهاد اعلام کرد در تمام معاملات مالی که فقه جعفری هم بر آن اشاره کرده، سود وجود دارد اما آن چیزی که ممنوع است و نباید اجازه داد به این قانون رخنه کند، معامله ربوی است نه سود پول. او ادامه داد: «در حال حاضر بزرگ‌ترین بانک‌های جهان هم حدود سه درصد سود را دریافت می‌کنند و در فقه اسلامی هم این امر ممنوع نیست. ما در عمل نمی‌توانیم سود بانک را صفر کنیم.»

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.