پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آئین‌نامه خاک خورده وزارت بهداشت برای حذف بخش خصوصی / پلتفرم‌های سلامت دیجیتال به حاشیه می‌روند
تدوین آئین‌نامه‌ای برای حذف بخش خصوصی به نظر سخت‌تر از آن است که وزارت بهداشت صراحتا اعلام کند اجازه فعالیت به بخش خصوصی، در هیچ‌یک از حوزه‌های سلامت نمی‌دهد. بندهای این آئین‌نامه هر یک مرحله به مرحله گره فعالیت‌های بخش خصوصی را کورتر کرده است.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بهمن سال گذشته اقدام به تدوین «آیین‌نامه فعالیت سامانه‌های حوزه سلامت دیجیتال» به‌منظور معرفی کمیته تخصصی سلامت دیجیتال کرد. البته تا امروز که نزدیک به چهار ماه از تدوین این آیین‌نامه گذشته، همچنان هیچ عملکرد اجرایی در این حوزه را شاهد نبوده‌ایم. در مقابل هر روز گره‌ای جدید در روند کاری پلتفرم‌های سلامت دیجیتال ایجاد شده است. یک روز فروش داروهای بدون نسخه توسط این پلتفرم‌ها ممنوع می‌شود و یک روز ارائه مشاوره درمانی به نقد و چالش کشیده می‌شود. این آیین‌نامه نزدیک به چهار ماه در سیستم کاغذبازی وزارت بهداشت خاک خورده و همچنان پلتفرم‌های سلامت دیجیتال درباره مسیر قانون‌گذاری کسب‌وکار خود سردرگم مانده‌اند.
وزارت بهداشت در فصل اول این گزارش خدمات مرتبط با نظام سلامت که مبتنی بر فناوری اطلاعات است و یا با استفاده از فضای مجازی قابلیت ارائه دارند را به‌عنوان خدمات مجازی سلامت معرفی کرده است. اشخاص حقیقی و حقوقی که در چهارچوب مقررات نسبت به ثبت شخصیت حقوقی اقدام و مجوزهای لازم را به‌عنوان مؤسسات پزشکی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت می‌کنند؛ از منظر وزارت بهداشت، شرکت ارائه خدمات سلامت دیجیتال محسوب می‌شوند.
مجوز و بررسی از طرف وزارت بهداشت
در ادامه این آئین‌نامه، شرایط تأسیس سامانه حوزه سلامت دیجیتال نیز بیان شده. عضویت در سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، معرفی مکان یا دفتر (محل فعالیت) برای شرکت، معرفی سامانه اطلاعاتی حوزه سلامت در حوزه مورد تقاضا، دارابودن حق مالکیت معنوی سامانه یا اپلیکیشن موضوع بررسی، ارائه مدارک رسمی و قانونی و همچنین دریافت گواهی‌های معتبر امنیتی و فنی در صورت نیاز و به تشخیص کمیته تخصصی سلامت دیجیتال، برای تأسیس سامانه حوزه سلامت دیجیتال ضروری است. در ادامه توضیحات مربوط به شرایط تأسیس، تبصره‌ای هم درباره شرکت‌هایی که در چارچوب آیین‌نامه تشکیل حمایت از شرکت‌های نوپا آمده. با توجه به این بند شرکت‌ها، ضرورتی به عضویت در نظام صنفی رایانه‌ای ندارند.
همچنین برخورداری از افراد متخصص یا تیم تخصصی در حوزه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و دارابودن افراد متخصص مرتبط با موضوع فعالیت شرکت در حوزه‌های مرتبط با سلامت و تخصص‌های نرم‌افزاری نیز از ویژگی‌های اختصاصی تأسیس سامانه‌های حوزه سلامت دیجیتال است. همچنین داشتن تجهیزات کافی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به‌منظور تأمین شرایط استانداردهای امنیت اطلاعات برای انجام وظایف قانونی مهم و قابل‌توجه است.
بخشی از این آیین‌نامه به معرفی اعضای اصلی و دعوت شده کمیته تخصصی سلامت دیجیتال پرداخته است. هیچ یک از این ۱۵ عنوان به بخش خصوصی اختصاص داده نشده و تعداد قابل‌توجهی از این عناوین به طور مستقیم مربوط به وزارت بهداشت است. بر اساس این آئین‌نامه به نظر می‌رسد وزارت بهداشت قصد دارد این روند را بیش از هر چیز با اعمال‌نظر خود پیش ببرد.
رئیس؛ وزارت بهداشت
بر اساس این آئین‌نامه ریاست کمیته برعهده رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت است و دبیر کمیته نیز رئیس گروه تنظیم مقررات، صدور پروانه و نظارت مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت است. دلیل ایجاد این کمیته و لیست مسئولیت‌های آن نیز در بخشی از همین آیین‌نامه شرح داده شده است. این کمیته موظف است سیاست‌گذاری در حوزه فعالیت‌های موضوع این آیین‌نامه را پیگیری کند. همچنین دریافت مدارک از متقاضیان به شکل برخط و ارائه کد رهگیری نیز از طرف همین آیین‌نامه مورد توجه قرار می‌گیرد. مهم‌ترین وظیفه نیز مربوط به صدور مجوز و همچنین نظارت بر فعالیت واحدهای دارای مجوز است.
