پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سال ۱۳۹۹ نیز با تمام خوبی‌ها و بدی‌هایش به پایان رسید و حالا باید با برنامه‌ریزی دقیق‌تری وارد سال ۱۴۰۰ شویم. درست است که در سال ۱۳۹۹ شاهد همه‌گیری ویروس کرونا بودیم و تهدید بزرگی نیز برای بشریت بود اما فرصت‌های زیادی را نیز در راستای غیرحضوری کردن خدمات بانکی و پرداخت ایجاد کرد. حالا در آستانه ورود به سال ۱۴۰۰ از کارشناسان صنعت بانکی کشور سه سوال پرسیدیم. اینکه به نظرشان بهترین و بدترین اتفاقی که در این صنعت در سال ۱۳۹۹ افتاد چه بود و به نظرشان مهم‌ترین اتفاقی که در سال ۱۴۰۰ باید در صنعت بانکی بیفتد، چیست؟ در ادامه پاسخ ۱۶ نفر از فعالان و کارشناسان صنعت بانکی را به این سوال‌ها می‌خوانید.
- بهترین اتفاقی که در سال ۱۳۹۹ در صنعت بانکی افتاده است، چه بود؟
- بدترین اتفاقی که در سال ۱۳۹۹ در صنعت بانکی افتاده است، چه بوده؟
- مهم‌ترین اتفاقی که در سال ۱۴۰۰ باید در صنعت بانکی کشور بیفتد، چیست؟
مرتضی مقدسیان، پیشکسوت صنعت بانکی و پرداخت:
1. بهترین اتفاق این بود که یک ویروس مرگ‌بار به صنعت بانکی و پرداخت کمک کرد تا بتوانند پول نقد را تقریبا حذف کند. این ویروس کمک کرد تا فرهنگ‌سازی کنیم، مشکلات بانک مرکزی در تامین کاغذ اسکناس حل شد و بانکداری نوین‌تر! تا حدی گسترش پیدا کرد. منافع بسیاری داشت که در شرایط عادی نه صنعت بانکی به این زودی‌ها به سمت آن می‌رفت و نه مقامات بانک مرکزی جرئت انجام آن را داشتند و نه فرهنگ مردم را می‌توانستیم تغییر دهیم. این اتفاق به‌سادگی می‌تواند صنعت خودپرداز را ضرر ده، راکد یا کم‌مصرف کند.
2. از منظر مردم‌سالاری محض، حذف سود روز شمار سپرده کوتاه‌مدت توسط بانک مرکزی بدترین اتفاق نیم‌قرن اخیر است. این کار هزاران میلیارد تومان از جیب مردم فلک‌زده و فقیر، خارج و به جیب بانکداران پر پول واریز کرد. سپرده کوتاه‌مدت به‌طورمعمول متعلق به مردم عادی و فقیر است. چرا مردم باید هزینه ناکارآمدی سیستم بانکی را بپردازند؟ آقای رییس‌کل به کمک بانک‌ها آمده و فرمول تمام رییس‌کل‌های قبلی که رابطه‌ای ساده بین تورم و سود سپرده بر قرار کرده بودند را واژگون کرده است. هر که سپرده‌گذاری کند، ارزش پولش بسیار کم می‌شود.
3. ارزیابی بدون سانسور بانک‌ها و موسسات مالی بر اساس شاخص‌های متداول صنعت بانکی جهانی است. اگر چه ممکن است ورشکستگی صنعت بانکی یا بسیاری از بانک‌ها آشکار شود، اما تا کی باید از نفت و جیب مردم هزینه کرد و نامدیریتی عده‌ای را پوشاند؟ این شاخص‌ها باید تمام وجوه اداری، مالی و مدیریتی را در بر گیرد. یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در صنعت بانکی ایران، رعایت کردن شرایط احراز پست‌های ارشد است که در اکثر بانک‌های ایران رعایت نمی‌شود و منشأ اکثر نابسامانی‌ها و نامدیریتی‌های ایران است.
ولی‌الله فاطمی، بنیانگذار شرکت توسن:
1. ازنظر من بهترین اتفاق در فضای بانکداری دیجیتال صدور مجوز سندباکسی برای انتشار سفته و برات دیجیتال به‌عنوان بهترین ابزار تعهدپذیری و واگذاری یا جابجایی تعهد و اوراق تجاری مورد تایید قوه قضاییه در شبکه‌های بلاکچینی در کشور است.
