پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
روایت صد روز فیلترینگ یک‌پی / ناامیدی جامعه فناوری توسط بانک مرکزی
بنا بر شواهد و گفته‌ها، فیلترینگ یک‌پی به درخواست اداره نظارت بر مؤسسات پولی غیربانکی بانک مرکزی، آن هم با بهانه‌ای اشتباه مبنی بر اینکه این پلتفرم حجم سرمایه کلانی از مردم دریافت کرده و در حوزه رمزارزها سرمایه‌گذاری کرده، صورت گرفت؛ ادعایی که حداقل مدیرعامل این مجموعه می‌گوید صحت ندارد و از سوی دادستانی هم پس از بررسی‌های لازم این ادعا تأیید نشده و منتظر اظهارنظر اداره نظارت بانک مرکزی است.
پلتفرم پرداخت بین‌المللی یک‌پی بیش از صد روز است که به بهانه‌ای اشتباه با عنوان فعالیت در حوزه رمزارزها از سوی اداره نظارت بانک مرکزی فیلتر شده است. در این گزارش داستان اشتباه رگولاتور و ناامیدی یکی از بزرگ‌ترین کسبوکار ارائه سرویس‌های بین‌المللی به شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق ایرانی به آینده را می‌خوانید.
بیش از سه ماه از فیلترینگ پلتفرم پرداخت بین‌المللی یک‌پی می‌گذرد. این پلتفرم با پیگیری اداره نظارت بانک مرکزی و به بهانه فعالیت در حوزه رمزارزها فیلتر شده و با وجود تمام تلاش‌هایی که از سوی مدیران این شرکت جهت شفاف‌سازی انجام شده است، هنوز رفع فیلتر انجام نشده است. این در حالی است که یک‌پی از معدود مجموعه‌هایی در کشور است که این امکان را برای شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق ایرانی ایجاد کرده که بتوانند محصولات و راهکارهای خود را در سطح بین‌المللی به فروش برسانند.
ارزش افزوده یک‌پی برای اکوسیستم اقتصاد نوآوری ایران چیست؟
به گفته امیراحسان برخورداری مدیرعامل شرکت راهکار پرداز یک‌پی، این پلتفرم واسطی است بین شبکه پرداخت کشور و شبکه پرداخت بین‌المللی که زیرساختی را به فریلنسرها، شرکت‌های دانش‌بنیان و کسبوکارهای خلاق ارائه می‌دهد که بتوانند در سطح بین‌المللی فعالیت داشته باشند و درآمدشان را در کشور به صورت ریالی دریافت کنند.
برخورداری در ادامه افزود:«در واقع با وجود تمام تحریم‌های بین‌المللی که مسیر رشد و توسعه کسبوکارهای ایرانی در بازار بین‌المللی را مسدود کرده‌اند، یک‌پی به نوعی درگاه پرداخت بین‌المللی به شرکت‌ها تخصیص می‌دهد که مشتریان بین‌المللی آن‌ها امکان خرید محصولات آن‌ها و پرداخت ارزی به آن‌ها را داشته باشند و این کسب‌وکارها در ایران وجه خود را ریالی دریافت می‌کنند و در شرایطی که کشور نیاز به ارزآوری دارد، به سهم خودشان به شکل خیلی خرد در صنایع مختلف ارزآوری داشته باشند.»
داستان فیلترینگ یک‌پی چیست؟
بیش از ۱۰۰ روز است که از فیلترینگ یک‌پی گذشته و با وجود پیگیری‌هایی که از سوی مدیران این شرکت جهت رفع ابهام‌ها صورت گرفته تاکنون رفع فیلتر صورت نگرفته است و اداره نظارت بر مؤسسات پولی غیربانکی بانک مرکزی که فیلترینگ یک‌پی را دنبال کرده است پاسخگو نیست.
امیراحسان برخورداری، مدیرعامل یک‌پی در این خصوص گفت: «از روز سوم شهریورماه ۱۴۰۰ طبق نامه‌ای که از اداره نظارت بانک مرکزی به حراست بانک مرکزی و ازآنجا به معاونت دادسرای جرائم رایانه‌ای مبنی بر درخواست فیلترینگ یک‌پی، یک‌پی فیلتر شده است. بعد از چندین روز پیگیری و مراجعه ما به دادستانی به ما اعلام شد که به بانک مرکزی مراجعه کنید. با مراجعه به بانک مرکزی ما تقریباً سه هفته تمام هرروز پیگیری کردیم و هیچ‌گونه جواب یا پاسخی که به چه دلیل فیلتر شده‌ایم دریافت نکردیم و حتی مسیر درستی جهت تعامل با اداره نظارت بانک مرکزی به ما معرفی نشد و بعد از سه هفته که فیلتر شده بودیم و رفت‌وآمدها و پیگیری‌های متعدد از بانک مرکزی، سرانجام به شکل شفاهی به ما اعلام شد که یک‌پی در زمینه رمزارزها به شکل کلان فعالیت کرده است و در همین راستا درخواست فیلترینگش داده شده است.»
