راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

گزارش راه پرداخت از ماجرای اردی خاوری / پدر دزدید و پسر «تاجر الهام‌بخش» شد

بعد از تولد سلاطین فساد، از قیر و سکه گرفته تا کاغذ و پوشک، خیلی‌ها فکر می‌کردند اختلاسگران اولیه‌ای که سال‌ها پیش نام‌شان افشا شد، از یاد رفته و به حاشیه رفته‌اند، اما طی روزهای اخیر نام محمودرضا خاوری، اختلاسگر سه هزار میلیارد تومانی این بار با نام پسرش بر سر زبان‌ها افتاد و مهر تأییدی بود بر حافظه همیشه حاضر افکار عمومی و اینکه اتفاقاً این جامعه فراموشکار نیست.

 مجله تایکون در شماره اخیرش اردوان خاوری را «تاجر الهام‌بخش» معرفی و عکس «جنتلمن‌»وار آقازاده خاوری را پشت جلد مجله کار کرد. انتشار این خبر در فضای داخلی ایران با واکنش‌های تندی همراه شد؛ تا جایی که این مجله مجبور به حذف خبر از سایت خود شد، اما همچنان گزارش پرطمطراق تایکون به شکل کاغذی موجود است. البته بر خلاف این موج انتقادی ایرانی‌های داخل ایران، خبری از کمپین یا اعتراض جمعی و فردی شکل‌یافته‌ای از سوی ایرانی‌های مقیم کانادا وجود نداشت.

گزارشی که مجله تایکون در مورد پسر خاوری نوشته، بیش از هر چیز بر بااستعداد و باهوش‌بودن اردوان خاوری تأکید دارد. همین نکته هم کافی است که میلیون‌ها ایرانی که به هیچ رانت و قدرتی وابسته نیستند، برایشان سؤال پیش آید که اگر اردوان خاوری، فرزند پدر اختلاسگری مانند خاوری نبود، آیا باز هم مجله‌ای در یک کشور آزاد لقب «تاجر الهام‌بخش» به او می‌داد؟ و آیا اساساً اردوان بدون یدک‌کشی فامیلی خاوری بر خود و ارتزاق از رانت و اختلاس پدرش به اینجا می‌رسید؟

مجله کانادایی «The Tycoon» (اصطلاحاً به‌ معنای سرمایه‌دار بزرگ و بانفوذ) که خود را نشریه‌ای مستقل در حوزه کسب‌وکار و بستری برای به‌اشتراک‌گذاری تجربیات، دیدگاه‌ها و رمزوراز موفقیت رهبران و مدیران ارشد کارآفرین معرفی می‌کند، در شماره ماه فوریه ۲۰۲۲ خود، اردی خاوری را یکی از «رهبران تجاری الهام‌بخش» در سال ۲۰۲۲ معرفی کرده است.


اردی خاوری؛ پسری که نمونه شد


تایکون در این مقاله که عنوانش «اردی خاوری: جوان موفق و خستگی‌ناپذیر» است، مدعی شده که اردی یا همان اردوان خاوری از سن کم، یعنی ۱۸سالگی فعالیت جدی خود را آغاز کرد. از نظر دانش تجاری از سن خود جلوتر بود و شاید بسیاری در آن زمان او را جدی نمی‌گرفتند، اما آنها نمی‌دانستند که «او در یک خانواده نسل‌ اندر نسل کارآفرین بزرگ شد که در این سن‌وسال شم و رموز انباشته‌شده تجارت در طول دهه‌ها و قرن‌ها را از آنها به‌ارث برده است».

منظور مجله تایکون از خانواده نسل اندر نسل کارآفرین بزرگ، داشتن پدری به نام محمودرضا خاوری، اختلاسگر سه هزار میلیارد تومانی است. البته پیش از تایکون، دولت ایران هم در روزهایی که هنوز خاوری در دستگاه اجرایی کشور بود، لقب کارآفرین نمونه به همراه لوح تقدیر به او داده بودند.

خاوری که از  سال ۱۳۸۴ شهروندی کشور کانادا را داشت و خانواده‌اش هم در آنجا اقامت داشتند، چند ماه بعد از رسانه‌ای‌شدن فسادش در بانک ملی، در حالی‌ که هنوز تحقیقات پرونده‌ای که یکی از متهمانش محسوب می‌شد، در جریان بود، به بهانه یک مأموریت کاری به بریتانیا سفر کرد؛ چند روز بعد هم از کشور کانادا استعفانامه‌ای را برای مافوق‌های خودش فرستاد و در نهایت نزد همسر و فرزندانش (خشایار، اردوان و پردیس که دست‌کم از سال ۱۳۸۰ در کانادا زندگی و تحصیل می‌کردند) رفت.