2. و بدترین اتفاق در فضای بانکداری دیجیتال، نامه بانک مرکزی به سهامداران میزبان‌های ققنوس و غیرقانونی اعلام کردن آن، علیرغم رعایت همه توصیه‌های آن بانک در نسخه جدید سپیدنامه بود. در روزهای اخیر حجم خرید ارزرمزهای جهان روا (که هیچ‌کدام از رعایت‌های بانک مرکزی و فقهی را پوشش نمی‌دهند) به بیش از ۲۵۰۰ میلیارد تومان رسید و از کشور خارج شد. ظاهرا این مطلوب دوستان ما در بانک مرکزی است.
3. پایان دادن به بهانه‌های بانک مرکزی برای دخالت در اجرا و ارائه ابزارهای بانکداری الکترونیک و تبیین جایگاه و نقش بانک مرکزی برای انتخاب بین اجرا یا مقررات گذاری و نظارت و همچنین خروج کشور از ریسک و تله تمرکز در شرکت بورسی خدمات انفورماتیک توسط شورای عالی فضای مجازی.
محمدعلی ترابیان، عضو هیئت‌مدیره شرکت گروه فناوران هوشمند بهسازان فردا:
1 , 2. در سال ۱۳۹۹ ازنظر من اتفاق خاص و قابل‌توجه‌ای در صنعت بانکداری نیفتاده و تقریباً همان روند روزمرگی طی شده است که البته روزمرگی خودش خوش‌آیند نیست.
3. در سال 1400 اتفاق خوب می‌تواند تغییر شیوه‌های مدیریتی بانک‌ها باشد که خیلی دست‌یافتنی نیست. به نظرم در سه سال گذشته مدیریت بانک‌ها به‌شدت ضعیف شده و میزان مداخله حاکمیت در آن به‌شدت افزایش یافته است.
مرتضی ترک‌تبریزی، عضو هیئت‌مدیره بانک تجارت:
1. به نظر من بهترین اتفاقی که در سال ۱۳۹۹ در حوزه بانکی کشور افتاد، شکل‌گیری کارگروه بانکداری دیجیتال به همت آقای محرمیان بود که این کارگروه شامل ۳ کمیته «احراز هویت دیجیتالی»، «بانکداری باز» و «استانداردها و گلاسوری مربوط به بانکداری دیجیتال» است. این کارگروه که علاوه بر بدنه بانکی کشور، از سازمان‌های دیگری ازجمله قوه قضاییه، سازمان فناوری اطلاعات، مخابرات و… نیز در آن حضور داشتند، سعی کرد مشکلات، مسائل و بحث‌هایی که در بدنه فناوری اطلاعات کشور وجود داشت را جمع‌آوری کند و اظهارنظرهای مختلفی درباره هر یک از مباحث داشته باشد. توجه داشته باشید که مهم‌ترین موضوع در حوزه فناوری اطلاعات این هست که افراد بتوانند دور هم جمع شوند و درباره یک موضوع اظهارنظر و جمع‌بندی کنند؛ درنتیجه بهترین اتفاق شکل‌گیری این کارگروه بود.
2. اما اتفاق بدی که در سال ۱۳۹۹ افتاد این بود که مواردی که در این کمیته‌ها مطرح شدند، یک مرحله جلو نرفتند و به سمت استقرار حرکت نکردند؛ ما حتی احراز هویت را نیز نتوانستیم ابلاغ کنیم که این موضوع نیز به خاطر کم‌کاری بانک مرکزی و یا بانک‌های کشور نبود بلکه هماهنگی‌های لازم بین ارکان اصلی کشور شکل نگرفت؛ درنتیجه متأسفانه ما در سال ۱۳۹۹ نتوانستیم به یک نتیجه اولیه درباره مسائل موجود برسیم. ما تحولات زیادی را در حوزه بانکداری در پیش داریم که برای اجرایی شدن آن‌ها نیاز هست ارکان مختلف کشور با یکدیگر هماهنگ شوند، موجودیت‌ها و استانداردهای جدیدی را ایجاد کنیم و هرکدام نقش خود را ایفا کنند و با یکدیگر تصمیم‌گیری کنند.