برخورداری ضمن تأکید بر اینکه اتهام واردشده به یک‌پی اشتباه است گفت: «پاسخ ما این بود که ما اصلاً در زمینه رمزارزها فعالیت نداشتیم و جالب‌تر اینکه رمزارزها و پلتفرم‌های تبادل رمزارز در کشور اتفاقاً به شکل گسترده در حال فعالیت هستند و فیلترینگ شاملشان نشده است. جالب‌تر اینکه بانک مرکزی مستندی ارائه نکرده و هیچ راهی برای اینکه ما از خودمان دفاع کنیم ندارد یا حداقل اگر راهی برای دفاع و مستندی برای بررسی وجود دارد ما بعد از سه ماه پیگیری آن را پیدا نکردیم.»
مدیرعامل یک‌پی معتقد است بانک مرکزی به یک بهانه اشتباه فیلترینگ یک‌پی را دنبال کرده است و مسیری برای دفاع برای یک‌پی در نظر نگرفته است. برخورداری در خصوص پیگیری‌هایش گفت: «با توجه به اینکه شرکت راهکار پرداز یک‌پی یک شرکت دانش‌بنیان بود، ما از این فضا استفاده کردیم و موضوع را با شخص سورنا ستاری، معاون علمی فناوری رئیس‌جمهور در میان گذاشتیم و او از ما حمایت ویژه‌ای کرد و از سوی او تعاملات و نامه‌نگاری‌هایی با بانک مرکزی شروع شد که این زیرساخت دانش‌بنیان برای توسعه بازار شرکت‌های دانش‌بنیان در سطح بین‌المللی بسیار مهم و حیاتی است اما بااین‌حال همچنان اداره نظارت بانک مرکزی پاسخگو نبود. تقریباً بیش از چهار ماه از این فیلترینگ گذشت و دادستان فضای مجازی هم به‌تازگی به بانک مرکزی اعلام کرده است که در بررسی‌هایشان یک‌پی فعالیت رمزارزی نکرده است و بانک مرکزی اعلام نظر بکند و طبق پیگیری‌های ما بانک مرکزی حتی پاسخ این نامه دادستانی را هم نداده است. بعد از اینکه ما متوجه شدیم اداره نظارت بانک مرکزی هیچ جوره پاسخگو نیست، موضوع را از معاونت فناوری بانک مرکزی و اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی هم دنبال کردیم و متوجه شدیم که آن‌ها هم نامه‌نگاری‌هایی را مبنی بر اینکه یک‌پی در زمینه رمزارز فعالیت نداشته است، داشته‌اند که نشان از توجه و حمایت معاونت فناوری‌های نوین از کسبوکارهای نوین مانند یک‌پی دارد اما جای تعجب است که چرا بانک مرکزی هنوز برای رفع فیلتر یک‌پی اقدامی نکرده است.»
راه صادرات خرد کسبوکارهای آنلاین ارزشمند ایرانی از سوی بانک مرکزی مسدود شد
امیراحسان برخورداری در ادامه گفت: «به شکل غیرمستقیم پیام‌هایی از اداره نظارت بانک مرکزی به ما منتقل شده است و اعلام دلخوری کرده‌اند که چرا شما موضوع را پیگیری می‌کنید؛ اما واقعیت این است که با وجود بیش از سه ماه فیلترینگ یعنی از شروع دولت جدید، چرا نباید این موضوع حیاتی را پیگیری کنیم؟»
مدیرعامل یک پی تأکید کرد: «در یک پی، بیش از ۳۰ نفر به شکل مستقیم فعالیت دارند و بیش از ۵۰ هزار فریلنسر، کسبوکار کوچک و بزرگ خلاق و دانش‌بنیان ایرانی در اکوسیستم اقتصاد نوآوری ایران از پلتفرم یک‌پی جهت فروش و صادرات محصولاتشان به مشتریان بین‌المللی استفاده می‌کنند. خدمتی که به ارزآوری خرد برای کشور در حوزه‌های از جمله، گردشگری، گردشگری پزشکی، تولید محتوا، فریلنسری و برنامه‌نویسی کمک می‌کند.»
فیلترینگ یک‌پی چگونه بحران خروج نیروهای متخصص از کشور را تقویت می‌کند؟
این روزها مدیران هیچ کسبوکاری در حوزه‌های فناوری را نمی‌توانید در ایران پیدا کنید که با بحران کمبود نیروهای متخصص دست‌وپنجه نرم نکند. اتفاقی که اصلی‌ترین دلیلش مهاجرت و خروج نیروهای متخصص از کشور است که اغلب به دلایلی همچون تفاوت ارزش درآمد ریالی و دلاری و یا سختی راه‌اندازی کسبوکار در ایران نشئت می‌گیرد. این موضوع کشور را به سمت یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های روز خود یعنی تهی شدن از نیروهای متخصص برده است.
