پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شرکت شاب با این ماموریت از سوی بانک مرکزی و شرکت مخابرات طراحی و پیاده‌سازی شده است که امنیت، ضریب دسترسی و کیفیت سرویس‌دهی بالاتر از وضعیت موجود را به بانک‌ها ارائه دهد. می‌گویند:«شبکه شاب موجب خواهد شد تا همه بانک‌ها از سیاست‌های امنیتی بالا و یکسانی پیروی کرده و رویکردی یکنواخت در مقابله با بحران‌های مختلف داشته باشند.» چنین ادعا شده که:«شبکه شاب به دلیل ارائه امنیت و کارایی بالا به همراه سرویس‌های افزونه‌ای مانند پایش، گزارش‌دهی و مدیریت شبکه و خدماتی مانند SOC و NOS موجب پیوست بانک‌ها به صورت داوطلبانه به این شبکه خواهد شد.» و… از این قبیل تعاریف بسیار گفته‌اند و ما بسیار شنیده‌ایم. اما از حرف تا عمل فاصله زیاد است.
.
نقاط ضعف شاب چیست؟
«شاب» یا همان شبکه اختصاصی بانکی از لحاظ معنایی، واژه‌ای زیباست اما یکی از نقاط ضعف و قابل توجه آن بی‌جواب ماندن سوالات ماست. در واقع اگر ادعا کنیم هویت و چیستی شبکه شاب هنوز خام است، سخن به گزاف نگفته‌ایم و تا به امروز عدم شفاف‌سازی متولیان امر می‌تواند گواهی بر ادعای ما باشد.
.
نخستین سوالی که درباره شبکه شاب مطرح می‌شود، بحث «زیرساخت» است. زیرساخت این شبکه تا چه حد اختصاصی است؟ اگر قرار است در این شبکه از زیرساخت‌های موجود استفاده شود، مزیت آن بر استفاده از زیرساخت‌های موجود چیست؟
.
بانک‌های کشور طی سال‌های گذشته با بهره‌گیری از خطوط MPLS، VSAT و خطوط بی‌سیم، هر یک شبکه‌ای مخابراتی برای خود ایجاد کرده‌اند که امکان قطعی این خطوط همیشه احتمال داده می‌شود. چه تضمینی وجود دارد که قطعی ارتباط در شبکه شاب رخ ندهد؟
در حال حاضر بانک‌ها برای افزایش دسترس‌پذیری شبکه خود از چندین خطوط ارتباطی زمینی، هوایی و بی‌سیم استفاده می‌کنند. سوال اینجاست که آیا شبکه شاب مدیریت همه این خطوط را شامل می‌شود یا فقط جایگزین یکی از خطوط ارتباطی زمینی، هوایی و بی‌سیم خواهد شد؟
.
نکته دیگری که باید به آن اشاره شود، این است که اگر ارتباط زمینی یک بانک قطع شود و به دنبال دلیل قطعی شبکه باشد، پاسخ مناسبی از طرف شرکت مخابرات و شرکت زیرساخت دریافت نمی‌کند و چه بسا اینکه تا به امروز پیگیری حل این مشکل به نتیجه‌ای نرسیده است. چه ضمانتی وجود دارد که شبکه شاب بتواند سرویس بهتری از مخابرات و شرکت زیرساخت بگیرد؟
.
سوال دیگر ما از متولیان شبکه شاب این است که امنیت اطلاعات در این شبکه بر عهده بانک‌هاست یا قرار است شرکت شاب امنیت را تامین کند؟ اگر قرار باشد شاب امنیت را ضمانت کند آیا این بدان معناست که بانک‌ها باید تمامی تدابیر امنیتی همچون رمزنگاری، Tunelling و… را کنار بگذارند و آن را به زیرساخت شاپ واگذار کنند؟ اگر پاسخ به این سوال مثبت است آیا این روند خود عامل نقص امنیت اطلاعات نمی‌شود؟
.
با توجه به دولتی بودن شبکه شاب چه تضمینی وجود دارد که این شرکت به شرکتی بزرگ همچون مخابرات و زیرساخت تبدیل نشود که در آن صورت مجددا شاهد عدم پاسخگویی این شرکت همانند دیگر شرکت‌های مربوطه هنگام بروز مشکلات از جمله قطعی شبکه خواهیم بود.
به راستی چه انگیزه رقابتی‌ای در شاب وجود دارد که باعث افزایش کیفیت سرویس این شرکت نسبت به مخابرات و زیرساخت می‌شود؟ آیا مونوپولی جدید در این حوزه، اعتبار و کیفیت سرویس را کاهش نمی‌دهد؟
.
و اما نکته‌ای دیگر؛ در حال حاضر در قراردادهای بانک با شرکت مخابرات، بندی به پرداخت جریمه به دلیل قطع سرویس اختصاص داده شده است. اما کدام بانک توانسته با توجه به این بند قانونی از قطعی‌های موجود- از گذشته تا امروز- اقدام به درخواست جریمه کند؟ چه تضمینی وجود دارد که همین اتفاق در شرکت شاب رخ ندهد؟ از سوی دیگر آیا خسارت‌های تعیین‌شده به فرض پرداخت جریمه، پاسخگو و جبران‌کننده خسارت وارده بر بانک‌ها به دلیل قطعی شبکه خواهد بود؟ سوال اینجاست که sla شرکت شاب چگونه است و ضمانت اجرایی شدن چیست؟ و…
سوالات بسیار است و ما همچنان علاقه‌مند به شفاف‌سازی نحوه ارائه خدمات از سوی متولیان شبکه اختصاصی بانکی «شاب» هستیم و خواهیم بود.
منبع: پیوست شماره چهارم