تنها نکته‌ای که امکان دارد این کمیته را از تسلط کامل وزارت بهداشت خارج کند، واگذاری آن بنا به تصویب اعضای کمیته به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است. باتوجه‌به مسکوت ماندن این آئین‌نامه نزدیک به ۴ ماه و از سویی دیگر گرانباری نقش و وظایف متعدد وزارت بهداشت، اصرار این وزارت‌خانه درباره چنین عملکردی، آن هم با حذف کامل بخش خصوص پرسشی است که انتظار می‌رود وزارت بهداشت نسبت به آن پاسخگو باشد. باید این موضوع را موردتوجه قرارداد که این پلتفرم‌های در حوزه دارو، فقط به فروش داروهای بدون نسخه می‌پردازند و در بخش درمان نیز ارائه مشاوره پزشکی ارائه می‌دهند.
آئین‌نامه‌ای که انتظار راهگشایی از آن می‌رفت حالا خود تبدیل به یکی دیگر از گره‌های فعالیت پلتفرم‌های بهداشت و سلامتی شده است. از طرفی بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی تلاش برای حرکت به سمت بخش خصوصی پیشنهاد شده و از طرفی دیگر وزارت بهداشت حتی چند گام در راستای توسعه رشد فعالیت بخش خصوصی گام برنمی‌دارد. حضور فعالان حوزه سلامت دیجیتال در نگارش این آئین‌نامه یا حتی مشاوره گرفتن از این افراد برای تدوین سندی که پیرامون کسب‌وکار آنها تدوین شده نه‌تنها خروجی منعطف‌تری به‌عنوان یک آئین‌نامه ارائه می‌داد، بلکه اجرایی شدن آن را ساده‌تر می‌کرد.
تعطیلی پلتفرم‌ها در صورت هرگونه تخطی
در بخش پایانی نیز وزارت بهداشت صراحتاً اعلام کرده درصورت هرگونه نقض مفاد این آیین‌نامه و سایر مقررات وزارت بهداشت، شرکت باید در برابر مقررات پاسخگو بوده و برابر موازین اقدام خواهد شد. درصورتی‌که مجوز شرکت خدمات سلامت دیجیتال از ضوابط ومقررات آئین نامه با آن شرکت برخورد جدی خواهد شد. اولین تخطی منجر به تذکر شفاهی به شرکت و فرد حقیقی و یا حقوقی مسئول با قید موضوع در صورتجلسه توسط کارگروه نظارت بر فعالیت کسب وکار های نوپای سلامت وزارت بهداشت خواهد بود. همچنین اگر یک شرکت برای بار دوم، قوانین را زیر پا بگذارند، اخطار کتبی توسط کارگروه توسعه فعالیت کسب وکارهای نوپای سلامت وزارت بهداشت ارسال می‌شود. سومین بار نیز مجوز شخص حقیقی و یا حقوقی به طور کامل باطل و امکان دریافت دوباره مجوز نیز وجود ندارد.
تدوین آئین‌نامه‌ای برای حذف بخش خصوصی به نظر سخت‌تر از آن است که وزارت بهداشت صراحتا اعلام کند اجازه فعالیت به بخش خصوصی، در هیچ‌یک از حوزه‌های سلامت نمی‌دهد. بندهای این آئین‌نامه هر یک مرحله به مرحله گره فعالیت‌های بخش خصوصی را کورتر کرده و فقط جای یک بند در جمع بندی پایانی آن خالی است؛ «وزارت بهداشت خود پلتفرم خدمات سلامت دیجیتال راه‌اندازی می‌کند و نیازی به دریافت مجوز نیست.»
سلام . رئیس جدید ” مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت ” در 13 اردیبهشت منصوب شده اند . این آئین نامه “قطعا” در این 13 روز آماده نشده . تاریخ بهمن ماه هم در پیشانی این ” پیس نویس ” چندان معتبر نیست . به نظر می رسد که مسئول وقت “اداره تنظیم مقررات ” شان ، سند مذکور را آماده کرده بوده و بدون تائید رئیس وقت مرکز به نام ” اداره” تحویل مسئولان جدید داده است . از این نظر این پیش نویس فاقد اعتبار است . منتشر کنندگان این سند که ” همت ” کرده و این سند را برای ارزیابی و اظهار منتشر کرده اند، حتی “همت” نکرده اند که به سوابق این موضوع در سازمان خودشان رجوع کنند و دریابند که موضوع سازماندهی استارتاپ های حوزه سلامت از دی ماه 97 و از زمان ریاست دکتر تارا با همکاری کمیسیون سلامت الکترونیک سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور شروع شده و با همکاری “کارگروه کسب و کارهای مبتنی بر اینترنت در حوزه سلامت ” ادامه یافته است . حاصل این فعالیت ها حجم قابل ملاحظه ای از اطلاعات و اسناد است که در تهیه ” پیش نویس ” مربوط مورد اعتنا قرار نگرفته . در سال 99 با توجه به اهمیت مشارکت دیگر گروه های ذینفع و صاحبنظر از جمله سازمان نظام پزشکی کشور ، دیگر تشکل های صنفی حوزه ICT و نمایندگان وزارت بهداشت ، با صرف ساعت ها وقت و انرژی در جلسات هم اندیشی مشترک ،” پیش نویس آئین نامه کسب و کارهای مبتنی بر اینترنت در حوزه سلامت ” با توجه به رعایت منافع طرف های ذینفع، آماده ی شده که می توانسته مورد استفاده وزارت بهداشت قرارگیرد ، که نگرفته .
ما در سازمان نظام صنفی رایانه ای به مسئولان جدید “مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات ” وزارت بهداشت پیشنهاد می کنیم , این “موضوع” را با همکاری تشکل های ذیمدخل ICT که خدمات مورد نیاز سرویس دهندگان و سرویس گیرندگان حوزه سلامت را بعنوان یک “حرفه” تامین می کنند و با توجه به سوابق موضوع به پیش ببرند.