3. درنتیجه امید دارم در سال ۱۴۰۰ از مناقشات بین دستگاهی بکاهیم و هماهنگی لازم بین ارکان اصلی حاکمیت کشور برای نیل به تحول دیجیتال را داشته باشیم و به یک نگاه کل‌نگر و سیستمی در کشور برسیم. نگاه سیستمی که هر جز وظیفه خود را در این فرایند بداند و به آن عمل کند. این نگاه سیستمی هست که می‌تواند کارها را سروسامان دهد.
علی چهارلنگی، مدیرعامل فناوران انصار:
1. بهترین رخداد صنعت بانکی کشور در سال ۱۳۹۹، به نتیجه رسیدن طرح ملی ادغام بانک‌های نیروهای مسلح در بانک سپه بوده است. تاثیر مهم این دستاورد فرخنده، در سلامت و شفافیت کل صنعت بانکداری کشور پدیدار می‌شود.
2. بدترین اتفاقی که رخ داده است، تأخیر در اتفاقی است که رخ نداده است: عدم شکل‌گیری نظام پایش تحول دیجیتال و رتبه‌بندي بانک‌ها که 20 ماه پیش وعده‌ی آن در سند ملی بانکداری آینده و تحول دیجیتال داده شد و تا امروز خبری از آن نیست. بدون این نهاد راهبردی و پیگیری رگولاتوری امکان سنجش پیشرفت واقعی تحول دیجیتال نظام بانکی وجود ندارد.
3. تحریم و دسترسی نداشتن بازرگانان و کسب‌وکارهای ایرانی به ابتدایی‌ترین ابزارهای بانکی جهان نمی‌تواند تا ابد برقرار بماند. بانک‌های کشور نیز نباید بیش از این از درآمد تراکنش‌های ارزی محروم بمانند. زیرساخت‌های نظام بانکی کشور، به‌ویژه بانک مرکزی و شبکه‌ی پرداخت باید برای دوران پساتحریم آماده باشند. فهرست استانداردها و فریم‌ورک‌های ویژه‌ی شفافیت مالی و بانکداری که برای دادوستدهای بازرگانی با جهان اجبار است در چند سال غیبت ایران بسیار طولانی شده است، اما پیاده‌سازی استانداردهای EMV در شتاب و شاپرک مهم‌ترین پروژه‌ای است که از سال ۱۳۸۵ قرار بوده در یک دوره 5 ساله پیاده شود و امیدوارم در 1400 به نتیجه برسد.
شهاب جوانمردی، مدیرعامل شرکت فناپ:
1. جلب مشارکت بازیگران مختلف صنعت بانکی در تدوین پروژه‌ها، استانداردها و رویه‌های رگولاتور به نظرم مهم‌ترین حرکت و اتفاق سال ۱۳۹۹ است. هر چند تا شکل‌گیری مشارکت واقعی ذینفعان و رسیدن به نتایج کارآمد مسیری طولانی پیش‌رو داریم.
2. و اما بدترین اتفاقی که در سال ۱۳۹۹ افتاد، تعریف و شکل‌دهی حجم بالایی از سامانه‌های حاکمیتی از سوی بانک مرکزی و دنبال کردن سیاست نامحسوس جایگزینی بانک مرکزی با بانک‌های تجاری بود.
3. مهم‌ترین اتفاقی که در سال ۱۴۰۰ نیز باید افتد، حرکت جدی به سمت رگ‌تک و پذیرش واقعی نهادها و خدمات برهم‌زننده در صنعت بانکی و پرداخت توسط رگولاتور است.
