پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
به بهانه روز جهانی سوادآموزی / سواد مالی مؤلفه اصلی زندگی بهتر و رونق اقتصادی بیشتر
در سال 1966، یونسکو هشتم سپتامبر را «روز جهانی سوادآموزی» نامگذاری کرد تا اهمیت سواد و نیاز به تلاشهای بیشتر برای سوادآموزی را به جوامع یادآوری کند. در ابتدا سواد، محدود به توانمندی افراد در خواندن و نوشتن بود، اما خیلی زود با عبور بسیاری کشورها از این مرحله و نمایانشدن پیشنیازهای حداقلی جدید برای زندگی در عصر حاضر، عناصر جدیدی بهعنوان سواد مطرح شد.
از نگاه یونسکو، باسواد شخصی است که مهارتی در جامعه داشته باشد و این سواد را به کار بگیرد تا بتواند تغییری مثبت در زندگی فردی، اجتماعی، حرفهای و البته جامعه ایجاد کند. سواد مالی، سواد عاطفی، سواد زیستمحیطی، سواد اجتماعی و سواد معنوی ابعاد جدید آموزش هستند.
به مناسبت روز جهانی سوادآموزی، آکادمی هوش مالی گفتوگویی با کارشناسان و صاحبنظران در ایران و کشورهای دیگر انجام داده است که در ادامه میخوانید.
نسرین فخری، مدیر گروه آموزش کمیسیون ملی یونسکو-ایران
فخری، آموزش را شالوده رشد کشورها معرفی میکند و توضیح میدهد: «از نگاه یونسکو اگر آموزش بهدرستی در کشورها پایهریزی و تقویت نشود، سایر فعالیتها از جمله فرهنگ، علوم اجتماعی، علوم طبیعی و ارتباطات نیز تحتالشعاع قرار میگیرند. از همین رو، «آموزش باکیفیت و همگانی» شعار یونسکو است. این سازمان بحث آموزش را دیگر محدود به سواد پایه نمیداند. هرچند هنوز کشورهایی هستند که خواندن و نوشتن در آنها چالش است، اما کشورهای زیادی از این مرحله عبور کردهاند و اکنون در حال رفع نواقص نظام آموزشی هستند. سواد مالی، سواد عاطفی، سواد زیستمحیطی، سواد اجتماعی و سواد معنوی ابعاد دیگری از آموزش هستند و از نگاه یونسکو، باسواد شخصی است که مهارتی در جامعه داشته باشد و این سواد را به کار بگیرد تا بتواند تغییری مثبت در زندگی فردی، اجتماعی، حرفهای و البته جامعه ایجاد کند.»
او درباره نقش و اهمیت سواد مالی، بهعنوان یکی از کاربردیترین مهارتهای زندگی میگوید: «متأسفانه به بعضی از جنبههای سواد، از جمله سواد مالی، بهخوبی پرداخته نشده و سرمایهگذاریها و حمایتهای لازم در این زمینه صورت نگرفته است. اما در سالهای اخیر جریانها و پویشهایی راهاندازی شده و برخی مؤسسات، کتابهای سواد مالی برای سنین مختلف تألیف کردهاند. این کتابها به شکل آزمایشی و منطقهای در بعضی مدارس در دسترس قرار گرفته و نتایج حاصل از این آموزشها نشان میدهد کودکان دید درستی نسبت به آینده مالی خود پیدا کردهاند. از آنجا که اقتصاد موضوعی بسیار جدی برای آینده کشورهاست، کشوری میتواند در سطح بینالمللی موفق ظاهر شود که اقتصاد خود را بهدرستی هدایت کرده باشد. اقتصاد آینده کشور ما نیز در گرو دانشی است که به کودکان منتقل میشود. به همین دلیل کمیسیون ملی یونسکو علاقهمند است با مجموعههایی که در این زمینه فعالیت میکنند، ارتباط برقرار کند و با معرفی آنها به وزارتخانههای متولی، از جمله آموزشوپرورش و علوم و تحقیقات، این بعد از سواد را به نحوی وارد درسهای اجباری مدارس کرده و دانشآموزان را با مقولههای مالی و اقتصادی آشنا کند.»