شش سال بعد از این ماجرا دادگاه انقلاب در ایران، خاوری را به‌طور غیابی محاکمه و در مجموع به ۳۰ سال حبس، رد مال، جزای نقدی و انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم کرد؛ احکامی که البته با غیاب خاوری روی کاغذ خاک می‌خورند و عیش خاوری و خانواده‌اش در آن سوی دنیا مستدام ماند و حالا پسرش لقب تاجر الهام‌بخش پیدا کرده است؛ پسری که حتی مدعی است کارهای خیریه‌ای فقط و فقط با اهدافی از جمله «مبارزه با گرسنگی» و «مبارزه با نفرت‌پراکنی‌های قومی» انجام می‌دهد.

اما مجله تایکون در این نوشتار سرتاپا هیجان‌زده از «توانایی»‌های اقتصادی شگرف اردوان خاوری، حتی در حد یک جمله هم اشاره‌ای به پدر او نکرده است. تایکون ترجیح داده محکومیت پدر اردی در ماجرای اختلاس بزرگ و فرار از ایران را مسکوت بگذارد تا لازم نباشد از اردوان بپرسد منبع سرمایه اولیه فعالیت‌های تجاری او از کجا تأمین شده است.

نکته جالب اینجاست که در گزارش این مجله، اردوان خاوری فعالیت اقتصادی خود را از سال ۲۰۰۵ و سرمایه‌گذاری‌های جدی‌ترش در امارات را از سال ۲۰۰۸ آغاز کرده است. یعنی درست همزمان با همان دوره‌ای که پدر او در ایران و در نظام بانکی ایران مشغول به اختلاس و خروج ارز و درست‌تر بگوییم اموال مردم از ایران بود.

حتی در این گزارش از کارنامه اجرایی اقتصادی منفی و بر باد دادن سرمایه بادآورده اردوان خاوری در آن سوی دنیا هم صحبتی نشده که نکند از بار الهام‌بخشی او در تجارت کاسته شود. بر اساس گزارش سال ۲۰۲۰ روزنامه «گلوب اند میل» کانادا، اردوان خاوری در سال‌های گذشته  سرمایه‌گذاری‌های ناموفق داشته، مانند ساخت یک مجتمع بزرگ مسکونی که در این پروژه با برادر بزرگ‌ترش خشایار (خش) و خالد خاشقجی، سرمایه‌گذار سعودی و پسرعموی جمال خاشقجی، روزنامه‌نگاری که در سال ۲۰۱۸ در سفارت عربستان سعودی در ترکیه کشته شد، شریک بود. اما در نهایت این سرمایه‌گذاری بزرگ شکست خورد و دستاوردی نداشت.


چرا جامعه مدنی ایرانی در کانادا نسبت به فساد اقتصادی ایرانی-کانادایی‌تبارها منفعل است؟


هرچند مجله تایکون در کانادا مشهور است به اینکه با خانواده‌های ثروتمند در ارتباط است و محتواهای مستقلی تولید نمی‌کند و هرچند به لحاظ رسانه‌ای خیلی واضح است که اردوان خاوری به مجله تایکون پول زیادی پرداخت کرده تا این گزارش و عکس پشت جلد مجله را برایش کار کنند، اما پرسش مهم این است که با وجود تعداد زیادی از ایرانی‌های مقیم کانادا که اتفاقاً سابقه اعتراض‌های مدنی زیادی هم دارند، چرا هیچ کمپین یا اعتراضی نمی‌توانند علیه بزرگ‌شدن این افراد؛ چه به لحاظ اقتصادی و چه اجتماعی انجام دهند؟ کسی همچون اردوان خاوری، به‌جز قانون از چه حاشیه امن اجتماعی برخوردار است که به خودش شهامت این را می‌دهد که بعد از تمامی این ماجراها و سابقه پدرش بیاید و لقب تاجر الهام‌بخش را دودستی تقدیم خود کند. کسی که بیشتر از اینکه در تجارت الهام‌بخش باشد، در بزن‌بهادری الهام‌بخش است.

البته اردوان خاوری و پدرش محمودرضا خاوری فقط یک مشت نمونه خروار هستند و طی سال‌های اخیر افراد زیادی با فساد اقتصادی، اموال و دارایی‌های عمومی را از کشور خارج کرده و در کشورهای «آزاد»، آزادانه می‌چرخند، اما اتفاق افتادن این رخدادها خشم بزرگی را برای مردم ایران که درگیر معیشت دشوار و تبعیض گسترده اقتصادی هستند، رقم می‌زند.

1 دیدگاه
  1. امیر می‌گوید

    خدا ازشون نگذره باید محاکمه و مجازات بشن

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.