علی رضازاده، کارشناس صنعت بانکی:
1. شاید در یک جمله کوتاه بتوان بهترین اتفاق را با پرداختن به یک اتفاق پاسخ داد. ادغام ۵ بانک خصوصی نظامی با توجه به تدابیر و سیاست‌های کلی نظام را می‌توان اتفاق خوبی در صنعت بانکداری قلمداد کرد. این اتفاق می‌توانست راهکاری برای بهبود وضعیت اقتصادی موجود باشد. می‌توانست از ادغام بانک‌ها، بانکی با گستردگی منحصربه‌فرد، بانکی با سرمایه مالی و نیروی انسانی کلان، بانکی با توان و تجربه بانکداران حوزه دولتی و چابکی و روزآمدی بانکداران حوزه خصوصی به وجود آورد؛ اما ماحصل این ادغام چه بود؟ آیا میزان هم‌افزایی و اثرگذاری آن در بهبود روند اقتصادی کشور قابل‌اندازه‌گیری است؟ وضعیت فعلی بانک‌ها پس از ادغام چگونه است؟ دیدگاه مشتریان از این ادغام چیست؟
محمد صادقی، معاون فناوری اطلاعات بانک اقتصاد نوین:
1. کرونا با همه مصائبی که داشت اما فرصتی بود تا متوجه شویم برخلاف تفکر سنتی، برای تغییر دادن شرایط و رفتارها و فرهنگ‌ها، نیاز به زمان زیادی نداریم و هر آنچه در تئوری در خصوص عصر دیجیتال شنیده بودیم را باور کنیم. از طرفی متوجه شدیم که برای استفاده از فرصت‌های به وجود آمده، چقدر زمان کم است و باید در کمترین زمان ممکن از فرصت‌های به وجود آمده به‌واسطه تهدیدها، استفاده کنیم و به مشتری محصولی را ارائه بدهیم که انتظارش را ندارد ولی به‌شدت به آن نیاز دارد. کرونا باعث شده که در همه ارکان جامعه، نگاه‌ها به مشکلات و مسائل متفاوت شود و مهم‌تر از آن، برخلاف عادت سالیان طولانی، همه به‌جای توجیه مشکلات، به فکر ارائه راهکار برای حل آن‌ها افتادند و نیازها مشکلات را با ابزارهایی باور نکردنی برای مشتریانی که باورمان نمی‌شد، راه‌حل‌هایی این‌چنینی را برای رفع نیازشان و حل شدن مسائلشان قبول کنند. سالی که اهمیت بررسی و شناخت نیاز هر گروه از مشتریان و همکاری با شرکا و همکاران تجاری برای ارائه راهکارهای درست و کامل در زمان مناسب و در کانال و درگاه درست را فهمیدیم و درک کردیم که باید به کارکنان بانک آموزش‌های جدیدی داده شود و فرهنگ جدیدی ساخته شود تا نگاه متفاوتی به بانکداری و مشتری داشته باشند تا فردای کسب‌وکارمان حفظ شود.
۲. بی‌تردید، از دست دادن همکاران بانکی که در راه ارائه خدمت به مردم جان خود را از دست دادند، بدترین اتفاق سال ۱۳۹۹ بوده است؛ اما ازنظر کسب‌وکاری، محدود شدن ارتباطات بین‌المللی و افزایش هزینه‌های تامین زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، باعث شده تا نتوانیم همگام با دنیا حرکت کنیم و به منابع اصلی دسترسی داشته باشیم. در وضعیت کنونی شرکت در همایش‌های بین‌المللی و استفاده از دانش اساتید برجسته و شرکت در دوره‌های تخصصی را دشوار و حتی ناممکن کرده است. البته شرایط تحریمی و بیماری همه‌گیر کرونا هم مزید بر علت شده است.
۳. درک درست مفاهیم نیازمندی‌های فضای دیجیتال و بانکداری دیجیتالی باید مهم‌ترین دغدغه سال ۱۴۰۰ در بانک‌ها باشد. پیش از هر کاری، باید هر بانکی، استراتژی بانکداری دیجیتال و برنامه اجرایی جامع چند ساله پیوسته برای رسیدن به آن استراتژی را تدوین کند و با دقت و وسواس روی برنامه حرکت کند و پایش مستمر و در صورت نیاز اصلاح برنامه را انجام دهد. برنامه‌هایی که با بهره‌گیری درست از داده‌ها و اطلاعات، منجر به شناخت مشتریان و دسته‌بندی درست مشتریان بانک و شناسایی نیازهای مشتریان بشود و با استفاده از توانمندی تخصصی استارت‌آپ‌ها و فین‌تک‌ها و شرکت‌های تخصصی، همکاری‌های درستی در قالب اکوسیستم‌های ارائه خدمت شکل بگیرد تا هم مشتریان در فضای دیجیتال، خدمات شفاف‌تر و کامل‌تری دریافت کنند و هم بانک‌ها در همکاری گروهی محصولات کامل‌تری ارائه کنند و کسب درآمد بیشتری داشته باشند.