کمیل رودی، عضو هیئت علمی آکادمی هوش مالی
کمیل رودی درباره جایگاه سواد میگوید: «در گذشته به کسی که خواندن و نوشتن میدانست، باسواد میگفتند، اما از قرن هفدهم و زمانی که دایرهالمعارفنویسی درباره مشاغل شروع شد، پروژه استاد و شاگردی جای خود را به مدرسهسازی داد تا مردم بتوانند علوم را فرا بگیرند. این فرایند موجب ایجاد شکاف میان علم و سواد شد؛ در حالی که تا پیش از این جدایی، آموزش حرفهها با مهارتهای زندگی همراه بود. زمانی که نظامهای آموزشی متوجه شدند تفکیک علم از سواد کمکی به بهتر شدن زندگی نکرده است، برشی افقی برایش در نظر گرفتند به نام سواد؛ مانند سواد مالی، سواد عاطفی، سواد ارتباطی یا سواد رسانهای. از نظر نظام علمی، سواد برشی افقی و میانرشتهای از تمامی علوم است که به زندگی بهتر کمک میکند. برای مثال، در سواد مالی هم مؤلفههای روانشناسی و ریاضی و هم جامعهشناسی و تاریخ آموزش داده میشود.»
او درباره نحوه گسترش سواد توضیح میدهد: «در ترویج سوادها عموماً دچار مشکل هستیم و این همان تعارضی است که از جایگاه مدرسه ناشی میشود. مدرسه قرار بوده انسانها را در شاخههای مختلف پرورش دهد، اما عموماً نظامهای آموزشی در برابر علوم میانرشتهای مقاومت میکنند و نمیتوانند مهارتهای زندگی را آموزش دهند. در آموزشوپرورش کشورهای دنیا، سوادها هنوز جایگاه درست خود را پیدا نکردهاند و این مؤسسات و نهادهای دیگر هستند که در آموزش این سوادها پیشرو شدهاند و آن را ترویج میکنند.»
کمیل رودی، سواد مالی را مهمترین مهارت زندگی میداند و در این زمینه میگوید: «اهمیت سوادها یا مهارتهای زندگی از خود زندگی برمیآید. از این رو، هر قدر زندگی اهمیت داشته باشد، یادگیری این مهارتها هم مهم هستند. از آنجا که سواد مالی به توسعه ابعاد مختلف زندگی کمک میکند، میتوان آن را مهمترین مهارت زندگی دانست. پرداختن به بعد مالی و نظمبخشیدن به آن، تمام جنبههای زندگی را تحتالشعاع قرار میدهد. ترویج سواد مالی بهدلیل ماهیت چندوجهی، چندبعدی و چندرشتهای آن کار دشواری است. لازمه ترویج سواد مالی این است که نهادها متوجه باشند این کار بهتنهایی قابل انجام نیست. برای مثال، آموزشوپرورش بدون همکاری سایر نهادها نمیتواند ترویج آن را بر عهده بگیرد. تجربه کشورهای دیگر نشان میدهد که بهتر است بخش خصوصی و غیردولتی هدایتگر باشند و نهادهای مختلف در کنار هم ترویج و آموزش آن را انجام دهند.»
حسین عسکری، استاد تجارت بینالملل دانشگاه جرجواشنگتن
از نگاه حسین عسکری، سواد، توانایی خواندن و نوشتن و فراتر از آن درک عمیق آنچه خوانده شده و ظهور و بروز آن در نوشتار است. سواد این فرصت را برای افراد فراهم میآورد تا شهروندانی خوب و متعهد باشند و به جامعهشان کمک کنند. اگر افراد بخوانند، بنویسند، درک کرده و بهدرستی بیان کنند، میتوانند با رویدادهای فعلی جهان همگام شوند و برای نجات دنیا تلاش کنند. سواد، به افراد کمک میکند مولد باشند و به رؤیاهای خود دست یابند. آموزش با سواد آغاز میشود و اساس رونق اقتصادی است.
او درباره نحوه ترویج و انتشار سواد میگوید: «اولین مؤلفه سواد، خواندن است و والدین باید پیش از شروع آموزش رسمی در مدارس با خواندن داستان، فرزندان خود را به مطالعه علاقهمند کنند. سازمانهای بینالمللی مانند یونسکو و سازمانهای مردمنهاد نیز نقش مهمی در این زمینه ایفا میکنند. آنها باید تأمین مالی مؤلفههای اساسی آموزش سواد برای کودکان را بر عهده بگیرند. ایجاد رقابت و تعیین جایزه نیز محرکهای خوبی برای ترویج سواد و انگیزهبخش است.»
