پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
چرا ورود بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری در بورس چالش برانگیز شد؟
علی یوسفیان، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با راه پرداخت: «مخالفت‌ها و دوگانگی‌های کارشناسانی که موافق یا مخالف یک سیاست هستند، بیشتر جنبه رصد کردن دارد. افراد با اظهار نظر خود بیشتر می‌خواهند که واکنش بازار، کارشناسان و مردم را بدانند و بازخورد حرف خود را ببینند.»
بورس بیش از یک ماه است که کج‌دار و مریز به راه خود ادامه می‌دهد. پیش از این شاخص کل بورس مرز دو میلیون را رد کرده بود و حالا به یک میلیون و ۵۰۰ رسیده است. در این میان راهکارهای زیادی برای برگرداندن بازار به روزهای سبزامتحان شد.
پنجشنبه، ۲۰ شهریورماه در جلسه شورای عالی بورس پیشنهاداتی مانند الزام سهامداران عمده ناشران به داشتن بازارساز و بازارگردان، تسهیل ورود منابع بانکی به سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار و تسهیل صدور سهام خزانه و اوراق تبعی مطرح شده است. موضوعی که با واکنش زیادی روبه‌رو شده، لغو ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بازار سرمایه بود.
حسن قالیباف اصل رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ایران در این جلسه اعلام کرد: «منع مشارکت بانک‌ها در رابطه با مفاد ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، استثنا شد و بانک‌ها مجاز به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه خواهند بود. در عین حال، نقش بانک‌ها در تاسیس نهادهای مالی در بورس تقویت می‌شود.»
لغو ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بورس، تخلف است
برخی نمایندگان مجلس اولین واکنش‌ها را مطرح کردند. حمیدرضا حاجی بابایی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در توئیتی گفته است: «مصوبه شورای عالی بورس در رابطه با الغای مواد ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید، برای ورود بانک‌ها و موسسات اعتباری به بازارسهام کشور، تخلف قانونی و عبوراز مجلس است. باید مراقب اعتماد و منافع عمومی بود. وزیراقتصاد و رئیس سازمان بورس باید این هفته در کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات پاسخگو باشند.»
به‌گفته حاجی بابایی ورود بانک‌ها در بازار سهام کشور در میان مدت منجر به افزایش تورم در کشور می‌شود که در نتیجه آن، افراد ضعیف و اقشار آسیب‌پذیر جامعه بیشتر در فشار اقتصادی قرار می‌گیرند.
واکنش به یک واکنش
در این میان اعضای شورای عالی بورس از صحبت‌های رئیس سازمان بورس درخصوص لغو ممنوعیت ورود بانک‌ها به بورس حمایت کرده‌اند. حسین سلاح‌ورزی در واکنش به گفته‌های حمیدرضا حاجی بابایی گفته است: «در شرایطی که همه برای بازگشت ثبات و آرامش به بورس تلاش می‌کنند، ريیس محترم کمیسیون بودجه مجلس، ندیده و نشنیده تصمیمات شورای عالی بورس را تخلف محرز تشخیص داده اند! با توجه به حضور دو نماینده ناظر مجلس در این شورا، بهتر نبود که در مورد جزئیات ابتدا با همکاران خود مشورت می کردند؟»
شاهین چراغی نیز عضو دیگر شورای عالی بورس در توئیت خود گفته بود: «دو عضو محترم از مجلس شورای اسلامی ناظر بر مصوبات شورای بورس هستند، همچنین با توجه به تخصصی بودن مصوبات شورا، انتظار می‌رود قبل از انتشار اطلاعات نادرست در خصوص تصیمم شورا در فضای رسانه‌ای، به جهت حفظ حقوق مردم و محمل قانونی مصوبه مذکور، حداقل با رئیس شورای بورس مذاکره می‌شد.»
پس از آن علی صحرایی، مدیرعامل سازمان بورس نیز درباره ادعای رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس مبنی بر تخلف در مصوبه جدید شورای عالی بورس و اثر سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بازار سرمایه در تورم هم توضیح داد: «طبق مواد ۱۶ و ۱۷ آیین نامه رفع موانع تولید، بانک‌ها مجاز به تأمین سرمایه در بازار سرمایه نبودند، اما مصوبه جدید می‌توانند بنابر تشخیص در بورس سرمایه‌گذاری کنند و این موضوع تأثیر تورمی هم ندارد.»