احمد سلمانی آرانی، مدیرعامل شرکت رایانه خدمات امید:
1. ازآنجایی‌که سال‌ها تلاش جهت یکپارچه کردن سامانه‌های بانکی بانک سپه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های دولتی کشور توسط متخصصین داخلی و همت مدیریت و کارکنان بانک صورت پذیرفته، از دید این‌جانب مهم‌ترین رویداد سال ۱۳۹۹ استقرار سامانه جامع امید توسط شرکت رایانه خدمات امید در نقش مجری اختصاصی بوده است و قطعا توان شبانه‌روزی عوامل ذی‌ربط طی 2 سال گذشته علاوه بر کسب رضایت همکاران صف و ستاد بانک سپه، رضایت هر چه بیشتر مشتریان بانک معزز سپه را نیز به همراه داشته است.
2. شیوع ویروس منحوس کرونا و از دست دادن همکارانمان چه در بانک سپه و چه در سایر بانک‌ها بدترین رخداد تلخی است که در سال جاری اتفاق افتاد و امیدواریم با یاری حق‌تعالی عافیت برای تمامی انسان‌ها به‌سرعت به جهان برگردد.
3. با عنایت به اجرای دستور مقام معظم رهبری مدظله‌العالی مبنی بر ادغام بانک‌های نیروهای مسلح، ازنظر این‌جانب مهم‌ترین رویداد اتمام مهاجرت کلیه سامانه‌های موجود در بانک معظم سپه به سامانه جامع بانکی امید خواهد بود که در سال 1400 انشالله تحقق می‌یابد.
فرهاد اینالویی، معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین:
1. فکر می‌کنم بهترین اتفاقی که در سال گذشته در صنعت بانکداری رخ داد، تغییر نظام کارمزدی بود. به هر صورت تغییری در نرخ کارمزدها اتفاق افتاد و از برخی خدماتی که قبلا به آن‌ها کارمزد تعلق نمی‌گرفت، در حال حاضر کارمزد گرفته می‌شود و این مقدمه‌ای برای یک کار خوب خواهد بود ولی همچنان در آن حوزه اصلی که دریافت کارمزد از گیرندگان سرویس در خدمات کارت‌خوان است، خیلی موفق نبوده‌ایم ولی به هر صورت ورود به حوزه کارمزد، اتفاق خوبی بوده است.
2. بدترین اتفاقی که در سال ۱۳۹۹ افتاد نیز جان باختن تعداد نسبتا زیادی از همکاران سیستم بانکی بر اثر ابتلا به ویروس کرونا بوده که جای تاسف دارد. شاید اگر مقداری توجه بیشتری می‌کردیم و امکان بیشتری برای ارائه خدمات خارج از شعبه فراهم می‌کردیم، این دوستان در کنار ما بودند.
3. یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که می‌تواند در سال ۱۴۰۰ رقم بخورد، به تصویب رساندن بخشنامه و دستورالعمل احراز هویت الکترونیکی است که واقعا زیرساخت اصلی برای ادامه خدمات دیجیتالی در کشور هست. ما در سال ۱۳۹۹ وقت زیادی را صرف این کردیم که یک دستورالعمل مناسبی را در این خصوص تدوین کنیم اما متاسفانه در سال ۱۳۹۹ عملیاتی نشد و امیدوارم در سال ۱۴۰۰ ما این موضوع را به رسمیت بشناسیم و فضا را برای ارائه خدمات بعدی باز کنیم.
محمد نژادصداقت، مدیرعامل شرکت داتین:
۱. بهترین اتفاقی که به نظر من در سال ۱۳۹۹ در صنعت بانکی افتاد، پروژه مهاجرت بانک سپه و عزم بانک برای اجرایی شدن این کار بود. فرآیند مهاجرت، ادغام تا یکپارچگی نهایی بانک سپه از حیث فناوری اطلاعات که به باور بسیاری از کارشناسان پیچیده‌ترین پروژه صنعت بانکی کشور در سال‌های اخیر بوده، به اعتقاد من بهترین اتفاق صنعت بانکی در سال 1399 بود. بانک سپه به‌عنوان اولین بانک ایرانی نزدیک به یک قرن قدمت دارد و در دهه‌های مختلف سر منشأ بسیاری از خدمات نوین بانکی بوده است. همچنین، میلیون‌ها مشتری و سال‌ها تجربه‌های بانکی باعث می‌شود تا این بانک نقشی پررنگ و با اهمیت در صنعت بانکی داشته باشد. بانک سپه تا به امروز سیستم‌های مختلف و غیرمتمرکز یعنی 83 سامانه برای ارائه خدمات به مشتریان خود داشت که امکان ارائه خدمات متنوع و باکیفیت‌تر را برای آن غیرممکن می‌کرد. همچنین، همزمان با تصمیم مدیران ارشد بانک سپه برای حرکت به سمت کربنکینگ و استفاده از مزایای این سامانه، بانک مرکزی با ابلاغی رسمی ادغام بانک‌های نظامی در بانک سپه را اعلام کرد که با توجه به سامانه‌های متعدد و بعضا قدیمی و تفاوت بسیار زیاد فناوری بین بانک سپه و بانک‌های نظامی ادغامی، چاره‌ای جز رفتن به سوی یک سامانه بانکداری کارآمد و متمرکز نبود.