در همین فضا یکی از معدود مسیرهایی که می‌تواند باعث ماندگاری جوانان متخصص در کشور شود، فروش محصولات، خدمات و یا مهارت‌هایشان به دنیاست. اتفاقی که مانع بزرگی به نام تحریم پیش رویش قراردارد و دریافت پول در فضای بین‌المللی برای ایرانیان را به کاری نشدنی تبدیل کرده است. به لطف کسب‌وکارهایی همچون یک‌پی همین جوانان، انگیزه کافی جهت عدم مهاجرت و کار با درآمد در سطح بین‌المللی را خواهند داشت. اتفاقی که در نوع خودش نه‌تنها باعث ماندگاری جوانان این کشور می‌شود بلکه شاهد ارزآوری این افراد خواهیم بود. در نتیجه می‌توان کاملاً آگاه بود به اینکه ضربه زدن یا توقف فعالیت کسب‌وکارهایی همچون یک‌پی چه محرک بزرگی برای خروج نیروهای متخصص از کشور خواهد بود.
مدیرعامل یک‌پی نیز در این خصوص گفت: «برای افرادی که در حوزه خودشان متخصص هستند و پتانسیل مهاجرت دارند، ماندن در ایران و فعالیت در فضای بین‌المللی چهار مزیت اصلی دارد. اول اینکه فرد در کنار خانواده و دوستان خود خواهد ماند. دوم اینکه فعالیت در فضای بین‌المللی سطح استانداردهای کاری نیروهای ایرانی را بالا خواهد برد. سوم اینکه مشکل اشتغال آن‌ها بر دوش دولت نمی‌افتد و خودشان از فضای بین‌المللی کسب درآمد خواهند کرد؛ و چهارمین موضوع، کسب درآمد دلاری است که هم برای کشور ارزآوری خواهد داشت و هم اینکه رضایت‌بخشی افراد از زندگی را افزایش خواهد داد. در نتیجه با محدود کردن ابزارها و پلتفرم‌های مورد استفاده برای این فضا عملاً جلوی تمام این اتفاقات مثبت را خواهیم گرفت و یک محرک قوی برای مهاجرت نیروهای متخصص ایجاد خواهیم کرد.»
چه باید کرد؟
بنا بر شواهد و گفته‌ها، فیلترینگ یک‌پی به درخواست اداره نظارت بر مؤسسات پولی غیربانکی بانک مرکزی آن‌هم با بهانه‌ای اشتباه مبنی بر اینکه این پلتفرم حجم سرمایه کلان از مردم دریافت کرده و در حوزه رمزارزها سرمایه‌گذاری کرده است. ادعایی که حداقل مدیرعامل این مجموعه می‌گوید صحت ندارد و از سوی دادستانی هم پس از بررسی‌های لازم این ادعا تأیید نشده است و منتظر اظهار نظر اداره نظارت بانک مرکزی است.
امیر احسان برخورداری، مدیرعامل یک‌پی خواسته اول خود را رفع فیلتر هرچه سریع‌تر این کسبوکار بعد از بیش از ۱۰۰ روز می‌داند تا به دنبال آن بیش از ۵۰ هزار کسبوکار ایرانی که مشتری این پلتفرم هستند از بلاتکلیفی خارج شوند.
او خواسته دوم را با تأکید بر اینکه قوانین مشخص و مدونی ندارد، اظهار داشت: «بعد از رفع فیلترینگ که خواسته اول ماست، ما این آمادگی را داریم که مسیرهایی برای یک‌پی و کسبوکارهای مشابه از سوی رگولاتور و ناظر پیش رویشان قرار بگیرد که شیوه‌نامه‌ها و مجوزهایی که مد نظرشان است تدوین شود و اتفاقاً به شدت از این مسیر جهت دریافت مجوزهای لازم و رعایت شیوه‌نامه‌ها استقبال می‌کنیم.»
تنها خواسته یک پی، رفع فیلتر است
امیراحسان برخورداری در بخش پایانی سخنان خود افزود: «تصور کنید کسبوکاری با وجود حجم بسیار زیاد بحران اقتصادی و ناامیدی در اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور در حال ارائه یک خدمت نوین به تمام دلسوزانی است که با حضور در کشور نسبت به ورود درآمد ارزی اقدام می‌کند، در این شرایط بانک مرکزی به‌عنوان بدنه‌ای از دولت علاوه بر عدم حمایت، قصد دارد تا تحریم‌ها را تشدید و پیشرانی برای فرار نخبگان باشد. تنها خواسته ما از ریاست محترم جمهور و ریاست محترم بانک مرکزی، این است که یک‌پی به‌عنوان سکوی ورود ارز کسبوکارهای خلاق و دانش‌بنیان ایرانی که با پافشاری اداره نظارت بانک مرکزی فیلترینگ آن تا کنون ادامه پیدا کرده رفع فیلتر شود چرا که ادامه این روند در آینده به بحرانی برای شرکت‌های اکوسیستم نوآوری ایران تبدیل خواهد شد.یک پی از تمام اکوسیستم فناوری ایران می‌خواهد به دولت و حاکمیت اعلام کنیم که فیلترینگ جایی در شرکت‌های نوپا و اکوسیستم نوآوری ندارد، فیلترینگی که به معنای مرگ یک کسبوکار است. امیدواریم روزی در کشورمان هیچ کسبوکار سالم و شفافی حتی برای یک ثانیه فیلتر و مسدود نشود.»