حسن ختام واکنش‌ها
شاید حسن ختام واکنش‌هایی که درباره این موضوع پیش آمده، صحبت‌های محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی باشد که امروز در نشستی غیرعلنی با وزیر اقتصاد و رئيس کل بانک مرکزی از مصوبه شورای عالی بورس دفاع کرد و در این باره گفت: «مردم باید مطمئن باشند که مجلس مصمم است که حمایت، تقویت و تثبیت لازم را در بازار بورس انجام دهد و تلاش می‌کند که هدایت نقدینگی هم در این بازار به سمت مسائل تولیدی رود وبتوانیم به تکمیل پروژه‌های صنعتی کمک کنیم. علاوه‌بر این از سرمایه و پول مردم هم در بازار بورس صیانت شود. در این راستا کمک‌هایی که برای تثبیت بورس و کمک به دولت نیاز باشد، انجام خواهیم داد.»
دادن آزادی عمل به بازار در بلندمدت خوب است
علی یوسفیان، کارشناس بازار سرمایه در خصوص تأثیر لغو ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بورس توضیح داد: «بازار پیش از اصلاح بسیار مقید و ساده بود. در آن زمان یکی از سیاست‌هایی که به کار برده می‌شد، این بود که با تحریکی بازار مثبت می‌شد. اما اکنون به سادگی نمی‌توان بازار را مثبت کرد. در مدت اخیر نیز سیاست‌های زیادی به کار رفته که موفقیت‌آمیز هم نبوده است. بنابراین فعالیت بازار سخت‌تر از قبل و حتی سخت‌تر از بازارهای دیگر شده است. بورس دیگر مقید به راهکارهای قبلی نیست.»
با این حال یوسفیان موافق با لغو ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بازار سرمایه است و معتقد است که دادن آزادی عمل برای فعالیت در بازار در بلندمدت راهکار خوبی است. او در این باره گفت: «بازار با وجود اینکه فعلا سودده نیست، اما ترجیح می‌دهد که آزادی عمل داشته باشد و این آزادی عمل خوب است. هرچند بسیاری مخالف این قضیه باشند. سیاست‌هایی که برای دادن این آزادی عمل اتخاذ می‌شوند نیز برای بازار مفید است، اما واقعیت این است که تاحدی محدودیت‌ها در بانک‌ها زیاد است که این سیاست‌ها بی‌تأثیر است و آنچنان که باید این بازار را تحریک نمی‌کند. بهتر است برای بانک‌ها این گزینه فراهم شود که همانطور که بانک‌ها در بورس می‌توانند سهام بفروشند، بتوانند خرید هم انجام دهند.»
او با اشاره به اینکه اکنون دیگر این راهکارها اثری در بازار نمی‌گذارند، توضیح داد: «درحال حاضر بازار آزادی عمل زیادی پیدا کرده است. بنابراین هر راهکاری که ارائه شود، اثر معکوس بر بازار دارد. پیشنهاد ما این بود که دخالت در بازار صورت نگیرد. اکنون هم دیدیم که به هر نحوی که بازار تحریک شد، نه تنها شاخص رشد نکرد بلکه باعث افت آن نیز می‌شود.»
دلیل واکنش منفی به لغو ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بورس چیست؟
یوسفیان درباره واکنشی که درباره ممنوعیت یا لغو سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بورس به‌وجود آمده، بیان کرد: «افرادی‌که درباره بورس نظر می‌دهند، افراد آگاهی هستند، اما تجربه قبل از اصلاح فعلی بورس را دارند. این افراد اگر بخواهند بازار را برگردانند، باید در سیاست‌های خود تجدید نظر کنند. در این میان آزادی عمل سیاست‌گذار باید بیش از بازار باشد تا بتواند تاثیرگذار باشد.»
به‌گفته او در طول سالیان سابقه داشته که هرچقدر آزادی عمل به بازار بیشتر داده شود بازار رشد بیشتری کرده و هرچه محدودیت داشته و جلوی آن گرفته شده، بازار هم ضعیف تر شده است. در یک سیستم اقتصادی هرچقدر آزادی عمل وجود داشته باشد، رفتارهای لجوجانه کم و سیستم سالم تر می‌شود. او در مورد مخالفت برخی نمایندگان مجلس در مورد لغو ممنوعیت سرمایه گذاری بانک‌ها در بورس بیان کرد که این مخالفت‌ها و دوگانگی‌های کارشناسانی که موافق یا مخالف یک سیاست هستند، بیشتر جنبه رصد کردن دارد. افراد با اظهار نظر خود بیشتر می‌خواهند که واکنش بازار، کارشناسان و مردم را بدانند و بازخورد حرف خود را ببینند.