سرانجام برای اجرای نهایی مهاجرت با مدل «یک‌باره» شرکت داتین با همکاری بانک و شرکت رایانه خدمات امید، موفق شدند تا در عرض ۲۷ ساعت، داده‌های یک بانک نزدیک به 100 ساله را با بیش از ۲۰ پایگاه داده و بیش از ۸۳ سامانه عملیاتی به سامانه متمرکز جدید انتقال دهند. در این فرایند، اطلاعات بیش از ۴۵ میلیون حساب و ۲۵ میلیون کارت، بدون اینکه مشتریان نیاز به تغییر شماره کارت و رمز خود داشته باشند به سامانه کربنکینگ جدید منتقل شد. همچنین اطلاعات ۶ میلیون کاربر اینترنت‌بانک و بانکداری مدرن نیز به همین ترتیب مهاجرت داده شد که در نوع خود بی‌سابقه بود. در کنار این، بیش از ۳۵۰ هزار نفر ساعت آموزش به کاربران شعب بانک در طی فرایند مهاجرت ارائه شد.
۲. بدترین اتفاقی که به نظر من در سال ۱۳۹۹ افتاد نیز کاهش امید در بین سرمایه‌های انسانی شرکت‌ها بود. بازگشت تحریم‌ها، تورم و افزایش شدید نرخ ارز باعث کاهش شدید قدرت خرید مردم شد. در چنین وضعیتی امید به آینده هم به‌ویژه در میان قشر تحصیل‌کرده و افراد متخصص جامعه به‌صورت تدریجی کم‌رنگ شد. بحران شیوع بیماری کرونا هم باعث مضاعف شدن چالش‌های فوق شد. نتیجه تمام رویدادهای فوق این بود که برای بسیاری از نیروهای متخصص، مهاجرت معنادارتر از قبل شد. حتی برای بسیاری از متخصصانی که هنوز در ایران زندگی می‌کنند هم به دلیل کاهش شدید ارزش پول ملی، درآمد ارزی بسیار جذاب‌تر از درآمد ریالی شده و انجام پروژه‌های مختلف از طریق اینترنت، باوجود تمامی مشکلات انتقال دستمزدها به ایران بر همکاری با شرکت‌های داخلی و داشتن درآمد ریالی ارجحیت پیدا کرده است؛ بنابراین تصور می‌کنم که امروزه دسترسی به نیروهای متخصص و کارآمد، تبدیل به یک چالش بسیار اساسی برای تمام شرکت‌های فناوری اطلاعات کشور شده و این بحران، احتمالا در سال ۱۴۰۰ بسیار حادتر از قبل خواهد شد.
۳. مهم‌ترین اتفاقی که باید در سال ۱۴۰۰ در صنعت بانکی بیفتد نیز بخشنامه بانک مرکزی در خصوص شفافیت تراکنش، پول‌شویی و چک است. از ابتدای سال 1399 تا به امروز، بانک مرکزی 48 بخشنامه نظارتی و 15 بخشنامه اعتباری صادر کرده؛ اما می‌توان گفت مهم‌ترین موضوع در بین آن‌ها تمرکز روی شفافیت تراکنش‌ها، مبارزه با پول‌شویی و تفکیک حساب‌های تجاری از شخصی و همچنین محدودیت‌هایی است که در حوزه چک ایجاد شده است. شکی نیست که چنین اقداماتی، هزینه‌ها و حجم کار بسیار زیادی را به بانک‌ها و شرکت‌های فعال در حوزه خدمات فناوری بانکی تحمیل می‌کند؛ چراکه «تطبیق (Compliance)» خود، یکی از سرفصل‌های بسیار گسترده صنعت بانکی است. فناوری در این زمینه راهکارهای بسیار قابل‌توجهی را در چارچوب فناوری‌های تنظیم‌گرایانه (رگ‌تک) فراهم آورده که در زمینه آن، ظرفیت‌های خوبی در نظام بانکی و شرکت‌های فناوری بانکی کشور وجود دارد؛ بنابراین ضمن تقدیر از اقدامات قابل‌توجه بانک مرکزی در این زمینه، معتقد هستم این اقدامات باید در سال ۱۴۰۰ هم با قدرت از سوی بانک مرکزی دنبال شود.