عسکری سواد مالی را درک تصمیمگیریهای مالی، نحوه عملکرد آنها و رابطه افراد با پول، پسانداز و سرمایهگذاری معرفی میکند و میگوید: «در دنیای امروز، نحوه مدیریت پول به اندازه شغل و کسب درآمد مهم است. پسانداز برای تحصیل فرزندان، صندوق اضطراری، بازنشستگی و سرمایهگذاری در بازارهای مختلف ابعاد بسیار مهمی از زندگی افراد و خانوادههایشان را تحت تأثیر قرار میدهد. تشویق کودکان به یادگیری سواد مالی به اندازه سوادآموزی اهمیت دارد. مهم است که کودکان زیر نظر پدر و مادرانشان حساب بانکی داشته باشند، پسانداز را یاد بگیرند و کمکم سرمایهگذاری کنند. به عقیده من دوره سواد مالی نهایتاً باید از کلاس دهم در برنامههای دبیرستانها گنجانده شود و اجباری باشد.»
شیلا ممبوگا، مشاور و کارشناس «مرکز سلامت مالی» در امارات متحده عربی
شیلا ممبوگا درباره جایگاه سواد توضیح میدهد: «در عصر اطلاعات، نمیتوان این واقعیت را نادیده گرفت که توانایی خواندن و نوشتن برای درک، استفاده و انتشار اطلاعات ضروری است. همه ما به سواد نیاز داریم تا بتوانیم در زندگی روزمره، از رسانههای مکتوب تا شبکههای اجتماعی، اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کنیم. توانایی خواندن و نوشتن به این معناست که افراد باسواد از روندهای فعلی جهان و رویدادها عقب نمانند و مسائلی که دنیای ما را شکل میدهد، بهخوبی درک کنند.»
ممبوگا درباره اهمیت مهارتهای مالی میگوید: «افراد باسواد مالی شانس بیشتری برای رویارویی با مسائل مالی و جلوگیری از مشکلات مالی دارند. ترویج این مهارت مهم و افزایش آگاهی درباره آن نیز از طریق شبکههای اجتماعی، برگزاری پویشها، تشویق متخصصان مالی به تألیف کتاب در این زمینه، گنجاندن آموزش مالی در برنامههای درسی مدارس و فرهنگسازی برای گفتوگوهای مالی در خانواده امکانپذیر است.»
تونی استوئر، نویسنده و مدرس سواد مالی در آمریکا
استوئر توانایی خواندن را به داشتن کلیدی تشبیه میکند که میتواند درهای دانش در تمام جهان را باز کند. او معتقد است خواندن فرصتی برای یادگیری موضوعات مختلف فراهم میآورد. افزایش سواد به افراد کمک میکند در تمام ابعاد زندگی موفقتر عمل کنند.
او درباره ترویج سواد توضیح میدهد: «یکی از سادهترین روشها، انجام فعالیتهایی در سطح محلی است. به این شکل که ابتدا آموزش در خانواده شروع میشود و والدین خواندن را به فرزندان خود یاد میدهند. در مرحله بعد، افراد و خانوادهها با راهاندازی کتابخانهای محلی و به اشتراک گذاشتن کتابها، سواد را در سطح منطقه و جامعه خود ترویج میکنند. وبسایت «کتابخانه کوچک رایگان» توصیههای گامبهگام خوبی در زمینه راهاندازی کتابخانه محلی ارائه میدهد.»
استوئر درباره نقش کلیدی سواد مالی در زندگی میگوید: «مردم در سراسر دنیا بهدلیل نبود مؤلفههای اساسی برای مدیریت زندگی مالی خود با چالش مواجهاند و همه ما در دوران همهگیری سواد مالی جهانی به سر میبریم. از نداشتن پسانداز و درک درست درباره پول گرفته تا بدهیهای زیاد، مردم با مشکلات مالی دستوپنجه نرم میکنند. من مشاور و مدافع رفاه مالی هستم و معتقدم سلامت مالی فراتر از آموزش مالی است و بر تمام ابعاد زندگی ما از جمله شادی، سلامت جسم و روابط تأثیر میگذارد. یکی از روشهای ترویج سواد مالی و ارتقای سلامت مالی دیگران، به اشتراک گذاشتن داستانهای مالی افراد است. اصطلاحات پیچیده مالی و اقتصادی، فرایند یادگیری و ترویج را دشوارتر میکند. بنابراین آموزش باید بر اساس اصول ابتدایی و با استفاده از اصطلاحات ساده و روزمره انجام شود. پادکستها، وبلاگها و مقالات ساده به مردم کمک میکنند درباره امور مالی آگاه و توانمند شوند و کنترل زندگی خود را به دست بگیرند.»