محمد مظاهری، مدیرعامل توسن‌تکنو:
۱. به نظر من يكي از اتفاق‌های خوب در سال ۱۳۹۹ احراز هويت آنلاين و حركت سجام بود كه نظام لخت قانون سالار بانكي را تكان داد. ديگر اين كروناي منحوس باني خير در تغيير و حركت ديجيتال شد.
۲. تحريم اتفاق بد براي اقتصاد ما و بازي قماربازانه بورس بدترين رفتار دولت و حتي بانك مركزي با مردم بود و البته حمايت دولت به جبر تحريم از توليد داخل و حركت ما در توليد مرحله به مرحله داخلي سخت‌افزارها قدم بزرگي بود.
فرهاد بهمنی، عضو هیئت‌مدیره پست بانک ایران:
۱. سال ۱۳۹۹ با محدودیت‌های گسترده به خاطر بیماری کرونا شروع شد و این موضوع رشد ارائه خدمات غیرحضوری در تمام زمینه‌ها را به همراه داشت و بانک‌ها به سمت ارائه خدمات غیرحضوری رفتند و فروش و توثیق سهام عدالت و سفته الکترونیک و… نمونه‌هایی از آن بود. همچنین افزایش برخی از کارمزدهای خدمات توسط بانک مرکزی از اقدامات بسیار خوب رگولاتوری بود که این امر موجب رشد درآمدهای کارمزدی غیرمشاع در شبکه بانکی شد که راه را برای توسعه بیشتر بانک‌ها در ارائه خدمات باز خواهد کرد.
۲. در کنار حوادث ناگوار برای همکاران شبکه بانکی که بعد از جامعه بهداشت و درمان بیشترین ارائه خدمات را به مشتریان داشته و آسیب زیادی دیده‌اند، متاسفانه افزایش سود سپرده‌های بانکی به نظر آسیب زیادی به این صنعت می‌زند و باعث زیان‌دهی بانک‌ها و بالطبع عدم رشد و توسعه آن‌ها خواهد شد.
۳. در سال ۱۴۰۰ بهتر است که بانک مرکزی ترویج احراز هویت غیرحضوری و پرداخت تسهیلات غیرحضوری و خدمات بدون حضور فیزیکی کارت در دستور کار قرار دهد و موانع آن برطرف شود. این موضوع در صورت سیاست‌گذاری مناسب از سمت بانک مرکزی باعث پذیرش از سوی بانک‌ها می‌شود.
محمدعلی بخشی‌زاده، قائم‌مقام هلدینگ فناوری اطلاعات بانک صادرات:
1. به نظر من بهترین اتفاق در صنعت پرداخت اصلاح نظام کارمزدها و ابلاغ دستورالعمل ضوابط کیف الکترونیک پول بود. صنعت بانکداری در مقایسه با دیگر صنایع در کشور پیشتاز و روبه رشد بوده و به سمت توسعه دیجیتال حرکت می‌کند. هزینه‌های این زیرساخت‌ها توسط بانک‌ها تأمین می‌شود و این هزینه‌ها باید از منابعی جبران شود. اگر این جبران هزینه اتفاق نیفتد، بانک‌ها به سمت نا ترازی و ورشکستگی می‌روند؛ بنابراین اگر بخواهیم توسعه بانکداری دیجیتال در عمل اتفاق بیفتد، باید به‌موازات آن هزینه‌ها را هم جبران کنیم. از طرفی مدیریت پرداخت‌های خرد با ایجاد زیرساخت‌های کیف الکترونیک پول علاوه بر کاهش حجم عملیات سنگین پردازش اطلاعات در کربنکینگ و سوئیچ پرداخت بانک‌ها که حدود ۷۰ درصد از تراکنش‌های بانکی را شامل می‌شود، تاثیر بسزایی در کاهش هزینه کارمزدها، صدور کارت‌های بانکی، خرید کارت‌خوان و… خواهد داشت. ضمن اینکه در شرایط سخت کرونایی فرهنگ استفاده از ابزارهای همراه را گسترش خواهد داد.
2. بدترین اتفاق در نظام بانکی از دست دادن همکاران خدوم، پرتلاش و با وجدان بانکی در اثر ویروس منحوس کرونا بود. البته با اقدام موثر بعضی از بانک‌ها حرکت به سمت بانکداری دیجیتال شتاب گرفت و از فعالیت‌های شعب تا حدودی کاسته شد که امیدواریم این حرکت ادامه یابد.
3. ازنظر این‌جانب مهم‌ترین اتفاق سال ۱۴۰۰ به رسمیت شناختن امضا دیجیتال به‌صورت همزمان در همه نهادهای ذی‌ربط (بانک مرکزی، وزارت صمت، قوه قضائیه) است که لازمه آن، ایجاد زیرساخت لازم و تعامل‌پذیری در این خصوص است. این مهم با تصویب دستورالعمل اجرایی احراز هویت دیجیتال گام بسیار مهمی در تحقق بانکداری دیجیتال و ایجاد اولین نئوبانک در کشور خواهد بود.
مهرداد حداد، مدیر امور فناوری‌های نوین بانک پاسارگاد:
1. در سال ۱۳۹۹ اتفاقات زیادی در صنعت بانکی رخ داد که خیلی از آن‌ها را می‌توانیم اتفاقات خوبی تلقی کنیم. ازجمله این موارد می‌توان به تشکیل کارگروه‌های تخصصی حوزه فناوری اطلاعات بانک مرکزی و قدم‌های روبه‌جلوی خوبی که در آن‌ها اتفاق افتاد مانند ابلاغ سند کیف پول که با همه نواقص موجود گام مهمی در این حوزه بود یا تهیه پیش‌نویس شناسایی الکترونیک و تصدیق هویت غیرحضوری، اشاره کنم. از دیگر اتفاقات خوب سال ۱۳۹۹ پروژه استقرار سامانه جامع بانکداری متمرکز بانک سپه توسط محصول بومی شرکت داتین بوده است و همچنین پروژه‌های دیگری مثل استقرار سامانه‌های نظارتی در حوزه شفافیت تراکنش و همچنین شروع حرکت بانک مرکزی در جهت اصلاح نظام کارمزدی نیز جزو اتفاقات خوب سال ۱۳۹۹ بوده است. در کل در سال ۱۳۹۹ به نظرم به همگان نقش مثبت بانک‌ها در انجام پروژه‌های بزرگ ملی اثبات شد.
2. به‌عنوان بدترین اتفاق بانکی در سال 1399 قطعا از دست دادن تعداد زیادی از همکاران خدوم بانک‌ها به دلیل بیماری کرونا بوده است که پس از کادر درمانی یکی از مهم‌ترین قشرهایی بودند که فداکارانه خدمت‌رسانی خود را در دوران این ویروس ادامه دادند.
3. مهم‌ترین اتفاقی که در سال 1400 در حوزه بانکداری باید اتفاق بیفتد نیز به نظرم حرکت عملی و واقعی به سمت دیجیتالی شدن و ظهور خدمات متفاوتی از بانک‌ها است. در این خصوص امیدوارم اسناد بالادستی مربوط به احراز هویت غیرحضوری، بانکداری باز و … توسط بانک مرکزی ابلاغ شود و البته اصلاح نظام کارمزدی نیز با جدیت بیشتری دنبال شود.
نیما امیرشکاری، مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی:
1. بهترین اتفاق در سال ۱۳۹۹ تشکیل کارگروه‌های مشورتی در بانک مرکزی با مشارکت بانک‌ها،PSP ها و فین‌تک‌ها بود.
2. و اما بدترین اتفاق در این سال نیز عدم برگزاری همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت بود.
3. مهم‌ترین اتفاقی که به نظر من باید در سال 1400 بیفتد، پیاده‌سازی رویکرد سندباکس برای نظارت و چارچوب دهی به فین‌تک‌ها است.